Kinh tế số

Tài sản số và Token hóa: Tương lai của dịch vụ tài chính?

Hiền Anh • 23/01/2024 14:00

Sự phát triển nhanh chóng của “tài sản số”, đặc biệt là tài sản dựa trên blockchain, đi cùng với sự xuất hiện của các ứng dụng kinh doanh mới mang tính biến đổi trong ngành dịch vụ tài chính.

Các cụm từ “tiền điện tử” và “mã thông báo không thể thay thế (NFT)” đã trở nên phổ biến trong vài năm qua khi chúng được áp dụng và sử dụng rộng rãi hơn cho nhiều mục đích khác nhau. Mặc dù tiền điện tử và NFT có thể đại diện cho các loại tài sản có thể đầu tư khác nhau, nhưng cả hai lĩnh vực đều có thể được coi là “tài sản số”.

Tài sản số đại diện cho một hệ sinh thái phong phú và đa dạng, khi được khám phá, có thể mở ra sự đổi mới trong các dịch vụ tài chính.

Giải mã bối cảnh tài sản số

Một cách đơn giản nhất, tài sản số là bất cứ thứ gì có giá trị được tạo ra và lưu trữ bằng kỹ thuật số. Tài sản số, thường được đúc (là quá trình đưa một dữ liệu vào bên trong hệ thống Blockchain. Một khi dữ liệu đã được đưa vào, sẽ không có cách nào để gỡ bỏ nó. Bởi vì dữ liệu tồn tại trên blockchain, nên dữ liệu có thể được xem công khai.

Nói cách khác, nguồn gốc của dữ liệu đã được công khai và xác minh), lưu trữ và trao đổi trên chuỗi khối, đại diện cho sổ cái công khai, an toàn, nơi thông tin mới có thể được thêm vào mà không làm thay đổi các khối hiện có. Blockchain là một ví dụ về công nghệ sổ cái phân tán (DLT), cho phép nhiều người dùng truy cập, xác thực và cập nhật các bản ghi trong cơ sở dữ liệu dùng chung cùng một lúc.

Mặc dù định nghĩa về tài sản số có tính phổ biến, nhưng trong bối cảnh dịch vụ tài chính, thì bao gồm các loại sau đây:

Tài sản tiền điện tử: Tiền kỹ thuật số được lưu trữ trên blockchain, chẳng hạn như Ethereum và Bitcoin.

Stablecoin: Tiền điện tử được thiết kế để ổn định giá và liên kết với hàng hóa và tiền pháp định.

Mã thông báo không thể thay thế (NFT): Mã nhận dạng kỹ thuật số thể hiện quyền sở hữu một tài sản số duy nhất.

Tiền tệ kỹ thuật số của ngân hàng trung ương (CBDC): Một dạng tiền kỹ thuật số có giá trị được liên kết với tiền tệ pháp định của một quốc gia và được hỗ trợ bởi ngân hàng trung ương của quốc gia đó.

Token bảo mật: Tài sản số có chức năng giống như chứng khoán, chẳng hạn như cổ phiếu và trái phiếu.

Token hóa cho phép sở hữu và trao giá trị cho tài sản số. Đó là một quy trình bảo mật dữ liệu trong đó thông tin nhạy cảm được thay thế bằng dữ liệu có giá trị thay thế, trong khi dữ liệu gốc được lưu trữ ở một vị trí an toàn.

Có thể chúng ta đã nghe nói về token hóa nhờ sự phổ biến gần đây của các tác phẩm nghệ thuật NFT, nhưng các ứng dụng của công nghệ này trong thế giới tài chính chỉ mới bắt đầu được khám phá.

Token hóa: Cách mạng hóa tài chính toàn cầu

Theo báo cáo tháng 6 năm 2023 từ Bernstein (công ty quản lý tài sản toàn cầu), 5 nghìn tỷ USD tài sản có thể được token hóa trên blockchain trong 5 năm tới.

Nếu những người nghĩ đến việc giải phóng toàn bộ tiềm năng của tài sản số sử dụng các công nghệ phân tán cơ bản chính xác và triển khai các khuôn khổ token hóa, họ sẽ chứng kiến những lợi ích đáng kinh ngạc. Chúng bao gồm khả năng thanh toán theo thời gian thực, tận dụng thị trường toàn cầu 24/7, thực hiện các giao dịch có thể lập trình và bất biến, giảm chi phí giao dịch và phục vụ tài sản, tiếp cận các nguồn thanh khoản mới và các loại tài sản mới, cũng như quản lý rủi ro tín dụng và đối tác tốt hơn.

