Hà Nội tiếp cận khác biệt để trở thành đô thị thông minh của châu Á
Thủ đô Hà Nội đã chọn được cách tiếp cận khác hướng đến phát triển bền vững và hiệu quả phục vụ, hạnh phúc của người dân. Điều này có thể thấy qua những thành tựu lớn mà Hà Nội đã đạt được.
Với chủ đề “Đô thị thông minh - Kinh tế số - Phát triển bền vững”, sáng ngày 2/12, tại Hà Nội, Hội nghị thành phố thông minh (TPTM) Việt Nam - châu Á 2024 diễn ra trong 2 ngày 2 và 3/12/2024 đã chính thức khai mạc. Sau phiên khai mạc là 7 phiên hội thảo chuyên đề và sự kiện Ngày CNTT Nhật Bản lần thứ 17 (Japan ICT Day 2024).
Hội nghị do UBND TP. Hà Nội chỉ đạo Sở TT&TT Thành phố phối hợp với Hiệp hội Phần mềm và Dịch vụ Công nghệ thông tin Việt Nam (VINASA) tổ chức.
Hà Nội phấn đấu, tiên phong trong chuyển đổi số, xây dựng “3 trụ cột 1 nền tảng”
Phát biểu khai mạc, Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Hà Minh Hải cho biết: “Hội nghị Thành phố Thông minh Việt Nam - Châu Á 2024” không chỉ là một sự kiện quan trọng nằm trong chuỗi hoạt động hưởng ứng Ngày Chuyển đổi số (CĐS) quốc gia năm 2024, mà còn là diễn đàn lớn để Hà Nội và các địa phương khác tại Việt Nam và quốc tế cùng thảo luận, trao đổi kinh nghiệm, chia sẻ các giải pháp CĐS và tăng cường hợp tác trong lĩnh vực công nghệ, hướng đến một tương lai đô thị thông minh, hiện đại, phát triển bền vững.
Với chủ đề xuyên suốt “Thành phố thông minh - Kinh tế số - Phát triển bền vững”, hội nghị lần này không chỉ gắn với ba mục tiêu chiến lược mà còn phản ánh những trụ cột chính của tầm nhìn chiến lược “tầm nhìn mới, tư duy mới toàn cầu trong phát triển của Thủ đô Hà Nội cũng như các địa phương trong khu vực.
Theo Phó Chủ tịch UBND TP Hà Minh Hải, trong bài viết ngày 02/9/2024 của Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh: “Chúng ta đang đứng trước yêu cầu phải có một cuộc cách mạng với những cải cách mạnh mẽ, toàn diện để điều chỉnh quan hệ sản xuất, tạo động lực mới cho phát triển. Đó là cuộc cách mạng CĐS, ứng dụng khoa học công nghệ nhằm tái cấu trúc quan hệ sản xuất phù hợp với sự tiến bộ vượt bậc của lực lượng sản xuất.”
"Những tư tưởng chỉ đạo, định hướng chiến lược đó chính là kim chỉ nam để Hà Nội tiếp tục nỗ lực phấn đấu, tiên phong trong CĐS, xây dựng “3 trụ cột 1 nền tảng”, là chính quyền số, kinh tế số, xã hội số với nền tảng là văn hoá và công dân số, an ninh an toàn trên không gian mạng", Phó Chủ tịch Hà Minh Hải nhấn mạnh.
Cũng theo Phó Chủ tịch Hà Minh Hải, “Hội nghị này cũng là minh chứng rõ ràng cho sự cam kết mạnh mẽ của Hà Nội trong việc tạo lập một môi trường hợp tác đa cấp độ, kết nối toàn cầu, kết nối chặt chẽ doanh nghiệp (DN), các trường, viện nghiên cứu, các chuyên gia nhà khoa học, với chính quyền và các tổ chức quốc tế nhằm thúc đẩy đổi mới sáng tạo và phát triển xanh, thông minh, bền vững”.
