5 ưu tiên của hợp tác giáo dục ASEAN giai đoạn 2021-2025
Khu vực ASEAN hiện có quy mô kinh tế đứng thứ 5 trên thế giới và đang được kỳ vọng vươn lên vị trí thứ 4 vào năm 2050. Cộng đồng ASEAN với tổng dân số đạt gần 680 triệu người, có lợi thế về lực lượng lao động lớn, chỉ sau Ấn Độ và Trung Quốc. Đặc biệt, nhóm dân số trẻ chiếm 1/3 dân số cả ASEAN và đây là lực lượng trẻ đông đảo nhất từ trước đến nay, hứa hẹn sẽ đóng góp rất quan trọng hợp tác, phát triển và sự thịnh vượng chung của cả khu vực.
Giáo dục cũng được xác định là ưu tiên hàng đầu của Cộng đồng ASEAN; là một trong ba mục tiêu được ghi trong Hiến chương ASEA. Trong điều kiện thế giới đang thay đổi nhanh chóng, chúng ta đã xác định lấy con người là trung tâm của quá trình phát triển bởi xét đến cùng thì tăng trưởng kinh tế và phát triển kinh tế - xã hội hay gì đi chăng nữa cũng là để phát triển con người, vì con người, vì một cuộc sống tốt đẹp hơn, hạnh phúc hơn của từng người và của mọi người.
Với tư cách là Chủ tịch kênh giáo dục ASEAN nhiệm kỳ 2022 và 2023, để phù hợp với chương trình hành động của ASEAN về giáo dục giai đoạn 2021-2025, cũng như hướng tới tăng cường thúc đẩy khả năng thích ứng của hệ thống giáo dục trong bối cảnh mới, Bộ GD&ĐT Việt Nam đã đưa ra một số ưu tiên như sau: (i) Việc chăm sóc và bảo vệ sức khỏe tinh thần của người học; (ii) Tăng cường giáo dục về bảo vệ môi trường, biến đổi khí hậu; (iii) Bảo đảm việc tiếp cận giáo dục công bằng và có chất lượng cho người học, đặc biệt là nhóm yếu thế; (iv) Thúc đẩy chuyển đổi số toàn diện và đảm bảo an toàn không gian mạng cho người học; và (v) Đổi mới sáng tạo trong giáo dục đại học nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội. Những ưu tiên này phù hợp với 5 nội dung mà Tổng thư ký Liên Hợp Quốc António Guterres đã đưa ra để kêu gọi các nước cam kết cho giáo dục và 5 chủ đề thảo luận tại Hội nghị thượng đỉnh giáo dục được tổ chức tại New York vào các ngày 17, 18 và 19/9 vừa qua.
Trong năm 2022 vừa qua, những ưu tiên trong phát triển giáo dục đã được hiện thực hóa bởi rất nhiều hoạt động theo đúng tinh thần "nỗ lực chung" của các nước ASEAN, trong đó có những hoạt động chính như: Hội nghị giáo dục với chủ đề "Hồi phục việc học, tái xây dựng hệ thống giáo dục"; Tài liệu phục hồi và thích ứng trong giáo dục: hướng dẫn cho các quốc gia ASEAN do Campuchia chủ trì xây dựng; Tuyên bố ASEAN về chuyển đổi số trong giáo dục do Philippines chủ trì xây dựng; và Lộ trình thực hiện Không gian giáo dục đại học ASEAN 2025 được công bố tại Hà Nội".
Thời gian tới, các nước ASEAN cũng đã đi đến thống nhất về sự cần thiết của việc mở cửa trường học trở lại an toàn và duy trì việc mở cửa các trường học, khắc phục tình trạng hao hụt kiến thức và gia tăng khả năng thích ứng cho hệ thống giáo dục trong ASEAN và các quốc gia thành viên trước đại dịch, thảm họa và tình huống khẩn cấp trong tương lai. Nhu cầu chuyển đổi số các hệ thống giáo dục trong ASEAN cùng sự cần thiết của việc đảm bảo sức khỏe tinh thần và phúc lợi cho các bên liên quan trong nền giáo dục toàn ASEAN được các quốc gia quan tâm và chú trọng thực hiện.
Hội nghị Bộ trưởng Giáo dục ASEAN lần thứ 12 đã thông qua Tuyên bố chung với nhiều điểm quan trọng.
