AI giúp các startup vươn lên giành lợi thế cạnh tranh
Chiến lược thu hút nhân tài và mô hình kinh doanh tốt có thể mang lại lợi thế cho các công ty khởi nghiệp (startup) trong thời đại trí tuệ nhân tạo (AI) tạo sinh.
AI tạo sinh đang chuyển đổi các ngành công nghiệp trên khắp thế giới, từ sáng tạo nội dung và phân tích dữ liệu đến phát triển phần mềm và hơn thế nữa - với những tác động sâu rộng đến tương lai việc làm. Khi các tổ chức, doanh nghiệp (DN) chạy đua để mở rộng quy mô triển khai AI của mình, các khoản đầu tư vào công nghệ này dự kiến sẽ tăng gần gấp 5 lần từ năm 2022 - 2030.
Để tận dụng AI tạo sinh một cách hiệu quả, các DN cần phải có bước đột phá trong việc xác định lại các mô hình kinh doanh và trải nghiệm của khách hàng.
Mặc dù các DN lớn có nhiều nguồn lực hơn để đầu tư vào AI tạo sinh, nhưng họ vẫn có nguy cơ tụt hậu bởi các rào cản như hiểu biết không đầy đủ, thiếu nhân tài và lo ngại về rủi ro. Mặt khác, các startup có thể xác định lại hành trình của khách hàng và người dùng bằng AI ngay từ đầu, tạo cho họ lợi thế bởi không bị cản trở bởi các hệ thống tốn kém đã đầu tư trước đó.
Trong bối cảnh chuyển đổi nhanh chóng này, các DN cần thực hiện tốt việc đánh giá khả năng ứng dụng AI tạo sinh trong các mô hình kinh doanh của mình cũng như tác động của nó đối với thế hệ lực lượng lao động tiếp theo.
Tiềm năng đột phá của AI tạo sinh đối với các startup
AI tạo sinh đã có những tác động sâu rộng kể từ khi xuất hiện, ngày càng dân chủ hóa dữ liệu và thông tin thông qua các cộng đồng nguồn mở. Khi được khai thác một cách có chiến lược, AI tạo sinh có thể thu hẹp khoảng cách giữa ý tưởng kinh doanh và doanh thu.
Ví dụ, trong quá trình phát triển phần mềm, AI có thể tổng hợp các yêu cầu về sản phẩm, hỗ trợ viết mã cũng như kiểm tra lỗi, từ đó đẩy nhanh vòng đời phát triển sản phẩm.
Ngoài ra, các startup có thể sử dụng AI tạo sinh để thực hiện các nhiệm vụ trước đây đòi hỏi nhiều thời gian đào tạo, chẳng hạn như trả lời các câu hỏi kỹ thuật và tương tác với khách hàng. Điều này cho phép các startup thiếu nguồn lực giảm thiểu nhu cầu về nhân sự trong khi mở rộng quy mô hoạt động nhanh chóng.
AI tạo sinh cũng có khả năng đẩy nhanh giai đoạn hình thành ý tưởng và tạo mẫu sản phẩm, đồng thời tối ưu hóa các thiết kế hiện có. Thay vì tổng hợp thủ công các kết quả từ công cụ tìm kiếm, các startup cũng có thể sử dụng công nghệ này để tiến hành nghiên cứu và tóm tắt thông tin thông qua các giao diện đàm thoại.
Trong bối cảnh chuyển đổi do AI dẫn đầu này, các startup và DN muốn mở rộng quy mô với động lực là đổi mới sáng tạo (ĐMST) có thể sẽ có lợi thế cạnh tranh và đóng vai trò ngày càng mang tính đột phá trên khắp khu vực Đông Nam Á.
Sự trỗi dậy của AI tạo sinh tại châu Á - Thái Bình Dương
Bất chấp sự cường điệu, AI tạo sinh không phải là giải pháp phù hợp với mọi vấn đề. Các nhà lãnh đạo DN cần hiểu rõ công nghệ để khai thác nó theo những cách sẽ tạo thêm giá trị cho DN.
Báo cáo "AI tạo sinh tại châu Á - Thái Bình Dương (APAC)" của Deloitte, khảo sát 11.900 cá nhân có trụ sở tại APAC cho thấy các nước đang phát triển ở khu vực APAC đang áp dụng AI tạo sinh nhanh hơn so với các nước tiên tiến, chủ yếu nhờ vào đội ngũ nhân viên và sinh viên trẻ.
