Hội nghị thượng đỉnh kỷ niệm 30 năm hợp tác ASEAN - Hàn Quốc vừa kết thúc sau 2 ngày làm việc với sự thống nhất của các nhà lãnh đạo trong mở rộng hợp tác kinh tế, chính trị và xã hội giữa các nước.
Các nhà lãnh đạo ASEAN và Hàn Quốc tại Hội nghị (Ảnh: Yonhap)
Trước khi công bố thông cáo báo chí chung giữa ASEAN - Hàn Quốc, Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in nhấn mạnh: “Sự tiến bộ của ASEAN là sự tiến bộ của Hàn Quốc. Hợp tác trong hơn 30 năm qua thông qua tình hữu nghị và sự tin cậy, chúng tôi đã cho thấy “tiềm năng của châu Á”, vượt qua các khủng hoảng tài chính và ngoại hối. Bây giờ, chúng tôi tự tin để đề xuất một câu trả lời mới cho tương lai của toàn cầu thông qua “tinh thần của châu Á””.
Tổng thống Moon Jae-in cũng tóm tắt các kế hoạch đã được các nhà lãnh đạo thống nhất theo tuyên bố tầm nhìn chung được thông qua tại Hội nghị thượng đỉnh ngày 26/11.
Trong phiên họp đầu tiên trong ngày 26, các nhà lãnh đạo đã đánh giá 30 năm quan hệ ASEAN - Hàn Quốc, thảo luận về 30 năm tiếp theo và thông qua một tuyên bố định hướng phát triển quan hệ Hàn Quốc với Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á.
Tuyên bố có tiêu đề “Tuyên bố tầm nhìn chung vì Hòa bình, Thịnh vượng và Hợp tác của ASEAN - Hàn Quốc”, đề cập “tầm nhìn về hướng hợp tác trong tương lai được các nhà lãnh đạo của Hàn Quốc và ASEAN thống nhất”.
“Trước tiên, ASEAN và Hàn Quốc thống nhất mở rộng giao lưu văn hóa và nhân dân, và xây dựng một “cộng đồng lấycon người làm trung tâm”, Tổng thống Moon nhấn mạnh.
Theo Tổng thống Moon Jae-in, các nhà lãnh đạo đã đồng ý tìm kiếm các cách thức hỗ trợ sự đi lại của người dân như đơn giản hóa các quy định về thị thực và quy định du lịch hàng không.
Ông cũng cho biết Hàn Quốc sẽ nỗ lực cải thiện các điều kiện cho các công dân thành viên ASEAN sinh sống ở Hàn Quốc và Seoul sẽ hợp tác với các nước thành viên ASEAN để hỗ trợ cũng như bảo vệ cho người Hàn Quốc sinh sống tại các quốc gia ASEAN.Thứ hai, Hàn Quốc và ASEAN sẽ trở thành một “cộng đồng thịnh vượng chung đổi mới” trên nền tảng của thương mại tự do.
Trung tâm hợp tác khoa học và công nghệ, các trung tâm hợp tác về tiêu chuẩn hóa và đổi mới công nghiệp sẽ được thành lập trong ASEAN. Sự hợp tác trong (lĩnh vực) các công ty khởi nghiệp cũng sẽ được tăng cường.
Sự kết nối giữa các nước thành viên ASEAN là chìa khóa cho sự tăng trưởng bền vững của Hàn Quốc và khu vực, Tổng thống Moon Jae-in khẳng định: Seoul sẽ tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực cơ sở hạ tầng, thành phố thông minh, tài chính và môi trường như một phần trong nỗ lực thực hiện “Kế hoạch tổng thể về Kết nối ASEAN 2025”.
“Thứ ba, chúng tôi đã đồng ý hợp tác chặt chẽ hơn nữa đối với (xây dựng) "Cộng đồng Đông Á hòa bình". Chúng tôi, các nhà lãnh đạo đã chia sẻ quan điểm rằng hòa bình và ổn định ở Đông Bắc Á có liên quan đến an ninh của Đông Nam Á và hợp tác xây dựng hòa bình ở khu vực”, Tổng thống Moon Jae-in cho biết.
Theo Tổng thống Moon Jae-in, các nhà lãnh đạo ASEAN đã cam kết hỗ trợ quá trình thiết lập hòa bình trên Bán đảo Triều Tiên và bày tỏ sự ủng hộ cho ý tưởng của ông về việc biến Khu phi quân sự (DMZ) thành một “khu vực hòa bình quốc tế”.
Ý tưởng biến DMZ ngăn cách hai miền Triều Tiên thành khu vực hòa bình được Tổng thống Moon Jae-in đề xuất lần đầu tiên tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc gần đây.
Ngoài ra, Hàn Quốc và các thành viên ASEAN sẽ hợp tác để đối phó với các mối đe dọa an ninh mới như tội phạm xuyên biên giới, an ninh mạng, thiên tai và biến đổi khí hậu.
