Sách tinh gọn, xu thế và cách tiếp cận thị trường hiện nay

“

Tóm tắt:
- Sách tóm tắt là một xu hướng tất yếu của ngành xuất bản, tạo ra sự phong phú cho thị trường sách Việt Nam.
- Ba kiến nghị với cơ quan quản lý Nhà nước để phát triển sách tinh gọn lâu dài và bền vững:
+ Có hướng dẫn cụ thể để các đơn vị phát hành sách tóm tắt có thể kết nối với các đơn vị hoạt động xuất bản, chủ sở hữu quyền tác giả gốc.
+ Có hướng dẫn cụ thể liên quan đến hoạt động phát hành giúp các đơn vị phát hành có cơ sở khi thực hiện và yên tâm đầu tư.
+ Có thể hỗ trợ đẩy mạnh tuyên truyền, quảng bá sách tinh gọn.

Ngày nay với sự bùng nổ công nghệ thông tin, con người ngày càng tiếp xúc với các phương tiện truyền thông hiện đại. Văn hóa đọc đã và đang khẳng định vị trí cực kỳ quan trọng trong sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa, đặc biệt là khi đất nước bước vào cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 và nền kinh tế tri thức.

Lênin đã dạy: “Không có sách thì không có tri thức, không có tri thức thì không có chủ nghĩa xã hội”. Đọc sách là một trong những động lực thúc đẩy sự hình thành con người mới, những công dân có hiểu biết, có trí tuệ để có thể thích ứng với sự phát triển của xã hội hiện đại - xã hội dựa trên nền tảng của nền kinh tế tri thức, là phương tiện quan trọng giúp cho con người tiếp cận với thông tin hữu ích nhất cho cuộc sống của mình.

Tuy nhiên, việc đọc sách cũng đang đứng trước nhiều thử thách, khi con người ngày càng bận rộn, mọi người không còn có quá nhiều thời gian cho việc đọc. Ở Việt Nam, văn hóa đọc sách chưa thực sự được quan tâm, tập trung phát triển. Theo thống kê, người Việt đọc trung bình 0,8 cuốn sách/người/năm (tức là chưa được 1 cuốn sách). Tỉ lệ sách bình quân đầu người tại các thư viện công cộng là 0,38 cuốn. Con số này thấp hơn nhiều so với các nước trong khu vực như Singapore: 14 cuốn/năm, Malaysia: 10 cuốn/năm, Nhật và các nước hàng đầu thế giới như Đức, Pháp, Israel: 20 cuốn/năm… Không ngại chi hàng chục nghìn tỷ đồng cho việc vui chơi, giải trí, nhưng người Việt Nam chỉ dám bỏ ra vài tỷ đồng mua sách.

Sách là những tác phẩm trí tuệ của con người được tổng kết, đúc rút qua thời gian và sự phát triển của nhân loại. Việc lười đọc, ít đọc sách dẫn đến sự thiếu hụt tri thức cho mọi tầng lớp. Việc dành quá ít thời gian cho việc đọc đã khiến họ không có chiều sâu tri thức, lười vận động, thiếu kỹ năng tìm tòi, đây là một hiểm họa cản trở sự phát triển của xã hội. Lười đọc, lười nghiên cứu, ngại đổi mới dẫn đến kém năng lực chuyên môn, khả năng lý luận hạn chế, không đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ trong thời đại mới.

Để tạo ra văn hóa đọc, trước tiên mỗi người phải tự mình trả lời thỏa đáng các câu hỏi: Đọc cái gì, đọc như thế nào và đọc để làm gì? Đây là yếu tố vô cùng quan trọng trong bước tiến hình thành nhân cách và kiến thức. Yếu tố thứ hai không kém phần quan trọng là sự hỗ trợ của các giải pháp công nghệ.

