Chuyện khởi nghiệp ở tuổi U55 của nhà sáng lập NamiTech

NamiTech là startup công nghệ được hỗ trợ bởi Tập đoàn FPT, ra đời vào năm 2022. Hiện tại, thị trường chính của NamiTech là Việt Nam, Nhật Bản và Mỹ, với nhiều khách hàng trong mảng tài chính, ngân hàng, viễn thông.

Công ty chuyên cung cấp các sản phẩm giải pháp về xử lý âm thanh và ngôn ngữ bằng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI). Loạt sản phẩm NamiTech đang đẩy mạnh phát triển tập trung vào nâng cao chất lượng và số hóa dữ liệu âm thanh, giọng nói, nhất là trong môi trường cuộc sống thực tế có nhiều tiếng ồn. Các sản phẩm nổi bật của công ty bao gồm công cụ loại bỏ tiếng ồn và tăng cường trải nghiệm cuộc gọi CrystalSound; giải pháp sinh trắc học giọng nói VoiceDNA và các giải pháp phân tích cuộc hội thoại NamiSense.

Tháng 4/2023, NamiTech đã trở thành đối tác chiến lược về đào tạo và tuyển dụng của FUNiX, nhằm ứng dụng ChatGPT và các giải pháp AI khác vào nhiều công đoạn vận hành đào tạo trực tuyến. Mục tiêu hai bên hướng đến là đẩy mạnh hiệu quả đào tạo nhân tài mảng IT, NamiTech cũng tìm kiếm nguồn nhân lực chất lượng thông qua hình thức đào tạo phi trực tuyến của FUNiX.

Cuộc trò chuyện với nhà sáng lập NamiTech, ông Nguyễn Thành Lâm, đã hé lộ nhiều câu chuyện thú vị xung quanh những khó khăn, thử thách khi điều hành startup ở tuổi U55.

Từng kinh qua nhiều vị trí quản lý cấp cao, như Tổng giám đốc FPT Software, vì sao ông lựa chọn khởi nghiệp với NamiTech, một startup công nghệ về AI?

Tôi rời FPT Software sau hơn 15 năm gắn bó và muốn tìm cho mình một hướng đi mới. Sau khi thử thách trong một số lĩnh vực như sản xuất, giáo dục, tôi quyết định đầu tư tìm hiểu công nghệ AI, vì thấy đây là công nghệ có tiềm năng rất lớn. Đó cũng là lý do tôi gia nhập VinAI vì ở đây tập trung một đội ngũ tài năng công nghệ cực kỳ ưu tú. 

Tham gia VinAI với vai trò giám đốc ứng dụng, có cơ hội làm các dự án vô cùng thách thức, ứng dụng AI trong các sản phẩm ô tô, điện thoại, tôi nhận thấy hai điều. Một là AI thực sự có tiềm năng ứng dụng rất lớn. Hai là đội ngũ cán bộ công nghệ của mình rất giỏi, không thua kém bất cứ đâu, kể cả Thung lũng Silicon (Silicon Valley). Đấy là những lý do chính để tôi quyết định bước vào con đường khởi nghiệp với AI.   

Những khó khăn, thách thức lớn nhất ông gặp phải trong khi điều hành một startup là gì? Và ông đã làm thế nào để vượt qua những khó khăn ấy? 

Startup cũng giống như em bé, mong manh, trái gió trở trời, điều kiện kinh tế không thuận lợi cũng rất dễ lâm bệnh, thậm chí phá sản. Startup cũng phải đối mặt với rất nhiều mâu thuẫn kiểu “quả trứng con gà”. Ví dụ nếu không có khách hàng thì rất khó hoàn thiện sản phẩm, nhưng sản phẩm chưa hoàn thiện lại rất khó có khách hàng. Hoặc chưa có thương hiệu thì rất khó bán hàng, nhưng không bán hàng được thì làm gì có tiền làm thương hiệu…Khi phát triển thì lại được kỳ vọng lớn nhanh như Thánh Gióng  nên cần rất nhiều vốn. 

Ngoài ra, Việt Nam mặc dù đã hội nhập kinh tế thế giới khá tốt, nhưng vẫn còn vướng một số vấn đề về môi trường cho các nhà đầu tư mạo hiểm. Ngoài ra, nhiều công ty lớn trên thế giới vẫn ngại ngùng khi mua bán công nghệ từ Việt nam. Điều này dẫn đến khá nhiều startup Việt nam đã phải mở trụ sở ở nước ngoài như Singapore.    

NamiTech vẫn còn đang vượt khó hàng ngày, nên chưa thể gọi là thành công. Tôi cho rằng điểm khác biệt của chúng tôi là đặt đúng trọng tâm và đảm bảo tốc độ phản ứng với nhu cầu của thị trường. Công nghệ rất quan trọng, nhưng hiểu đúng vấn đề cần giải quyết của khách hàng và giải quyết nó một cách hiệu quả mới giúp cho sản phẩm được lựa chọn sử dụng. 

AI có rất nhiều ứng dụng, vì sao ông lựa chọn mảng âm thanh và giọng nói?

