Nguy cơ đối mặt với rủi ro pháp lý khi sử dụng AI để viết mã

Một số luật sư cho biết, trong những năm tới, các tác nhân viết mã dựa trên AI sẽ tiếp quản một phần lớn hoạt động phát triển phần mềm. Sự thay đổi này sẽ đi kèm với những rủi ro pháp lý về sở hữu trí tuệ.

Viết mã với sự hỗ trợ của AI là một bước tiến mới hiện được nhiều lập trình viên sử dụng để viết các đoạn mã. Nhưng theo các luật sư chuyên về công nghệ, khi các tác nhân viết mã có khả năng viết nhiều phần mềm hơn và lấy đi công việc của các nhà phát triển mới vào nghề thì các tổ chức phải theo dõi kết quả đầu ra của các lập trình viên robot của họ.

Jeffrey Gluck, một luật sư tại Công ty luật Panitch Schwarze lưu ý, đã từng có các nghệ sĩ giải trí đệ trình một số vụ kiện bản quyền AI lên tòa án Mỹ, với cáo buộc các nhà cung cấp AI sử dụng tài liệu của họ để đào tạo các mô hình AI. Điều tương tự cũng có thể xảy ra với mã phần mềm.

AI được đào tạo như thế nào?

Ngoài khả năng các tác nhân viết mã nhờ AI sao chép những dòng mã, tòa án sẽ phải quyết định xem các nhà cung cấp AI có sử dụng tài liệu có bản quyền (bao gồm một số mã phần mềm) để đào tạo các mô hình AI của họ hay không.

Michael Word, một luật sư chuyên về sở hữu trí tuệ (IP) và công nghệ thông tin (IT) tại công ty luật Dykema Gossett cho biết, ở cấp độ mô hình ngôn ngữ lớn, vấn đề bản quyền vẫn chưa được giải quyết. Nếu không có một số đánh giá về mã do AI tạo ra thì các tổ chức có thể phải đối mặt với những vụ kiện.

Còn theo Ilia Badeev, Giám đốc khoa học dữ liệu tại Công ty công nghệ Trevolution Group, trong khi mã do con người viết cũng có thể vi phạm bản quyền hoặc vi phạm giấy phép nguồn mở thì rủi ro với mã do AI tạo ra sẽ liên quan đến dữ liệu mà AI được đào tạo. Có nhiều khả năng là những tác nhân AI được đào tạo bằng mã có quyền sở hữu trí tuệ.

“Điều này nghĩa là AI có thể đưa ra mã giống hệt với mã độc quyền từ dữ liệu đào tạo của nó, đây là một rủi ro rất lớn. Điều tương tự cũng xảy ra với các nguồn mở. Rất nhiều chương trình nguồn mở chỉ dành cho mục đích sử dụng phi thương mại. Trong khi AI tạo mã lại không biết mã đó sẽ được sử dụng như thế nào, vì vậy, có thể vô tình vi phạm các điều khoản cấp phép".

Hành động của các nhà cung cấp

GitHub Copilot, trợ lý viết mã AI thuộc sở hữu của Microsoft thừa nhận trong một vài trường hợp đặc biệt, trợ lý tạo mã có bộ lọc tham chiếu mã tùy chọn để phát hiện và ngăn chặn những đề xuất trùng với mã công khai và tham chiếu mã để hỗ trợ người dùng tìm và xem xét các giấy phép nguồn mở có liên quan.

GitHub Copilot cũng có những biện pháp bảo vệ pháp lý. Khi người dùng bật bộ lọc chặn các kết quả khớp với mã công khai hiện có, họ sẽ được bảo vệ theo chính sách bồi thường của GitHub.

Michael Word cho biết, để tự bảo vệ chính mình, các tổ chức sử dụng mã AI cần kiểm tra mã do AI tạo ra để phát hiện hành vi vi phạm bản quyền và giấy phép nguồn mở thông qua các lập trình viên hoặc các dịch vụ kiểm tra phần mềm để phát hiện hành vi vi phạm sở hữu trí tuệ.

Vị luật sư này cho biết: “Một số nền tảng viết mã nhờ AI sẽ giúp bảo vệ và tránh cho nhà phát triển phần mềm khỏi một số trách nhiệm pháp lý hoặc ít nhất là mang lại sự yên tâm".

Theo Michael Word, các dịch vụ khác có khả năng sẽ xuất hiện. Khi loại hệ thống này ngày càng được sử dụng nhiều hơn thì sẽ có nhà cung cấp dịch vụ này ra đời. Khi đó bạn có thể tải mã nguồn của mình lên và họ sẽ kiểm tra xem có vi phạm nguồn mở hay không.

Họ sẽ đào tạo trên tất cả các tập dữ liệu công khai hiện có và sẽ kiểm tra mã của bạn và xem có bất kỳ khiếu nại vi phạm bản quyền tiềm ẩn nào không.

Ilia Badeev của Trevolution khuyến nghị các công ty nên sử dụng những tác nhân tạo mã để kiểm tra đầu ra theo cách họ kiểm tra mã do con người tạo ra để tìm vi phạm sở hữu trí tuệ. "Bạn vẫn cần áp dụng tất cả các biện pháp thực giống như bạn làm với mã do con người viết ra, việc đánh giá mã là rất quan trọng. Đừng tin tưởng AI có thể tự mình làm đúng mọi việc".

Chưa nhận thức rõ rủi ro

Không rõ vấn đề này sẽ nghiêm trọng đến mức nào đối với các tổ chức triển khai tác nhân tạo mã. Nhưng luật sư Jeffrey Gluck của Panitch Schwarze thì cho rằng các nhà cung cấp AI lớn có thể là mục tiêu lớn hơn cho các vụ kiện vi phạm bản quyền và các vụ kiện vi phạm IP khác.

Còn Michael Word cho biết, sẽ có một số rủi ro đối với các tổ chức người dùng, đặc biệt khi họ sử dụng tác nhân tạo mã để tạo ra những gói phần mềm có tính thương mại.

Theo Michael Word: "Bạn cần phải biết những gì các lập trình viên của mình đang làm. Các lập trình viên của bạn sẽ sử dụng công cụ viết mã nhờ AI vì đây là một công cụ rất hữu ích và không thể ngăn cản họ làm điều này". Tuy nhiên, các công ty cần thực hiện những bước hợp lý để ngăn chặn những hành vi vi phạm sở hữu trí tuệ./.