Tăng cường phối hợp tìm kiếm cứu nạn khu vực ASEAN

Nâng cao hiệu quả trong việc tìm kiếm cứu nạn

Tại TP.HCM, Bộ GTVT vừa tổ chức hội nghị triển khai, tuyên truyền và phổ biến Hiệp định đa phương ASEAN về tìm kiếm cứu nạn (TKCN) hàng hải và hàng không.

Tham dự hội nghị có đại diện của Ủy ban Quốc gia Ứng phó sự cố thiên tai và TKCN, Cục Hàng hải Việt Nam, Cục Hàng không Việt Nam, Vụ Kết cấu hạ tầng, Vụ Vận tải, Vụ Hợp tác quốc tế, hơn 10 Cảng vụ Hàng hải khu vực miền Nam, các Cảng vụ hàng không miền Bắc, Trung, Nam và Công ty TNHH MTV Thông tin điện tử Hàng hải Việt Nam.

Theo bà Kiều Thị Diễm, Phó Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế, Bộ GTVT, hoạt động tìm kiếm cứu nạn luôn được Chính phủ và các bộ, ngành hết sức coi trọng vì mục tiêu nhân đạo, bảo đảm an toàn trong các hoạt động hàng hải và hàng không, góp phần tạo thuận lợi cho hoạt động thương mại, du lịch, phát triển kinh tế - xã hội và giao lưu nhân dân.

Trong thời gian qua, Việt Nam đã tích cực tham gia ký kết và triển khai nhiều điều ước quốc tế trong lĩnh vực TKCN như Công ước về TKCN năm 1979 (Công ước SAR 79), triển khai thực hiện các điều khoản liên quan tới TKCN của Công ước Liên hợp quốc 1982 về Luật Biển, Công ước về hàng không dân dụng quốc tế (Công ước Chicago).

Việc Chính phủ Việt Nam cùng các nước ASEAN ký Hiệp định ASEAN về Hợp tác TKCN hàng hải và hàng không năm 2022 nhằm phát triển và tăng cường hợp tác TKCN hàng hải và hàng không giữa các nước thành viên ASEAN là một sự bổ sung hết sức quan trọng cho việc nâng cao hiệu quả, sự phối hợp cũng như tính kịp thời của công tác TKCN hàng hải và hàng không trong khu vực ASEAN.

Cùng với các nước ASEAN, Bộ GTVT Việt Nam hiện đang tiến hành thủ tục trình Chính phủ phê duyệt Hiệp định, hội nghị lần này hết sức cần thiết nhằm cung cấp thông tin đầy đủ về Hiệp định. Cũng như tạo ra diễn đàn để các cơ quan hữu quan thảo luận về cơ chế triển khai để có thể áp dụng một cách bài bản chuyên nghiệp sau khi Hiệp định có hiệu lực.

Xử lý nhiều tình huống giả định

Tại hội nghị, đại diện Cục Hàng không Việt Nam và Cục Hàng hải Việt Nam (Trung tâm Phối hợp tìm kiếm cứu nạn hàng hải Việt Nam) đã trình bày Thỏa thuận ASEAN về TKCN hàng không, hàng hải; Tham luận về cơ cấu tổ chức tìm kiếm cứu nạn hàng không và công tác phối hợp, hiệp đồng tìm kiếm cứu nạn hàng không dân dụng.

Trung tâm Phối hợp tìm kiếm cứu nạn Hàng không Việt Nam cũng đã chủ trì diễn tập vận hành cơ chế về tìm kiếm cứu nạn hàng không năm 2023 - SAREX 2023, theo tình huống giả định: CN2023/A321 của hãng hàng không CN, Indonesia - Campuchia đường bay M753 - R334. 0200 (UTC), cách Đài PQU Phú Quốc 5 NM, FL290, thông báo báo trục trặc động cơ, xin giảm thấp độ cao và ưu tiên hạ cánh tại sân bay SIHANOUK. 0203 UTC, tàu bay qua PQU 10 NM, trên đường bay R334, FL150, code 7700.

Ngay sau đó, thông báo mất nhận dạng trên màn hình đầu cuối ATM và không liên lạc được với kiểm soát viên không lưu. Các đại biểu đã thảo luận về cách ứng phó xử lý tìm kiếm cứu nạn trong tình huống này phù hợp với quy định của Hiệp định ASEAN về tìm kiếm cứu nạn hàng hải và hàng không.

Qua hội nghị này, các cơ quan chức năng sẽ tiếp tục rà soát các quy định pháp luật để đề xuất các cơ quan có thẩm quyền xem xét sửa đổi bổ sung các văn bản pháp luật có liên quan nhằm thực hiện Hiệp định một cách có hiệu quả; Đề xuất kế hoạch chi tiết của từng cơ quan để triển khai Hiệp định.

Trên cơ sở đó, Bộ GTVT sẽ lấy ý kiến các bộ, ngành liên quan và trình Thủ tướng Chính phủ về kế hoạch chi tiết triển khai Hiệp định ASEAN về Tìm kiếm cứu nạn hàng hải, hàng không".