Nghiên cứu dựa trên khảo sát hơn 11.900 cá nhân, bao gồm khoảng 9.000 nhân viên và 2.900 sinh viên tại APAC, chỉ ra rằng, AI tạo sinh đang thay đổi mọi hoạt động tại APAC và thế hệ trẻ đang dẫn đầu cuộc cách mạng AI. Trên toàn khu vực, 43% nhân viên và 4/5 sinh viên đại học báo cáo sử dụng AI tạo sinh cho mục đích làm việc và học tập.
Nghiên cứu nhấn mạnh rằng, những người trẻ tuổi đã thử nghiệm và sử dụng công nghệ này. Những người từ 18 - 24 tuổi có khả năng sử dụng AI tạo sinh cao gấp đôi so với những người lớn tuổi. Điều đó cho thấy, tuổi tác và việc tiếp xúc sớm với công nghệ số đã thúc đẩy việc sử dụng AI tạo sinh.
Các nền kinh tế đang phát triển ở APAC đang dẫn đầu về việc áp dụng AI tạo sinh với tỷ lệ cao hơn khoảng 30% so với các nền kinh tế phát triển. Cụ thể, tỷ lệ sử dụng hằng ngày được phát hiện cao hơn nhiều ở Ấn Độ (32% số người được khảo sát) và Đông Nam Á (19%), so với Úc (8%) và Nhật Bản (4%).
Việc áp dụng AI tạo sinh ngày càng tăng cũng được phản ánh qua việc các startup gia tăng đầu tư vào lĩnh vực này. Dữ liệu từ Dealroom cho thấy, hơn 25 tỷ USD đã được đầu tư vào các startup AI tạo sinh vào năm 2023 và đang trên đà đạt đến những tầm cao mới năm 2024, với 18,8 tỷ USD được huy động trong 5 tháng đầu năm nay.
Cũng theo báo cáo, các ngành tài chính, giáo dục, dịch vụ chuyên nghiệp và công nghệ thông tin và truyền thông nên dự đoán một kịch bản "bùng nổ", bởi AI có thể ảnh hưởng lớn đến chuỗi giá trị, hoạt động kinh doanh và việc làm trong các ngành này.
Ví dụ, các chuyên gia tài chính có thể tận dụng AI tạo ra để giải thích chi phí lao động cao hơn dự báo. Trong giáo dục, vai trò của giáo viên có thể được nâng cao thông qua các công cụ AI như trợ lý, hỗ trợ thực hiện các nhiệm vụ như tuyển sinh, lên lịch lớp học, v.v... giúp giải phóng thời gian để giáo viên tập trung vào các tương tác với học sinh.
Để mở khóa giá trị thực từ AI, các nhà lãnh đạo DN nên xem xét cách AI có thể củng cố lợi thế cạnh tranh của mình bằng cách xác định các rào cản, khó khăn cụ thể mà DN đang phải đối mặt và sử dụng AI tạo ra để giải quyết những vấn đề này.
Ngoài ra, khi việc áp dụng AI ngày càng phát triển, ngoài các giải pháp có sẵn, các tổ chức, DN cần cân nhắc phát triển các ứng dụng được thiết kế riêng cho mình.
Theo báo cáo "Thực trạng AI tạo sinh trong các DN" của Deloitte, nhiều DN vẫn dựa vào các giải pháp có sẵn, với 68% trong số đó sử dụng các ứng dụng tiêu chuẩn và 56% dựa vào các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) có sẵn cho các nhiệm vụ của mình. Trong khi đó, chỉ có 23% trong số những người được khảo sát sử dụng các ứng dụng phần mềm dành riêng và 32% sử dụng LLM riêng.
Việc dựa vào các giải pháp tiêu chuẩn, có sẵn phù hợp với giai đoạn đầu áp dụng AI tạo sinh nhằm tập trung vào việc cải thiện hiệu quả và năng suất của các hoạt động hiện có. Tuy nhiên, khi các trường hợp sử dụng AI tạo sinh trở nên chuyên biệt hơn, các tổ chức, DN nên phát triển các giải pháp phù hợp với các mục đích cụ thể của DN.
AI tạo sinh định nghĩa lại tương lai việc làm như thế nào?