Tập trung thúc đẩy CĐS các ngành kinh tế truyền thống
Theo Phó Chủ tịch VINASA Nguyễn Văn Khoa, mặc dù phải vượt qua rất nhiều khó khăn nhưng Thủ đô đã chọn được cách tiếp cận khác hướng đến phát triển bền vững và hiệu quả phục vụ, hạnh phúc của người dân. Điều này có thể thấy qua những thành tựu lớn mà Hà Nội đã đạt được như: Sẵn sàng hạ tầng 5G với 12.000 trạm BTS, và cáp quang tới 100% hộ gia đình; iHanoi đã có 1,1 triệu tài khoản. 5,4 triệu hồ sơ sức khỏe đã được kết nối CSDL quốc gia, và hệ thống bệnh viện, thẻ vé giao thông đang được triển khai …
Cùng với Hà Nội, các địa phương khác cũng đã ghi nhận được nhiều bước tiến lớn trong việc xây dựng thành phố thông minh. Có 48/63 tỉnh, thành phố đang triển khai đề án phát triển đô thị thông minh (ĐTTM), hơn 50 địa phương đã triển khai IOC cấp tỉnh, và gần 200 IOC cấp huyện.
Không chỉ vậy, các đô thị đều đã hoàn thiện các hạ tầng cơ bản như dữ liệu, truyền dẫn, và giải pháp. Hầu hết các đô thị xây dựng những ứng dụng thông minh để hướng tới phục vụ người dân, DN. Tính đến tháng 12/2023, cả nước có 902 đô thị với tỷ lệ đô thị hóa đạt khoảng 42,7%. Tỷ lệ đô thị hóa ngang tầm của châu Á. Kinh tế đô thị đóng góp khoảng 70% GDP cả nước.
Tuy nhiên, bài toán đặt ra là làm thế nào để tìm kiếm những động lực phát triển mới trong trọng biến động không ngừng của chính trị, kinh tế, công nghệ. Và chỉ có kinh tế số, kinh tế xanh, và công nghệ mới có thể là câu trả lời.
“Chúng ta cần tập trung thúc đẩy CĐS các ngành kinh tế truyền thống, tạo ra sự phát triển bền vững hướng tới môi trường và văn hóa. Ngoài ra là tập trung vào những ngành công nghiệp mà Việt Nam đang có được sức hấp dẫn lớn như Bán Dẫn, AI, Automotive…”, ông Nguyễn Văn Khoa tham vấn.
Xây dựng TPTM gắn liền với dữ liệu
Chia sẻ về quá trình triển khai TPTM của Thủ đô, Giám đốc Sở TT&TT Hà Nội Nguyễn Việt Hùng cho biết: Dựa trên chỉ đạo của Trung ương, Hà Nội đã có nhiều chủ trương cụ thể thông qua Nghị quyết số 18-NQ/TU ngày 30/12/2022 của Thành ủy về “CĐS, xây dựng TP. Hà Nội thông minh đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”, Chương trình số 07-CTr-TU 17/3/2021 của Thành ủy Hà Nội về “Đẩy mạnh phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trên địa bàn TP. Hà Nội giai đoạn 2021 - 2025”, Kế hoạch số 239/KH-UBND ngày 27/9/2023 của UBND TP. Hà Nội về “Chuyển đổi số, xây dựng thành phố Hà Nội thông minh đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”.
Bên cạnh đó, Thành phố cũng đang trong quá trình xây dựng chi tiết các nhiệm vụ cụ thể phải triển khai thông qua Đề án “Xây dựng thành phố Hà Nội thông minh đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”.
Theo đó, quan điểm của Đề án bao gồm: Kết hợp tư duy toàn cầu, giải pháp địa phương, hành động Hà Nội; Thống nhất nhận thức, đổi mới tư duy và hành động; Phát huy tối đa nguồn lực, tiềm năng, lợi thế của Thủ đô; Hoàn thiện hệ thống pháp luật, cơ chế chính sách phát triển TPTM; Đổi mới phương pháp quy hoạch ĐTTM; Ưu tiên hạ tầng thông tin thông minh; Xây dựng hạ tầng dữ liệu tích hợp, chia sẻ, dùng chung, hạ tầng kết nối đồng bộ; Hội nhập quốc tế, học tập kinh nghiệm xây dựng TPTM.
