Áp dụng các phương thức truyền thông mới - nguồn lực mạnh mẽ nâng cao hiệu quả truyền thông chính sách

Vai trò của phương thức truyền thông mới đối với hoạt động truyền thông chính sách

Truyền thông chính sách, như một phần quan trọng của hoạt động chính quyền từ cấp Trung ương đến địa phương, đóng vai trò quan trọng trong việc truyền đạt thông tin và định hình ý kiến dân chúng để xây dựng và điều chỉnh chính sách; không chỉ là nhiệm vụ bắt buộc của các cơ quan nhà nước theo chức năng dân chủ mà còn là yếu tố quyết định sức mạnh và hiệu quả của quản lý và hoạt động chính quyền.

Trong bối cảnh công nghệ mạng và truyền thông phát triển mạnh mẽ, các tổ chức chính quyền nhận ra rằng đây không chỉ là nguồn lực lớn mà còn là động lực quan trọng cần được khai thác để thực hiện tốt hơn chức năng và nhiệm vụ của truyền thông chính sách. Thông báo số 387/TB-VPCP ngày 22/12/2022 của Văn phòng Chính phủ vừa qua, đã đưa ra kết luận của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc về Truyền thông chính sách: Nhận thức - Hành động - Nguồn lực, đã khẳng định vai trò quan trọng của truyền thông chính sách. Theo thông báo này, truyền thông chính sách không chỉ là một trong những chức năng quan trọng của Chính phủ và các đơn vị thuộc Chính phủ, mà còn là một yếu tố quyết định trong quá trình thực hiện nhiệm vụ chính trị.

Nội dung nhấn mạnh rằng việc thực hiện một công tác truyền thông chính sách đầy đủ và hiệu quả sẽ tạo ra nguồn lực mạnh mẽ. Điều này sẽ giúp mở ra những cơ hội lớn và tạo nên sức mạnh đặc biệt trong quá trình xây dựng và thực thi chính sách. Thông qua việc củng cố nhận thức và hành động trong lĩnh vực truyền thông chính sách sẽ góp phần quan trọng vào quá trình phát triển và thực hiện chính sách quốc gia.

Ở Việt Nam, sự phát triển của Internet và công nghệ truyền thông mang lại nhiều sản phẩm mới như công nghệ di động và thiết bị đầu cuối cá nhân hóa. Điều này tạo ra sức mạnh mới, đặt áp lực lớn cho cơ quan truyền thông chính sách, cần tìm phương hướng phát triển phù hợp để tiếp cận đông đảo công chúng và tăng cường tương tác với mọi tầng lớp. Hầu hết các cơ quan chính quyền đều có trang website, thậm chí là tài khoản mạng xã hội (Facebook, Youtube, TikTok…) song hành với loại hình báo chí truyền thống; giúp mở rộng ảnh hưởng.

Trang thông tin điện tử, tài khoản mạng xã hội, trang cộng đồng, và kênh video trên các nền tảng lớn như Facebook, Youtube, TikTok, Zalo ( bao gồm cả chính danh lẫn ẩn danh) được tích cực sử dụng để lan tỏa thông tin chính thống, thu nhận nhiều kết quả tốt thông qua việc phát hành tích cực các thông tin tư tưởng và lý luận đúng đắn trên Internet.

Những kết quả đạt được trong hoạt động truyền thông chính sách trên các phương thức truyền thông mới

Người Việt Nam có thói quen sử dụng Internet với tần suất cao, truy cập thông tin thường xuyên, làm cho không gian mạng trở thành "đất đai màu mỡ" cho hoạt động truyền thông chính sách. Với thời gian trung bình hàng ngày sử dụng Internet là 6 giờ 38 phút, trong đó 3 giờ 32 phút từ điện thoại di động, và 2 giờ 28 phút dành cho các phương tiện truyền thông xã hội, như Facebook, Zalo, Tiktok.

Theo PGS.TS Vũ Trọng Lâm (Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật), cho biết : “Thói quen sử dụng mạng và công nghệ mạng của công chúng Việt Nam là một trong những nhân tố thúc đẩy hiệu quả của truyền thông chính sách”. Chính không gian mạng, công nghệ mạng và phương tiện truyền thông hiện đại cũng đã, đang và sẽ tiếp tục làm hình thành các tổ chức, thiết chế phương thức truyền thông mới. Qua sự hợp nhất các tổ chức truyền thông truyền thống, các tổ chức viễn thông, công nghiệp giải trí với nhau, tạo ra một “đế chế thông tin” mạnh mẽ và có phạm vi ảnh hưởng và đối tượng công chúng khổng lồ.