Việt Nam tiếp tục đầu tư lớn cho giáo dục
Việt Nam luôn coi giáo dục là quốc sách. Phát triển giáo dục được xác định là một trong 3 khâu đột phá để thực hiện chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam giai đoạn 2021-2030. Hằng năm, ngân sách dành cho giáo dục chiếm 20% ngân sách quốc gia. Việt Nam rất quan tâm đến việc đảm bảo công bằng và nâng cao chất lượng giáo dục. Hiện nay Việt Nam đang thực hiện đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục, tái cấu trúc mạnh mẽ ngành giáo dục. Trong những năm vừa qua, chất lượng giáo dục của Việt Nam có chuyển biến tích cực. Chất lượng giáo dục phổ thông của Việt Nam được đánh giá cao thông qua kết quả đánh giá học sinh quốc tế như PISA, PASEC và SEA-PLM.
Bày tỏ sự vinh dự của Bộ GD&ĐT Việt Nam khi là Chủ tịch kênh giáo dục ASEAN nhiệm kỳ 2022-2023 trong bối cảnh mới, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết: "Với tinh thần "giáo dục cần dựa trên những nguyên tắc hợp tác, cộng tác và đoàn kết", Bộ GD&ĐT Việt Nam lựa chọn chủ đề của nhiệm kỳ này là "Nỗ lực chung nhằm tái định hình việc học và tăng cường khả năng thích ứng của hệ thống giáo dục khu vực ASEAN và hơn thế nữa trong bối cảnh mới".
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn chia sẻ: "Việt Nam mong muốn tiếp tục nhận được sự ủng hộ và hỗ trợ từ các nước thành viên ASEAN và các đối tác trong nhiệm kỳ Chủ tịch của Việt Nam. Đồng thời bày tỏ, trong giai đoạn tới sẽ cố gắng hết sức để hiện thực hóa những ưu tiên và định hướng lớn của giáo dục ASEAN.
Dự kiến, từ nay đến hết nhiệm kỳ, Bộ GG&ĐT Việt Nam sẽ tập trung triển khai thúc đẩy, chăm sóc sức khỏe tinh thần của học sinh vì đại dịch COVID-19 không chỉ ảnh hưởng đến việc học, dẫn đến việc hổng kiến thức của học sinh mà còn ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe tinh thần của các em.
Tăng cường giáo dục về biến đổi khí hậu nhằm thực hiện các cam kết của Việt Nam thực hiện tại Hội nghị COP 26 và sẽ phối hợp với các nước đối tác tổ chức các chương trình trực tuyến bồi dưỡng cho giáo viên về phương thức giảng dạy về biến đổi khí hậu. Tạo không gian chung để sinh viên các nước ASEAN và ASEAN+3 chia sẻ về khởi nghiệp trong giới trẻ.
Ngoài ra, Bộ GD&ĐT tiếp tục chủ trì thực hiện 3 dòng hành động trong Kế hoạch Hành động trong giáo dục trong ASEAN giai đoạn 2021-2025 và một dòng hành động trong Kế hoạch Hành động ASEAN + 3 về Giáo dục giai đoạn 2018-2025.
Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Việt Nam Nguyễn Kim Sơn cũng đã chủ trì Hội nghị Bộ trưởng Giáo dục ASEAN+3 (với các đối tác Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc) lần thứ 6 và Hội nghị thượng đỉnh Bộ trưởng Giáo dục Đông Á ASEAN-EAS (gồm các nước ASEAN+3 và các đối tác Mỹ, Australia, New Zealand, Nga, Ấn Độ) lần thứ 6 vừa qua để tăng cường hợp tác giữa ASEAN nói chung, Việt Nam nói riêng với các nước trên thế giới.
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cũng đã khẳng định tại Hội nghị Bộ trưởng Giáo dục ASEAN lần thứ 12 diễn ra ngày 13/10 vừa qua, "Chính phủ Việt Nam sẽ ủng hộ và tạo điều kiện tối đa để hỗ trợ Bộ GD&ĐT chủ trì, cùng các bộ, ngành, địa phương thúc đẩy việc thực hiện các hành động được thống nhất tại hội nghị phù hợp với tinh thần của Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025 và các mục tiêu của Cộng đồng Văn hóa Xã hội ASEAN đến năm 2025, góp phần để Việt Nam và ASEAN hoàn thành các Mục tiêu Phát triển bền vững đến năm 2030 của Liên Hợp Quốc"./.