Hàn Quốc, các nước Mekong hợp tác chặt chẽ
Sau hội nghị thượng đỉnh ASEAN - Hàn Quốc kéo dài 2 ngày 25 và 26/11, lãnh đạo năm quốc gia sông Mê Kông gồm Campuchia, Lào, Thái Lan, Myanmar, Việt Nam và Hàn Quốc, ngày 27/11, cũng đã thông qua Tuyên bố sông Hàn - Mê Kông của Hội nghị thượng đỉnh Hàn Quốc - các nước sông Mê Kông lần đầu tiên được tổ chức tại Busan, cam kết tăng cường hợp tác.
Tổng thống Hàn Quốc và các nhà lãnh đạo 5 nước ASEAN (Ảnh: Yonhap)
Tuyên bố đề ra kế hoạch hợp tác trong 7 lĩnh vực: văn hóa và du lịch, phát triển nguồn nhân lực, phát triển nông nghiệp và nông thôn, cơ sở hạ tầng, công nghệ thông tin và truyền thông (CNTT-TT), môi trường và an ninh phi quy ước.
“Hôm nay, chúng tôi, các nhà lãnh đạo đã khẳng định hợp tác giữa Hàn Quốc và Mê Kông đã chín muồi và được củng cố, đồng thời chia sẻ quan điểm rằng các lĩnh vực mà chúng tôi nên hợp tác nhiều hơn trong tương lai là vô hạn”, Tổng thống Moon Jae-in cho biết về tuyên bố chung của Hội nghị.
Ông cũng khẳng định, các nhà lãnh đạo của các quốc gia Mê Kông - Campuchia, Lào, Myanmar, Thái Lan và Việt Nam - đã bày tỏ sự ủng hộ đối với Chính sách hướng Nam mới của Hàn Quốc và đồng ý ba cách phát triển quan hệ Hàn Quốc - Mê Kông để thiết lập một “Hợp tác Hàn Quốc - Mê Kông hòa bình và thịnh vượng”.
“Trước hết, các quốc gia Mê Kông và Hàn Quốc sẽ chia sẻ kinh nghiệm và hướng tới sự thịnh vượng chung”.
Ông nói rằng Hàn Quốc và các quốc gia liên quan khác sẽ hợp tác để thành lập các tổ chức nghiên cứu nhà nước lấy Viện Phát triển Hàn Quốc và Viện Khoa học và Công nghệ Hàn Quốc làm hình mẫu, và các nước sẽ tăng cường hợp tác về hành chính công.
Tuyên bố chung cũng nêu rõ 6 quốc gia sẽ hợp tác để ứng dụng dụng CNTT-TT vào một số lĩnh vực, bao gồm giáo dục, các ngành mới và bảo tồn rừng.
“Thứ hai, chúng tôi sẽ hợp tác chặt chẽ hơn nữa để tăng trưởng bền vững. Chúng tôi sẽ đối phó với các mối đe dọa xuyên biên giới dọc sông Mê Kông, và tăng cường hợp tác về đa dạng sinh học, tài nguyên nước và lâm nghiệp”.
Trung tâm đa dạng sinh học Hàn Quốc - Mê Kông sẽ được thành lập ở một quốc gia sông Mê Kông sẽ bảo vệ tài nguyên sinh học của Mê Kông, và khám phá các nguồn sống hữu ích để đáp ứng ngành công nghiệp sinh học, một động lực tăng trưởng mới.
Tổng thống Moon Jae-in cũng cho biết một trung tâm nghiên cứu nước Hàn Quốc-Mê Kông sẽ được thành lập trong K Water, công ty quản lý tài nguyên nước nhà nước Hàn Quốc, để khai thác các nguồn lực nước khu vực sông Mê Kông.
Ngoài ra, các quốc gia sẽ khởi động một “dự án cộng đồng hòa bình Hàn Quốc - Mê Kông”, để loại bỏ bom mìn chưa nổ.
Tổng thống Moon nói thêm rằng các nhà lãnh đạo của các quốc gia Mê Kông đã ủng hộ “Sáng kiến Rừng Hòa bình” (Peace Forest Initiative) của Hàn Quốc và đồng ý tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực liên quan.
Thứ ba, các quốc gia Mê Kông và Hàn Quốc sẽ hiện thực hóa một khu vực Đông Á hòa bình và thịnh vượng.
“Mục tiêu chung của chúng tôi là để 300 triệu người của sông Mê Kông và Hàn Quốc hợp tác chặt chẽ và đạt được sự thịnh vượng”.
Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in cho biết thêm: Sáu quốc gia đã thống nhất lấy năm 2021 là năm trao đổi giữa Hàn Quốc và Mê Kông, kỷ niệm 10 năm hợp tác cấp bộ trưởng giữa các nước.