Phát triển hệ thống ID số thành công từ kinh nghiệm của của Estonia

Gian lận danh tính tăng cao kể từ khi đại dịch bùng phát

Đáp ứng nhu cầu đi lại an toàn và bảo mật là rất quan trọng, và các ID số đóng vai trò như hộ chiếu ảo và chứng nhận vắc-xin có thể trở thành tương lai của xác minh danh tính toàn cầu.

Tuy nhiên, mọi tiến bộ công nghệ đều đi kèm với rủi ro về gian lận và bảo mật dữ liệu. Tỷ lệ gian lận toàn cầu tiếp tục gia tăng kể từ khi đại dịch bùng phát. Một báo cáo do công ty Veriff có trụ sở tại Estonia công bố gần đây cho thấy hoạt động gian lận toàn cầu trong năm 2021 đã gia tăng một cách đáng kinh ngạc, ở mức 61% so với năm 2020. 

Trong đó, gian lận danh tính chiếm gần 2/3 tổng số vụ gian lận trên toàn cầu và tăng gấp đôi so với năm 2020, khiến nó trở thành hình thức gian lận phổ biến nhất trong lĩnh vực tiền điện tử và fintech. Gian lận danh tính ở Mỹ phổ biến hơn ở châu Âu, lần lượt chiếm 60% và 52% tổng số vụ gian lận. Việc áp dụng các giải pháp thống nhất (như hộ chiếu vắc-xin COVID) sẽ giúp cho danh tính số và vật lý của chúng ta an toàn hơn.

Khi tất cả mọi người đều háo hức trở lại trạng thái bình thường hay các tổ chức, doanh nghiệp (DN) mở cửa trở lại, một số sai lầm và thách thức về xác minh danh tính số phải được khắc phục. Hộ chiếu số mang lại sự tiện lợi và bảo mật toàn cầu, tạo ra lối vào cho tương lai của nhận dạng số. Tuy nhiên, ID số và hộ chiếu sức khỏe điện tử cũng phải đối mặt với những cạm bẫy. Các thách thức liên quan đến việc triển khai công nghệ này là rất lớn, đó là lý do tại sao việc học hỏi kinh nghiệm từ các quốc gia đi trước (như Estonia) rất cần thiết.

Xây dựng hệ thống ID số thống nhất để quản lý công dân và cung cấp các tiện ích

Mặc dù "sinh sau đẻ muộn", Estonia khiến các quốc gia khác, ngay cả cường quốc mạnh nhất thế giới phải nể phục về sự phát triển công nghệ. Năm 2002, Estonia ra mắt một hệ thống ID quốc gia công nghệ cao. Thẻ ID vật lý được ghép nối với chữ ký điện tử mà người Estonia sử dụng để nộp thuế, bỏ phiếu, truy cập vào các cổng web và dịch vụ điện tử, thanh toán và giao dịch ngân hàng trực tuyến cũng như truy cập hồ sơ chăm sóc sức khỏe của họ. Người dân nơi đây thường nói đùa rằng điều duy nhất bạn không thể thực hiện trực tuyến là kết hôn, bởi Estonia thực sự là xứ sở của mọi thứ điện tử (e-everything).

Nằm ở một góc nhỏ phía Đông Bắc châu Âu, Estonia có tổng dân số hơn 1,3 triệu người. Sau khi tách khỏi Liên Xô cũ cách đây khoảng hơn ba thập kỷ, chính phủ nước này muốn xây dựng mọi thứ từ đầu theo định hướng một quốc gia tiến bộ công nghệ, bắt đầu bằng việc số hóa dữ liệu công dân, an ninh, kinh tế số và giáo dục. Quốc gia này còn nổi lên như một nơi sản sinh ra các công ty khởi nghiệp công nghệ. Hiện Estonia vẫn đi đầu thế giới trong việc áp dụng hệ thống thẻ ID quốc gia. Việc phát triển và mở rộng công nghệ nhận dạng số vẫn là một phần quan trọng trong chiến lược của Estonia.

Theo Đề án "Con đường tới thập kỷ kỹ thuật số" do Ủy ban châu Âu (EC) khởi xướng vào tháng 3/2021, đến năm 2030, tất cả công dân EU phải được quyền truy cập vào hồ sơ y tế điện tử và EU phải đạt tỷ lệ 100% dịch vụ công trực tuyến sẵn có dành cho các công dân và doanh nghiệp châu Âu, bên cạnh đó, 80% công dân phải sử dụng một trong các giải pháp nhận dạng điện tử của châu Âu. 

Trong khi đó, hiện nay 98% người dân Estonia đã có thẻ ID số và 70% dân số sử dụng thường xuyên thẻ ID số cho các dịch vụ công. Điều đó khiến cho ID vật lý, hộ chiếu hoặc thẻ An sinh xã hội của Mỹ có vẻ lỗi thời và không hiệu quả trong việc bảo vệ chống lại gian lận danh tính. Những bước tiến mà Estonia đã đạt được với hệ thống nhận dạng điện tử và kích hoạt các quy trình các dịch vụ liên quan chính là kinh nghiệm để các quốc gia khác học tập.

Khi các DN chấp nhận chuyển đổi số và quá trình toàn cầu hóa diễn ra mạnh mẽ, hàng tỷ người sẽ cần tiếp cận với thế giới số sớm hơn chúng ta nghĩ. Giấy tờ tùy thân quốc gia do chính phủ cấp là căn cứ tốt nhất mà hiện chúng ta có để xác định một người, nhưng chúng có những hạn chế nhất định do không được cấp giống như nhau. Tùy thuộc vào quốc gia cấp ID, người dân có thể tiếp cận các dịch vụ khác nhau. Để mở ra cơ hội cho nhiều người hơn, chúng ta cần tạo ra danh tính số an toàn có thể dễ dàng xác minh. Việc xác minh danh tính trong tương lai sẽ không chỉ đơn giản là kiểm tra, xác thực căn cước mà còn cả các tính năng sinh trắc học và dữ liệu liên kết chéo.

Nhận dạng toàn cầu đang bước vào một giai đoạn mới an toàn và khó bị sao chép hơn, mang lại một giải pháp mạnh mẽ hơn để xác minh các giao dịch trực tuyến, ngăn chặn gian lận và cuối cùng là cho phép di chuyển không hạn chế trên khắp thế giới. Trong quá trình này, nhận dạng nhanh chóng, hiệu quả và an toàn mọi lúc, mọi nơi là điều quan trọng nhất.

Khi thế giới nỗ lực phục hồi sau đại dịch và ID kỹ thuật số ngày càng phổ biến, các quốc gia cần nhanh chóng thiết lập hệ thống ID kỹ thuật số thống nhất (giống như việc sử dụng đồng euro làm đồng tiền chung châu Âu) để đảm bảo an ninh cho tất cả mọi người./.