Cụ thể, trong báo cáo cập nhật xu hướng kinh tế số của 6 quốc gia thuộc khu vực Đông Nam Á (Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore, Thái Lan và Việt Nam), nền kinh tế số của Việt Nam dự kiến tăng 28%, từ 18 tỷ USD trong năm 2021 lên 23 tỷ USD, nhờ sự tăng trưởng 26% của thương mại điện tử (TMĐT) so với cùng kỳ năm ngoái.
TMĐT trở thành đầu tàu của nền kinh tế số Việt Nam
Sau đại dịch, Việt Nam là một trong những quốc gia khôi phục các hoạt động "bình thường mới" nhanh chóng. Tuy nhiên, một số thói quen và xu hướng tiêu dùng được hình thành và thúc đẩy trong đại dịch vẫn được duy trì và tiếp tục phát triển. TMĐT trở thành đầu tàu trong sự tăng trưởng của nền kinh tế số Việt Nam và có 90% người tiêu dùng số dự định duy trì hay thậm chí gia tăng sử dụng các nền tảng TMĐT trong 12 tháng tới. Phần lớn người tiêu dùng tập trung vào các dịch vụ giao đồ ăn (60%) và mua hàng tạp hóa trực tuyến (54%).
Người dùng số thành thị tại Việt Nam có mức tiếp nhận dịch vụ số cao nhất, trong đó lĩnh vực TMĐT, thực phẩm và tạp hóa đứng đầu danh sách với tỷ lệ lần lượt là 96%, 85% và 85%.
Mặt khác, tần suất một người Việt Nam tiêu thụ nội dung số thấp hơn mức trung bình của khu vực với 23% người tham gia khảo sát cho biết họ xem video theo yêu cầu ít nhất một lần/tuần, tiếp đến là 19% cho hoạt động chơi game trực tuyến (online) và 16% cho hoạt động nghe nhạc theo yêu cầu. Điều này cho thấy Việt Nam vẫn còn nhiều tiềm năng tăng trưởng trong dài hạn.
Các dịch vụ tài chính số (DFS) tiếp tục phát triển mạnh mẽ tại Việt Nam. Lĩnh vực cho vay số đạt tỷ lệ tăng trưởng kép hằng năm (CAGR) nhanh nhất ở mức 114%, và lĩnh vực đầu tư dự kiến sẽ có bước nhảy vọt lớn nhất vào năm 2025 với mức hơn 106% CAGR. Hơn nữa, Việt Nam đứng đầu Đông Nam Á trong thị trường tăng trưởng dài hạn của các quỹ đầu tư mạo hiểm (VC) với 83% quỹ đầu tư mạo hiểm kỳ vọng hoạt động thương vụ tại Việt Nam tăng trưởng trong dài hạn
Bà Stephanie, Phó chủ tịch Google châu Á - Thái Bình Dương, Phụ trách khu vực Đông Nam Á nhận định, Việt Nam đứng đầu bảng xếp hạng năm nay với nền kinh tế số có tốc độ phát triển nhanh nhất và TMĐT có tốc độ tăng cao nhất khu vực Đông Nam Á.
Bất chấp những khó khăn hiện tại trên toàn cầu và khu vực, GMV của Việt Nam đang trên đà chạm mức 50 tỷ USD vào năm 2025. Lực lượng lao động nội địa chất lượng cao trong lĩnh vực công nghệ và sự thâm nhập ngày càng tăng của dịch vụ số hóa ở các khu vực thành thị và nông thôn, tạo nền móng vững chắc cho sự phát triển kỹ thuật số của Việt Nam trong tương lai.
Nền kinh tế số của Việt Nam đạt 23 tỷ USD trong năm 2022 và đạt mức tăng trưởng nhanh nhất tại khu vực nhờ sự đột phá của ngành TMĐT.
