Phát triển văn hóa đọc là hướng việc đọc sách trở thành một thói quen không thể thiếu, một nét đẹp văn hóa trong cuộc sống của cá nhân, gia đình, cộng đồng; là làm cho việc đọc sách trở thành một nhu cầu thiết yếu, trở thành nền nếp của gia phong, dòng tộc và ở phạm vi lớn hơn là trở thành chuẩn mực văn hóa quốc gia. Sách lý luận, chính trị có vai trò trong việc góp phần xây dựng và phát triển văn hóa đọc, vì vậy, Ban Bí thư đã yêu cầu: "Cần xác định nghiên cứu, học tập sách lý luận, chính trị là nhiệm vụ thường xuyên của cán bộ, đảng viên, là một trong những hoạt động chính trong sinh hoạt định kỳ của tổ chức cơ sở đảng. Khuyến khích phát triển phong trào đọc, nghiên cứu, học tập sách, trong đó có sách lý luận, chính trị cho cán bộ, đảng viên và nhân dân nhằm giáo dục, nâng cao trình độ lý luận cho cán bộ, đảng viên, đáp ứng yêu cầu của công cuộc đổi mới; đấu tranh phòng, chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và các biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ". Thực hiện tốt chỉ đạo của Ban Bí thư chắc chắn chúng ta sẽ xây dựng và phát triển văn hóa đọc sách lý luận, chính trị của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân.
Sách lý luận, chính trị có vai trò, vị trí quan trọng, trực tiếp truyền bá, bảo vệ, phát triển chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh
Vai trò của sách lý luận, chính trị
Sách lý luận, chính trị có vai trò, vị trí quan trọng, trực tiếp truyền bá, bảo vệ, phát triển chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; giới thiệu kiến thức, kinh nghiệm có giá trị của các nước; góp phần xây dựng nền tảng tư tưởng, thế giới quan, nhân sinh quan cách mạng, giáo dục, nâng cao trình độ và bản lĩnh chính trị cho cán bộ, đảng viên và nhân dân; xây dựng con người mới, nếp sống mới; đấu tranh bác bỏ các quan điểm sai trái.
Sách lý luận chính trị góp phần ổn định chính trị tư tưởng; nâng cao nhận thức, trình độ lý luận, chính trị cho cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta, về chủ nghĩa Mác- Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối đổi mới và sự lãnh đạo của Đảng. Sách lý luận, chính trị góp phần vào việc giáo dục cho cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân hiểu rõ, kiên định mục tiêu độc lập và chủ nghĩa xã hội, kiên định chủ nghĩa Mác- Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và đường lối đổi mới của Đảng.
Sách lý luận, chính trị có vai trò trong công tác tuyên truyền, giáo dục truyền bá những tri thức lý luận, chính trị, những thông tin cần thiết phục vụ công tác lý luận và giáo dục công tác tư tưởng chính trị cho cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân. Việc tuyên truyền, giới thiệu, phổ biến sâu rộng đường lối đổi mới của Đảng, Nhà nước, đường lối công nghiệp hoá, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế là nhiệm vụ trọng tâm trong giai đoạn hiện nay.
Sách lý luận, chính trị góp phần xây dựng, nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức cách mạng, kiến thức và năng lực hoạt động thực tiễn của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân; góp phần vào công tác lãnh đạo chỉ đạo của các cấp ủy đảng, chính quyền. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Vai trò này xuất phát từ yêu cầu tăng cường sự thống nhất về chính trị và tư tưởng, trước hết là trong cán bộ, đảng viên và trong toàn thể nhân dân.
Sách lý luận, chính trị có vai trò quan trọng trong việc tuyên truyền, giáo dục truyền thống yêu nước, tinh thần cách mạng của dân tộc, khơi dậy niềm tự hào, ý chí tự lập, tự cường của dân tộc; cổ vũ động viên phong trào hành động cách mạng của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân, tạo ra động lực mạnh mẽ, phát huy sức sáng tạo của các tầng lớp nhân dân.
