Ưu điểm của blockchain trong chính phủ điện tử

Blockchain có thể thúc đẩy việc thiết lập một hệ thống dịch vụ chính phủ hiệu quả và chất lượng cao hơn, từ đó nâng cao lòng tin của công chúng đối với chính phủ.

Dựa trên các phân tích về khái niệm và ranh giới ứng dụng của blockchain, bài viết này khám phá những giá trị của nó trong lĩnh vực chính phủ điện tử (CPĐT).

Việc ứng dụng và thúc đẩy blockchain trong quản trị chính phủ có thể được đẩy nhanh, đặt nền tảng vững chắc cho việc xây dựng một mô hình dịch vụ chính phủ thông minh và minh bạch trong tương lai.

Là ưu tiên chiến lược của nhiều quốc gia

Phát triển và ứng dụng CPĐT dựa trên blockchain đã trở thành ưu tiên chiến lược của nhiều quốc gia phát triển trên toàn thế giới, nhằm thúc đẩy hiện đại hóa quản trị chính phủ thông qua việc đổi mới công nghệ.

Các quốc gia như Anh và Singapore đã đặc biệt nổi bật ở khía cạnh này, không chỉ cam kết đột phá công nghệ ở lớp mạng cơ bản và lớp giao thức trung gian của blockchain mà các quốc gia còn tích cực khám phá các ứng dụng mới của công nghệ này trong lĩnh vực CPĐT, coi đây là chìa khóa để nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Trong báo cáo mang tên “Công nghệ sổ cái phân tán: Vượt ra ngoài blockchain” (Distributed Ledger Technology: beyond blockchain) do chính phủ Anh công bố, nêu rõ rằng, công nghệ blockchain có khả năng cải cách phương thức tương tác giữa chính phủ và công dân, mang lại những thay đổi có tính cách mạng cho các dịch vụ công thông qua việc chia sẻ dữ liệu, tăng cường tính minh bạch và sự tin tưởng. Điều này cho thấy Vương quốc Anh đang tích cực nắm bắt tiềm năng của công nghệ blockchain để đạt được tính minh bạch và hiệu quả trong các dịch vụ của chính phủ.

Dự án Archangel, do Cục Lưu trữ Quốc gia Anh và Đại học Surrey cùng phát triển, nhằm mục đích sử dụng công nghệ blockchain để ngăn chặn việc can thiệp không đúng cách vào kho lưu trữ video điện tử, do đó đạt được sự bảo vệ vĩnh viễn cho kho lưu trữ video điện tử.

Tại Mỹ, dự án Sáng kiến ​​Blockchain Delaware nhằm mục đích tạo ra cách thức mới để bảo quản danh sách cổ đông của công ty bằng cách lưu trữ danh sách đó trên blockchain do nhà nước vận hành thay vì trên sổ cái vật lý.

Singapore đã thực hiện cách tiếp cận kép trong lĩnh vực blockchain và trí tuệ nhân tạo (AI), đưa chúng vào kế hoạch chiến lược quốc gia của mình với mục đích xây dựng một chính phủ thông minh thông qua các công nghệ tiên tiến này, cải thiện hiệu quả và chất lượng của các dịch vụ công và giải quyết các thách thức của cạnh tranh quốc tế.

Các quốc gia khác cũng đang có những hành động tích cực, chẳng hạn như Hà Lan sử dụng công nghệ blockchain làm nơi lưu trữ chứng cứ điện tử trong hệ thống tư pháp, đơn giản hóa các thủ tục tư pháp và cải thiện hiệu quả công việc; Úc sử dụng blockchain để bỏ phiếu bầu cử, tăng cường tính minh bạch và bảo mật của quá trình bỏ phiếu; Chính phủ Thụy Điển đã ứng dụng công nghệ blockchain vào quản lý đăng ký đất đai, cải thiện tính minh bạch và bảo mật của các giao dịch đất đai.

Các giải pháp này cùng nhau chứng minh tiềm năng to lớn của blockchain đối với CPĐT trong việc đơn giản hóa các thủ tục hành chính, thúc đẩy tính toàn vẹn của chính phủ và cải thiện hiệu quả, đánh dấu bước chuyển của thế giới hướng tới xây dựng một mô hình dịch vụ chính phủ hiệu quả, minh bạch và đáng tin cậy hơn.

