Trí tuệ nhân tạo giúp con người trở nên thông minh hơn

Với một câu hỏi đơn giản “Nếu AI ngày một phát triển, thì thế giới con người sẽ ra sao?” Tùy thuộc vào người mà bạn hỏi, câu trả lời có thể là ngày tận thế hoặc thời kỳ thịnh vượng nhất của con người. Các bộ phim như Terminator, Transcendence và The Matrix đều chia một cốt truyện, chính là máy móc sẽ biến con người thanh nô lệ hoặc hủy diệt nhân loại. Những câu chuyện này có tính giải trí cao, nhưng chúng cũng cho kết quả tiêu cực và thúc đẩy một câu chuyện vô thức. Những bộ phim được thiết kế để thu hút khán giả, không phải để giáo dục hay thông báo cho mọi người. Ngay cả những tiểu thuyết khoa học thông minh nhất cũng không phải là một cuốn sách giáo khoa.

Theo một công bố mới đây của Alex Bates, giám đốc điều hành của Neocortex Ventures, người đã tốt nghiệp đại học về toán học và khoa học máy tính, sau đó đồng sáng lập một công ty về trí tuệ nhân tạo trong không gian sản xuất, thì Trí tuệ nhân tạo tiên tiến không phải là con đường tàn phá nhân loại. Nó sẽ thông báo về kỷ nguyên tiếp theo của cuộc sống con người và trí tuệ nhân tạo sẽ giúp cuộc sống sẽ trở nên tốt đẹp hơn.

Công việc bận rộn sẽ được tự động hóa

Có những mức độ cao cấp và bình thường cho mọi công việc. Một người quản lý có thể nhanh chóng triển khai các chiến lược cao cấp với nhóm của mình, nhưng khi họ bắt đầu thực hiện một báo cáo dự án để chờ sự phê duyệt của quản lý, sự nhiệt huyết sẽ biến mất.

Một hệ thống trí tuệ nhân tạo đủ tiên tiến có thể hoàn thành báo cáo đó trong một thời gian ngắn nếu nó có đủ dữ liệu đáng tin cậy. Hệ thống giả thuyết này có thể xử lý tất cả các công việc trong ngày và email được gửi và nhận trong một khoảng thời gian làm việc, xử lý thông tin và tạo ra một bản tóm tắt với ngôn ngữ tự nhiên dành cho cấp quản lý. Nếu bạn ghét việc viết báo cáo và có quyền truy cập vào hệ thống này, thì nó sẽ tạo ra sự khác biệt lớn trong chất lượng cuộc sống công việc của bạn.

Nhưng bạn không phải lo lắng về việc trí tuệ nhân tạo thay thế bạn trong công việc. Nó có thể giúp bạn xử lý các nhiệm vụ đơn điệu, không sáng tạo, và có thể đó là một công cụ chuyển đổi dành cho người lao động.

Nhân loại sẽ có nhiều thời gian hơn để sáng tạo

Các nhà khoa học mới chỉ bắt đầu hiểu một số cách mà con người bước vào trạng thái “dòng chảy” (flow), một trạng thái được đặc trưng bởi sự chìm đắm hoàn toàn vào những gì con người đang làm, với sự tập trung năng lượng, mất cảm giác về thời gian và tận hưởng quá trình. Khi con người ở trong trạng thái dòng chảy, họ có thể có được các khoảnh khắc lóe sáng (eureka), trong quá trình tương tác giữa các trạng thái nhận thức.

Hầu hết con người hiếm khi có cơ hội bước vào trạng thái dòng chảy, vì công việc hàng ngày của họ bao gồm đi làm, vội vã đi đến các cuộc họp, gọi điện thoại, bị phân tâm bởi các cảnh báo truyền thông xã hội trên điện thoại thông minh, phải trả lời tin nhắn và email, và nhiều gián đoạn khác.

Điều gì sẽ xảy ra nếu một hệ thống trí tuệ nhân tạo có thể thiết kế các tương tác trong ngày và lên lịch trình để con người không bị gián đoạn liên tục? Hoặc đối với những người phát triển mạnh về tương tác, có thể lên lịch trình đúng số lượng tương tác để đưa họ vào trạng thái dòng chảy?

Đây chỉ là một vài cách mà các hệ thống trí tuệ nhân tạo có thể khuếch đại cả sự thích thú và năng suất của con người, sử dụng sức sáng tạo đỉnh cao của con người theo cách khai thác để có thể hoàn thành công việc.

