Đẩy mạnh số hóa, chuyển đổi số các cơ quan báo chí

Nhiều cơ quan nỗ lực chuyển đổi số báo chí

Trả lời chất vấn của Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) trong Chương trình Kỳ họp thứ 8 về sự sức ép của mạng xã hội (MXH) đối với báo chí chính thống, Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định báo chí cách mạng Việt Nam đã có những bước phát triển về nội dung và đội ngũ những người làm báo, đáp ứng nhu cầu thông tin của công chúng.

“Thông tin, tuyên truyền đã phát huy vai trò dẫn dắt, định hướng dư luận xã hội, tạo sự đồng thuận và niềm tin xã hội, khơi dậy khát vọng Việt Nam và biến đó thành sức mạnh tinh thần to lớn, góp phần quan trọng trong thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của đất nước”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh.

Thủ tướng Chính phủ đã ban hành chiến lược chuyển đổi số (CĐS) báo chí, coi không gian mạng là mặt trận chính của báo chí và thành hay bại là ở đây. Theo đó, Bộ trưởng cho biết, nhiều cơ quan báo chí đã nỗ lực nghiên cứu, xây dựng đề án CĐS với mục tiêu xây dựng các cơ quan báo chí theo hướng chuyên nghiệp, nhân văn và hiện đại, tiếp cận được với đông đảo công chúng.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh cho rằng, thời gian tới, chúng ta phải đẩy mạnh số hóa, CĐS các cơ quan báo chí. Bộ TT&TT cũng đã ban hành một chương trình để thực hiện chiến lược này, trong đó, có điểm quan trọng là đưa ra tiêu chí đo lường, đánh giá mức độ trưởng thành của các cơ quan báo chí trong CĐS.

Bộ TT&TT cũng đã thành lập Trung tâm Hỗ trợ CĐS báo chí, ban hành cẩm nang, xây dựng chương trình tập huấn cho các Tổng biên tập trong vấn đề CĐS để tạo chuyển biến trong vấn đề này.

Bộ trưởng cũng nhấn mạnh báo chí chính thống muốn giữ vững trận địa của mình thì phải làm khác MXH, quay về với những giá trị cốt lõi của báo chí. Đó là tin xác thực, chính xác, khách quan, có trách nhiệm giải trình, đạo đức nghề nghiệp, thay vì đưa tin, kể câu chuyện, dẫn dắt, định hướng xã hội thì phân tích, đánh giá và thay vì bình luận thì đưa ra giải pháp.

Bên cạnh đó, chúng ta cũng đang hoàn thiện thể chế để xử lý các cá nhân sử dụng MXH khi đưa thông tin sai sự thật, tin giả; xử lý các nền tảng xã hội khi vi phạm luật pháp hiện nay.

Đối với vấn đề được ĐBQH quan tâm tại sao báo chí lại kém về công nghệ số, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết hàng trăm năm nay báo chí vốn dĩ vũ khí chính là trang giấy, cây bút, đến thời công nghệ số thì công nghệ số lại trở thành vũ khí và chưa quen với công nghệ. Các nền tảng MXH lấn át được một phần, nhất là giai đoạn đầu cũng là vấn đề công nghệ.

"Vừa qua, khi đánh giá mức độ trưởng thành về CĐS báo chí thì mới thấy một việc là các đài phát thanh và truyền hình (PTTH) CĐS tốt hơn rất nhiều so với cơ quan báo chí. Lý do vì sao, vì hơn 10 năm gần đây, chúng ta có chương trình về số hóa truyền hình, số hóa đài phát thanh và vì thế năng lực tăng lên. Cho nên sắp tới, sẽ phải đẩy mạnh công cuộc số hóa, CĐS các cơ quan báo chí", Bộ trưởng nêu rõ.

Bộ trưởng cũng cho biết Bộ TT&TT chỉ đạo một số doanh nghiệp công nghệ số trong ngành hỗ trợ CĐS một số cơ quan báo chí để làm mẫu và sau đó phổ cập ra các cơ quan báo chí còn lại.

Cũng theo Bộ trưởng Bộ TT&TT, sắp tới, mỗi một quý Cục Báo chí của Bộ TT&TT sẽ có một tài liệu cung cấp các thông tin về các kinh nghiệm hay, cách làm hay trong CĐS các cơ quan báo chí, tổ chức các đoàn đến tham quan một số cơ quan báo chí đã CĐS tốt.