Vì token hóa có thể cho phép sở hữu một phần, các nhà đầu tư sẽ có thể truy cập vào các tài sản trước đây được coi là ngoài tầm với. Nó mở rộng thị trường tới nhiều người tham gia hơn và mở rộng khả năng tiếp cận các thị trường hoàn toàn mới. Với điều này, ngành công nghiệp có thể chứng kiến sự đổi mới sản phẩm hơn nữa. Việc token hóa tài sản số cũng giúp hợp lý hóa vòng đời của tài sản, giảm chi phí hành chính và sự kém hiệu quả trong hoạt động.

Ravi Menon, Giám đốc điều hành của Cơ quan tiền tệ Singapore (MAS), đã nói rằng “sự kết hợp sáng tạo giữa mã thông báo và sổ cái phân tán mang lại tiềm năng kinh tế biến đổi”. Trên thực tế, S&P Global (công ty tài chính của Mỹ) dự đoán rằng đến năm 2030, token hóa sẽ “nâng cao phương thức giao dịch của nhiều loại tài sản lâu đời, hữu hình hoặc vô hình” bằng cách cải thiện khả năng tiếp cận, hiệu quả và tính minh bạch.

Tiềm năng biến đổi này đã được chứng minh bằng mối quan hệ hợp tác chứng minh khái niệm giữa Ngân hàng Shinhan của Hàn Quốc và Ngân hàng Standard của Anh, tận dụng các stablecoin do mỗi ngân hàng đúc và phát hành để tạo điều kiện thuận lợi cho việc chuyển tiền quốc tế. Người gửi và người nhận đã theo dõi các khoản chuyển tiền thông qua Dịch vụ đồng thuận Hedera, dịch vụ này cũng xác nhận tỷ giá hối đoái tại thời điểm giao dịch. Sau đó, người nhận có thể đổi stablecoin lấy tiền địa phương.

Trường hợp sử dụng này cho thấy rằng các tài sản số được mã hóa đã loại bỏ phần lớn những trở ngại mà người tiêu dùng gặp phải trong các giao dịch xuyên biên giới, chẳng hạn như phí trung gian cao (thường do khách hàng gánh chịu), thời gian giao dịch kéo dài từ ba đến bảy ngày và thiếu minh bạch trong suốt thời gian giao dịch.

Một lĩnh vực khác mà token hóa có thể cải thiện là chứng khoán. Theo NASDAQ (một sàn giao dịch chứng khoán Mỹ), cổ phiếu và trái phiếu được mã hóa có thể cải thiện tính thanh khoản và tính toàn diện, từ đó tăng cường sự tham gia và tính minh bạch của thị trường, từ đó giảm rủi ro.

Một ví dụ về điều này là trái phiếu mã hóa SG15M do DBS (Ngân hàng Phát triển Singapore) phát hành vào năm 2021. Được phát hành thông qua thị trường FIX, nền tảng thực thi

thu nhập cố định hoàn toàn tự động cho phép các tổ chức phát hành trực tiếp phát hành trái phiếu ra thị trường và các nhà đầu tư tham gia với số tiền chỉ bằng một phần nhỏ so với trái phiếu bán buôn truyền thống.

Token hóa trong quản lý tài sản, ngân hàng tư nhân và bảo hiểm

Token hóa, cho phép chuyển đổi quyền sở hữu tài sản thành token số trên blockchain, có thể được áp dụng cho nhiều loại tài sản: Cổ phiếu, trái phiếu, bất động sản và kim loại quý. Tính minh bạch ngày càng tăng trong thanh toán và luồng dữ liệu cũng như tính thanh khoản và khả năng giao dịch được cải thiện, cho phép tạo ra các trường hợp sử dụng thú vị cho việc token hóa trong quản lý tài sản, ngân hàng tư nhân và bảo hiểm.

Token hóa cho phép phân chia tài sản không giới hạn. Điều này, có nghĩa là: Đầu tiên, nó cho phép mở rộng và chấp nhận tài sản thế chấp ngoài tài sản truyền thống. Thứ hai, nó cho phép một cơ sở rộng lớn hơn, đa dạng về mặt địa lý tham gia vào các cơ hội đầu tư mà trước đây họ không thể tiếp cận được, chẳng hạn như sở hữu một phần danh mục đầu tư REIT, một chiếc ô tô độc lạ hiếm có hoặc tác phẩm nghệ thuật có giá trị. Token tài sản cũng có thể được sử dụng để giao dịch kim loại quý, chẳng hạn như vàng, theo cách an toàn hơn và tiết kiệm chi phí hơn.

