Nhật Bản đưa ra nhiều biện pháp thu hút nhân tài AI

Giám đốc điều hành Tập đoàn SoftBank Masayoshi Son vào tháng trước đã bày tỏ quan ngại về vấn đề này, kêu gọi Nhật Bản là một “quốc gia đang phát triển” trong cuộc cách mạng công nghệ quan trọng nhất hiện nay.

Thủ tướng Shinzo Abe hồi tháng 6 đã công bố kế hoạch mỗi năm đào tạo 250.000 người về kỹ năng AI vào năm 2025, mặc dù có sự thiếu hụt giáo viên. Các công ty công nghệ lớn như Sony đang tăng lương cho những nhân viên được tuyển dụng về AI và tăng cường tuyển dụng các kỹ sư nước ngoài.

Ảnh minh họa (Kyodo news)

Trong khi đó, Daikin Industries, nhà sản xuất máy điều hòa lớn nhất thế giới với giá trị thị trường là 37 tỷ USD, đang đi theo một con đường khác để tuyển dụng chuyên gia về AI.

Bất lợi đối với công ty công nghệ lớn trong việc thu hút nhân tài hàng đầu là đã tổ chức một chương trình nội bộ đưa sinh viên mới tốt nghiệp và nhân viên hiện tại - hầu hết đều không có nền tảng AI - và đào tạo họ.

Điều này nhằm mục đích đạt được con số 1.000 nhân viên biết về AI vào năm 2022, mà theo Daikin đây là một trong những chương trình đào tạo chuyên về AI đầy tham vọng được một công ty Nhật Bản thực hiện.

Ông Yuji Yoneda, Giám đốc điều hành Trung tâm đổi mới và công nghệ Daikin cho Reuters biết: “Chúng tôi cảm thấy rất tệ khi không có chuyên gia kinh nghiệm về CNTT trong lúc AI và phân tích dữ liệu đang có nhu cầu lớn”.

Daikin coi AI là cần thiết cho mô hình kinh doanh trong tương lai của mình, trong đó hãng có kế hoạch cung cấp các dịch vụ thuê bao với máy điều hòa công nghệ AI để điều chỉnh nhiệt độ và chất lượng không khí tự động nhằm cải thiện hiệu suất cho các nhà máy và hộ gia đình.

Ảnh minh họa: nippon.com

“Ngay khi các nhà sản xuất ô tô đang thúc đẩy khái niệm di động như một dịch vụ, chúng tôi sẽ quảng bá không khí như một dịch vụ bằng cách cung cấp các dịch vụ khác nhau liên quan đến không khí”, ông Yuji Yoneda cho hay.

Các nhân viên mới được đào tạo với chương trình kéo dài nhiều nhất là 2 năm. Năm ngoái, 100 sinh viên tốt nghiệp được tuyển dụng đã tham gia các lớp đào tạo do các giáo sư của Đại học Osaka tổ chức trong khoảng 6 tháng, số sinh viên được tuyển dụng còn lại của năm ngoái sẽ được đào tạo về phân tích dữ liệu và làm việc theo nhóm. Năm nay, họ đã được đưa về các bộ phận khác nhau để đào tạo AI tại chỗ.

Daikin không tiết lộ về chi phí của chương trình đào tạo này.

Trong khi đó, Sony tổ chức 290 khóa học cho các kỹ sư của Sony, bao gồm các khóa học về AI, kéo dài từ vài giờ đến vài ngày.

Daikin cũng muốn tuyển dụng thêm các kỹ sư từ Ấn Độ và Trung Quốc, nhưng cho biết đang rất vất vả ở Hoa Kỳ khi phải tốn trăm ngàn USD để thu hút sinh viên tốt nghiệp mà họ muốn. Ngoài ra, Daikin đang xem xét tăng lương cho các chuyên gia AI để giữ ở lại với công ty.

Nhật Bản đang bị tụt lại?

Sự quan ngại về AI của Nhật Bản có thể bị phóng đại. Theo báo cáo 2019 của Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO) về các xu hướng công nghệ, trong số 20 công ty hàng đầu về bằng sáng chế AI, thì Nhật Bản có 12 công ty, bao gồm Toshiba, NEC, Panasonic, Sony và Toyota Motor.