Sách lý luận, chính trị có vai trò trong việc nâng cao cảnh giác, giúp cho cán bộ, đảng viên và đông đảo quần chúng nhân dân nhận rõ âm mưu, thủ đoạn "diễn biến hòa bình", bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch…
Nhu cầu của độc giả đối với sách lý luận, chính trị
Đảng Cộng sản Việt Nam là đội tiên phong của giai cấp công nhân, đồng thời là đội tiên phong của nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam, đại biểu trung thành lợi ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và của cả dân tộc. lấy chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội. Sách lý luận, chính trị vừa là công cụ, vừa là một trong những phương thức truyền thông sắc bén của Đảng và Nhà nước ta. Thông qua sách lý luận, chính trị, những tri thức khoa học cơ bản về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước sẽ đến được với cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân, góp phần làm cho thế giới quan Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh giữ vị trí chủ đạo trong đời sống tinh thần của xã hội, nâng cao kiến thức của nhân dân về chính trị, lý luận và pháp luật, phục vụ sự nghiệp đổi mới và hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Vì vậy, đối tượng phục vụ của sách lý luận, chính trị là toàn thể cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân.
Nhu cầu sách lý luận, chính trị có thể hiểu là nguyện vọng và yêu cầu của độc giả muốn có được sách lý luận, chính trị mà mình cần và được bảo đảm bằng sức mua thực tế. Nhu cầu sách lý luận, chính trị của độc giả là một loại nhu cầu tinh thần, không giống như nhu cầu sinh tồn cơ bản vừa mang tính tất nhiên vừa có thể xác định một lượng đáp ứng tương đối cố định.
Do đó, nhu cầu sách nói chung và nhu cầu sách lý luận, chính trị của độc giả khó xác định chính xác, có một số đặc trưng: Tính mở rộng là do sự thực tiễn vận động của xã hội là không ngừng đặt ra yêu cầu lý luận, chính trị phải giải đáp; Tính đa dạng là do nhu cầu của độc giả đối với sách lý luận, chính trị khác nhau và rất phong phú; Tính cấp độ là do trình độ tri thức, học vấn, năng lực của độc giả khác nhau nên cần có sách lý luận, chính trị phục vụ cho các đối tượng đọc giả khác nhau; Tính điều tiết là do nhu cầu của độc giả đối với sách lý luận, chính trị có thể điều tiết được bằng sự thay đổi của một số yếu tố xã hội; Tính chuyên biệt là do mỗi loại sách lý luận, chính trị có nội dung tri thức khác nhau và đối tượng độc giả riêng, khó thay thế cho nhau; Tính co dãn bởi nhu cầu mong muốn có sách lý luận, chính trị với hành động mua sách của độc giả không phải lúc nào cũng trùng hợp; Tính hiệu lực bởi xã hội phát triển không ngừng, thông tin, tri thức có liên quan sẽ thay đổi theo; Tính khu vực là do các yếu tố về địa lý, vùng miền khác nhau nên độc giả có nhu cầu khác nhau về chủng loại, nội dung, hình thức sách lý luận, chính trị.
Sách lý luận, chính trị cơ bản là loại sách học thuật, nghiên cứu góp phần làm cho thế giới quan chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh giữ vị trí chủ đạo trong đời sống tinh thần xã hội; phổ biến chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nâng cao kiến thức của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân về chính trị, lý luận, pháp luật, phục vụ sự nghiệp đổi mới và hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Các sách khác cơ bản thuộc loại sách đại chúng, chủ yếu phục vụ mục tiêu phổ cập văn hóa, giải trí... nên loại sách này có thị phần lớn hơn nhiều so với thị phần của sách lý luận, chính trị, vì thế, mục tiêu lợi nhuận và mục tiêu xã hội trong hoạt động xuất bản sách đại chúng ít bị xung đột và mâu thuẫn hơn, có thể dung hòa được. Đối với sách lý luận, chính trị luôn phải lấy nhiệm vụ chính trị, tư tưởng văn hóa (mục tiêu xã hội) là hàng đầu, nhiệm vụ kinh doanh (mục tiêu lợi nhuận) là quan trọng.
Việc nhận thức sâu sắc về nhu cầu và đặc trưng của nhu cầu sách lý luận, chính trị có ảnh hưởng lớn đến chất lượng, hiệu quả của công tác xuất bản và phát hành sách lý luận, chính trị, đặc biệt là thúc đẩy văn hóa đọc trong cán bộ đảng viên hiện nay./.