Một ví dụ điển hình về điều này là Project Guardian, một dự án giữa MAS, DBS Bank, JP Morgan và SBI Digital Asset Holdings nhằm khám phá tài chính phi tập trung (DeFi) trong thị trường cấp vốn bán buôn. Trong lần thí điểm đầu tiên trong ngành, Project Guardian đã hoàn thành thành công giao dịch tiền tệ chéo liên quan đến tiền gửi JPY và SGD được mã hóa.

Hợp đồng thông minh có thể thực hiện giao dịch nhanh hơn và hiệu quả hơn. Đây là các hợp đồng tự động được lưu trữ trên blockchain có thể được khởi chạy bằng các trình kích hoạt hoạt động được xác định trước để tự động hoàn thành các giao dịch - biến thời gian thanh toán thành các giao dịch gần như theo thời gian thực. Điều này làm giảm rủi ro đối tác và khả năng phá vỡ giao dịch.

Token hóa cũng có thể biến đổi các ngành bảo hiểm đang gặp phải tình trạng độc quyền và chậm trễ trong việc thanh toán các yêu cầu bồi thường. Nền tảng bảo hiểm phi tập trung trên blockchain sẽ cho phép tự động hóa việc bán hàng và bảo lãnh, điều này sẽ làm cho các chính sách trở nên hợp lý hơn. Hợp đồng thông minh cũng có thể được sử dụng để thanh toán nhanh chóng các yêu cầu bồi thường, ví dụ: yêu cầu bảo hiểm tai nạn có thể được kích hoạt tự động bởi các thông số như lượng mưa hoặc tốc độ gió...

Các cơ quan chủ chốt trên toàn cầu đã tăng cường thảo luận xung quanh tầm quan trọng của việc quản lý tài sản thế chấp. Ví dụ: Nhóm tư vấn của Eurosystem về Cơ sở hạ tầng thị trường cho chứng khoán và tài sản thế chấp (AMI-SeCo) đang nỗ lực phát triển Quy tắc quản lý tài sản thế chấp duy nhất cho châu Âu (SCoRE), trong đó xác định các quy tắc chung để quản lý tài sản thế chấp, một phần trong nhiệm vụ thúc đẩy tài chính châu Âu, hội nhập thị trường và thúc đẩy một thị trường nội địa duy nhất thực sự ở châu Âu. Thông qua việc token hóa tài sản, tính di động của chúng làm tài sản thế chấp được nâng cao. Điều này có ý nghĩa đối với việc vay, cho vay và quản lý rủi ro trong hệ sinh thái tài chính.

Những thách thức trong không gian tài sản số và token hóa

Với các trường hợp sử dụng hấp dẫn, tài sản số là phương tiện có tiềm năng biến đổi lớn, được các công ty đang tìm cách chứng minh tương lai cho ngành. Tuy nhiên, vì đây là không gian mới nổi nên cả công ty khởi nghiệp và công ty đã thành lập đều có thể phải đối mặt với một số thách thức.

Đầu tiên là sự thiếu rõ ràng về quy định. Do công nghệ này vẫn còn tương đối mới, cùng với tính chất không biên giới của DLT, nên vẫn chưa có quy định nhất quán về phổ tài sản số. Để việc áp dụng trở nên phổ biến, cần phải có hệ thống phân loại toàn cầu và khuôn khổ pháp lý, quy định và giám sát mạnh mẽ hơn. Việc tích hợp tài sản token hóa vào hệ thống tài chính hiện tại đòi hỏi sự hợp tác giữa nhiều bên liên quan khác nhau, bao gồm cơ quan quản lý, tổ chức và nhà cung cấp công nghệ.

Giống như bất kỳ công nghệ mới nào, luôn có một cuộc chiến giữa bối cảnh pháp lý và bản thân công nghệ; các cơ quan quản lý luôn cố gắng hết sức để theo kịp tốc độ đổi mới công nghệ. Cụ thể, ngành ngân hàng phải đối mặt với những rào cản pháp lý khi xử lý tiền gửi token hóa và chuỗi công khai. Các quy tắc Basel đặt ra giới hạn tiếp xúc đối với tài sản tiền điện tử, đòi hỏi phải tuân thủ cẩn thận các nguyên tắc tuân thủ. Cơ sở hạ tầng blockchain riêng bị phân mảnh cũng tạo ra những thách thức về khả năng tương tác giữa các tổ chức tài chính.

Phải có sự hợp tác chặt chẽ giữa chính phủ và ngành để phát triển một cơ chế quản lý có thể khuyến khích sự đổi mới, khả năng tương tác của các giải pháp và phát triển các tiêu chuẩn quốc tế sẽ điều chỉnh hoạt động của ngành trên toàn cầu. Chính phủ và các nhà lãnh đạo ngành phải hợp tác để đảm bảo sự thành công trong tất cả các thị trường token hóa khu vực có liên quan.