Do đó, Đảng và Chính phủ luôn quan tâm và đầu tư vào phát triển công nghệ thông tin, đặc biệt là Chính phủ điện tử, hỗ trợ cơ quan nhà nước và phục vụ cộng đồng. Hệ thống cơ sở dữ liệu và các ứng dụng như e-Cabinet, Cổng Dịch vụ công quốc gia đang được triển khai mạnh mẽ, giúp tăng cường minh bạch thông tin và niềm tin của người dân cũng như doanh nghiệp đối với chính quyền. Đồng thời, hạ tầng công nghệ và dữ liệu trực tuyến trên các nền tảng mạng đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện và nâng cao hiệu quả của hoạt động truyền thông chính sách, góp phần tích cực vào cuộc sống.

Ngoài ra, việc khai thác triệt để thế mạnh và tiềm năng của Internet cùng các ứng dụng trên công nghệ sẽ tạo ra nhiều bước đột phá đáng kể trong hoạt động truyền thông chính sách. Các sản phẩm truyền thông đa phương tiện không chỉ tồn tại theo hình thức truyền thống, mà còn thể hiện sự đa dạng thông qua các phương tiện truyền tải đồng thời. Chẳng hạn, thông tin có thể được thu thập không chỉ thông qua Đài Truyền hình quốc gia Việt Nam (VTV) mà còn thông qua nhiều nền tảng khác nhau như Cổng Thông tin điện tử Đài Truyền hình Việt Nam (vtv.gov.vn), Báo điện tử VTV (vtv.vn), các ứng dụng như VTV Go và VTV Giaitri, cũng như trên mạng xã hội Facebook. Điều này tạo ra khả năng đa dạng, cho phép người dùng tiếp cận thông tin qua nhiều kênh khác nhau cùng một lúc.

Công chúng ngày nay không chỉ có khả năng lựa chọn thời gian, không gian, và hình thức truyền thông mà họ ưa thích để tiếp nhận thông tin chính sách, mà còn thực hiện điều này một cách chủ động; đột phá hơn nhiều so với thời kỳ trước đây khi người dân chỉ có thể thụ động nhận thông tin trên các nền tảng truyền thống cố định, tạo cơ hội lớn để hoạt động truyền thông chính sách có hiệu quả tối đa, tương thích hoàn toàn với sự linh hoạt và sự thoải mái của đối tượng mục tiêu

Cũng có thể kể đến Fanpage "Thông tin Chính phủ" trên Facebook, bắt đầu từ năm 2015, là một nguồn thông tin đáng tin cậy, mang đến cho người dân cơ hội nhanh chóng tiếp cận thông cáo báo chí, chỉ đạo từ Thủ tướng và Phó Thủ tướng Chính phủ, cũng như các hoạt động quan trọng. Không chỉ là nguồn tin uy tín mà còn là kênh tương tác hữu ích cho người dân, doanh nghiệp, và cộng đồng Việt Nam trên toàn thế giới.

Hay như chương trình “Dân hỏi - Thành phố trả lời” của Bộ Thông tin và Truyền thông, Thành phố Hồ Chí Minh, thực hiện qua livestream trên các nền tảng mạng xã hội từ tháng 8 đến tháng 9/2021 trong mùa dịch COVID-19, đã đóng một vai trò vô cùng quan trọng. Trong bối cảnh căng thẳng của dịch bệnh, việc cung cấp kênh thông tin chính thống để người dân trực tiếp đối thoại với các lãnh đạo Thành phố đã giúp hướng dẫn cộng đồng về biện pháp phòng, chống dịch, đồng thời làm dịu đi tình trạng loạn thông tin. Sự lắng nghe và tiếp thu ý kiến của người dân trong những thời điểm quan trọng không chỉ tạo lòng tin mà còn mở ra một tiền đề tích cực cho các tỉnh, thành phố khác trên cả nước. Đây là một bước quan trọng khi người dân thấy rằng ý kiến của họ không chỉ được chú ý mà còn được thực hiện, góp phần củng cố lòng tin và ổn định tư tưởng, chính trị trong cộng đồng.

Tiếp tục đẩy mạnh truyền thông chính sách giúp định hình hệ thống pháp luật

Trong Thông báo số 387/TB-VPCP nhấn mạnh rõ ràng: Nhiệm vụ chính trị đặt ra cho Chính phủ, chính quyền địa phương, Bộ, ngành trong thời gian tới là vô cùng nặng nề, với sự kết hợp giữa thời cơ thuận lợi và những khó khăn, thách thức đan xen, trong đó nhận thức về những khó khăn và thách thức được đặt lên hàng đầu. Để giúp tăng cường hiệu quả và hiệu lực của công tác truyền thông chính sách, góp phần vào việc xây dựng một hệ thống pháp luật đầy đủ, kịp thời, đồng bộ, thống nhất, khả thi, và mở cửa minh bạch, ổn định, Thủ tướng Chính phủ đề xuất các Bộ, ngành, và địa phương đồng lòng nhận thức cao về vai trò quan trọng và thực tế của công tác truyền thông chính sách.

