Indonesia nêu 3 thách thức số đối với báo chí

Trong thời gian qua, lĩnh vực báo chí và truyền thông đã và đang ứng dụng nhiều tiến bộ và đột phá công nghệ để đẩy mạnh chuyển đổi số, đồng thời thúc đẩy lĩnh vực phát triển. Bộ trưởng Bộ Truyền thông và Tin học Indonesia Johnny G. Plate đã lấy dẫn chứng việc hãng tin AP của Mỹ sử dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) có thể tạo ra số lượng bài báo gấp 12 lần so với trước đây.

Ngoài việc tăng cường sản xuất tin tức, công nghệ số có thể được sử dụng để loại bỏ tận gốc tin tức giả mạo, đặc biệt là trên các phương tiện truyền thông trực tuyến. Bộ trưởng Johnny G. Plate tin rằng báo chí có thể hỗ trợ Bộ Truyền thông và Tin học phân loại tin giả bằng công nghệ số, chẳng hạn như phân tích dữ liệu số và các mạng xã hội trong hoạt động báo chí.

Sự mở rộng của công nghệ và sự phát triển của chuyển đổi số sẽ tạo ra những triển vọng đáng kể cho báo chí. Tuy nhiên, chính sự bùng nổ kỹ thuật số cũng khiến lĩnh vực này  phải đối mặt với vô số thách thức mới. 

Tại Hội nghị quốc gia về Truyền thông đại chúng ở Medan, Bắc Sumatra diễn ra mới đây, Bộ trưởng Johnny G. Plate đã đề cập đến 3 thách thức mà lĩnh vực báo chí gặp phải trong giai đoạn "gián đoạn số" hiện nay.

Thách thức đầu tiên liên quan đến thực tế là trong những năm tới, lĩnh vực này không chỉ bị ảnh hưởng bởi tốc độ áp dụng công nghệ kỹ thuật số mà còn cả tốc độ xuất bản nội dung số để phù hợp với mong đợi của khán giả. 

Theo đó, Bộ trưởng Johnny G. Plate đã chia sẻ kết quả nghiên cứu của Viện Reuters về các xu hướng tương lai trong ngành truyền thông, điều này sẽ bị ảnh hưởng các yếu tố trên như thế nào. Theo nghĩa này, quyền tự do báo chí đã phát triển nhanh chóng ở Indonesia có thể được kết hợp với nghĩa vụ tạo ra nội dung tuân thủ các tiêu chuẩn đạo đức và văn hóa của quốc gia.

Thách thức thứ hai liên quan đến việc phát tán thông tin sai lệch, thông tin xuyên tạc và thông tin nguy hại ngày càng trở nên phổ biến trong không gian kỹ thuật số. Báo chí được kỳ vọng sẽ không rơi vào cái bẫy của xu hướng thông tin giật gân đang phổ biến trên các phương tiện truyền thông trực tuyến. Các nhà báo cần đảm bảo chất lượng thông tin báo chí để duy trì niềm tin của công chúng đã được tạo dựng trong thời gian qua.

Về thách thức thứ ba, Bộ trưởng Johnny cho biết sự tiến bộ của kỹ thuật số đã dần khiến người tiêu dùng ưa chuộng tiếp cận nguồn tin từ các phương tiện kỹ thuật số hơn so với phương tiện truyền thống.

Trích dẫn Báo cáo tin tức kỹ thuật số của Viện Reuters năm 2023, Bộ trưởng Johnny G. Plate cho biết phương tiện truyền thông trực tuyến là nguồn tin được người Indonesia truy cập thường xuyên nhất, đạt 88%, trong đó mạng xã hội chiếm 68%. Trong khi phương tiện truyền hình truyền thống chỉ chiếm khoảng 57%, còn phương tiện in ấn chỉ chiếm 17%.

Bộ trưởng cũng lưu ý thêm về một thách thức khác mà báo chí đang gặp phải hiện nay là sự phát triển của công nghệ AI. Hiện tại, nhiều công nghệ dựa trên AI đã xuất hiện có thể sao chép và thậm chí thay thế công việc của con người, bao gồm cả các nhà báo. Một công nghệ như vậy là ChatGPT. ChatGPT là một phần mềm dựa trên AI có thể cung cấp câu trả lời tối ưu cho bất kỳ câu hỏi nào bằng cách cung cấp giao diện giống con người.

Ngoài việc trả lời các câu hỏi, ChatGPT còn có thể tạo các bài viết dài ngoài các bài tiểu luận, thơ và hài hước và thậm chí có thể thay thế vai trò của báo chí trong tương lai.

Theo Bộ trưởng Johnny G. Plate, những thách thức khác nhau hiện nay không chỉ là các vấn đề của các tòa soạn trong nước mà còn là  vấn đề báo chí quốc gia mà cần được chung tay giải quyết. Trong bối cảnh đó, báo chí nên phát triển những cách thức đổi mới sáng tạo độc đáo, thích ứng và đương đại. Thông qua đổi mới và thích ứng, báo chí sẽ có thể khám phá nhiều cơ hội phát triển khác nhau mà không phải hy sinh tính độc lập và tính chuyên nghiệp./.