Việc tận dụng tối đa lợi ích của việc token hóa sẽ yêu cầu các khu vực pháp lý phải tập trung chủ yếu vào việc đưa ra các khuôn khổ pháp lý và quy định cần thiết để mang lại cho những người tham gia trong ngành sự tự tin khi tương tác với chứng khoán được mã hóa.

Những rào cản đối với việc áp dụng rộng rãi này góp phần tạo ra thách thức thứ hai: hạn chế về khả năng mở rộng quy mô và cung cấp giải pháp cho nhiều người dùng hơn của công nghệ. Các phương pháp tiếp cận hiện tại đối với tài sản số vẫn còn rời rạc và bị cản trở bởi những thách thức thực thi, chẳng hạn như quyền sở hữu IP. Điều này có nghĩa là sẽ mất một thời gian để hiệu ứng mạng thúc đẩy các giải pháp token hóa quy mô lớn.

Thứ ba, đang thiếu nhân tài có tay nghề thành thạo để vận hành trong không gian tài sản số, đặc biệt là đối với các công ty khởi nghiệp và công ty nhỏ hơn. Các tin tuyển dụng liên quan đến kỹ năng về tiền điện tử và blockchain đã tăng 118% vào năm 2021 nhưng không có đủ ứng viên để đáp ứng nhu cầu.

Quan điểm này cũng được Rehan Ahmed, Tổng Giám đốc & Giám đốc Sản phẩm tại Marketnode nhấn mạnh trong cuộc thảo luận. “Là một công ty khởi nghiệp, ngay cả khi bạn là một doanh nghiệp được doanh nghiệp hậu thuẫn, việc tìm kiếm nhân tài phù hợp là điều vô cùng khó khăn. Bạn phải tìm được một người đã làm việc ở một tổ chức tài chính nhiều năm nhưng họ đã chán ngấy đến mức muốn để thực hiện bước nhảy vọt cho bạn”- Rehan bình luận khi được hỏi về những thách thức điển hình mà các nhà cung cấp nền tảng phải đối mặt.

Cuối cùng, vẫn còn sự không chắc chắn về cách tận dụng công nghệ tài sản số ngoài các dịch vụ tài chính. Nghiên cứu blockchain của McKinsey đã tổng hợp 90 trường hợp sử dụng riêng biệt trong một số ngành công nghiệp chính, nhưng cuối cùng kết luận rằng đây vẫn là một công nghệ chưa trưởng thành, thiếu công thức thành công rõ ràng, với giá trị ngắn hạn có được từ việc giảm chi phí.

Một tương lai kỹ thuật số cho tài chính

Token hóa đang định hình lại ngành tài chính và mở ra những khả năng mới, giúp thúc đẩy sự phát triển của các loại tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương (CBDC) và các loại tiền kỹ thuật số được quản lý khác. Nó đang thay đổi cách tạo ra, giao dịch và quản lý tài sản, bên cạnh việc dân chủ hóa khả năng tiếp cận thị trường tài chính, cải thiện hiệu quả chi phí và tăng cường khả năng di chuyển tài sản thế chấp.

Tuy nhiên, việc giải quyết các thách thức như độ phức tạp trong phân phối và tuân thủ quy định là rất quan trọng để được áp dụng rộng rãi.

Sự hợp tác cởi mở giữa các bên liên quan khác nhau trong cả khối công và tư nhân, bao gồm các tổ chức tài chính, cơ quan quản lý và nhà cung cấp công nghệ, sẽ là chìa khóa để giải phóng toàn bộ tiềm năng của tài sản kỹ thuật số và mã thông báo. Bằng cách làm việc cùng nhau và áp dụng các khuôn khổ toàn diện, ngành tài chính có thể khai thác lợi ích của token hóa và tạo ra một hệ sinh thái tài chính toàn diện và hiệu quả hơn. Token hóa không chỉ là một xu hướng; nó là một lực lượng Cbiến đổi sẽ tiếp tục định hình tương lai của tài chính và thúc đẩy sự đổi mới trong các ngành.

“
Tài liệu tham khảo:
1. https://ngohuuthong.com/bao-ve...
truong-so/
2. https://www.irs.gov/businesses...
3. https://flow.db.com/securities...
4. https://www.zuehlke.com/en/ins...

(Bài viết đăng ấn phẩm in Tạp chí TT&TT số 12 tháng 12/2023)