APEC 2023 tuyên bố tăng tốc chuyển đổi số, kinh tế số toàn diện

Hội nghị thượng đỉnh APEC tại thành phố San Francisco, bang California, Mỹ có chủ đề "Tạo dựng một tương lai tự cường và bền vững cho tất cả mọi người” đánh dấu ba thập kỷ sau khi Mỹ tổ chức Hội nghị các nhà lãnh đạo kinh tế APEC đầu tiên trên đảo Blake gần Seattle vào năm 1993, các nhà lãnh đạo APEC khẳng định APEC đã có sự ổn định. Cam kết thực hiện sứ mệnh của APEC đã giúp khu vực trở thành khu vực tiên phong trong tăng trưởng toàn cầu.

Tại San Francisco, các nhà lãnh đạo APEC nhấn mạnh rằng các chính sách hiệu quả đòi hỏi trên hết sự sẵn sàng đáp ứng đối với tất cả người dân và nền kinh tế của APEC. Cam kết này đã đặt nền tảng cho tầm nhìn và công việc thực tế của APEC tại San Francisco cũng như các cuộc họp liên quan năm 2023 tại Honolulu, Palm Springs, Detroit và Seattle.

Tuyên bố khẳng định ngày nay, các nước phải đối mặt với một loạt thách thức kinh tế năng động và khác biệt hơn. Các nước APEC phải khai thác tiến bộ công nghệ và kinh tế để tiếp tục giải phóng tiềm năng và sự năng động to lớn trong khu vực, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế cũng như giải quyết mọi thách thức môi trường, bao gồm cả biến đổi khí hậu.

Các cam kết trong Tuyên bố Cổng Vàng này được xây dựng dựa trên công việc của các nước chủ nhà APEC trước đây và đưa khu vực APEC hướng tới những cách thức mới nhằm mang lại khả năng phục hồi, tính bền vững, kết nối, đổi mới và đưa sự hòa nhập trực tiếp vào các ưu tiên của APEC cũng như hợp tác cùng nhau để ứng phó với những thách thức kinh tế cấp bách nhất.

Sứ mệnh APEC và công việc thực tế vẫn được định hướng bởi cam kết của các nhà lãnh đạo, như đã nêu trong Tầm nhìn Putrajaya 2040 và Kế hoạch hành động Aotearoa, hướng tới một cộng đồng châu Á - Thái Bình Dương cởi mở, năng động, kiên cường và hòa bình vào năm 2040, vì sự thịnh vượng của tất cả mọi người và thế hệ tương lai của chúng ta.

Khi tập trung tầm nhìn đó và hoạt động năm nay theo chủ đề “Tạo ra một tương lai kiên cường và bền vững cho tất cả mọi người”, các nhà lãnh đạo thừa nhận cả những thách thức mới mà chúng tôi phải đối mặt cũng như những cách thức đổi mới để ứng phó với những thách thức đó.

Năm chủ nhà APEC của Mỹ được xây dựng dựa trên các Mục tiêu Bangkok của APEC về Nền kinh tế xanh tuần hoàn, trong đó đặt ra mục tiêu thúc đẩy các chính sách kinh tế bền vững và toàn diện, đồng thời đảm bảo các chính sách này cũng giải quyết được các thách thức môi trường.

Các nhà lãnh đạo APEC hoan nghênh Nguyên tắc San Francisco về lồng ghép tính toàn diện và bền vững vào chính sách thương mại và đầu tư cũng như các cuộc thảo luận cấp bộ trưởng trong các cuộc họp cấp bộ trưởng năm 2023 về giao thông vận tải, thương mại, quản lý thiên tai, an ninh lương thực, y tế và kinh tế, năng lượng, phụ nữ và nền kinh tế, doanh nghiệp (DN) nhỏ và vừa, tài chính, bao gồm các Nguyên tắc chuyển đổi năng lượng công bằng không ràng buộc cho hợp tác APEC; Nguyên tắc đạt được an ninh lương thực thông qua hệ thống nông nghiệp - thực phẩm bền vững ở khu vực APEC.

Tuyên bố cũng nêu rõ các nhà lãnh đạo cũng hoan nghênh Khung hành động và Kế hoạch hành động giảm thiểu rủi ro thiên tai được cập nhật.