Nhưng so với các quốc gia khác trên thế giới, Hoa Kỳ đã ban hành kế hoạch phát triển AI quốc gia vào năm 2016 và Trung Quốc đã công bố kế hoạch vào năm 2017 để tiên phong trên toàn cầu về AI vào năm 2025, thì Nhật Bản đang bị tụt lại.

Theo dữ liệu của chính phủ Nhật Bản, cộng cả sự đầu tư của chính phủ Nhật Bản và của công ty cho CNTT và truyền thông là 16,3 nghìn tỷ yên (150 tỷ USD) trong năm 2017, tăng 12% so với năm 1994. Ngược lại, đầu tư của Hoa Kỳ vào lĩnh vực này tăng hơn gấp 3 lần so với cùng kỳ lên tới 655 tỷ USD.

Các trường đại học Nhật Bản cũng gặp vấn đề khi đào tạo không đủ nhân lực về AI và khoa học dữ liệu. Bộ Công nghiệp ước tính Nhật Bản đã thiếu hụt 220.000 nhân viên CNTT trong năm 2018, con số này có thể tăng đáng kể lên mức 790.000 nhân viên vào năm 2030 - một dự báo được xem là một phần động lực cho Kế hoạch của Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe là đào tạo 250.000 người về AI mỗi năm.

Ngược lại, báo cáo của WIPO lưu ý rằng các tổ chức ở Trung Quốc chiếm 17 trong số 20 chuyên gia học thuật hàng đầu về bằng sáng chế AI.

Nâng lương

Ông Hitoshi Matsubara, Phó chủ tịch của Đại học Tương lai Hakodate và là chuyên gia về AI, cho biết Nhật Bản cần đầu tư nhiều hơn, làm cho công việc CNTT trở nên hấp dẫn hơn và rũ bỏ tư duy rằng hầu hết các nhân viên cùng tuổi nên được đối xử như nhau.

“Tại Nhật Bản, các công việc CNTT từ lâu đã được coi là có nhiều lao động với mức lương thấp và làm việc đêm muộn. Nếu họ được trả lương cao và được cộng thêm nhiều giá trị khác như ở Hoa Kỳ và Trung Quốc, thì lĩnh vực khoa học thông tin sẽ trở nên phổ biến hơn đối với sinh viên”, ông Hitoshi Matsubara cho biết.

Điều này bắt đầu thay đổi khi năm nay, Sony bắt đầu đưa ra mức lương khởi điểm lên tới 7,3 triệu yên cho sinh viên tốt nghiệp đại học giỏi trong các lĩnh vực như AI, so với mức lương khởi điểm tiêu chuẩn là 6 triệu yên.

Ảnh minh họa: uaenews247.com

Trong khi đó, Toshiba cũng đã thay đổi hệ thống trả lương của mình, cho phép hãng đưa ra mức lương cao hơn cho những người có chuyên môn về AI và IoT.

Nhà khai thác ứng dụng chat Line, đang đa dạng hóa khi tham gia vào lĩnh vực công nghệ tài chính (fintech) và AI, cũng đã tăng lương hàng năm cho kỹ sư tốt nghiệp loại giỏi lên tới 8 triệu yên so với 5,5 triệu yên cho các kỹ sư có tay nghề thấp. Line cũng là một nhà tuyển dụng nhiều các kỹ sư nước ngoài, chiếm 37% trong số 670 kỹ sư ở Nhật Bản.

Trong khi đó, Sony lại đang mở rộng mạng lưới tuyển dụng của mình khi chú ý đến các cơ sở đào tạo như Đại học Carnegie Mellon (Mỹ), Đại học Thanh Hoa (Trung Quốc) và Viện Công nghệ Ấn Độ.

Ông Kazunari Ikeyama, Giám đốc nhân sự của Sony cho biết: “Cuộc cạnh tranh tuyển dụng nhân tài CNTT - cho dù là sinh viên mới tốt nghiệp, trung niên và lao động nước ngoài - đang trở nên ngày càng khó khăn hơn. Chúng tôi đang mở rộng sự quan tâm của chúng tôi, không chỉ ở Nhật Bản mà còn trên toàn cầu”.