Vì sao nhiều trường học ở miền núi xây xong vẫn đóng cửa?

Cũng như mọi trường học trong cả nước, năm học 2023-2024 các trường học ở miền núi, vùng sâu vùng xa cũng đưa nội dung PCCC vào chương trình học chính khoá theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Tuy nhiên, tại một số huyện miền núi, công tác PCCC trong trường học hiện gặp nhiều khó khăn do cơ sở vật chất và các trang thiết bị còn nhiều thiếu thốn, dẫn đến khó cả trong việc giảng dạy kiến thức, kỹ năng PCCC.

Ở huyện miền núi Quan Sơn (Thanh Hoá), công trình trường học được xây mới tại trường Tiểu học và THCS Trung Sơn, dù nhà thầu đã thi công xong công trình, thế nhưng trường vẫn không thể đưa vào sử dụng do hồ sơ thiết kế ban đầu chủ đầu tư đã “bỏ quên” hạng mục PCCC, nên chưa được nghiệm thu.

Các phòng học mới được đầu tư xây dựng khang trang nhưng phải cửa đóng then cài; trong khi hơn 200 học sinh của nhà trường vẫn đang phải học tạm tại khu nhà bán trú lắp ghép phía sau với nhiều khó khăn, thiếu thốn.

Tình trạng này diễn ra ở nhiều trường khác trên địa bàn huyện Quan Sơn. Các trường đã xây dựng từ nhiều năm trước; nhiều trường đã xuống cấp, các thiết bị PCCC được trang cấp chủ yếu là những bình cứu hoả mi ni, nhưng hiện tại cũng hỏng nhiều, không sử dụng được. Bên cạnh đó, nhiều trường học hiện đã được xây mới, các hạng mục đã hoàn thành nhưng do vướng quy định PCCC nên chưa đủ điều kiện cho học sinh vào học. Điều này dẫn đến tình trạng, trường mới bỏ không, học sinh và giáo viên vẫn phải học tạm ở những phòng học xuống cấp, chật chội.

Ở huyện Cẩm Thuỷ (Thanh Hoá) cũng vậy. Hiện có 56 trường từ cấp mầm non đến trung học cơ sở, hiện nay, hầu hết các nhà trường đều chưa đáp ứng được các yêu cầu theo quy định về PCCC mới.

Theo đó, các trường đều xây dựng đã lâu, hệ thống đường dây dẫn điện chưa được an toàn; công tác theo dõi hồ sơ hoạt động PCCC chưa được đảm bảo; cổng trường nhỏ, giao thông không thuận tiện gây khó khăn cho việc xe chữa cháy tiếp cận cũng như việc thoát nạn; việc trang bị các thiết bị phòng, chống cháy, nổ còn hạn chế; trong khi để đầu tư một hệ thống PCCC đạt tiêu chuẩn phải mất hàng trăm triệu đồng, trong khi đó nguồn ngân sách có hạn, công tác xã hội hóa ở các nhà trường gặp khó khăn.

Hiện Sở Giáo dục và Đào tạo Thanh Hóa đã chỉ đạo các cơ sở giáo dục trên địa bàn tỉnh thành lập Ban Chỉ đạo PCCC và cứu nạn cứu hộ… Ngành đang phối hợp với Công an tỉnh xây dựng Kế hoạch phối hợp hướng dẫn trang bị kiến thức, kỹ năng PCCC và cứu nạn cứu hộ cho cán bộ, giáo viên, học sinh và học viên nhằm tạo chuyển biến mạnh mẽ về ý thức, nhận thức và hành động trong cán bộ, giáo viên và học sinh về PCCC và cứu nạn cứu hộ, bảo đảm an toàntrong các cơ sở giáo dục

Trong khi đó, kiên cố hóa các lớp học, sân chơi cho trẻ mẫu giáo, nhà công vụ cho giáo viên, nhà ở bán trú, bếp ăn cho học sinh và các công trình phụ trợ khác là một trong những nội dung quan trọng trong Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030.

Tỉnh miền núi Sơn La có hơn 600 cơ sở giáo dục; trong đó có không ít trường học, điểm trường ở vùng sâu, vùng xa, vùng cao biên giới, vùng đồng bào dân tộc thiểu số với cơ sở vật chất học tập và sinh hoạt bán trú còn thiếu thốn...

Việc nâng cấp cơ sở vật chất để bảo đảm an toàn cho cán bộ, giáo viên và học sinh nói chung, trong đó có đảm bảo phòng cháy, chữa cháy gặp không ít khó khăn.

Vụ cháy xảy ra vào sáng ngày 26/11 tại khu bán trú của Trường PTDT bán trú Tiểu học và THCS Nà Khoang, xã Mường Và, huyện Sốp Cộp, Sơn La đã khiến 1 học sinh lớp 9 không may thiệt mạng. Cơ sở vật chất, vật dụng sinh hoạt và đồ dùng học tập của hơn 170 học sinh bị ngọn lửa thiêu rụi.

Sau khi vụ cháy xảy ra, nhà trường quyết định tiếp tục cho các em học, với hình thức sử dụng phòng học cho các cháu nghỉ, chuyển sang học 2 ca.

7/16 phòng học được bố trí thành nơi ở tạm thời cho học sinh khu bán trú. Ngoài những chiếc giường tầng còn sử dụng được, nhà trường sắp xếp trải đệm trên sàn lớp học, đảm bảo đủ chỗ ngủ nghỉ, sinh hoạt cho học sinh.

