Doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo ứng phó với đại dịch

Thách thức trong đại dịch

Theo đại diện Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN), đại dịch Covid-19 đang diễn biến phức tạp, tác động mạnh mẽ đến toàn bộ hoạt động của các DN, trong đó có hệ sinh thái khởi nghiệp cũng bị ảnh hưởng mạnh mẽ. Trong giai đoạn khó khăn này, các DN khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo của người Việt trong và ngoài nước cần phải nỗ lực chuyển mình và có những hướng đi mới nhằm thích ứng, tồn tại và phát triển, góp phần thực hiện nhiệm vụ kép, vừa phòng, chống dịch hiệu quả, vừa phát triển kinh tế - xã hội trong trạng thái bình thường mới.

Số liệu thống kê cho thấy, số DN thành lập mới trong 8 tháng đầu năm 2021 là 81.584 DN, giảm 8% so với cùng kỳ năm 2020. Đây là lần thứ 2 số DN thành lập mới trong 8 tháng đầu năm có sự giảm sút trong giai đoạn 2016-2021. Trước thực trạng đó, các DN khởi nghiệp cũng gánh chịu những tác động nặng nề từ dịch Covid-19. Theo các chuyên gia, trong bối cảnh khó khăn hiện nay, thách thức đối với những DN khởi nghiệp đổi mới sáng tạo là rất lớn nhưng cũng là cơ hội để có những hướng đi mới phù hợp với tình hình hiện tại. Đặc biệt là khuyến khích những dự án tham gia vào công tác phòng chống và đẩy lùi dịch Covid.

Trong những năm gần đây, với nhiều tiềm năng phát triển to lớn, hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam phát triển mạnh mẽ và rộng khắp trên nhiều tỉnh thành, đồng thời thu hút hợp tác không chỉ với các quốc gia trong khu vực, mà còn với cả các quốc gia có hệ sinh thái khởi nghiệp phát triển hàng đầu thế giới. Việt Nam hiện đứng thứ 3 về tốc độ tăng trưởng hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo trong khu vực ASEAN, theo báo cáo của ESP Capital và Cento Ventures.

Mới đây nhất, theo bảng xếp hạng Hệ sinh thái Khởi nghiệp 2021 của StartupBlink, Việt Nam xếp hạng 59, tiếp tục duy trì thứ hạng so với năm 2020. Cả 2 thành phố lớn là Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh đều lọt top 200 toàn cầu. Các DN khởi nghiệp sáng tạo không chỉ góp phần thúc đẩy kinh tế, xã hội phát triển, mà còn góp phần tích cực trong công tác phòng chống đại dịch.

Ông Phạm Dũng Nam, Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ khởi nghiệp Sáng tạo Quốc gia (NSSC) cho biết, bối cảnh đại dịch Covid-19 đã đặt cả quốc gia, nền kinh tế, và cả hệ sinh thái trước những khó khăn, thách thức chưa từng có, đòi hỏi hơn bao giờ hết sự đồng lòng, quyết tâm và tập trung nguồn lực nhằm vượt qua giai đoạn khó khăn. Và cũng trong đại dịch này, đổi mới sáng tạo, liên kết hợp tác, và về ứng dụng khoa học và công nghệ đã không chỉ là phương thức, công cụ phát triển mới, mà trên hết, là một tư duy mới, một triết lý mới cho sự phát triển.

Khuyến khích ý tưởng mới

Mới đây, Sở KHCN TP. Hồ Chí Minh vừa công bố top 20 giải pháp sáng tạo, công nghệ đồng hành sâu cùng chương trình “Tìm kiếm và kết nối các giải pháp đổi mới sáng tạo ứng phó dịch Covid-19 năm 2021” (HIS-Covid 2021). Chương trình được xem như "Quỹ vaccine về giải pháp đổi mới sáng tạo", giúp thành phố nâng cao "kháng thể" đối phó đại dịch. Theo đại diện Sở KHCN TP. Hồ Chí Minh, một trong những giá trị lớn nhất của chương trình HIS-Covid 2021 là đưa thành phố thành nơi tập hợp, triển khai thí điểm các giải pháp đổi mới sáng tạo và ứng dụng công nghệ từ sự tham gia và đóng góp của cộng đồng. Từ đó, đánh giá hiệu quả, tác động triển khai, rút kinh nghiệm, đóng gói và chuyển giao sáng kiến không chỉ tại thành phố và còn cho các tỉnh thành khác trên cả nước.

