Quy định mới thúc đẩy kinh doanh trực tuyến, bảo vệ người tiêu dùng

Trách nhiệm của tổ chức, cá nhân kinh doanh trong giao dịch từ xa

Nghị định số 55/2024/NĐ-CP ngày 16/5/2024 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (Nghị định 55) sẽ có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/7/2024.

Bên cạnh các chương về: quy định chung; tổ chức thực hiện hoạt động hưởng ứng ngày quyền của người tiêu dùng; bảo vệ người tiêu dùng trong giao dịch thương mại độc lập, không phải đăng ký kinh doanh; các hợp đồng giao kết... thì Chương IV nêu rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân kinh doanh đối với người tiêu dùng trong giao dịch đặc thù.

Trong đó, Điều 22 về trách nhiệm của tổ chức, cá nhân kinh doanh trong giao dịch từ xa quy định:

1. Trường hợp cung cấp thông tin về quy trình xử lý việc đổi, trả sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ, thông tin phải có các thông tin sau: a) Thời hạn cụ thể cho phép người tiêu dùng được thực hiện đổi, trả; b) Các bước và thời hạn thực hiện từng bước trong quy trình; c) Thông tin liên hệ của bộ phận có trách nhiệm xử lý trong trường hợp người tiêu dùng phản ánh, khiếu nại về việc thực hiện quy trình này.

2. Trường hợp cung cấp thông tin về quy trình tiếp nhận và giải quyết phản ánh, yêu cầu, khiếu nại của người tiêu dùng, thông tin phải có các thông tin sau: a) Phương thức tiếp nhận phản ánh, yêu cầu, khiếu nại của người tiêu dùng; b) Các bước và thời hạn thực hiện từng bước trong quy trình; c) Các trường hợp được ưu tiên tiếp nhận, giải quyết; d) Hướng dẫn về thông tin, tài liệu cần cung cấp để phục vụ quá trình tiếp nhận, giải quyết (nếu có).

Đối với trách nhiệm của tổ chức thiết lập, vận hành nền tảng số lớn, Nghị định 55 quy định: Công bố công khai tiêu chí xác định ưu tiên hiển thị sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ nếu nền tảng số có chức năng tìm kiếm. Trường hợp nội dung hiển thị là nội dung có thu phí hoặc được tài trợ thì phải công khai tại kết quả tìm kiếm sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ.

Việc xây dựng và công bố áp dụng các tiêu chí để xác định việc ưu tiên hiển thị sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ khi sử dụng chức năng tìm kiếm phải tuân thủ các quy định của pháp luật có liên quan.

Bên cạnh đó, việc duy trì tài khoản báo cáo trực tuyến và cung cấp các thông tin, dữ liệu, cập nhật đến thời điểm được yêu cầu báo cáo để phục vụ hoạt động thanh tra, kiểm tra của cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền theo quy định của pháp luật.

Việc tổ chức thiết lập, vận hành nền tảng số lớn có trách nhiệm cung cấp thông tin, dữ liệu tại khoản 2 Điều 23 (Nghị định 55) phải bằng hình thức trực tuyến đến cổng thông tin điện tử (TTĐT) của cơ quan quản lý nhà nước về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng thuộc Bộ Công Thương trong thời hạn là 5 ngày làm việc kể từ ngày được yêu cầu báo cáo và chịu trách nhiệm hoàn toàn về tính chính xác, toàn vẹn của thông tin, dữ liệu được cung cấp và tuân thủ pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng của thông tin, dữ liệu.

Điều 24, Nghị định 55 cũng nêu rõ, công khai, gỡ bỏ thông tin cảnh báo người tiêu dùng trong giao dịch trên không gian mạng gồm:

Thứ nhất, danh sách tổ chức, cá nhân kinh doanh trên không gian mạng có hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng được công bố công khai trên phương tiện thông tin đại chúng, niêm yết tại trụ sở, đăng tải trên cổng TTĐT của bộ, cơ quan ngang bộ, UBND cấp tỉnh.

Thứ hai, nội dung công bố công khai gồm: Tên, địa chỉ tổ chức, cá nhân kinh doanh trên không gian mạng có hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; Hành vi, địa bàn vi phạm; Cơ quan ban hành, số, ngày, tháng, năm quyết định xử lý vi phạm pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Thứ ba, thời hạn công bố tổ chức, cá nhân kinh doanh vi phạm là 30 ngày kể từ ngày công bố. Hết thời hạn nêu trên, cơ quan đăng tải thông tin sẽ dừng hoặc gỡ bỏ thông tin về tổ chức, cá nhân kinh doanh trên không gian mạng có hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Thúc đẩy mua bán trực tuyến văn minh, hiện đại và bảo vệ người tiêu dùng tốt hơn

Trao đổi với PV Tạp chí TT&TT, luật sư Mai Hùng Thịnh, Giám đốc Công ty Luật TNHH Mekong Việt Nam, Nghị định 55/2024/NĐ-CP mới ban hành góp phần tích cực để hiện thực hóa nhiều quy định của Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, việc quy định chi tiết các điều luật giúp bảo vệ người tiêu dùng thực chất hơn. Trong đó, đề cao trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước, chính quyền địa phương, và doanh nghiệp vào việc bảo vệ người tiêu dùng.

"Đáng chú ý, một số Điều (22, 23, 24) của Nghị định 55 quy định chi tiết trách nhiệm của tổ chức, cá nhân kinh doanh trong giao dịch từ xa; trách nhiệm của tổ chức thiết lập, vận hành nền tảng số lớn hay công khai, gỡ bỏ thông tin cảnh báo người tiêu dùng trong giao dịch trên không gian mạng. Các quy định này đã chỉ rõ trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân liên quan đến hoạt động TMĐT, mua bán online trên không gian mạng vốn nhiều tiện lợi nhưng cũng không ít "vấn đề" xảy ra trên thực tế như lừa đảo, bán hàng kém chất lượng, hàng nhái, hàng giả... Thông qua đó, góp phần xây dựng và thúc đẩy mua bán trực tuyến văn minh, hiện đại và bảo vệ người tiêu dùng tốt hơn", Luật sư Mai Hùng Thịnh nhận định.