Luôn bùng cháy ngọn lửa văn học dành cho thiếu nhi

Những tấm lòng gửi vào hai tuyển tập thơ văn đặc sắc

Chia sẻ về những cảm xúc khi làm 2 ấn phẩm thơ văn đặc biệt nhân dịp kỷ niệm cũng rất đặc biệt này (65 năm ngày thành lập NXB Kim Đồng), nhà văn Trần Đức Tiến không khỏi xúc động cho biết khi làm tuyển tập 65 truyện ngắn dành cho thiếu nhi ông cũng gặp những khó khăn như nguồn tư liệu không có nhiều, thời gian gấp rút.... Nhưng với tình yêu với trẻ nhỏ cũng như văn học nên ông đã hoàn thành được ấn phẩm tuyển chọn vô cùng đặc sắc này.

"Những truyện ngắn trong tuyển tập hướng đến các bạn đọc mẫu giáo nhi đồng dưới 15 tuổi. Ngoài những tác phẩm của các nhà văn "vang bóng một thời" hay các nhà văn lão thành như: Khái Hưng, Tô Hoài, Nguyễn Huy Tưởng, Ma Văn Kháng, Bùi Hiển… thì còn có các tác giả là những người có tâm huyết và thành tựu viết cho thiếu nhi, đặc biệt là các tác giả trẻ, đó là những thế hệ và là lực lượng tương lai viết cho thiếu nhi", nhà văn Trần Đức Tiến chia sẻ.

Nhà thơ Cao Xuân Sơn khi làm tuyển chọn tác phẩm thơ cũng bùi ngùi tâm sự: Tôi có hơn 20 năm gắn bó với NXB Kim Đồng, suốt thời gian công tác tôi được đọc rất nhiều thơ của các tác giả cả nước viết cho thiếu nhi. Qua quá trình công tác tôi thấy các tuyển tập thơ trước theo một hình thức hơi quen không mang tính bao quát cả 3 miền Bắc trung Nam, nên tôi mong muốn làm một tuyển tập đặc biệt hơn, mới mẻ hơn dành cho các em nhỏ.

Nhà thơ Cao Xuân Sơn nhận xét: trước năm 75 tại miền Nam rất ít các tác phẩm viết cho thiếu nhi chủ yếu chỉ có các tác giả ở miền Bắc. Sau năm 75 thì thì chỉ có các tác giả ở miền Bắc vào. Vậy nên tôi đã cân nhắc làm sao để hài hòa giữa nhiều thế hệ và các vùng miền của Tổ quốc.

"Chúng tôi dành ưu ái cho các tác giả trẻ bây giờ để động viên các bạn trở thành lực lượng viết cho thiếu nhi. Rồi kết nối cả những đề tài để phù hợp với nhiều lứa tuổi, kể cả các bậc phụ huynh. Một số tác giả tuy trẻ nhưng có các tác phẩm rất hay như Đặng Chân Nhân, Ngô Thiên An…", nhà thơ Cao Xuân Sơn bày tỏ.

Dẫn dắt chương trình Tọa đàm, Tiến sĩ Giáo dục học Nguyễn Thụy Anh đã không giấu nổi niềm cảm xúc mà thốt lên rằng: Những câu chuyện, những bài thơ trong 2 ấn phẩm này như gọi tuổi thơ của mỗi chúng ta trở về. Ở đâu đó trong tâm hồn mỗi chúng ta vẫn còn tồn tại những cậu bé, cô bé với những mơ ước vẫn còn "mơ màng ngủ" và chỉ cần chạm nhẹ bằng những điều ngọt ngào bé nhỏ là chúng lại bừng tỉnh và bay lượn trên tâm hồn chúng ta…

Chị Nguyễn Thụy Anh cũng nhận định: mỗi một thế hệ có một cách đọc riêng và một nhân vật riêng của mình. Với tình yêu văn học của thiếu nhi ta có thể thấy văn hóa đọc của thiếu nhi vẫn luôn tồn tại, nhiệm vụ của chúng ta là xây dựng cho nó trở lên lớn hơn và đẹp hơn…

Thành công của hai ấn phẩm thơ văn này còn có sự góp mặt của các họa sĩ trên cả nước. Đại diện ban biên tập tranh của NXB Kim Đồng cũng cho biết: để tìm các hình ảnh vẽ cho phù hợp với các truyện ngắn, bài thơ cũng là những thách thức đối với họa sĩ.

Khi đội ngũ biên tập mời các họa sĩ vẽ cho 2 ấn phẩm này các họa sĩ rất vui vẻ và hồ hởi, bởi các tác phẩm của Kim Đồng đường như đã tồn tại trong tiềm thức mỗi người, gắn với tuổi thơ của các họa sĩ. Bởi vậy nên họ đã thăng hoa được những bức tranh rất thú vị. Họ vẽ được tác phẩm mang tinh thần của các câu chuyện nên các bức tranh này đứng độc lập như những tác phẩm làm giàu thêm thẩm mỹ của bạn đọc.

Giao lưu với các diễn giả, nhiều phụ huynh và các bạn nhỏ đã bày tỏ niềm cảm xúc cũng như mong muốn về văn học và những sáng tác của các nhà văn dành cho thiếu nhi trong thời gian tới và sau này. 