Tuyên bố nêu rõ: “Chúng tôi nhấn mạnh cam kết thúc đẩy hội nhập kinh tế trong khu vực theo hướng thị trường, bao gồm cả thông qua nỗ lực về Khu vực Thương mại Tự do trong chương trình nghị sự châu Á-Thái Bình Dương. Để đạt được mục tiêu này, chúng tôi sẽ tăng cường các nỗ lực xây dựng năng lực và hợp tác kỹ thuật nhằm hỗ trợ các nền kinh tế sẵn sàng tham gia vào các cam kết khu vực toàn diện và có chất lượng cao. Chúng tôi sẽ tăng cường hơn nữa sự tham gia của chúng tôi với các bên liên quan, bao gồm Hội đồng tư vấn kinh doanh APEC (ABAC) và tăng cường các đối thoại trong khu vực công - tư”.

Tuyên bố cũng nêu rõ các nhà lãnh đạo sẽ tiếp tục nỗ lực đảm bảo một sân chơi bình đẳng nhằm thúc đẩy môi trường đầu tư và thương mại thuận lợi; theo đuổi và khuyến khích các nỗ lực tăng gấp ba lần công suất năng lượng tái tạo trên toàn cầu thông qua các mục tiêu và chính sách hiện có, cũng như thể hiện tham vọng tương tự đối với các công nghệ không phát thải và phát thải thấp khác, bao gồm các công nghệ giảm thiểu và loại bỏ phù hợp với hoàn cảnh trong nước vào năm 2030.

Đồng thời, cam kết thực hiện đầy đủ Lộ trình An ninh Lương thực đến năm 2030 như một lộ trình giúp hệ thống nông nghiệp thực phẩm linh hoạt hơn, năng suất, đổi mới và bền vững hơn, đồng thời thừa nhận rằng không có cách tiếp cận nào phù hợp cho tất cả mọi người đối với sự bền vững của nông nghiệp .

Các nước APEC cam kết cải thiện chất lượng cuộc sống và tạo ra một tương lai kiên cường và bền vững cho tất cả mọi người. Để làm như vậy, các nhà lãnh đạo APEC tiếp tục thúc đẩy và hỗ trợ bình đẳng giới cũng như sự hòa nhập và trao quyền kinh tế cho các DN siêu nhỏ, nhỏ và vừa (MSME), lực lượng lao động, phụ nữ, thanh niên và các nhóm khác có tiềm năng kinh tế chưa được khai thác, chẳng hạn như người dân bản địa, người khuyết tật và những người đến từ các cộng đồng vùng sâu vùng xa và nông thôn.

Phát triển các giải pháp dễ sử dụng và tiết kiệm để đẩy nhanh chuyển đổi số (CĐS) cho MSME

Tuyên bố nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tạo ra lộ trình cho các MSME và công ty khởi nghiệp (startup) phát triển, bao gồm cả thông qua các cơ hội để trở nên cạnh tranh, chuyên biệt và đổi mới hơn.

Các MSME sẽ được hỗ trợ mở rộng sang các thị trường khu vực và toàn cầu, bao gồm cả việc hội nhập vào chuỗi giá trị toàn cầu, thông qua hợp tác với các DN lớn và thông qua việc sử dụng các công cụ và công nghệ số.

Các sản phẩm và giải pháp dễ sử dụng và tiết kiệm chi phí sẽ được khuyến khích phát triển để giúp các MSME đẩy nhanh quá trình CĐS của chính mình.

Các nhà lãnh đạo APEC cũng nhận thấy tầm quan trọng của việc tiếp cận tài chính để tạo điều kiện cho tăng trưởng; tái khẳng định tầm quan trọng của việc xây dựng môi trường thuận lợi cho MSME, cũng như hỗ trợ quá trình chuyển đổi của các chủ thể kinh tế từ nền kinh tế phi chính thức sang nền kinh tế chính thức.

Quan tâm đào tạo STEM cho phụ nữ và trẻ em gái

Tại San Francisco, nơi APEC lần đầu tiên khai mạc Diễn đàn Phụ nữ và Kinh tế vào năm 2011, theo đó, APEC cam kết thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bao gồm việc thúc đẩy sự tham gia và lãnh đạo đầy đủ và bình đẳng của phụ nữ trong nền kinh tế, bao gồm cả việc cải thiện khả năng tiếp cận vốn của phụ nữ và tài sản, thị trường, xây dựng kỹ năng và năng lực, tiếng nói và đại diện, đổi mới và công nghệ.

