AI có khiến con người mất việc nhanh hơn?

Một trong những ứng dụng sớm nhất của AIđược mọi người sử dụng hàng ngày trong vô thức đó là Google Dịch. Ngày nay, Google Dịch còn có khả năng đọc văn bản và dịch giọng nói, tất cả là nhờ AI. Thậm chí, trợ lý ảo Google còn có thể đọc được hình ảnh và chuyển ngữ mặc dù câu cú ngữ điệu vẫn còn khá ngô nghê. Giờ đây, người ta đã có thể đi du lịch khắp nơi chỉ với một chiếc smartphone có cài ứng dụng kiểu như Google Dịch và đọc được những thứ như biển hiệu, menu đồ ăn cho đến giao tiếp cơ bản với người bản xứ. 

Trong các lĩnh vực khác của đời sống, với tốc độ IoT hóa mau chóng trong nông nghiệp thông minh, công nghiệp công nghệ cao, AI đang đóng một vai trò mà trước đây phải cần đến nhiều người làm việc ở nhiều công đoạn khác nhau mới cho ra được kết quả cuối chính xác. Đó là những vườn trồng rau quả trong lồng kính khép kín, được tự động chăm bón bởi máy móc đã được lập trình sẵn. Điều tương tự cũng xảy ra trong các nhà máy công nghiệp ứng dụng AI. 

Và vẫn còn rất nhiều lĩnh vực khác đã âm thầm ứng dụng AI mà người ta không để ý tới. Chẳng hạn, ngân hàng ứng dụng AI để phát hiện gian lận, chống rửa tiền, bệnh viện ứng dụng AI để chẩn đoán lâm sàng, sàn thương mại điện tử có AI để điều chỉnh giá bán hợp lý. Thậm chí AI mới đây còn giúp con người hiểu được protein cuộn gập như thế nào. 

Đó có thể là những sản phẩm AI không mấy hấp dẫn với công chúng. Nhưng một trong số những công việc rõ nét nhất của AI mà ai cũng dùng hàng ngày hiện nay, đó chính là chỉnh sửa khuôn mặt, ghép mặt mà không cần đến thợ chỉnh sửa ảnh chuyên nghiệp. Trong đó, gây tranh cãi nhất chính là deepfake, công nghệ ghép mặt vào trong video mà chủ yếu được ứng dụng vào những video người lớn hoặc các nhân vật nổi tiếng, nguyên thủ quốc gia... 

Hay mới đây thôi, một kỹ sư Việt vừa công bố AI có khả năng viết 10 bài hát trong một giây. Đây là kết quả của một quá trình dài cho máy học để tạo ra dữ liệu cho AI. Mặc dù AI chưa thực sự khôn ngoan và cũng không hề biết viết lời, nhưng ứng dụng AI đã giúp rút ngắn công đoạn sáng tác nhạc, giúp cho ngay cả người không hiểu về nhạc lý cũng có thể sáng tác một bản nhạc hoàn chỉnh. 

Trong chuyện hẹn hò, các thuật toán AI đóng vai trò quan trọng để tạo ra sợi dây liên kết giữa những người có các đặc điểm chung về ngoại hình, sở thích, tính cách, vị trí địa lý, tôn giáo… Các bà mối ảo này chính là thủ phạm khiến những bà mối thật mất việc trong một xã hội khi người trẻ quá bận rộn để rời mắt khỏi smartphone. 

Một số công việc nhập liệu vốn cần rất nhiều nhân công làm việc tỉ mỉ ngày đêm với sai số dễ xảy ra thì giờ đây cũng được thay thế bởi AI. Ứng dụng rõ ràng nhất chính là chụp ảnh xác thực danh tính người dùng trên các hệ thống của ví điện tử, chứng khoán, mạng xã hội... Thay vì sử dụng người để xác thực và nhập liệu, AI có thể quét hình ảnh và lấy thông tin để nhập vào cơ sở dữ liệu với độ chính xác cực cao và có thể thực hiện trên hàng triệu tài khoản cùng lúc mà không gặp vấn đề gì. Điều này là không thể nếu sử dụng sức người.

Trong lĩnh vực xe cộ, AI vẫn đang được cải tiến để tạo ra những cỗ xe tự hành an toàn khi tham gia giao thông. Viễn cảnh xe không người lái lao nhanh trên đường để chở khách, giao hàng hay đưa thư như trong các bộ phim viễn tưởng không còn là điều gì đó quá xa vời ở thực tại. Bởi các mẫu xe tự hành hoàn toàn sẽ ra mắt ngay trong năm 2021. 

Và điều cuối cùng, như một bài báo trên tờ The Guardian cách đây vài tháng, “Một robot đã viết toàn bộ bài này. Sợ chưa loài người?”. AI cuối cùng cũng biết viết báo dù nó vẫn cần người để biên tập cắt gọt lại. Nhưng tiêu đề gây sốc này có thể là lời đe dọa hiệu quả nhất đến những công việc tưởng chừng như chỉ có người làm được, trong tương lai gần khi mọi thứ được AI hóa.