Trên khắp APAC, AI tạo sinh được cho là giúp người dùng tiết kiệm hơn 11 tỷ giờ/tuần, giải phóng thời gian để học các kỹ năng mới và cải thiện sự hài lòng trong công việc. Tuy nhiên, Deloitte phát hiện ra rằng chỉ một nửa số nhân viên tin rằng họ đang tận dụng hết tiềm năng của AI tạo sinh
Việc các DN quá thận trọng khi triển khai AI tạo sinh có thể cản trở nhân viên cải thiện sự hiểu biết của họ về những khả năng của AI tạo sinh. 22% nhân viên trên khắp APAC làm việc trong các tổ chức cấm hoặc hạn chế sử dụng AI tạo sinh. Trên thực tế, một số tập đoàn điện tử và thương mại điện tử lớn đã cấm sử dụng AI tạo sinh do lo ngại về việc chia sẻ dữ liệu độc quyền của họ với các nền tảng AI của bên thứ ba.
Để giảm thiểu những lo ngại này, các DN có thể khai thác chuyên môn của các đối tác và nhà cung cấp tin cậy để thiết lập khuôn khổ quản trị mạnh mẽ nhằm quản lý rủi ro và các vấn đề đạo đức, cũng như ứng dụng các nền tảng AI với các biện pháp kiểm soát chặt chẽ về quyền truy cập và thu thập dữ liệu. Thông qua đó, các tổ chức, DN có thể vừa ứng dụng các công cụ AI tạo sinh vừa kiểm soát nó, cho phép nhân viên làm quen với công nghệ mới, đồng thời giảm thiểu các lo ngại về lòng tin và bảo vệ dữ liệu.
Mặt khác cần trang bị cho nhân viên thông tin hữu ích và có liên quan về AI. Do sự phát triển nhanh chóng của AI nên nếu các DN cố gắng phát triển tài liệu đào tạo toàn diện hoặc các khóa học cho nhân viên thì sẽ không phù hợp bởi các nguồn lực này sẽ nhanh chóng trở nên lỗi thời. Do đó, nên xây dựng các buổi đào tạo ngắn hơn với các ví dụ thực tế, thậm chí là các nghiên cứu tình huống thực tế, như vậy sẽ hiệu quả hơn và giúp nhân viên học về AI tốt hơn.
Chiến lược nhân tài trong kỷ nguyên AI
Ngoài việc trang bị cho nhân viên hiện tại kiến thức và công cụ AI, các công ty khởi nghiệp nên lập kế hoạch chiến lược thu hút và phát triển nhân tài của mình. Những cá nhân này - mà Deloitte gọi là “Thế hệ AI” - là những người trẻ tuổi, dưới 24 tuổi, sinh ra và lớn lên cùng với sự phát triển của công nghệ AI và đang dẫn đầu trong việc áp dụng chúng.
Thế hệ AI được thiết lập để định hình lại lực lượng lao động và các nhà tuyển dụng cần thích ứng bằng cách khai thác tiềm năng của họ. 76% sinh viên được khảo sát tại khu vực APAC cho biết AI tạo sinh ảnh hưởng đáng kể đến quyết định nghề nghiệp của họ.
Với dân số đang gia tăng và nguồn nhân lực sẵn sàng ứng dụng AI, Đông Nam Á là một điểm đến hứa hẹn cho các công ty khởi nghiệp muốn mở rộng quy mô kinh doanh bằng công nghệ này. Điều đó cũng cho thấy tầm quan trọng của việc thu hút những tài năng trẻ và am hiểu công nghệ. Trong khi các công ty khởi nghiệp có xu hướng gặp khó khăn trong việc thu hút nhân tài trong giai đoạn đầu, họ có thể thu hút những nhân viên trẻ tiềm năng bằng cách áp dụng nhanh chóng AI và các công nghệ mới thú vị khác, bên cạnh cam kết cung cấp các giải pháp sáng tạo.
Khi AI tạo sinh tiếp tục phát triển, các tổ chức cần linh hoạt và trao quyền cho nhân tài để thực sự khai thác tiềm năng của họ. Các tổ chức, lớn và nhỏ, đang xây dựng lộ trình phát triển bằng cách kết hợp AI tạo sinh vào các chiến lược kinh doanh của họ. Do đó, các công ty khởi nghiệp nên hành động nhanh chóng để nắm bắt cơ hội này trong khi quản lý rủi ro, để vượt qua các đối thủ cạnh tranh và tạo sự khác biệt giữa một thị trường ngày càng đông đúc./.