Truyện tranh: Cánh cửa đưa công chúng Việt Nam - Pháp đến gần hơn với văn hóa nghệ thuật
Sức mạnh của truyện tranh chính là khả năng tiếp cận rộng rãi với mọi đối tượng, là một hình thức văn hóa đại chúng, phù hợp với mọi thế hệ.
Những tác phẩm xuất sắc của Cuộc thi sáng tác truyện tranh lần thứ nhất
Với mong muốn tìm kiếm các tác giả, hoạ sĩ truyện tranh Việt Nam và phát triển nghệ thuật truyện tranh Việt Nam, cuộc thi Sáng tác Truyện tranh lần thứ nhất - dự án hợp tác giữa Nhà Xuất bản (NXB) Kim Đồng và Viện Pháp tại Việt Nam - diễn ra từ tháng 6 đến tháng 11/2024 thu hút được hơn 100 tác phẩm từ các tác giả truyện tranh trên khắp cả nước.
Ban Giám khảo gồm các tác giả uy tín của Pháp và Việt Nam là Clément Baloup, Maxime Péroz, Tạ Huy Long và Nguyễn Thành Phong đã tìm ra các tác phẩm xuất sắc nhất để trao giải.
Tác phẩm “Bài văn về trứng vịt lộn” của tác giả Trần Khắc Khoan đã đạt giải Nhất. Tác phẩm kể về nghề bán trứng vịt lộn của mẹ đến từ một cậu nhóc đã có tác động mạnh mẽ với một người họa sĩ, làm sống lại trong lòng anh kí ức về cha mình. Sách được in song ngữ Việt - Pháp với hai chiều đảo ngược độc đáo.
Theo họa sĩ Tạ Huy Long, tác phẩm được đánh giá cao nhờ vào “cách thể hiện chuyên nghiệp trong lối kể, cách triển khai đề tài, nhịp điệu câu chuyện”. Tác giả Trần Khắc Khoan mang đến câu chuyện gần gũi với đời sống hiện tại, kết nối được cả độc giả trẻ và những người trưởng thành thấy được mình trong đó.
Giải Nhất được trao cho tác giả Trần Khắc Khoan là một chuyến đi đến Liên hoan truyện tranh Angoulême, Pháp vào tháng 1/2025. Đây là một cơ hội vô cùng quý báu để các họa sĩ Việt Nam giao lưu, học hỏi kinh nghiệm từ các nhà làm truyện tranh hàng đầu thế giới.
Giải Nhì cuộc thi được trao cho tác giả Cao Hoàng Anh Thư (TP. Hồ Chí Minh) với tác phẩm: Bút chì đỏ.
Giải Ba được trao cho tác giả Trần Thảo Nguyên (TP. Hồ Chí Minh) với tác phẩm: Lockdown xứ người.
Hai Giải Khuyến khích dành cho 2 nhóm tác giả: Ngô Thị Ngọc Anh, Vương Nhiên Khang với tác phẩm Tiệm thuê truyện và nhóm tác giả Nguyễn Hải Nam, Đỗ Đình Cương với tác phẩm Bọ/ Finding Evergreen.
“Bút chì đỏ, Lockdown xứ người & Tiệm thuê truyện” giới thiệu ba câu chuyện từ ba tác giả, nhóm tác giả theo đuổi những phong cách khác nhau: Một chuyến phiêu lưu đến thế giới kì diệu nhờ vào quyền năng của chiếc bút chì đỏ, gắn liền nhiều yếu tố văn hóa đậm nét Việt Nam; Một ghi chép về thời kì COVID-19 đầy khó khăn nơi xứ người nhưng lại giúp ta trưởng thành lên rất nhiều; Một kí ức về tiệm thuê truyện xưa cũ trong một căn chợ nhỏ là một phần kỉ niệm tuổi thơ của mỗi cô bé cậu bé thế hệ 8X, 9X.
Các tác phẩm đạt giải đã được trao giải tại buổi lễ do Viện Pháp tại Việt Nam và NXB Đồng phối hợp tổ chức ngày 27/5/2025. Buổi lễ có sự hiện diện của bà Rachida Dati, Bộ trưởng Bộ Văn hóa Pháp cùng đoàn đại biểu từ Bộ Văn hóa Pháp, bà Nguyễn Phạm Duy Trang - Bí thư Trung ương Đoàn, Chủ tịch Hội đồng Đội Trung ương; bà Eva Nguyễn Bình, Chủ tịch Viện Pháp tại Việt Nam; ông Bùi Tuấn Nghĩa, Giám đốc NXB Kim Đồng.