Những điểm nhấn chính của báo cáo kinh tế số Đông Nam Á
Báo cáo Nền Kinh tế số Đông Nam Á đi sâu vào các xu hướng trong 5 lĩnh vực chính gồm: TMĐT, truyền thông trực tuyến, vận chuyển và thực phẩm, và dịch vụ tài chính số (DFS), cũng như khắc họa bức tranh tổng quan nền kinh tế số trong khu vực. Lần đầu tiên đề cập đến lĩnh vực Môi trường, Xã hội và Quản trị (ESG), báo cáo thảo luận về tác động môi trường và xã hội của nền kinh tế số, đồng thời nhấn mạnh vai trò của người tiêu dùng, doanh nghiệp (DN), nhà đầu tư và chính phủ trong việc cải thiện tính bền vững về môi trường và xã hội.
Các điểm nhấn chính của báo cáo năm nay gồm, đầu tiên khi việc áp dụng kỹ thuật số được bình thường hóa, chiến lược thu hút khách hàng chuyển đổi sang chiến lược tương tác khách hàng
Trong số 460 triệu người dùng Internet tại khu vực Đông Nam Á, có 100 triệu người đã hoạt động trực tuyến trong suốt 3 năm qua. Sau nhiều năm thúc đẩy, việc áp dụng kỹ thuật số đang dần bình thường hóa. Nhiều DN số bắt đầu chuyển đổi chiến lược từ việc thu hút khách hàng mới sang việc tương tác sâu hơn cùng khách hàng hiện tại để tăng mức tiêu thụ và giá trị.
TMĐT có mức tiếp nhận ngang nhau giữa người tiêu dùng ở khu vực nội thành và ngoại thành, trong khi các dịch vụ thuộc những lĩnh vực còn lại chủ yếu tiêu thụ bởi người tiêu dùng thành thị. Đối với các lĩnh vực như mua hàng tạp hóa trực tuyến, du lịch, âm nhạc theo yêu cầu, mức độ tiếp nhận tại khu vực ngoại thành vẫn thấp và còn nhiều cơ hội để phát triển.
Tiếp theo, quỹ đạo tăng trưởng của các ngành theo 3 đường xu hướng riêng biệt. Với TMĐT, thay vì thu hút khách hàng mới, thị trường đang chuyển đổi sang chiến lược tương tác sâu hơn với khách hàng sẵn có để đẩy mạnh tần suất, giá trị và lòng trung thành. Người bán đang bắt đầu cải thiện lợi nhuận bằng cách cắt giảm các chương trình khuyến mãi, chiết khấu và chuyển hướng sang kiếm tiền từ các dịch vụ giá trị gia tăng.
Tuy nhiên, các lĩnh vực như giao đồ ăn và truyền thông trực tuyến đang chậm lại sau thời kỳ cao điểm của đại dịch.
Báo cáo cũng cho thấy, lĩnh vực vận tải và du lịch trực tuyến dự kiến sẽ phục hồi mạnh mẽ bởi lượng dịch chuyển tăng vượt mức sau đại dịch và du lịch quốc tế được mở lại, đạt mức tăng trưởng lần lượt 43% và 115% so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, các lĩnh vực phải đối mặt với những khó khăn như giá nhiên liệu tăng cao, thiếu hụt nguồn cung và các biện pháp hạn chế đi lại chưa được dỡ bỏ ở các thị trường lớn, như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, trong khi nhu cầu của người tiêu dùng đang bị ảnh hưởng bởi giá cả tăng vọt. Quá trình phục hồi được dự đoán sẽ diễn ra chậm và mất nhiều năm để đạt được mức của năm 2019.
Ngoài ra, các ngân hàng số vẫn chủ yếu hướng đến người tiêu dùng đại chúng và chưa tiếp cận với các dịch vụ ngân hàng, trong khi các ngân hàng truyền thống vẫn đang đẩy nhanh quá trình số hóa. Cả hai loại hình này đều đang cạnh tranh sát sao để giành được sự chú ý của người tiêu dùng đại chúng và những người chưa thể tiếp cận các dịch vụ ngân hàng.
Các ngân hàng số đang tạo sức hút với giới trẻ thành thạo kỹ thuật số trong khi khách hàng giàu có và có tầm ảnh hưởng vẫn trung thành với các nhà cung cấp dịch vụ tài chính đã có tên tuổi dựa trên số dư tiền gửi hiện có và nhiều khoản đầu tư của họ.
