Chiến lược phát triển riêng của lĩnh vực bưu chính
Trong thời gian qua, cùng với sự phát triển của kinh tế - xã hội và công nghệ, bưu chính đã trở thành một trong những lĩnh vực lớn và đóng góp vào sự phát triển quan trọng của đất nước và cần phải có định hướng mới trong giai đoạn tiếp theo. Theo đó, năm 2021, Bộ TT&TT đã xây dựng và trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình phát triển bưu chính đến năm 2025, định hướng đến năm 2030.
Ngày 30/5/2022, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam đã ký Quyết định số 654/QĐ-TTg phê duyệt "Chiến lược phát triển bưu chính đến năm 2025 và định hướng đến năm 2030" và có hiệu lực ngay từ ngày ký. Trước đó, năm 2001, chiến lược phát triển bưu chính viễn thông (BCVT) đến năm 2010 và định hướng đến năm 2020 được Thủ tướng Chính phủ ban hành gắn liền sự phát triển lĩnh vực bưu chính với lĩnh vực viễn thông.
Theo Vụ Bưu chính - Bộ TT&TT, trải qua 20 năm thực hiện chiến lược phát triển BCVT, lĩnh vực bưu chính đã đạt nhiều kết quả, vượt chỉ tiêu đề ra. Một trong những thành tựu lớn nhất đối với giai đoạn 2010 – 2020 là ban hành Luật Bưu chính năm 2010.
Tại Hội nghị phổ biến chính sách pháp luật và định hướng phát triển bưu chính đến năm 2030 do Bộ TT&TT tổ chức chiều 31/5 nhằm cập nhật cho các đơn vị, doanh nghiệp (DN) bưu chính về những nội dung của Chiến lược và các văn bản mới liên quan, bà Nguyễn Vũ Hồng Thanh, Vụ trưởng Vụ Bưu chính cho biết "Chiến lược phát triển bưu chính đến năm 2025 và định hướng đến năm 2030" là bản chiến lược phát triển riêng của lĩnh vực bưu chính từ trước tới nay.
"Điều này thể hiện sự đánh giá cao của Thủ tướng Chính phủ về vai trò, tầm quan trọng của lĩnh vực chúng ta đối với sự phát triển kinh tế, xã hội trong giai đoạn tới", Vụ trưởng Nguyễn Vũ Hồng Thanh nhấn mạnh.
Bà Nguyễn Vũ Hồng Thanh: tận dụng tối đa thành tựu của công cuộc CĐS để tạo thuận lợi, thời cơ phát triển lĩnh vực bưu chính trở thành hạ tầng thiết yếu của quốc gia và của nền kinh tế số
Cũng theo Vụ trưởng Vụ Bưu chính, chiến lược này đưa ra những mục tiêu, định hướng lớn nhằm thúc đẩy phát triển lĩnh vực bưu chính trong giai đoạn mới; tận dụng tối đa thành tựu của công cuộc CĐS để tạo thuận lợi, thời cơ phát triển lĩnh vực bưu chính trở thành hạ tầng thiết yếu của quốc gia và của nền kinh tế số, đặc biệt là cho thương mại điện tử (TMĐT); bảo đảm dòng chảy vật chất bên cạnh dòng chảy dữ liệu; góp phần thúc đẩy phát triển Chính phủ số, xã hội số đóng góp vào việc thực hiện mục tiêu hình thành một Việt Nam số vào năm 2030.
Vụ trưởng Vụ Bưu chính cũng nhấn mạnh sự gia nhập mạnh mẽ vào thị trường bưu chính của các DN thuộc các thành phần kinh tế là phù hợp với chủ trương của Đảng và Nhà nước về việc đẩy mạnh cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi, minh bạch, công bằng cho DN phát triển. Đến hết quý I/2022, đã có 750 DN, trong đó, ngày càng có nhiều DN ứng dụng các công nghệ hiện đại, sử dụng các nền tảng của kinh tế chia sẻ.