Đồng thời, xây dựng và hoàn thiện thể chế và chính sách liên quan đến truyền thông chính sách. Truyền thông chính sách cần chặt chẽ tuân thủ các yêu cầu và nhiệm vụ định kỳ, nhằm đóng góp tích cực vào giải quyết các vấn đề còn tồn đọng lâu dài trong nền kinh tế, đặc biệt là những thách thức mà bất kỳ quốc gia nào trong quá trình chuyển đổi cũng đối mặt. Mục tiêu là thích ứng linh hoạt và hiệu quả với những thách thức mới, đảm bảo người dân có cái nhìn đầy đủ và chia sẻ với Đảng, Nhà nước và Chính phủ.

Thứ nhất, cần nâng cao hiệu quả định hướng thông tin cho dư luận: Nâng cao hiệu suất định hình thông tin và quan điểm cộng đồng là một ưu tiên hàng đầu. Bên cạnh đó phải tăng cường trách nhiệm của cấp lãnh đạo, các ngành, và người đứng đầu về vai trò của công tác truyền thông chính sách, đặc biệt là trong lĩnh vực quản lý của bản thân. Khuyến khích sự sáng tạo trong nội dung và phương pháp truyền thông chính sách, đảm bảo tính chất lượng với số liệu thực tế, tính linh hoạt, sáng tạo, và tính chủ động, đồng thời đảm bảo sự kịp thời, nhằm tối đa hóa hiệu quả định hướng thông tin và ý kiến cộng đồng.

Tuân thủ nghiêm quy chế phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí để phát huy tối đa vai trò của các cơ quan thông tin và báo chí trong truyền thông chính sách. Đồng thời, đẩy mạnh chiến lược truyền thông chính sách trên các nền tảng mới, tăng cường ứng dụng công nghệ số và chuyển đổi số. Đưa các kênh thông tin đa phương tiện vào sự phục vụ cho công tác truyền thông chính sách và xây dựng công cụ đo lường, đánh giá hiệu suất.

Huy động sự tham gia tích cực của các tổ chức chính trị, xã hội, đoàn thể và lực lượng địa phương, đặc biệt là ở các vùng sâu, xa, biên giới, hải đảo và trên biển, đảm bảo mọi đối tượng, đặc biệt là người yếu thế, đều được chú trọng. Xây dựng đội ngũ nhân sự chuyên nghiệp và hướng tới năng lực, chuyên môn, lòng tâm, và đạo đức để đảm bảo hoạt động truyền thông chính sách được thực hiện chuyên nghiệp và hiệu quả. Nghiên cứu và đề xuất các quy tắc ứng xử, hướng dẫn quy trình để tối ưu hóa truyền thông chính sách.

Thứ hai, nâng cao năng lực truyền thông chính sách: Để tăng cường năng lực truyền thông chính sách, Thủ tướng đã giao cho Bộ Nội vụ, phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông, đưa ra hướng dẫn về vị trí và định mức biên chế cho cán bộ truyền thông chính sách trong các cơ quan thuộc Chính phủ, nhằm đảm bảo sự thống nhất trong triển khai công tác này. Các Bộ, địa phương đang chủ động quan tâm đến việc bố trí, sắp xếp, và bồi dưỡng đội ngũ truyền thông chính sách, nhằm nâng cao năng lực và trình độ của nhân sự để đáp ứng đúng yêu cầu nhiệm vụ.

Thủ tướng đã giao cho Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các Bộ và cơ quan cấp trên, cấp dưới, để bố trí kinh phí thường xuyên hỗ trợ cho công tác truyền thông chính sách và đào tạo đội ngũ nhân lực, đảm bảo sự tiết kiệm và hiệu quả, tuân thủ quy định pháp luật về ngân sách. Nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật, Thủ tướng đã chỉ định cho Bộ Thông tin và Truyền thông chủ trì, phối hợp với Bộ Tư pháp và các Bộ, cơ quan liên quan để rà soát và hoàn thiện thể chế, văn bản quy phạm pháp luật, chính sách, chương trình, kế hoạch, nhằm nâng cao hiệu quả của các cơ quan truyền thông và báo chí. Điều này giúp đảm bảo thực hiện nhiệm vụ truyền thông chính sách một cách hiệu quả, đồng thời thúc đẩy sự lãnh đạo, chỉ đạo và sáng tạo trong lĩnh vực này.