Nhân dịp này, NXB Kim Đồng cũng tổ chức ra mắt hai tập truyện: “Bài văn về trứng vịt lộn” và “Bút chì đỏ, Lockdown xứ người & Tiệm thuê truyện”.
Đưa sáng tạo nghệ thuật trở thành cây cầu văn hóa Việt - Pháp
Tại Lễ trao giải, Giám đốc NXB Kim Đồng Bùi Tuấn Nghĩa cho biết, lễ trao giải diễn ra trong bối cảnh đặc biệt, khi Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Phu nhân thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam theo lời mời của Chủ tịch nước Lương Cường. Đây là sự kiện có ý nghĩa lớn trong quan hệ Việt - Pháp, đặc biệt khi hai nước vừa chính thức nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện vào tháng 10/2024.
Theo ông Bùi Tuấn Nghĩa, dự án hợp tác tổ chức cuộc thi giữa NXB và Viện Pháp tại Việt Nam lần này nhằm lan tỏa tinh thần: Đưa sáng tạo nghệ thuật, cụ thể là truyện tranh, trở thành cây cầu văn hóa giữa các nghệ sĩ, độc giả, bạn trẻ Việt Nam và cộng đồng sáng tạo Pháp.
Mối quan hệ hợp tác lâu đời giữa NXB và Viện Pháp tại Việt Nam ngày càng được củng cố, phát triển mạnh mẽ. Đặc biệt, năm 2024 đánh dấu một bước ngoặt quan trọng giữa hai bên với việc lần đầu tiên phối hợp tổ chức cuộc thi, mở ra sân chơi cho các tác giả trẻ Việt thể hiện tài năng và nuôi dưỡng ước mơ sáng tạo.
"Chúng tôi cam kết tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Viện Pháp tại Việt Nam nhằm mở rộng hơn nữa các hoạt động hợp tác văn hóa, vì một thế hệ trẻ Việt Nam sáng tạo, hướng tới mục tiêu lâu dài đưa công nghiệp văn hóa - sáng tạo trở thành một động lực cho phát triển tại Việt Nam", Giám đốc NXB Kim Đồng nhấn mạnh.
Cũng tại buổi Lễ, Bộ trưởng Bộ Văn hóa Pháp Rachida Dati khẳng định văn hóa luôn giữ vai trò then chốt trong mối quan hệ hợp tác Việt Nam - Pháp.
Bộ trưởng Rachida Dati mong muốn thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa các hoạt động giao lưu, quảng bá văn hóa Pháp tại Việt Nam cũng như đưa văn hóa đất nước hình chữ S đi tới quốc gia Trung Âu xinh đẹp.
“Lễ trao giải cũng là dịp nhằm tôn vinh mối quan hệ hợp tác văn hóa giữa hai nước trong ngành xuất bản, đặc biệt là thể loại truyện tranh - một loại hình văn học mà người dân Pháp đặc biệt yêu thích", Bộ trưởng Rachida Dati chia sẻ.
"Sức mạnh của truyện tranh chính là khả năng tiếp cận rộng rãi với mọi đối tượng, là một hình thức văn hóa đại chúng, phù hợp với mọi thế hệ. Nghệ thuật thứ 9 lại thường là cánh cửa đầu tiên đưa công chúng đến gần hơn với văn hóa nghệ thuật".
Trong 3 năm qua, Viện Pháp tại Việt Nam đã hỗ trợ nhiều dự án thúc đẩy việc phổ biến sách Pháp tại Việt Nam. Trong hai năm 2024 và 2025, trọng tâm được đặt vào lĩnh vực truyện tranh, với mục tiêu xây dựng ngành truyện tranh tại Việt Nam, thông qua việc huy động chuyên môn và kinh nghiệm từ phía Pháp.
Tiếp nối thành công của cuộc thi, Cuộc thi Sáng tác truyện tranh lần thứ hai (2025) hiện đang tiếp nhận bài dự thi đến hết tháng 6/2025./.
