Ông Trương Gia Bình đối thoại với 'bố già AI'

Ông Trương Gia Bình, Chủ tịch FPT, chia sẻ những giấc mơ và khát vọng về AI với Yoshua Bengio, nhà khoa học hàng đầu thế giới về trí tuệ nhân tạo.

Giáo sư Yoshua Bengio, người Canada, được mệnh danh là "bố già AI" vì là một trong những nhà khoa học đặt nền móng cho sự phát triển của trí tuệ nhân tạo, đồng thời tiên phong trong lĩnh vực Deep Learning. Năm 1993, ông thành lập Viện nghiên cứu Mila và trở thành trung tâm toàn cầu của những tiến bộ khoa học, nhất là về AI. Năm 2018, ông giành giải thưởng danh giá Turing - được ví như giải Nobel về máy tính. Năm 2021, Bengio là nhà khoa học máy tính được trích dẫn nhiều thứ hai trên thế giới theo Guide2Research.

Cuộc đối thoại giữa ông Trương Gia Bình, Chủ tịch FPT và Yoshua Bengio diễn ra trực tuyến vào tối 19/8, trong khuôn khổ hội thảo trí tuệ nhân tạo FAIC 2021 do FPT tổ chức ngày 17-21/8.

AI góp phần đầy lùi đại dịch

Giáo sư Bengio cho biết tại Viện Mila, cũng giống như tại rất nhiều nơi khác, các chuyên gia đang dành nhiều tâm huyết để nghiên cứu, ứng dụng công nghệ AI và Machine Learning trong việc góp phần đẩy lùi đại dich.

"Rất nhiều áp lực, nhưng cũng nhiều hứng khởi và kinh nghiệm quý báu. Chúng tôi đã rút ra được nhiều điều, như cách dùng AI để tìm ra những phương thuốc hay thành phần mới cho sản xuất thuốc, hoặc giải quyết một số bài toán về tối ưu hóa nguồn lực mà chúng ta đang gặp phải trong cộng đồng hiện nay", ông nói. "Tôi cũng học được một điều là chúng ta cần đoàn kết để đối mặt với các hiện tượng như đại dịch hay biến đổi khí hậu. Đó cũng là cách duy nhất để vượt qua những thử thách này".

Đồng quan điểm, ông Bình cho biết FPT cũng đang đưa các nghiên cứu và ứng dụng AI của mình vào hỗ trợ công tác phòng chống, sàng lọc, truy vết và hướng dẫn cách ly y tế tại nhà, giúp gia tăng hiệu quả cho đội ngũ truy vết dịch, giảm tải hệ thống y tế, nâng cao hiệu quả điều trị.

"Thật tuyệt vời khi thấy AI có thể giúp đỡ mọi người như thế nào, thậm chí có thể cứu mạng người. Chúng tôi rất tự hào về điều mình đang làm", ông Bình nói.

Khi được hỏi liệu AI có giúp dự báo tình hình dịch bệnh, giáo sư Bengio khẳng định điều này hoàn toàn có thể, nhưng sẽ phải tiến hành nhiều nghiên cứu phức tạp, ví dụ tìm hiểu bộ gene của các biến thể virus để dự báo về các biến thể mới có thể được sinh ra thời gian tới, từ đó phát triển các loại vaccine, thuốc điều trị tương ứng trước khi biến thể lây lan trên diện rộng. "Đây là những nghiên cứu thực sự rất nghiêm túc đang được thực hiện. AI sẽ rất hữu dụng trong các hoạt động nghiên cứu này, nhưng không thể chỉ dựa vào AI, mà cần có sự kết hợp của cả trí tuệ con người, trí tuệ của các nhà khoa học trong nhiều lĩnh vực khác nhau", ông nói.

Luôn giữ lửa cho những giấc mơ

Trong cuộc đối thoại, ông Trương Gia Bình chia sẻ đang nuôi một khát vọng lớn là đưa Việt Nam trở thành trung tâm AI của khu vực, tạo cơ hội nhiều hơn nữa cho các tài năng công nghệ của Việt Nam được tiếp cận, học hỏi từ những người giỏi nhất trên thế giới.

"Cách đây 20 năm, chúng tôi có một giấc mơ là ghi tên Việt Nam trên bản đồ công nghệ thế giới. Chúng tôi bắt đầu giấc mơ ấy từ con số 0. Sau rất nhiều nỗ lực, chúng tôi đã thực hiện được giấc mơ của mình, Việt Nam đứng trong Top 5 quốc gia phát triển phần mềm. Lúc này, chúng tôi tiếp tục nuôi một giấc mơ lớn hơn, là đưa Việt Nam trở thành trung tâm AI của khu vực, của thế giới", người đứng đầu FPT nói, nhưng đồng thời thừa nhận có thể sẽ phải mất nhiều năm để hiện thực hóa giấc mơ này.