Theo thực tế, sách in vẫn phổ biến đối với người tiêu dùng nhưng cũng có rất nhiều người đang tìm đọc sách dưới dạng kĩ thuật số. Trên thế giới, thị trường sách tóm tắt đã hình thành từ nhiều năm trước và đang có xu hướng phát triển mạnh và đem lại doanh thu đáng kể cho ngành Xuất bản. Tuy nhiên, ở Việt Nam, thị trường sách tóm tắt còn khá mới mẻ. Các ứng dụng đọc sách trực tuyến ra mắt trước REAVOL tập trung chủ yếu vào sách full (sách dạng đầy đủ) và sách tóm tắt chỉ chiếm một số ít trong kho sách của các ứng dụng này.

Trong địa hạt sách văn học vẫn tồn tại nhiều cuốn sách rút gọn, tóm tắt nội dung. Đi kèm với nó là những hình ảnh minh họa bắt mắt, sinh động nhằm tăng thêm phần hấp dẫn cho cuốn sách. Tuy nhiên, dòng sách này lại phục vụ chủ yếu cho các bạn nhỏ còn người lớn thì hầu như không có.

Nắm bắt nhu cầu thị trường và bắt nhịp xu hướng chuyển đổi số của đất nước, REAVOL đã ra đời, trở thành thư viện sách tóm tắt trực tuyến, nơi mọi người có thể vào tìm kiếm mọi loại nội dung và kiến thức cần có một cách nhanh nhất.

Với lối viết đơn giản, dễ hiểu, chỉ tập trung vào những vấn đề cốt lõi mà tác giả muốn truyền đạt trong cuốn sách, sách tóm tắt đã trở thành hình thức sách tiếp cận gần gũi với người đọc. Cùng với xu thế đọc sách muốn nắm bắt giá trị cốt lõi nhanh nhất như hiện nay, đây đang là một hình thức tiếp cận dễ dàng, thoải mái, thú vị và không gây cảm giác nhàm chán cho người đọc, qua đó giúp tiếp thu thông tin, tri thức một cách dễ dàng và thuận tiện nhất.

Ra mắt từ tháng 5/2021, trong gần 2 năm vừa qua, việc xây dựng và vận hành ứng dụng đã nhận được sự quan tâm của các cấp chính quyền như Bộ Thông tin và Truyền thông, Cục Xuất bản, In và Phát hành, Cục An toàn thông tin và lãnh đạo của các tỉnh, thành phố trên cả nước… giúp chúng tôi có thể có những bước đi đúng đắn, lựa chọn được các đầu sách tóm tắt chất lượng đáp ứng nhu cầu nâng cao dân trí cũng như giải trí của tất cả mọi người.

Trong năm 2022, REAVOL cũng nhận được nhiều giải thưởng danh giá như được Bộ Thông tin và Truyền thông công nhận là nền tảng số phục vụ người dân; giải thưởng “Giải pháp chuyển đổi số cho dự án vì cộng đồng xuất sắc nhất” tại cuộc thi Viet Solutions, tính đến tháng 2/2023, REAVOL đã có:

- Gần 7.000 cuốn sách được tóm tắt và đăng tải lên nền tảng.

- Hơn 1 triệu người dùng đã tải và trải nghiệm ứng dụng REAVOL.

- Tổng số lượng khách hàng kích hoạt gói trung bình năm khoảng hơn 500.000 người.

Kinh tế thị trường luôn vận động không ngừng, trong đó yếu tố khách hàng đóng vai trò vô cùng quan trọng. Nhu cầu của khách hàng về hàng hóa nói chung và xuất bản phẩm điện tử nói riêng luôn thay đổi liên tục buộc doanh nghiệp muốn kinh doanh phải thấu hiểu và nghiên cứu thành công cách tiếp cận thị trường hiện nay. Để tiến hành nghiên cứu và tiếp cận thị trường, REAVOL đã đưa ra những phương pháp:

Nghiên cứu thị trường: Tạo khảo sát online, quan sát, phỏng vấn người dùng để tìm ra nhu cầu, xác định được những phương án khả thi cho hoạt động kinh doanh và tiếp cận thị trường.