“CovidPass.vn - Chứng nhận số xét nghiệm Covid-19 trên nền tảng công nghệ blockchain” là một trong những dự án lọt Top 20 giải pháp sáng tạo, công nghệ. Theo đại diện CTCP Vietnam Blockchain (VBC), trước tình hình diễn biến phức tạp của đại dịch Covid, không nằm ngoài sự nỗ lực chung của toàn xã hội, với vai trò DN tiên phong nghiên cứu ứng dụng công nghệ mới vào đời sống, đội ngũ nhân viên VBC kết hợp với các giảng viên Đại học Bách khoa TP. Hồ Chí Minh đã nỗ lực nghiên cứu phát triển từ đầu năm 2020 dự án này.

Dự án CovidPass.vn ứng dụng công nghệ blockchain lưu trữ mã hóa dữ liệu số thông qua mã QR blockchain của người đã xét nghiệm, giúp liên thông xét nghiệm và làm bằng chứng tin cậy đã kiểm tra an toàn với Covid tới các đơn vị khác mà không can thiệp vào dữ liệu gốc y tế để bảo mật dữ liệu cá nhân. Trong đó, thao tác người dân thực hiện rất đơn giản. Dự án này cũng đã nhận được sự ủng hộ chủ trương của Chính phủ; Bộ Y tế và Cục CNTT- Bộ Y tế; UBND và Sở Y tế TP. Hồ Chí Minh từ cuối năm 2020.

Trên thực tế, dịch bệnh Covid-19 vẫn tiếp tục diễn biến hết sức phức tạp, dự báo chúng ta sẽ phải sống chung với dịch bệnh trong khoảng thời gian dài. Vì thế đối với DN khởi nghiệp đổi mới sáng tạo không chỉ là thách thức mà còn là trách nhiệm tạo ra giá trị cho cộng đồng hay cung cấp các giải pháp công nghệ cho DN để duy trì và phát triển trong tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp.

Ông Trần Văn Tùng, Thứ trưởng Bộ KH&CN chia sẻ, trong tình hình hiện nay cần thiết có những ý tưởng khởi nghiệp góp phần đẩy lùi và khống chế đại dịch để chúng ta quay trở lại hoạt động bình thường với mục tiêu phát triển nền kinh tế kép. Những ngày gần đây, tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP.Hồ Chí Minh, Đà Nẵng đều có những bước thay đổi và dần khống chế được dịch Covid-19. Theo đó, các DN khởi nghiệp sáng tạo nên phát huy thế mạnh về công nghệ, đưa ra những đề xuất, tìm cách giải quyết những vấn đề như sản xuất kinh doanh nhằm phát triển kinh tế, xã hội trong điều kiện bình thường hóa và đã khống chế hoặc chung sống cùng với đại dịch Covid-19.

Theo Sở KH&CN TP. Hà Nội, hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam nói chung và tại thành phố Hà Nội nói riêng chứng kiến sự tăng trưởng vượt bậc của thị trường đầu tư cho DN khởi nghiệp sáng tạo. Trong bối cảnh đại dịch Covid-19 bùng phát đến nay, thành phố đã chủ động xây dựng các chương trình hỗ trợ cho DN khởi nghiệp sáng tạo trong công tác phòng chống dịch bệnh. Đồng thời khuyến khích các ý tưởng, dự án tham gia vào quá trình phòng chống và đẩy lùi dịch Covid-19. Thành phố hướng tới mục tiêu xây dựng Hà Nội thành Trung tâm đổi mới sáng tạo, nghiên cứu khoa học, chuyển giao và phát triển công nghệ hàng đầu của cả nước, tiến tới là trung tâm công nghệ và đổi mới sáng tạo của khu vực Đông Nam Á trong một số lĩnh vực.