“Hà Nội sẽ có mục tiêu và tầm nhìn rõ ràng về việc phát triển Thủ đô hài hòa, theo hướng “Văn hiến - Văn minh - Xanh - Thông minh - Hiện đại” vững bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Đồng thời, mau chóng hoàn thiện các cơ chế chính sách, kết hợp quy hoạch, quy chế và quy chuẩn trong xây dựng TPTM bền vững. Cùng với đó, xây dựng nền tảng chính quyền số minh bạch, hiệu quả và nền tảng hạ tầng thông tin ĐTTM. Đi cùng với đó là tăng cường đào tạo và tuyển dụng đủ nhân lực cần thiết, chất lượng cao”.
Theo ông Nguyễn Việt Hùng, quá trình xây dựng TPTM, Hà Nội sẽ ưu tiên các vấn đề như: Giao thông đô thị, Bảo tồn và phát triển di sản, văn hoá, du lịch và Bảo vệ môi trường nước, không khí. Để giải quyết được các ưu tiên này, Đề án “Xây dựng thành phố Hà Nội thông minh đến năm 2025, định hướng đến năm 2030” sẽ đề ra các giải pháp trọng tâm cho từng ngành, từng lĩnh vực.
Chia sẻ về chiến lược dữ liệu của TP. Hà Nội đến năm 2030, Giám đốc Nguyễn Việt Hùng khẳng định, dữ liệu sẽ mở ra không gian phát triển mới cho Chính quyền số, kinh tế số và xã hội số. Đồng thời, trở thành nguồn lực cốt lõi để thúc đẩy Hà Nội phát triển thành đô thị thông minh, hiện đại, vững bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
“Dữ liệu là nhân tố thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tăng cường năng lực cạnh tranh của Thành phố. Không chỉ vậy, dữ liệu còn là nền tảng đảm bảo mục tiêu xây dựng Hà Nội thành một TPTM, tiên tiến, Thành phố kết nối toàn cầu, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững, tăng cường quản lý và thúc đẩy sự thịnh vượng cho Thủ đô trong dài hạn”.
Vì vậy, Hà Nội có những quan điểm rất rõ ràng và cụ thể về dữ liệu như: Lấy người dân, DN làm trung tâm; Xây dựng nền hành chính chủ động tương tác với người dân, DN thông qua dữ liệu; Bảo mật và quyền riêng tư là ưu tiên hàng đầu; Đảm bảo tính liên thông và tương thích giữa các hệ thống dữ liệu; Minh bạch và trách nhiệm giải trình; Thống nhất, đồng bộ từ quy hoạch chung, quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội đến áp dụng các quy hoạch, quy chế, quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật về dữ liệu.
“Hà Nội sẽ xây dựng và phát triển hệ thống dữ liệu đồng bộ, hiện đại, an toàn và hiệu quả, đáp ứng nhu cầu quản lý đô thị thông minh, phục vụ người dân và DN, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của Thành phố theo hướng bền vững. Hướng đến việc tối ưu hóa quá trình ra quyết định dựa trên dữ liệu, tăng cường hiệu quả của dịch vụ công và nâng cao chất lượng sống cho người dân, đồng thời tạo nền tảng vững chắc cho Hà Nội trở thành một Thành phố tiên phong về CĐS và phát triển bền vững trong nước và khu vực”, ông Nguyễn Việt Hùng chia sẻ.
Trong khuôn khổ phiên khai mạc Hội nghị, đã có nhiều chia sẻ từ các chuyên gia, DN về phát triển TPTM như: Thực trạng phát triển ĐTTM tại Việt Nam và Tiêu chí đánh giá ĐTTM bền vững; Ứng dụng AI và khai phá dữ liệu lớn phục vụ phát triển thành phố thông minh; AI và dữ liệu lớn: Nền tảng chiến lược cho ĐTTM, kinh tế số và phát triển bền vững … Bên cạnh đó là kinh nghiệm đến từ TP. Hồ Chí Minh hay Malaysia trong việc xây dựng TPTM, thúc đẩy nền kinh tế số, phát triển bền vững.