Về việc lựa chọn mảng âm thanh và giọng nói, câu chuyện cũng bắt đầu từ một bài toán thực tế khi còn làm ở VinAI. Điện thoại nào cũng cần có phần mềm xử lý nhiễu (noise suppression). Với mỗi điện thoại sản xuất Vinsmart phải trả cho công ty Qualcomm của Mỹ 50 cent nếu muốn sử dụng phần mềm của họ. Chúng tôi nhận thấy đây là cơ hội tốt vì thứ nhất là mình hoàn toàn có thể tự làm được. Thứ hai là nếu mình làm bằng học sâu (deep learning) thì còn có thể làm tốt hơn những phần mềm làm theo kiểu xử lý tín hiệu truyền thống của họ rất nhiều. 

Với số lượng điện thoại dự kiến sản xuất hàng chục triệu một năm, đây sẽ là một khoản tiền lớn. Đấy là lý do chúng tôi bắt tay vào làm. Khi làm, càng suy nghĩ về hướng âm thanh thì chúng tôi càng thấy nhiều tiềm năng ứng dụng, vì suy cho cùng, bên cạnh thị giác, âm thanh là nguồn thông tin quan trọng nhất giúp chúng ta giao tiếp với nhau và với thế giới. Làm được phần xử lý nhiễu thì cũng có thể làm được phần xử lý giọng nói, nâng cao chất lượng giọng nói, rồi nhận diện giọng nói… câu chuyện cứ thế tiếp diễn.

Ông có thể chia sẻ những thành tựu của NamiTech từ khi thành lập cho đến nay? Điều ông tâm đắc nhất trong quá trình khởi nghiệp AI của mình là gì?

Tất cả các sản phẩm của NamiTech đều dựa trên công nghệ AI. Tôi tự đánh giá chúng tôi đã đầu tư khá bài bản cả về dữ liệu, máy móc (máy training DGX A100) cũng như đội ngũ chuyên gia và kỹ sư. Chúng tôi luôn đặt mục tiêu đưa ra cách tính năng vượt trội so với đối thủ hàng đầu trên thế giới, ví dụ như CrystalSound khử nhiễu tiếng ồn tốt hơn đối thủ, đồng thời không làm méo giọng, méo tiếng, lại có thêm tính năng cá nhân hoá độc nhất vô nhị, chỉ giữ lại giọng nói chính chủ (My Voice Only); hay như VoiceDNA cho phép đăng ký giọng nói và xác thực giọng nói với tốc độ nhanh gấp 03 lần đối thủ, kể cả trong môi trường có tạp âm; cũng như độ chính xác chuyển giọng nói tiếng Việt thành văn bản (speech to text) của NamiSense đã vượt khá xa so với Google, Microsoft. 

Công nghệ AI vượt trội là một trong những vũ khí cạnh tranh cốt lõi của chúng tôi. Tuy nhiên, một sản phẩm tới được người dùng cần rất nhiều thứ bên cạnh công nghệ AI.

Ví dụ, CrystalSound vượt trội chất lượng là thế, nhưng yếu tố thành bại là làm sao đưa được AI này vào chạy trên những bộ vi xử lý thiết bị nhỏ như tai nghe bluetooth, chỉ có 1MB RAM, đảm bảo tốc độ xử lý chỉ trong vài chục mili giây. Hay với VoiceDNA thì ngoài lõi công nghệ, còn cần có những phương án tích hợp vào tổng đài có sẵn của doanh nghiệp? Những thách thức này khó không kém gì việc tạo ra thuật toán AI tốt.

Làm thế nào để có thể khởi nghiệp thành công với lĩnh vực AI? Theo ông, đâu là tố chất cần thiết để một người trẻ theo đuổi lĩnh vực AI cũng như khởi nghiệp nói chung?

Tôi khởi nghiệp ở tuổi trên 50, chắc không phải là trường hợp người trẻ khởi nghiệp nữa rồi. Bản thân tôi cũng là “người mới” trên con đường gian nan của khởi nghiệp, nên thực sự cảm thấy không phải là người phù hợp để đưa ra lời khuyên.

Tuy nhiên tôi nghĩ có một số điều kiện cần để giảm bớt rủi ro khi Startup. Một là nên có đủ vốn để tự sống được thời gian 2-3 năm. Hai là nên có đồng đội, không cần nhiều nhưng phải có. Và ba là có sức khỏe tốt. 

Ông có kỳ vọng như thế nào về các ứng viên trẻ khi họ ứng tuyển vào NamiTech?  

Tôi luôn đặt nhiều hy vọng vào các bạn trẻ. Thực tế từ VinAI cho tới thời gian nằm trong vườn ươm công nghệ FPT Software và NamiTech ở thời điểm hiện tại, tôi luôn ưu tiên tìm kiếm tài năng trẻ để xây dựng đội ngũ. Tuổi trẻ có sự sáng tạo, nhiệt huyết và máu lửa, cộng thêm sức khoẻ nữa, đều là những yếu tố rất quan trọng cho khởi nghiệp. Tôi kỳ vọng sẽ tiếp tục được chào đón những bạn trẻ như thế gia nhập vào NamiTech. 

Ông có thể chia sẻ về những dự định trong tương lai gần của mình, cũng như với Nami Tech?

Trong thời gian tới NamiTech có rất nhiều việc phải làm, nhưng mục tiêu số một là hoàn thiện sản phẩm và chiếm lĩnh ở thị trường đã lựa chọn. Chúng tôi cũng đang bắt đầu đặt nền móng mở rộng ra các thị trường lân cận khác nữa. 

Xin cảm ơn ông!