Web 3.0 được rút ngắn thành Web3 và trở thành một từ thông dụng trên Internet gần đây. Các nhà công nghệ nổi tiếng, bao gồm cả người sáng lập Twitter - Jack Dorsey và Giám đốc điều hành Tesla - Elon Musk, tranh luận về ý nghĩa của thuật ngữ này.
Gavin Wood, một trong những người đồng sáng lập Ethereum (nền tảng điện toán có tính chất phân tán, công cộng, mã nguồn mở dựa trên công nghệ blockchain) và là người sáng lập công ty cơ sở hạ tầng blockchain Parity Technologies, đã trò chuyện với CNBC để thảo luận về tầm nhìn Web3 của ông.
Có gì khác với web hiện tại?
Những người ủng hộ gọi Web3 là một phiên bản phi tập trung của internet - không bị chi phối bởi một số gã khổng lồ như Amazon, Microsoft và Google.
Web1 bắt đầu với ý tưởng về một internet mở và phi tập trung, nhưng Web2 - internet mà chúng ta biết ngày nay - đã dẫn đến sự ra đời của các công ty công nghệ ngàn tỉ USD có ảnh hưởng mạnh mẽ đến internet và sở hữu rất nhiều cơ sở hạ tầng mà web được xây dựng trên đó.
“Vấn đề lớn của việc này là giống việc bạn đặt tất cả trứng vào một giỏ, nếu có vấn đề gì xảy ra với một trong những dịch vụ này, dịch vụ đột nhiên không có sẵn cho rất nhiều người. Hơn nữa, từ khóa ở đây là sự tin tưởng. Chúng tôi phải tin tưởng những người đứng sau các dịch vụ. Chúng tôi đang phải tin tưởng vào chủ sở hữu của các công ty điều hành dịch vụ... Đúng như vậy, chúng tôi đã cố gắng tạo dựng nên điều này, giống như phiên bản lạc hậu của thế giới", Gavin Wood nói với CNBC.
Web3 là gì?
Với Gavin Wood, Web3 thực sự phi tập trung và là một phiên bản dân chủ hơn của internet hiện tại.
“Web3 thực sự là một tầm nhìn thay thế của web, nơi các dịch vụ mà chúng ta sử dụng không được lưu trữ bởi một công ty cung cấp dịch vụ duy nhất, mà chúng là những thứ thuần túy về thuật toán, theo một nghĩa nào đó, được lưu trữ bởi mọi người. Vì vậy, nó giống như rất ngang hàng, phải không? Ý tưởng là tất cả những người tham gia đều đóng góp một phần nhỏ để tối ưu dịch vụ.
Do đó, không ai thực sự có bất kỳ lợi thế nào hơn người khác... Như bạn biết, khi bạn truy cập Amazon, eBay hoặc Facebook, công ty đằng sau dịch vụ thực sự có quyền lực tuyệt đối với những gì họ làm trong việc cung cấp dịch vụ", Gavin Wood nói.
Nhà khoa học máy tính Gavin Wood là cha đẻ thuật ngữ Web3 - Ảnh: Internet
Các thuật ngữ và công nghệ chính của Web3
Blockchain là một công nghệ quan trọng đằng sau Web3. Nó thường được kết hợp với bitcoin và công nghệ làm nền tảng cho nó.
Blockchain bitcoin là một sổ cái công khai về hoạt động của mạng bitcoin. Song, bitcoin không thuộc sở hữu của một công ty hay cá nhân nào và nó không được phát hành bởi cơ quan trung ương như ngân hàng trung ương. Thay vào đó, nó được phân cấp và mạng được duy trì bởi một nhóm toàn cầu gồm những người chạy các máy tính chuyên dụng.
Vì vậy, blockchain là công nghệ quan trọng và phân quyền là một cụm từ quan trọng.
Web3 dựa trên ý tưởng về một mô hình “không tin cậy”. Ngay bây giờ, chúng ta phải tin tưởng các công ty để cung cấp dịch vụ mà họ đã hứa. Thế nhưng, nếu các sản phẩm và dịch vụ của Web3 được xây dựng trên blockchain và được phân cấp thì bạn chỉ cần tin tưởng vào thuật toán cơ bản để cung cấp sản phẩm đó. Tất nhiên, điều đó mang theo rủi ro của riêng nó.
Phiên bản Web3 của Twitter trông như thế nào?