Kim chỉ nam cho phát triển ngành Bưu chính trong 10 năm tới
Cũng tại Hội nghị, ông Dương Tôn Bảo, Vụ Bưu chính cho biết Chiến lược mới là kim chỉ nam cho ngành Bưu chính triển khai và thực hiện với tầm nhìn 10 năm tới.
Ông Dương Tôn Bảo: bưu chính có khát vọng tăng trưởng cao
Cũng theo ông Bảo, Chiến lược được xây dựng công phu có sự tham gia của các cơ quan quản lý nhà nước liên quan, các tổ chức, DN, trong đó Chiến lược đưa ra khát vọng lớn để lĩnh vực bưu chính chuyển mình trở thành lĩnh vực quan trọng, trở thành hạ tầng thiết yếu của nền kinh tế số, tầm nhìn 2030 trong đó nổi bật, mục tiêu là đưa bưu chính tăng trưởng cao.
Cụ thể, chiến lược đưa ra khát vọng lớn của ngành bưu chính là: Bưu chính tăng trưởng cao; bưu chính chuyển dịch sang TMĐT và logistics; đưa hộ sản xuất nông nghiệp (SXNN) lên sàn TMĐT, thúc đẩy kinh tế số nông nghiệp, nông thôn; xây dựng, khai thác nền tảng địa chỉ số; vai trò thiết yếu của bưu chính trong các tình huống khẩn cấp.
Chiến lược có 6 quan điểm phát triển bưu chính: (1) phát triển bưu chính trở thành một trong các hạ tầng quan trọng, thiết yếu của quốc gia; (2) phát triển lĩnh vực bưu chính toàn diện, đồng bộ, hiệu quả trên cơ sở ứng dụng công nghệ hiện đại; (3) xây dựng, phát triển hạ tầng bưu chính bảo đảm gắn kết giữa hạ tầng mạng lưới, hạ tầng số và hạ tầng dữ liệu; (4) thị trường bưu chính: mở rộng hệ sinh thái, mở rộng không gian hoạt động mới; DN bưu chính phát triển theo hướng DN ứng dụng công nghệ số; (5) bảo đảm người dân tiếp cận và sử dụng dịch vụ bưu chính phổ cập có chất lượng, giá cước hợp lý; (6) hoàn thiện hệ thống pháp luật, minh bạch chính sách, đơn giản hóa thủ tục hành chính (TTHC).
Theo đó, bưu chính có tầm nhìn 2030 và mục tiêu đến năm 2025 là trở thành hạ tầng thiết yếu của quốc gia và của nền kinh tế số, đặc biệt là cho TMĐT; mở rộng hệ sinh thái dịch vụ, mở rộng không gian hoạt động mới; tham gia thúc đẩy phát triển Chính phủ số, xã hội số
Chiến lược đề ra 5 mục tiêu: phát triển thị trường; phát triển hạ tầng bưu chính; thúc đẩy Chính phủ số, xã hội số, kinh tế số Nhà nước; nâng cao khả năng tiếp cận DVBCCI của người dân; nâng cao thứ hạng quốc gia.
Để phát triển lĩnh vực, ông Dương Tôn Bảo cũng cho biết các nhiệm vụ đột phá cho giai đoạn 2022 - 2025 đã được đề ra gồm: quy hoạch phát triển mạng bưu chính công cộng; thực hiện Chương trình hỗ trợ đưa hộ SXNN lên sàn TMĐT, thúc đẩy phát triển kinh tế số nông nghiệp, nông thôn; nghiên cứu, xây dựng chính sách về chia sẻ, dùng chung hạ tầng giữa các DN bưu chính; xây dựng các trung tâm bưu chính quốc gia/vùng (MegaHub/Hub); hiện đại hóa mạng bưu chính KT1; hoàn thiện nền tảng Địa chỉ số Việt Nam; Phát triển sàn TMĐT Make in Viet Nam của DN bưu chính; hình thành dữ liệu ngành bưu chính.