Đặc điểm nhận thức con người sẽ trở nên có giá trị hơn

Có hàng loạt các danh mục của quá trình nhận thức mà trí tuệ nhân tạo ngày nay không thể tự động hóa. Những đặc điểm khác biệt của con người như sự đồng cảm và trực giác, những thứ của cuộc sống nội tâm. Điều đó quá khó để một cỗ máy có thể mô phỏng được, vì vậy sẽ luôn có chỗ dành cho con người (và các siêu nhân khi con người phát triển thành công sinh học siêu việt) để tăng thêm giá trị cho nền kinh tế.

Khi trí tuệ nhân tạo sẵn sàng để tự động hóa các nhiệm vụ công việc cấp thấp, những nhiệm vụ thường cần đến toàn bộ bộ não con người, thì não bộ của con người đã có thể giảm tải lượng công việc. Giờ đây, khi những nhiệm vụ nhàm chán đó đã được tự động hóa, sự dư thừa năng lượng này có thể hướng đến những vấn đề mới hơn hoặc thú vị hơn, mà vẫn cần các giải pháp sáng tạo.

Khi IBM phát triển một công cụ chơi cờ vua công suất cao có thể đánh bại đại kiện tướng mạnh nhất của loài người, nó đã không làm hỏng cờ vua. Hoàn toàn ngược lại: những người chơi là con người trở nên mạnh mẽ hơn vì họ có một công cụ mới để sử dụng trong việc nghiên cứu trò chơi.

Điều đó thể hiện câu nói: Làm việc một cách thông minh hơn, chứ không phải làm việc một cách chăm chỉ hơn: điều gì thông minh hơn so với việc sử dụng các công cụ tạo ra sự khác biệt?

Con người sẽ không bao giờ quên bất cứ điều gì

Trong cuốn sách The Inevitable (Không thể tránh khỏi) của mình, Kevin Kelly đã mô tả trí thông minh của con người như một trí thông minh nói chung, nó hữu ích trên một phạm vi rộng trong việc giải quyết vấn đề. Nhưng có một số giới hạn vốn có cho trí thông minh này, như việc truy xuất dữ liệu.

Bạn đã bao giờ cố gắng để nhớ một cái gì đó, và những nỗ lực để ghi nhớ lại khiến bạn quên nó? Sự thiếu sót độc đáo này của con người được gọi là sự ức chế do thu hồi (retrieval-induced inhibition) và trí tuệ nhân tạo không có giới hạn như vậy. Nếu bạn chỉ đạo trí tuệ nhân tạo lưu trữ một cái gì đó, sau đó nó có thể tìm thấy thứ bạn cần ngay lập tức.

Trí tuệ nhân tạo sẽ giúp tất cả con người trở nên hòa hợp (với chính bản thân và với bạn bè)

Trí tuệ nhân tạo tăng cường khả năng nhận thức của con người. Nó không thể tự động giải quyết các cuộc khủng hoảng ngoại giao trên thế giới (nhưng), nhưng con người đã dựa vào đó để trở nên hòa hợp với bạn bè, gia đình và đồng nghiệp.

Plugin Boomerang nổi tiếng của Gmail đã tiết lộ một công cụ trí tuệ nhân tạo vào năm 2016 để giúp người dùng nhận được phản hồi từ người nhận email. Nếu Boomerang phát hiện ra một thông điệp thô lỗ hoặc một dòng chủ đề quá ngắn, nó sẽ đưa ra các đề xuất để cải thiện khả năng phản hồi của tin nhắn.

Các giả thiết về hệ thống trí tuệ nhân tạo về tương lai có thể đưa ý tưởng này tiến thêm vài bước. Ngoài việc viết thư email, chúng có thể biến thành một thứ gì đó rất gần với các trợ lý ảo theo phong cách khoa học viễn tưởng. Chúng có thể đưa ra các khuyến nghị để trợ giúp con người trong việc ra quyết định, gợi ý cho con người về trang phục vào một ngày nhất định hoặc nấu gì cho bữa tối ngày hôm đó. Cuối cùng, những công cụ này thậm chí có thể đưa ra lời khuyên để con người tương tác tốt hơn với gia đình và bạn bè.

Trái ngược hoàn toàn với tương lai đen tối trong các bộ phim Terminator và The Matrix, trí tuệ nhân tạo sẽ mang đến một kỷ nguyên của sự sáng tạo và thỏa mãn. Đây sẽ là một kỷ nguyên của thời gian, nơi nhân loại rũ bỏ cái cũ để nhường chỗ cho cái mới. Chúng ta nên gọi nó là Augmented Age (Thời đại tăng cường), bởi vì con người sẽ được tăng cường đến mức siêu phàm bằng trí tuệ nhân tạo.