Các hãng ô tô Trung Quốc đang chuyển đổi thị trường xe điện châu Âu như thế nào?

Ngành công nghiệp ô tô châu Âu lao đao vì xe điện Trung Quốc

Từng bị coi là nhà sản xuất ra những bản sao vụng về, các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đã vươn lên dẫn đầu ngành công nghiệp xe điện (EV) toàn cầu đang phát triển - một bước tiến lớn đối với một quốc gia đang hướng tới mục tiêu trở thành cường quốc công nghệ trong nhiều ngành công nghiệp.

Thời gian qua, làn sóng xe điện Trung Quốc không ngừng tràn vào châu Âu, với số lượng bán ra tăng gần 8 lần trong vòng 4 năm. Điều đó khiến các hãng xe châu Âu đang đối mặt với áp lực chưa từng có. Và sự bùng nổ của thị trường xe điện tạo ra một cú sốc lớn cho ngành công nghiệp ô tô truyền thống của châu Âu.

BYD, nhà sản xuất xe điện hàng đầu của Trung Quốc, mới đây ghi dấu ấn đậm nét trên thị trường toàn cầu khi vượt qua Tesla về doanh thu. Sự thành công này cho thấy sức mạnh cạnh tranh đáng gờm của các hãng xe điện Trung Quốc, khiến các nhà sản xuất châu Âu không khỏi lo lắng.

Các mẫu xe của BYD như Atto 3, Seagull đều được trang bị nhiều tính năng cao cấp như sưởi/làm mát ghế, camera 360°, màn hình kỹ thuật số,… trong khi giá bán chỉ nhỉnh hơn chút so với ở Trung Quốc nhưng thấp hơn nhiều so với mẫu xe châu Âu tương đương.

Song song đó, các hãng xe Trung Quốc cũng đang đẩy mạnh việc đầu tư vào cơ sở hạ tầng tại châu Âu: thiết lập mạng lưới đại lý, nâng chất lượng dịch vụ và hỗ trợ bảo hành, nhằm thu hút người tiêu dùng châu Âu.

Bà Imogen Bhogal, một chuyên gia về xe điện và là người dẫn chương trình của Everything Electric Show, chia sẻ cảm nhận sau khi trải nghiệm thực tế một mẫu xe của BYD: “Chiếc xe này thực sự mang lại cảm giác sang trọng, điều mà tôi không ngờ tới. Tôi từng nghe nói về điều này, nhưng khi trực tiếp trải nghiệm mới cảm thấy bất ngờ. Xe BYD có chất lượng tuyệt vời, giá cả cực kỳ cạnh tranh. Khi bạn nhận được một chiếc xe có thiết kế đẹp, trải nghiệm lái mượt mà, giao diện hiện đại với mức giá hợp lý, đó thực sự là một cú sốc!"

Tháng trước, BYD vừa cho ra mắt mẫu xe hatchback (phân khúc xe nhỏ) thuần điện cực "hot" Dolphin Surf tại thị trường châu Âu. Đây là phiên bản quốc tế của mẫu xe điện Seagull bán chạy nhất tại Trung Quốc, với giá khởi điểm từ 22.990 euro (khoảng 26.128 USD) cho bản có phạm vi hoạt động 322 km, và 24.990 euro cho bản có phạm vi hoạt động 507 km.

Maria Grazia DaVino, Giám đốc khu vực châu Âu của BYD, cho biết những mẫu xe nhỏ gọn sẽ là mặt trận tiếp theo trong quá trình điện khí hóa tại châu Âu và được đánh giá là có tiềm năng lớn.

Felipe Munoz, nhà phân tích cấp cao tại Jato Dynamics, nhận xét: “Việc ra mắt Dolphin Surf là một tuyên bố rõ ràng của BYD rằng họ đang nhắm đến phân khúc xe nhỏ tại châu Âu. Mẫu xe này rất cạnh tranh và có thể tạo rung chuyển thị trường nhờ mức giá hấp dẫn của nó”.

Ngay cả trước khi Dolphin Surf chính thức ra mắt tại châu Âu, nhiều đối thủ cạnh tranh đã xuất hiện trên thị trường với giá tương đương hoặc thấp hơn, như Renault 5, Citroën ë-C3, hay Dacia Spring.