Bạn Bảo Châu (ở Hà Nội) cho biết: "Con mong muốn có một cuốn sách viết về những góc khuất của trẻ thơ, nhất là lứa tuổi đang "nổi loạn", để khi có tâm sự hay gặp những vấn đề trong cuộc sống con có thể tìm đến những cuốn sách đó; các bạn trong nhóm "Đọc sách cùng con" lại muốn có những tác phẩm mang tình phiêu lưu, hay tâm tư của trẻ con trong thời kỳ cách ly vì COVID-19…".

Đặc biệt tại buổi giao lưu có sự góp mặt của nhà thơ lão thành Lê Hồng Thiện, nhà thơ năm nay đã ngoài 80 tuổi rồi nhưng tình yêu và nhiệt huyết viết cho thiếu nhi vẫn tràn đầy trong tâm hồn ông. Ông đã đọc thơ cho các khán giả tại buổi tọa đàm nghe. Giọng ông tràn đầy niềm cảm xúc mãnh liệt khiến trong lòng mỗi người thấy bùng lên một ngọn lửa thơ ca.

Hai tuyển tập thơ văn đặc sắc

Về ấn phẩm 65 bài thơ hay dành cho thiếu nhi do nhà thơ Cao Xuân Sơn tuyển chọn với 65 bài thơ của 65 tác giả là những bài thơ được các em yêu thích.

Đó là bài thơ nằm lòng trong trí nhớ của nhiều thế hệ độc giả như: Chú bò tìm bạn của Phạm Hổ, Câu chuyện vẽ tranh của Võ Quảng, Đi học của Hoàng Minh Chính... hay những bài thơ của thiếu nhi viết cho thiếu nhi, thế hệ trước như Mẹ ốm của Trần Đăng Khoa, Mèo con đi học của Phan Thị Vàng Anh, Ngày đầu đến lớp của Nguyễn Đặng Viện Phương... Tác giả đương đại có Trong vườn thú của Ngô Gia Thiên An, Con rối của Đặng Chân Nhân.

Trong 65 nhà thơ góp tên vào tuyển tập, có những nhà thơ chuyên viết cho thiếu nhi như: Võ Quảng, Phạm Hổ, Thy Ngọc, Định Hải, Phùng Ngọc Hùng, Thụy Anh..., và những nhà thơ nổi tiếng, chỉ có một vài bài cho các em, nhưng được các em vô cùng yêu quý như Vầng trăng cổ tích của Đỗ Trung Quân, Nói với em của Vũ Quần Phương, Làm anh của Phan Thị Thanh Nhàn, Vườn cây của ba của Nguyễn Duy...

Cùng với 65 bài thơ là 65 bức tranh do các họa sĩ trẻ với góc nhìn đương đại thể hiện. Đó là Đặng Hồng Quân, Lê Rin, Lê Huyền Trang, Quỳnh Chu, Vân Quỳnh, Ánh Tuyết, Phương Thảo, Xuân Đạt, Phùng Duy Tùng...

Những bức tranh làm giàu thêm thẩm mỹ của bạn đọc, cùng với những bài thơ chắp cánh cho tâm hồn tuổi thơ.

Về ấn phẩm 65 truyện ngắn hay dành cho thiếu nhi do nhà văn Trần Đức Tiến tuyến chọn là tuyển tập đồ sộ, hùng hậu về đội ngũ tác giả, phong phú về đề tài, đa dạng về phương pháp sáng tác.

65 tác phẩm tiêu biểu của 65 tác giả thuộc nhiều thế hệ và lứa tuổi viết cho thiếu nhi. Từ Ông đồ Bể của Khái Hưng, Võ sĩ Bọ Ngựa của Tô Hoài, Con cóc là cậu ông Giời của Nguyễn Huy Tưởng, Con chuột láu của Vũ Tú Nam, Rùa trắng của Nguyễn Quang Thiều, Cô bé Ốc sên của Lê Phương Liên, Vầng trăng của bà của Trần Thiên Hương, tới Hoàng tử Rơm của Nguyễn Thị Kim Hòa, Ông nội của Thụy Anh, Bộ ba hoàn hảo của Ngọc Linh…

Qua 65 truyện ngắn hay dành cho thiếu nhi, người đọc có thể thấy được sự vận động phát triển của nghệ thuật kể chuyện, những đề tài thu hút sự quan tâm của các em. Dẫu là đồng thoại, cổ tích viết lại, giả tưởng hay hiện thực, các nhà văn đều thể hiện góc nhìn tinh tế, sự đồng điệu và sáng tạo hưởng về trẻ thơ, vì trẻ thơ. Mỗi truyện ngắn gieo vào tâm hồn trẻ thơ một hạt mầm lãnh thiện bé bóng và thuần khiết.

Mỗi truyện ngắn có sự đồng hành của một bức tranh do các họa sĩ nổi tiếng về tài năng thể hiện. Đó là Lê Trí Dũng. Nguyễn Công Hoan. Tạ Huy Long, Và Xuân Hoàn, Kim Duân, Phùng Nguyễn Quang, Vũ Đình Tuấn, Trần Minh Tâm, Vương Linh. Tạ Lan Hạnh…

Viết cho các em, mỗi truyện ngắn trong 65 truyện ngắn điều ấy là một thông điệp về tình yêu thương.

Nhìn lại truyền thống 65 năm, chúng ta xiết bao tự hào về gia tài giàu có, đội ngũ các tác giả đông đảo và sức sống mạnh mẽ của sách văn học Kim Đồng và phần nào đó chính là diện mạo của văn học thiếu nhi Việt Nam. Mỗi ấn phẩm không chỉ dành cho bạn đọc mà còn mong muốn khơi mở, mời gọi các tác giả viết cho các em đồng hành, tiếp nối./.