Thông qua công nghệ blockchain, các chính phủ trên toàn thế giới đang tích cực khám phá những con đường mới để hiện đại hóa nền quản trị nhằm đáp ứng nhu cầu của thời đại số.

Công nghệ blockchain đã kịp thời được tích hợp vào nhu cầu chuyển đổi. Độ tin cậy, uy tín và tính cởi mở vốn có của blockchain khiến nó trở thành công cụ lý tưởng để tối ưu hóa các dịch vụ CPĐT và thúc đẩy tích hợp thông tin hóa chính phủ.

Trung Quốc rất coi trọng việc phát triển công nghệ blockchain, liệt kê blockchain là một lĩnh vực trọng điểm của quốc gia và khuyến khích các chính quyền địa phương tích cực khai thác tiềm năng ứng dụng của nó, nhằm mục đích sử dụng các đặc điểm của công nghệ blockchain để nâng cao hiệu quả, tính minh bạch và bảo mật của các dịch vụ chính phủ.

Cơ hội chưa từng có

Blockchain đã mang đến những cơ hội chưa từng có cho sự đổi mới của CPĐT, cung cấp các giải pháp toàn diện và hiệu quả cho các vấn đề tồn tại lâu dài như hiệu quả thấp, cô lập thông tin, lỗ hổng dữ liệu và thiếu sự tin tưởng vào CPĐT kiểu truyền thống.

Về độ tin cậy, blockchain, với tư cách là một sổ cái phân tán phi tập trung, không ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của toàn bộ hệ thống ngay cả khi có một nút duy nhất bị lỗi. So với các mô hình xử lý dữ liệu tập trung truyền thống, nó chứng minh được tính ổn định và độ tin cậy của hệ thống cao hơn.

Về độ tin cậy, mặc dù công nghệ blockchain là công khai và minh bạch, nhưng nó bảo vệ nghiêm ngặt dữ liệu cá nhân thông qua công nghệ mã hóa, đảm bảo rằng chỉ những thực thể được ủy quyền mới có thể truy cập dữ liệu có liên quan. Thiết kế này kết hợp mật mã và cơ chế đồng thuận, giúp tăng cường đáng kể tính bảo mật và độ tin cậy của thông tin.

Ngoài ra, tính công khai của công nghệ blockchain còn được thể hiện ở phương pháp kế toán ngang hàng, có thể cải thiện hiệu quả lưu thông và sử dụng các nguồn thông tin của chính phủ. Sau khi được cơ chế đồng thuận xác nhận, dữ liệu của tất cả các bên tham gia có thể được phát và xem bởi các nút khác.

Quá trình này thúc đẩy mạnh mẽ việc chia sẻ thông tin của chính phủ, thiết lập cầu nối tin cậy ổn định giữa các bên tham gia và đặt nền tảng vững chắc cho việc xây dựng hệ sinh thái CPĐT hiệu quả, minh bạch và hợp tác. Cụ thể, blockchain đã định hình lại bộ mặt của CPĐT thông qua các khía cạnh sau:

Lợi ích kinh tế: Bằng cách đơn giản hóa các quy trình và giảm các liên kết trung gian, công nghệ blockchain giúp giảm chi phí xử lý thủ tục hành chính, cải thiện nền kinh tế sử dụng tài nguyên, đẩy nhanh tốc độ cung cấp dịch vụ và thúc đẩy hoạt động hiệu quả của chính phủ.

Nhiều chính quyền địa phương ở Trung Quốc đang sử dụng công nghệ blockchain để tối ưu hóa các quy trình dịch vụ chính phủ của họ, chẳng hạn như “City Brain” do Hàng Châu khởi xướng, sử dụng blockchain và các công nghệ khác để đạt được “dịch vụ một cửa”, giúp người dân và doanh nghiệp (DN) thuận tiện hơn khi xử lý các vấn đề dịch vụ công khác nhau, đạt được hiệu quả “tối đa trong một lần đến” hoặc thậm chí “không cần đến bất kỳ lần nào”.

Chia sẻ thông tin: Cơ chế chia sẻ dữ liệu được blockchain hỗ trợ phá vỡ các silo thông tin trong khi vẫn đảm bảo quyền riêng tư và bảo mật dữ liệu, đạt được trao đổi thông tin liền mạch giữa các phòng ban, đồng thời tăng cường khả năng cộng tác thông tin trong chính phủ và với công chúng. Tính năng sổ cái phân tán của blockchain đảm bảo tính xác thực và tính bất biến của dữ liệu, trong khi các hợp đồng thông minh có thể tự động thực hiện các quy tắc chia sẻ dữ liệu, giảm sự can thiệp của con người và cải thiện hiệu quả xử lý dữ liệu.