Ông Ian Plummer, Giám đốc Thương mại tại Auto Trader, nhận định: “Mức độ cạnh tranh ngày càng tăng cùng với sự xuất hiện của một số thương hiệu nổi bật mới tại thị trường của chúng tôi có thể tạo ra áp lực định giá lớn hơn. Điều này sẽ có lợi cho người mua xe trong ngắn hạn và hy vọng cũng sẽ thúc đẩy đổi mới, tăng trưởng thị trường trong trung hạn”.

Mặt khác, thị trường xe điện châu Âu năm nay cũng đã tăng tốc khi các nhà sản xuất ô tô nỗ lực đáp ứng các quy định về khí thải của Liên minh châu Âu (EU). Theo quy định hiện hành, các hãng xe tại châu Âu phải giảm 15% lượng khí thải CO₂ vào năm 2025 so với mức năm 2021. Nếu không đáp ứng yêu cầu này, họ sẽ bị phạt 95 euro cho mỗi gram CO₂ vượt mức, áp dụng cho mỗi km phát thải trên từng xe không tuân thủ. Các doanh nghiệp cảnh báo mức phạt có thể lên tới 15 tỷ euro nếu không có sự điều chỉnh. Bối cảnh này đã thúc đẩy này doanh số bán xe điện trong 4 tháng đầu năm 2025, tăng trưởng 22% so với cùng kỳ năm trước, theo dữ liệu từ Rho Motion.

Thêm vào đó là thực tế giá thành giữa xe điện nhỏ và xe động cơ đốt trong (ICE) dự kiến ​​sẽ ngang bằng vào năm 2028 hoặc 2029, và thị trường xe nhỏ ở châu Âu sẽ phục hồi kể từ đại dịch COVID-19.

Định hình lại thị trường xe nhỏ tại châu Âu

Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), trong số 360 mẫu xe điện có mặt tại châu Âu vào năm ngoái, chỉ có 33 mẫu thuộc phân khúc xe nhỏ. Dự kiến sẽ có thêm 23 mẫu mới trong năm nay. Lý do là bởi biên lợi nhuận của xe nhỏ thường thấp, trong khi chi phí sản xuất, đặc biệt là giá pin, lại cao, khiến việc vừa duy trì mức giá phải chăng, vừa đảm bảo lợi nhuận trở nên khó khăn.

Không chỉ có BYD, xe điện Trung Quốc đang ngày càng nổi tiếng nhờ chất lượng cao, giá cả cạnh tranh và công nghệ tiên tiến. Sự xuất hiện của các hãng EV Trung Quốc đang tái định nghĩa thị trường xe nhỏ châu Âu bằng việc: ra mắt các mẫu xe giá rẻ nhưng nhiều tính năng; mở rộng mạng lưới bán hàng và hậu mãi phù hợp với mô hình châu Âu; đa dạng hoá các sản phẩm, từ BEV (xe điện thuần túy) đến PHEV (xe hybrid sạc ngoài).

Theo báo cáo của Schmidt Automotive Research, thị phần của BYD và các hãng xe Trung Quốc khác tại Anh và lục địa châu Âu đã tăng từ 2,9% trong quý I/2024 lên 4,8% trong 4 tháng đầu năm 2025. Riêng Vương quốc Anh, nơi không áp dụng mức thuế cao đối với xe điện Trung Quốc, hiện chiếm gần 1/3 tổng lượng xe thương hiệu Trung Quốc nhập khẩu vào Tây Âu.

Với việc EU đã chính thức thông qua kế hoạch cấm bán xe sử dụng động cơ đốt trong từ năm 2035, việc mở rộng các tùy chọn EV giá rẻ sẽ giúp người tiêu dùng dễ tiếp cận hơn, đẩy nhanh quá trình chuyển dịch xanh. Tuy nhiên, để cạnh tranh lại, các hãng xe châu Âu cần nâng cấp công nghệ pin (LFP), rút ngắn khoảng cách giá và cải thiện mô hình kinh doanh theo hướng linh hoạt hơn. Các chính sách thuế hoặc mức giá tối thiểu mà EU đang cân nhắc có thể tạo ra rào cản nhưng cũng có thể đẩy các hãng như BYD đầu tư mạnh vào nhà máy tại châu Âu, từ đó làm thay đổi cấu trúc thị trường lâu dài ở đây./.