Liên kết với các nhà xuất bản: Chú trọng tới hoạt động liên kết xuất bản với những nhà xuất bản uy tín, có các cán bộ tâm huyết và chuyên môn nghiệp vụ cao để có được những bản sách tóm tắt chất lượng đến với người dùng.

Chiến lược giá cả: Giá bán các gói cụ thể của REAVOL hiện tại: Gói đọc 1 tuần: 99.000 VNĐ; Gói đọc 1 tháng: 199.000 VNĐ; Gói đọc 1 năm: 399.000 VNĐ. Dựa theo hoạt động nghiên cứu, chi phí trên là hoàn toàn hợp lý so với việc bỏ chi phí ra mua một cuốn sách giấy thông thường. Đồng thời, các gói đọc sẽ được giảm giá linh hoạt theo các sự kiện, chiến lược marketing để gây ấn tượng và đã dành được nhiều tình cảm của khách hàng. Chính điều này đã kích thích việc mua của khách hàng ngày một nhiều hơn.

Hoạt động tuyên truyền, quảng cáo: thực hiện các hoạt động quảng cáo qua áp phích, biểu ngữ, báo chí, truyền hình và các kênh mạng xã hội.

Để đảm bảo chất lượng các đầu sách tóm tắt và có những bước tiến xa hơn trong tương lai chúng tôi thấy cần tập trung thực hiện các giải pháp sau:

Thứ nhất, chú trọng đến các đầu sách được nhiều người dùng quan tâm nhưng vẫn đảm bảo nội dung phù hợp.

Thứ hai, liên kết với các NXB và tác giả trong nước để đưa những tác phẩm của Việt Nam lên ứng dụng.

Thứ ba, thực hiện đổi mới, kiểm tra và đánh giá định kì về mọi mặt trong việc xây dựng ứng dụng, khắc phục những vấn đề tồn đọng để người dùng có những trải nghiệm đọc sách tuyệt vời nhất.

Thứ tư, đi sâu vào cá nhân hóa các đối tượng người dùng, xây dựng tủ sách phù hợp cho từng đối tượng

Thứ năm, tiếp cận các thị trường tiềm năng để phân luồng khách hàng cũng như các đầu sách một cách khoa học, hợp lý và hiệu quả.

Để làm tốt các vấn đề này, chúng tôi xin kiến nghị:

Một là, có những hướng dẫn cụ thể để các đơn vị phát hành sách tóm tắt có thể kết nối với các đơn vị hoạt động xuất bản, chủ sở hữu quyền tác giả gốc để phát triển sách tinh gọn lâu dài và bền vững.

Hai là, có những hướng dẫn cụ thể liên quan đến hoạt động phát hành, quy định về phát hành sách tinh gọn giúp các đơn vị phát hành có cơ sở khi thực hiện và yên tâm đầu tư.

Ba là, các đơn vị, ban ngành có thể hỗ trợ đẩy mạnh tuyên truyền, quảng bá cho sách tinh gọn tại các hội sách trên cả nước, các phương tiện thông tin đại chúng, mạng xã hội nhằm giúp độc giả có thêm một nguồn sách phù hợp với cuộc sống hiện đại.

Tóm lại, sách tóm tắt là một xu hướng tất yếu của ngành xuất bản, tạo ra sự phong phú cho thị trường sách Việt Nam. Với các lợi thế như: ngắn gọn, cô đọng, dễ đọc, dễ tiếp thu, tiết kiệm thời gian cho bạn đọc đây thực sự là hướng đi tiềm năng trong hoạt động xuất bản. Nếu tất cả các bên cùng quan tâm, nỗ lực phát triển mảnh đất màu mỡ này thì chắc chắn sách tóm tắt sẽ ngày càng phát triển, mạng lại những trái ngọt cho ngành xuất bản ở Việt Nam và ngày càng thu hút được đông đảo độc giả quan tâm, ủng hộ./.

(Bài đăng ấn phẩm in Tạp chí TT&TT số 4 tháng 4/2023)