Ngành TMĐT trở thành ngành yêu thích của các nhà đầu tư, sau đó đến các dịch vụ truyền thông trực tuyến.
Quỹ đầu tư công nghệ duy trì đà tăng trưởng mạnh mẽ bất chấp sự thận trọng của các nhà đầu tư. Với mức tăng trưởng 15% về các giá trị thương vụ từ nửa đầu năm 2021 đến nửa đầu năm 2022, nguồn vốn công nghệ vẫn được duy trì mạnh mẽ và Đông Nam Á tiếp tục là điểm nóng thu hút các khoản đầu tư công nghệ, bất chấp việc các nhà đầu tư đang trở nên thận trọng hơn trong tình hình kinh tế vĩ mô hiện tại.
Tại các thị trường tư nhân, các nhà đầu tư mạo hiểm vẫn dự trữ 15 tỷ USD để duy trì các thương vụ trong khu vực. Tuy nhiên, các khoản đầu tư giai đoạn đầu và giai đoạn cuối đang có những chiều hướng khác nhau - giai đoạn đầu đang phát triển mạnh trong khi giai đoạn cuối có xu hướng giảm do ảnh hưởng bởi các triển vọng xấu trong hoạt động IPO.
Singapore và Indonesia vẫn là các điểm đến đầu tư chính trong năm 2022, trong khi Việt Nam và Philippines đang nhận được sự quan tâm ngày càng tăng của các nhà đầu tư ở khía cạnh dài hạn hơn. Dịch vụ tài chính số vượt qua TMĐT, trở thành lĩnh vực đầu tư hàng đầu, với khoản đầu tư kỷ lục 4 tỷ USD trong 6 tháng đầu năm 2022. Hoạt động thanh toán chiếm thị phần đáng kể trong các thương vụ về dịch vụ tài chính số.
Hơn 80% nhà đầu tư mạo hiểm tham gia khảo sát dự tính sẽ tập trung vào các dịch vụ y tế trực tuyến (healthtech), mô hình phân phối dịch vụ phần mềm (Software as a Service - SaaS) và Web 3.0, trong khi giáo dục trực tuyến (edtech) hạ nhiệt sau đại dịch.
Báp cáo Nền Kinh tế số Đông Nam Á lần thứ 7 cũng đã cho thấy các yếu tố Môi trường, Xã hội và Quản trị DN là những động lực chính cho sự tăng trưởng bền vững. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh nền kinh tế số của Đông Nam Á đã và đang mang lại những lợi ích xã hội lớn như các cơ hội kinh doanh, việc làm và sự tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, các vấn đề như phúc lợi nhân viên cũng như tiếp cận bình đẳng về tài chính và công nghệ số cần được giải quyết để hiện thực hóa một cách đầy đủ các lợi ích xã hội từ công cuộc chuyển đổi số.
Điểm chính cuối cùng liên quan đến việc xác định làn sóng hướng tới một nền kinh tế kỹ thuật số bền vững. Nền kinh tế số của khu vực Đông Nam Á dự kiến sẽ tăng trưởng nhanh gấp đôi so với GDP ở hầu hết các quốc gia trong khu vực và có thể đạt tới 1.000 tỷ USD vào năm 2030 nếu có thể khai thác tối đa tiềm năng. Nền kinh tế số vẫn sở hữu nền móng vững chắc cũng như có nhiều cơ hội tăng trưởng cho các lĩnh vực mới và thị trường mới.
Để tiếp tục mở rộng quy mô một cách bền vững, nền kinh tế số Đông Nam Á cần thúc đẩy sự phát triển của một loạt các yếu tố tăng trưởng mới.
"Nền kinh tế số Việt Nam sẽ là điểm nóng tăng trưởng vì sở hữu dân số ngày càng đông và nguồn lao động công nghệ nội địa có tay nghề cao", ông Fock Wai Hoong, phó trưởng bộ phận Công nghệ và Người tiêu dùng và khu vực Đông Nam Á của Temasek cho biết./.
.jpg "Chìa khóa giải quyết thách thức trong bảo vệ trẻ em trên không gian mạng")