Sẽ có nền tảng số dùng chung để CĐS các cơ quan báo chí nhỏ

Trả lời quan tâm của ĐBQH về việc nhiều cơ quan báo chí gặp khó khăn về kinh phí CĐS báo chí, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết cơ quan báo chí tự làm công nghệ thay vì tự làm thì thuê, nhất là những cơ quan báo chí nhỏ, còn những cơ quan báo chí lớn có nguồn lực thì có thể tự làm, nhưng cơ bản các cơ quan báo chí nên thuê thì chi phí nhỏ hơn và không mất người để vận hành các hệ thống đó.

"Bộ TT&TT đang cho phát triển và cố gắng đầu năm tới sẽ xong về nền tảng số dùng chung để CĐS các cơ quan báo chí nhỏ, đặc biệt là các tạp chí giai đoạn đầu được miễn phí để hỗ trợ cho các các cơ quan báo chí", Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết.

Về vấn đề tài chính, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, hiện nay nguồn lực của Nhà nước sẽ tập trung vào 6 cơ quan báo chí chủ lực, còn đối với những cơ quan báo chí khác thì các cơ quan chủ quản phải có trách nhiệm đầu tư nguồn lực để đảm bảo cho cơ quan báo chí của mình có đủ năng lực cạnh tranh.

Sẽ công bố kết quả CĐS cơ quan báo chí năm 2024 vào tháng 12

Thực hiện Chiến lược CĐS báo chí, năm 2023, Bộ TT&TT đã ban hành Bộ Chỉ số đánh giá, đo lường mức độ trưởng thành CĐS báo chí làm công cụ, thước đo đánh giá mức độ sẵn sàng, mức độ trưởng thành CĐS báo chí của các cơ quan báo chí trên phạm vi cả nước.

Đồng thời, việc đo lường, đánh giá giúp từng cơ quan báo chí xác định được mình đang ở giai đoạn nào trong quá trình CĐS từ đó có lộ trình, kế hoạch, giải pháp CĐS phù hợp, giúp cơ quan báo chí phát triển nhanh hơn, mạnh hơn.

Mức độ trưởng thành CĐS báo chí của các cơ quan báo chí được xác định căn cứ vào tổng điểm đạt được của 5 trụ cột và được xếp theo 5 mức.

Kết quả đo lường mức độ trưởng thành CĐS báo chí năm 2023 cho thấy Top 10 cơ quan báo chí CĐS đạt mức xuất sắc gồm có: Đài Truyền hình Việt Nam (VTV); Báo VNExpress (Bộ Khoa học và Công nghệ); Báo Lao động (Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam); Đài Tiếng nói Việt Nam; Báo Điện tử Vietnamplus (TTXVN); Báo Vietnamnet (Bộ TT&TT); Báo Điện tử VTC News Đài Tiếng nói Việt Nam); Đài PTTH tỉnh Vĩnh Long; Đài PTTH Hà Nội; Báo Người Lao động (Thành ủy TP. Hồ Chí Minh).

Top 5 cơ quan báo chí dẫn đầu khối Báo chí Trung ương đạt mức xuất sắc là: Báo VNExpress; Báo Lao động; Báo Điện tử Vietnamplus; Báo VietnamNet; Báo Điện tử VTC News.

Top 5 cơ quan báo chí dẫn đầu khối báo chí địa phương là: Báo Người Lao động (mức xuất sắc); Báo Nghệ An, Báo Khánh Hòa, Báo Hà Nội Mới, Báo Sài Gòn giải phóng (mức tốt).

Top 5 cơ quan báo chí dẫn đầu khối đài là: Đài Truyền hình Việt Nam (VTV); Đài Tiếng nói Việt Nam (VOV), Đài PTTH tỉnh Vĩnh Long, Đài Phát thanh và Truyền hình Hà Nội (mức xuất sắc); Đài PTTH tỉnh Bắc Giang (mức tốt).

Top 5 cơ quan báo chí dẫn đầu khối tạp chí khoa học là: Tạp chí khoa học Đại học Cần Thơ (Đại học Đại học Cần Thơ) (mức tốt); Tạp chí khoa học Đại học Quốc tế Hồng Bàng (Trường Đại học Quốc tế Hồng Bàng); Tạp chí khoa học Đại học Mở TP Hồ Chí Minh (Trường Đại học Mở TP Hồ Chí Minh), Tạp chí Khoa học xã hội - TP Hồ Chí Minh(Viện Khoa học xã hội vùng Nam Bộ), Tạp chí Lý luận Chính trị (Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh (mức khá).

Theo thông tin từ Trung tâm Hỗ trợ CĐS báo chí (Cục Báo chí) năm 2024 đã có 351 cơ quan báo chí hoàn thành chương trình tập huấn CĐS báo chí và gần 300 cơ quan báo chí tham gia thực hiện đánh giá, đo lường mức độ trưởng thành CĐS báo chí năm 2024. Kết quả sẽ được công bố vào trung tuần tháng 12/2024./.