Các nhà lãnh đạo hoan nghênh những nỗ lực liên tục nhằm đẩy nhanh việc thực hiện đầy đủ Lộ trình La Serena dành cho Phụ nữ và Tăng trưởng Toàn diện (La Serena Roadmap for Women and Inclusive Growth) nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế bao trùm.

APEC cũng cam kết quan tâm tới các chính sách và đầu tư vào cơ sở hạ tầng chăm sóc nhằm giải quyết sự phân bổ không đồng đều trong công việc chăm sóc được trả lương và không được trả lương cũng như công việc nội trợ, đồng thời thúc đẩy hơn nữa bình đẳng giới trong chuỗi giá trị toàn cầu.

APEC sẽ hỗ trợ sự tham gia kinh tế có ý nghĩa của phụ nữ, đặc biệt là trong nền kinh tế bền vững, cũng như giáo dục cho phụ nữ và trẻ em gái, kể cả trong các lĩnh vực STEM…

Cam kết đẩy nhanh CĐS, kinh tế số toàn diện

Trong tuyên bố, các nhà lãnh đạo các nền kinh tế APEC tái khẳng định cam kết tạo ra một hệ sinh thái số thuận lợi, toàn diện, cởi mở, công bằng và không phân biệt đối xử cho DN và người tiêu dùng.

APEC hoan nghênh những nỗ lực của Mỹ trong việc thực hiện Lộ trình Kinh tế số và Internet APEC (AIDER) (the APEC Internet and Digital Economy Roadmap - AIDER), nhằm thúc đẩy một nền kinh tế số toàn diện cho tất cả mọi người.

APEC khuyến khích tất cả các nền kinh tế tăng tốc nỗ lực triển khai AIDER, bao gồm các lĩnh vực bảo mật dữ liệu, điện toán đám mây, mạng viễn thông, thúc đẩy khả năng tương tác, bảo mật công nghệ thông tin - truyền thông (CNTT-TT), thương mại số và thương mại điện tử, các công nghệ mới nổi cũng như thúc đẩy đổi mới và áp dụng các công nghệ và dịch vụ hỗ trợ.

Để khai thác toàn bộ tiềm năng của công nghệ số, chia sẻ lợi ích của nó một cách công bằng và giảm thiểu rủi ro, APEC sẽ khám phá phản ứng chính sách phối hợp và hợp tác, thúc đẩy hợp tác quốc tế về công nghệ số và hoan nghênh cuộc thảo luận quốc tế tiếp tục về quản trị công nghệ số.

APEC cũng cam kết thu hẹp khoảng cách số, bao gồm giảm một nửa khoảng cách số về giới vào năm 2030, có tính đến các hoàn cảnh khác nhau trong nước.

APEC tăng cường cơ sở hạ tầng số, tạo điều kiện tiếp cận hàng hóa và dịch vụ CNTT-TT, đồng thời đảm bảo rằng không ai bị bỏ lại phía sau bằng cách trang bị cho tất cả mọi người những kỹ năng cần thiết để phát triển trong nền kinh tế số.

APEC cũng nhấn mạnh đẩy nhanh CĐS và hợp tác nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho luồng dữ liệu và củng cố niềm tin của DN và người tiêu dùng đối với các giao dịch số, bao gồm thông qua hợp tác về các phương pháp tiếp cận pháp lý liên quan đến Internet và nền kinh tế số, cũng như bảo vệ người tiêu dùng và quyền riêng tư dữ liệu trong môi trường số.

Hơn nữa, APEC ghi nhận những nỗ lực của APEC hướng tới Thẻ đi lại dành cho doanh nhân APEC (APEC Business Travel Card) toàn diện hơn như một công nghệ hỗ trợ việc đi lại công tác hiệu quả và liền mạch trong khu vực cũng như những nỗ lực của APEC nhằm tạo điều kiện phục hồi hoạt động đi lại và du lịch sau đại dịch.

Tuyên bố nêu rõ các nước chủ nhà APEC sắp tới là Peru (2024), Hàn Quốc (2025) và Việt Nam (2027), đồng thời các nước APEC cam kết hỗ trợ các nền kinh tế các nước khi thúc đẩy công việc quan trọng của APEC.

APEC là diễn đàn của 21 nền kinh tế thành viên khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Mục tiêu chính của APEC là thúc đẩy thương mại và đầu tư tự do, cởi mở, đồng thời hỗ trợ tăng trưởng kinh tế bền vững./.