Tại Trường PTDT Bán trú THCS Co Mạ, huyện Thuận Châu, Sơn La, dãy nhà bán trú được xây dựng từ năm 2007 cùng các công trình bếp nấu, nhà ăn cũng đã xuống cấp. Học sinh chủ yếu là con em đồng bào dân tộc thiểu số ở các bản xa trung tâm về sinh hoạt tập trung.

Để đảm bảo an toàn phòng cháy, Ban giám hiệu nhà trường đã tích cực phối hợp với Công an huyện tuyên truyền, phổ biến pháp luật, hướng dẫn kiến thức, kỹ năng phòng cháy chữa cháy cho cán bộ quản lý, giáo viên và học sinh.

Thầy giáo Lê Trung Kiên, Phó Hiệu trưởng nhà trường cho biết: "Hàng năm nhà trường tổ chức thực tập phương án chữa cháy, cứu nạn cứu hộ nhằm cải thiện và nâng cao kỹ năng xử lý các tình huống cháy nổ, tai nạn, sự cố có thể xảy ra trong nhà trường.

Đội phòng cháy chữa cháy cơ sở của nhà trường thường xuyên tự kiểm tra phương tiện phòng cháy chữa cháy, kiểm tra việc đun nấu của bếp ăn bán trú; khu vực nhà bán trú của học sinh... Đồng thời thường xuyên đôn đốc giáo viên, nhân viên của nhà trường nâng cao ý thức phòng cháy, không sử dụng ngọn lửa trần và không câu nối điện trái quy định".

Tuy nhiên, về cơ bản, việc trang bị phương tiện, kiến thức về PCCC cho lực lượng tại chỗ chưa đáp ứng được nhu cầu xử lý tình huống cháy nổ xảy ra....

Các hạng mục công trình xây dựng của các trường học của Sơn La cũng gặp phải khó khăn chưa đảm bảo PCCC do được xây dựng ở nhiều giai đoạn khác nhau, có những trường học đã xây dựng trước khi luật PCCC ban hành.

Tuy nhiên, vượt lên mọi khó khăn, nhiều trường học ở miền núi đã cố gắng trang bị kiến thức, kỹ năng PCCC cho học sinh, đưa PCCC vào nội dung giảng dạy chính khoá trong nhà trường.

Như ở Hà Giang, năm học 2023 - 2024 là năm đầu tiên con em đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi của tỉnh được học tập dưới Phân hiệu Đại học Thái Nguyên tại Hà Giang, với tổng số hơn 800 học viên, sinh viên nhập học thuộc các chuyên ngành sư phạm, ngoài sư phạm và các lớp liên thông, thạc sĩ.

Bên cạnh việc nâng cấp, hoàn thiện mọi điều kiện cơ sở vật chất phục vụ cho công tác dạy và học, Phân hiệu luôn quan tâm xây dựng các phương án PCCC trong bối cảnh có nhiều vụ cháy, nổ xảy ra như hiện nay.

Với đặc thù của trường có số lượng học viên, sinh viên đông, có hệ thống điều hòa, máy chiếu, thiết bị vi tính lắp đặt tại các phòng học, phòng chức năng, ngay từ đầu năm học, Phân hiệu đã phối hợp với Phòng Cảnh sát PCCC và Cứu nạn, cứu hộ (Công an tỉnh) tổ chức tập huấn kiến thức PCCC và thực hành kỹ năng sử dụng các phương tiện, dụng cụ chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ khi xảy ra sự cố cháy, nổ.

Tiến sĩ Lục Quang Tấn, Giám đốc Phân hiệu Đại học Thái Nguyên tại Hà Giang cho biết: “Với phương châm phòng là chính, việc tập huấn cho cán bộ, giảng viên, sinh viên về PCCC là nhiệm vụ hết sức quan trọng, cần thiết. Song song với công tác kiện toàn lại Ban Chỉ đạo PCCC và cứu nạn, cứu hộ; thành lập tổ, đội xung kích PCCC; đơn vị hiện có 35 cán bộ, giảng viên, sinh viên được cấp chứng chỉ PCCC.

Ngoài ra, Phân hiệu cũng đã trang bị các thiết bị cảnh báo cháy, bình xịt chữa cháy tại chỗ. Qua đó, nâng cao ý thức, trách nhiệm cho các cán bộ, giảng viên và sinh viên về PCCC và giúp đơn vị chủ động hơn trong mọi tình huống có thể xảy ra”.

Năm học này, Trường Tiểu học Kim Đồng (thành phố Hà Giang) có 330 học sinh với 10 lớp học. Cùng với công tác giảng dạy, nhà trường tổ chức cho học sinh ăn, nghỉ bán trú vào các buổi trưa trong tuần, vì vậy, nhu cầu sử dụng điện, gas cao, nên các phương án PCCC luôn được thực hiện nghiêm túc, đúng quy định.

Các thiết bị tại khu nấu ăn, phòng học được kiểm tra thường xuyên, định kỳ, nếu phát hiện bất thường sẽ thay thế kịp thời. Những năm qua, trường đã tăng cường các hoạt động tuyên truyền, trải nghiệm, giáo dục kỹ năng sống, kỹ năng PCCC cho học sinh để rèn luyện cho các em ý thức sử dụng điện và các thiết bị an toàn, tiết kiệm.