Bảo mật dữ liệu: Bằng cách sử dụng các tính năng chống giả mạo và mã hóa, công nghệ blockchain cung cấp một bức tường phòng thủ mạnh mẽ cho dữ liệu CPĐT, ngăn chặn hiệu quả việc giả mạo hoặc rò rỉ dữ liệu bất hợp pháp và tăng cường tuyến phòng thủ bảo mật thông tin. Trong lĩnh vực tư pháp, công nghệ blockchain được sử dụng để lưu trữ bằng chứng điện tử, đảm bảo tính xác thực và không thể thay đổi của bằng chứng, đẩy nhanh quá trình xử lý vụ án và cải thiện tính công bằng và hiệu quả của các phán quyết của tòa án.

Niềm tin minh bạch: Tính minh bạch và khả năng truy xuất của blockchain cho phép mọi hoạt động của chính phủ có hồ sơ có thể xác minh, tăng tính minh bạch trong hoạt động của chính phủ và thiết lập một loại mối quan hệ mới dựa trên sự tin tưởng về công nghệ giữa chính phủ và công chúng. Điều này làm tăng đáng kể lòng tin và sự hài lòng của công chúng đối với các quyết định của chính phủ và các dịch vụ công.

Công nghệ blockchain cũng được sử dụng để tăng cường tính minh bạch và độ chính xác của hệ thống an sinh xã hội, đảm bảo phân bổ minh bạch và sử dụng hiệu quả các quỹ xóa đói giảm nghèo, đồng thời giảm tham nhũng và lạm dụng.

Nhận dạng số blockchain: Thông qua công nghệ blockchain, có thể tạo ra một hệ thống xác thực danh tính thống nhất và an toàn, cho phép thông tin cá nhân được lưu chuyển giữa các cơ quan chính phủ khác nhau mà không cần phải xác minh nhiều lần.

Một số khu vực ở Trung Quốc đã bắt đầu khám phá việc sử dụng công nghệ blockchain để cấp thẻ căn cước số, giấy phép kinh doanh điện tử..v.v... để đảm bảo tính xác thực và bảo vệ quyền riêng tư của thông tin nhận dạng, cải thiện hiệu quả công việc và giảm rủi ro làm giả và gian lận.

Xử lý thông tin nhạy cảm trong hợp đồng thông minh: Hợp đồng thông minh có thể tự động thực hiện các điều khoản hợp đồng mà không cần sự can thiệp của bên thứ ba, cung cấp một cách hiệu quả và an toàn để xử lý thông tin nhạy cảm của chính phủ và tự động thực thi các quy định chính sách.

Công nghệ blockchain được áp dụng cho các nền tảng giao dịch tài nguyên công cộng, chẳng hạn như đấu thầu và mua sắm của chính phủ, để cải thiện tính minh bạch, ngăn chặn các hoạt động mờ ám và đảm bảo các giao dịch công bằng và chính đáng.

Hóa đơn và chứng chỉ điện tử: Hóa đơn điện tử blockchain có thể lưu thông và xác minh nhanh chóng, không bị giới hạn bởi vị trí vật lý và giờ làm việc, cải thiện tính linh hoạt và hiệu quả của quá trình xử lý của chính phủ. Bản chất chống giả mạo của blockchain cung cấp khả năng bảo vệ mạnh mẽ cho chứng chỉ điện tử, tăng cường niềm tin của công chúng vào hồ sơ của chính phủ và giảm tranh chấp và chi phí kiểm toán.

Bằng cách sử dụng công nghệ blockchain, các cơ quan thuế có thể quản lý đầy đủ của hóa đơn, với khả năng truy xuất nguồn gốc từ khi phát hành đến khi hoàn trả, trấn áp hiệu quả các hoạt động bất hợp pháp như phát hành hóa đơn giả, đơn giản hóa quy trình báo cáo thuế cho DN và cải thiện hiệu quả quản lý thuế.

“

Tài liệu tham khảo:
1. https://www.surrey.ac.uk/news/archangel-securing-our-nationalarchives-ai-and-blockchain
2. https://www.un-ilibrary.org/content/books/
3. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0040162523004791?via%3Dihub./.