Gavin Wood đã đưa ra ví dụ về phiên bản Web3 của Twitter mà ông nói rằng sẽ cung cấp cho người dùng nhiều quyền kiểm soát hơn với các bài đăng và giúp việc xác minh danh tính dễ dàng hơn.
“Vì vậy, việc ai đó thích, giả mạo danh tính của tôi sẽ khó hơn nhiều vì chúng ta có bằng chứng dựa trên mật mã cho thấy tôi đã làm điều này và chỉ tôi mới có thể làm được. Chúng ta có thể có những yếu tố lớn hơn, như tự do ngôn luận... theo nghĩa là hệ thống sẽ không có những người gác cổng vốn dĩ giống như cách mà bạn biết rằng có những nhân viên Twitter hoạt động hiệu quả như những người gác cổng vào hệ thống", Gavin Wood nói.
Tiền mã hóa đóng vai trò gì trong Web3?
Những người ủng hộ Web3 cho rằng tiền mã hóa sẽ đóng vai trò quan trọng trong tương lai của Internet. Một ví dụ có thể là nơi ứng dụng Web3 chạy trên một blockchain nhất định sử dụng đồng tiền kỹ thuật số cụ thể.
Ví dụ các dịch vụ chạy trên blockchain Ethereum có thể yêu cầu mã thông báo kỹ thuật số dựa trên ether.
Đã có hàng ngàn loại tiền ảo xuất hiện trong vài năm qua. Thế nhưng, Gavin Wood nói rằng Web3 theo cách mà ông hình dung có thể không phụ thuộc nhiều vào tiền mã hóa.
“Tôi nghi ngờ rằng tiền tệ sẽ tiếp tục đóng một vai trò trong các dịch vụ. Nhưng tôi nghĩ về tổng thể, chúng ta sẽ bắt đầu thấy các dịch vụ được cung cấp mà không cần sử dụng mã thông báo. Tôi nghĩ đó sẽ là một bước nhảy vọt và là một trong những yếu tố chính sẽ mở ra cánh cửa cho xu hướng chủ đạo”, Gavin Wood nói thêm, dự báo hầu hết mọi người có thể sẽ không muốn mua nhiều mã thông báo khác nhau để sử dụng một dịch vụ.
Quy định sẽ hoạt động như thế nào?
Bản thân bitcoin chưa bao giờ được quản lý bởi điều đó rất khó thực hiện với thực tế là nó không thuộc sở hữu của một thực thể duy nhất. Tuy nhiên, các doanh nghiệp tiếp xúc với tiền mã hóa theo một cách nào đó, chẳng hạn như sàn giao dịch, thường phải tuân theo một số loại quy định.
Vì vậy, nếu dịch vụ Web3 được xây dựng dựa trên lý thuyết phân quyền tương tự bitcoin, các nhà quản lý sẽ tiếp cận nó như thế nào?
Hiện tại, các quốc gia trên thế giới vẫn đang cố gắng tìm ra cách tốt nhất để điều chỉnh tiền mã hóa và các công nghệ liên quan. Web3 là một phần của cuộc trò chuyện đó.
Gavin Wood cho rằng các cơ quan chức năng sẽ khó tự điều chỉnh các dịch vụ Web3. Thay vào đó, điều đó có thể là do tư lợi của một ứng dụng về sản phẩm họ đưa ra các quy tắc phù hợp với các cơ quan quản lý, theo Gavin Wood.
Ông nói thêm rằng các cơ quan quản lý có thể tìm cách điều chỉnh “người dùng hơn là bản thân dịch vụ”.
Thách thức những gã khổng lồ công nghệ?
Những người ủng hộ Web3 cho rằng với Web3, sức mạnh của những gã khổng lồ công nghệ có thể bị thách thức. Tuy nhiên, những công ty như Microsoft và Twitter cũng đang đầu tư vào Web3.
Gavin Wood nói rằng sẽ rất khó để tạo ra một vết lõm ở những hãng công nghệ lớn này "nhưng ông ví hoàn cảnh tiềm tàng của họ với Microsoft vào cuối những năm 2000 và những năm sắp tới”.
Ông nói: “Không thành vấn đề rằng bạn đang chạy hệ điều hành Windows hoặc tạo tài liệu trong Microsoft Word, chúng tôi sử dụng web làm nền tảng và web có thể được sử dụng trên bất kỳ hệ điều hành nào. Cuối cùng thì tôi hy vọng rằng Web3 sẽ đáp ứng các nhu cầu của tương lai theo cách mà các nhà cung cấp dịch vụ tập trung này không bao giờ có thể thực sự đáp ứng được”./.