Bên cạnh đó, CĐS DN bưu chính được đẩy mạnh (dựa trên nền tảng số và dữ liệu); xây dựng hệ thống báo cáo trực tuyến cho các DN bưu chính; xây dựng CSDL DN bưu chính; mở rộng hệ sinh thái dịch vụ bưu chính dựa trên công nghệ và khai thác dữ liệu bưu chính; hình thành một số DN bưu chính lớn làm nòng cốt; đẩy mạnh TMĐT ở địa bàn nông thôn, phát triển kinh tế số nông thôn; tổ chức đào tạo chuyên ngành bưu chính trong cơ sở giáo dục đại học.
Toàn cảnh Hội nghị
Là DN bưu chính quốc gia, ông Nguyễn Quốc Anh, Phó Tổng giám đốc Tổng công ty Bưu điện Việt Nam (VNPost) cho biết Bộ TT&TT đã nỗ lực trong suốt những năm qua để hoàn thiện các văn bản, chính sách cho sự phát triển của lĩnh vực bưu chính đạt được một bước tiến rất quan trọng khi hỗ trợ cho các DN bưu chính hoạt động.
Lĩnh vực bưu chính - chuyển phát trong thời gian vừa qua có vai trò quan trọng và các DN bưu chính ngày càng quan trọng hơn. DN bưu chính đã tham gia phát triển thị trường, phục vụ người dân, CĐS, kinh tế số - xã hội số, công dân số, trong đó có đóng góp để bưu chính Việt Nam xếp hạng thứ 45 trên thế giới và thứ 4 ở Đông Nam Á và trong giai đoạn tới phấn đấu trong top 40.
Ông Quốc Anh cũng cho rằng trong chiến lược mới đã đề cập đến CĐS, tự động hoá và vận hành… cho các DN bưu chính. Mỗi DN bưu chính có một thế mạnh nhưng hầu hết các DN đều đang hướng vào TMĐT, nên sự đồng bộ chính sách thúc đẩy TMĐT, logistcis, phát dặm cuối (last-mile) và các vấn đề khác là cần thiết.
Theo đại diện SuperShip, đơn vị giao hàng nhanh cho biết DN này có các công nghệ từ ứng dụng (app) khách hàng, nhân viên online, chia sẻ tuỳ chỉnh, nền tảng kết nối đa vận tải… phù hợp cho các DN bưu chính - chuyển phát cùng quy mô và sẵn sàng chuyển giao để các DN có thể CĐS, hoạt động hiệu quả.
Doanh thu bưu chính trong giao đoạn 2010 - 2021 tăng 11 lần
Thông tin về kết quả của lĩnh vực bưu chính trong giai đoạn 2010 – 2021, bà Hoàng Bảo Ngọc, Phó Vụ trưởng Vụ Bưu chính cho biết sau 10 năm số lượng DN bưu chính đến năm 2021 có 728 (tăng 18 lần) so với năm 2010 là 40 DN. Doanh thu dịch vụ bưu chính năm 2021 đạt 45.000 tỷ đồng, tăng 11 lần so với năm 2010 là 4.017 tỷ đồng. Tổng số điểm phục vụ bưu chính là 28.000 điểm, tăng 1,7 lần so với năm 2010 (16.436 điểm).
Năm 2021, DN bưu chính nắm bắt được cơ hội, vượt qua thách thức góp phần thúc đẩy lĩnh vực; đảm bảo an toàn các dịch vụ bưu chính phục cơ quan Đảng, Nhà nước; đảm bảo cung ứng hàng hóa trong các tình huống khẩn cấp theo chỉ đạo của Chính phủ; DN bưu chính đã chú trọng CĐS theo định hướng của Chương trình CĐS quốc gia, bước đầu khẳng định vai trò là hạng tầng quan trọng của TMĐT.
Các DN tham gia cung ứng hàng hóa thiết yếu có thể kể đến như VNPost, Viettel Post, Công ty CP GHTK, Công ty CP GHN, Công ty CP thương mại và Chuyển phát nhanh Nội Bài (Netco)./.