Với ông Bengio, để hiện thực hóa giấc mơ, đầu tiên là phải luôn "giữ lửa" cho giấc mơ của mình.

"Với tôi, 20 hay thậm chí là hơn 30 năm trước, khi tôi còn là sinh viên, tôi đã có giấc mơ lớn, giấc mơ về AI, về một hệ thống máy móc có thể hoạt động như bộ não của con người. Và tôi đã tiếp tục theo đuổi ước mơ của mình bằng việc liên tục trả lời các câu hỏi liên quan đến ngành khoa học này trong rất nhiều năm, từ lúc còn là những khái niệm mới và khó hiểu", ông tâm sự.

Theo ông, điều thứ hai FPT cần đầu tư là giáo dục. Đây là việc khó vì "thu hút các nhà khoa học AI đầu ngành từ nước ngoài về Việt Nam không dễ, thậm chí một số người Việt Nam có trình độ sẽ sang nước ngoài để nghiên cứu học tập". Do đó, phải tự tạo nên một dòng chảy những kỹ sư, nhà khởi nghiệp trong lĩnh vực AI có kỹ năng vững vàng để dẫn dắt cuộc cách mạng trí tuệ nhân tạo trong nước. "Việt Nam có nguồn lực dồi dào và yêu toán học, môn học nền tảng cho nghiên cứu AI, tôi tin việc tạo ra dòng chảy trên hoàn toàn có thể trở thành hiện thực nếu đủ đầu tư và nỗ lực trong giáo dục", Bengio nhấn mạnh.

Theo ông, AI có khả năng thay đổi thế giới và cũng sẽ mang đến những thay đổi cho Việt Nam. Trong tương lai, AI sẽ không chỉ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế mà còn đem lại những giá trị lớn cho xã hội, nhưng con người phải biết cách ứng dụng AI một cách đúng đắn.

Nhắc đến sức mạnh của trí tuệ nhân tạo, ông Bengio tin rằng con người có thể kiểm soát được AI dù không dễ dàng. "Chúng ta chính là người thiết kế ra AI. Có một số lo ngại rằng máy móc sẽ được sử dụng như một công cụ để củng cố quyền lực và đe dọa người khác. Liệu trí tuệ nhân tạo có thể sánh ngang và thay thế trí tuệ con người hay không thực sự là một vấn đề mang tính khoa học viễn tưởng. Còn tại thời điểm này, hệ thống AI chúng ta tạo ra vẫn còn rất đơn giản và sơ khai. Hy vọng chúng ta sẽ thông thái hơn, sáng suốt hơn để 'dạy' AI làm những việc hữu ích", ông nói.

Kết thúc cuộc đối thoại, ông Trương Gia Bình đề xuất liệu Mila có thể mở một trung tâm nghiên cứu tại Việt Nam để viết tiếp câu chuyện sứ mệnh truyền cảm hứng về AI của viện nghiên cứu này ở bên ngoài Canada.

"Thực ra, đúng là việc thỉnh thoảng một số nghiên cứu sinh Việt Nam sang đây cộng tác với chúng tôi sẽ khó đem đến những thay đổi lớn. FPT cần xây dựng một trung tâm quy tụ thật nhiều nhân lực tại Việt Nam. Chúng tôi sẵn lòng hỗ trợ, nhưng xây dựng thế nào sẽ cần bàn luận thêm. Nhưng một điều chắc chắn là tôi rất đồng tình với đề xuất này và đây là điều chúng ta phải thực hiện", ông Bengio khẳng định.

Từ tháng 6/2020, FPT bắt đầu hợp tác với Mila theo ba hướng là đào tạo và trao đổi nguồn lực chất lượng AI; tư vấn xây dựng trung tâm AI tại Bình Định và kết nối các cơ hội kinh doanh trong hệ sinh thái của Mila. Đã có 17 chuyên gia công nghệ trẻ của Việt Nam tiếp cận với các chương trình đào tạo, nghiên cứu của các giáo sư hàng đầu tại Mila. FPT cũng đã xây dựng đội ngũ hơn 200 kỹ sư và chuyên gia trí tuệ nhân tạo tại trung tâm nghiên cứu phát triển AI tại Quy Nhơn.