Lãnh đạo Vietnam MRCC cho biết, với vai trò là quốc gia thành viên của Công ước quốc tế về tìm kiếm cứu nạn trên biển - SAR 79, Việt Nam phải tiến hành các hoạt động tìm kiếm cứu nạn trong vùng biển thuộc trách nhiệm của mình để thực hiện đầy đủ trách nhiệm và nghĩa vụ quốc gia.

Để nâng cao hiệu quả phối hợp tìm kiếm cứu nạn, hàng năm, trung tâm phối hợp tổ chức các chương trình diễn tập với cơ quan cứu nạn của các quốc gia thành viên ASEAN theo hình thức thoại xử lý thông tin.

Tuy nhiên, theo Vietnam MRCC, Việt Nam cần tiếp tục mở rộng hợp tác với các quốc gia khu vực ASEAN như tổ chức đàm phán, ký kết các hiệp định, hướng tới nội dung đàm phán, phân định khu vực trách nhiệm tìm kiếm cứu nạn trên biển giữa Việt Nam và các nước trong khu vực Biển Đông.

Ngoài ra, cần tham gia ký kết các thỏa thuận hợp tác giữa hai chính phủ hoặc hai tổ chức chuyên ngành tìm kiếm cứu nạn về hợp tác trong khu vực biển Đông; Diễn tập tìm kiếm cứu nạn phối hợp quốc tế; Xây dựng mô hình phối hợp hỗ trợ nhân đạo, cứu trợ thảm họa và tìm kiếm cứu nạn điện tử...

Tăng cường đào tạo, huấn luyện, diễn tập - nguồn lực dự trữ - hợp tác quốc tế

Rà soát xây dựng và triển khai thực hiện kế hoạch, nội dung chương trình đào tạo, bồi dưỡng, huấn luyện, diễn tập về ứng phó thảm họa, sự cố, thiên tai và TKCN ở các cấp độ; nâng cao khả năng phân tích, nhận định tình hình, phối hợp, tham mưu chỉ huy, điều hành đối với các tình huống cơ bản từ đội ngũ cán bộ lãnh đạo, các cơ quan tham mưu ở các sở, ngành, địa phương, lực lượng vũ trang, lực lượng ƯPSCTT và TKCN đến cán bộ quản lý, giảng viên, giáo viên, học sinh, sinh viên, người lao động trong các trường học phổ thông, trung học chuyên nghiệp, cao đẳng, đại học.

Tăng cường huấn luyện, diễn tập phương án xử lý các tình huống sự cố, thiên tai và TKCN thường xảy ra trên địa bàn; vận hành cơ chế chỉ huy - điều hành ở các cấp, kết hợp sử dụng trang thiết bị mô phỏng nhằm nâng cao năng lực thực hành xử lý tình huống cho người chỉ huy, cơ quan các cấp cũng như các lực lượng thuộc sở, ngành, địa phương. Lựa chọn các hình thức phù hợp để tổ chức khoá đào tạo, huấn luyện, diễn tập, thực hành các kỹ năng cơ bản cho cộng đồng; huy động sự tham gia của cộng đồng ứng phó các loại hình sự cố, thiên tai và TKCN thường xuyên xảy ra (hỏa hoạn, ngập lụt, bão, lũ ống, lũ quét...).

Tăng cường nguồn lực dự trữ các mặt hàng thiết yếu, chiến lược, vật tư, trang thiết bị cứu hộ cứu nạn; đầu tư xây dựng hệ thống kho dự trữ theo quy hoạch, bảo đảm các điểm kho dự trữ tập trung, đồng bộ, liên hoàn, an toàn, có quy mô và công suất đủ lớn, trang thiết bị kỹ thuật tiên tiến, hiện đại, thực hiện tốt phương châm “bốn tại chỗ”, chủ động, kịp thời xuất cấp hàng dự trữ để ƯPSCTT và TKCN.

Đẩy mạnh hợp tác quốc tế đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao. Hợp tác nghiên cứu, ứng dụng, chuyển giao khoa học, công nghệ và tiếp nhận hỗ trợ trang thiết bị; thúc đẩy, mở rộng chương trình hợp tác với các nước có trình độ khoa học, công nghệ tiên tiến, hiện đại trong ứng phó, khắc phục thảm họa, sự cố, thiên tai và TKCN. Thúc đẩy, xây dựng cơ chế chia sẻ thông tin khí tượng thủy văn, cảnh báo, dự báo sự cố, thiên tai, TKCN; chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm; thiết lập, duy trì các đường dây nóng. Tăng cường tham gia huấn luyện, diễn tập với tỉnh Vân Nam (Trung Quốc) và các nước trên thế giới, đồng thời tích cực, chủ động đăng cai tổ chức các cuộc diễn tập về ƯPSCTT và TKCN song phương, đa phương.