Thu hút đầu tư vào các lĩnh vực mới ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long

Nhiều tiềm năng phát triển

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) là vùng kinh tế nông nghiệp quan trọng, đóng góp trên 33% GDP nông nghiệp cả nước và 30% GDP của vùng. ĐBSCL đứng đầu cả nước về sản lượng lúa gạo, thủy sản và trái cây. Vùng này đóng góp 56% sản lượng lúa gạo (24,5 triệu tấn), 98% sản lượng cá tra (1,41 triệu tấn) và 60% các loại trái cây cả nước (4,3 triệu tấn), 95% lượng gạo xuất khẩu và 60% lượng thủy sản xuất khẩu của Việt Nam.

Theo Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Trần Thanh Nam, đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn vùng ĐBSCL sẽ mang lại nhiều lợi ích cho các nhà đầu tư trong và ngoài nước khi đến miền Tây sông nước, vì ĐBSCL là vùng sản xuất nông nghiệp hàng hóa lớn của cả nước và giàu tiềm năng. Đặc biệt, nơi đây với nhiều sản phẩm chủ lực như lúa gạo, trái cây, thủy sản. Nhu cầu tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp ở trong nước, quốc tế ngày càng tăng cao, tạo cơ hội cho các nhà đầu tư khai thác thị trường.

Hiện nay, thu hút đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp khu vực này đang có bước tăng trưởng. Một số dự án đầu tư lớn trong năm 2023 có thể kể đến: Dự án xây dựng nhà máy chế biến gạo 100.000 tấn/năm tại Long An, có tổng vốn đầu tư 1.000 tỷ đồng, được thực hiện bởi Công ty Cổ phần Thực phẩm Đồng An; Dự án trồng và chế biến trái cây công nghệ cao tại Tiền Giang, có tổng vốn đầu tư 500 tỷ đồng, được thực hiện bởi Công ty Cổ phần Nông nghiệp Tiên Phong; Dự án nuôi thủy sản công nghệ cao tại tỉnh Cà Mau, có tổng vốn đầu tư 200 tỷ đồng, được thực hiện bởi Công ty Cổ phần Thủy sản Cà Mau…

Từ đó, góp phần thúc đẩy phát triển sản xuất nông nghiệp và phát triển nông thôn; đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất nông nghiệp, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả sản xuất; tạo thêm nhiều việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân.

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, vùng kinh tế Đồng bằng sông Cửu Long vẫn còn gặp nhiều khó khăn, thách thức trong thu hút đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp và phát triển nông thôn do cơ sở hạ tầng chưa đồng bộ, nhất là hệ thống giao thông, thủy lợi, điện, thông tin liên lạc. Trình độ sản xuất của nông dân còn thấp, năng suất lao động thấp. Cơ chế, chính sách khuyến khích đầu tư còn chưa đồng bộ, chưa hấp dẫn nhà đầu tư.

Theo Tổng cục thống kê, doanh thu bình quân người lao động trong doanh nghiệp nông nghiệp bằng khoảng 1/5 so với doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực khác.

Chính sách “trải thảm đỏ” cho doanh nghiệp

Thông tin tại Hội nghị “Xúc tiến đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn vùng ĐBSCL" vừa diễn ra, các lĩnh vực mới như: Công nghệ sinh học; chế biến nông lâm thủy sản, dược liệu, tinh chế muối; sản xuất máy, thiết bị phục vụ cho sản xuất nông nghiệp… sẽ là những lĩnh vực được tập trung thu hút đầu tư tại khu vực ĐBSCL trong thời gian tới.

Để giải quyết những khó khăn, thách thức này, Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách khuyến khích thu hút đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp và phát triển nông thôn tại ĐBSCL, như cho thuê đất với thời hạn dài, hỗ trợ chuyển đổi mục đích sử dụng đất, miễn giảm tiền sử dụng đất; hỗ trợ lãi suất, phí, lệ phí cho các dự án đầu tư vào nông nghiệp; đầu tư nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất nông nghiệp….

Ngoài ra, các địa phương cũng có nhiều chính sách cụ thể để thu hút đầu tư vào nông nghiệp. Ngành chế biến nông sản, thủy sản xuất khẩu là thế mạnh của tỉnh Cần Thơ. Hiện có 45 doanh nghiệp đủ điều kiện xuất khẩu gạo trực tiếp và 44 doanh nghiệp chế biến xuất khẩu thủy sản với vùng nguyên liệu ở khắp các tỉnh thành vùng ĐBSCL.

Để thu hút đầu tư thực sự hiệu quả, Cần Thơ đã tập trung triển khai thực hiện các chính sách khuyến khích phát triển hợp tác, liên kết trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp. Thời gian qua địa phương đã xây dựng Trung tâm liên kết, sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp vùng ĐBSCL theo Nghị quyết số 45/2022/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP. Cần Thơ.

Đặc biệt, thời gian tới, Trung tâm liên kết, sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp của vùng ĐBSCL tại Cần Thơ sẽ khuyến khích hình thành mô hình liên kết giữa nông dân với doanh nghiệp để thiết lập mối quan hệ giữa nơi sản xuất nguyên liệu với công nghiệp chế biến sản phẩm. Xây dựng thương hiệu hàng hóa, góp phần gia tăng lượng hàng hóa xuất nhập khẩu và giá trị gia tăng của sản phẩm với mục tiêu “một điểm đến đa dịch vụ”.

Việc hình thành Trung tâm với mục tiêu “Một điểm đến đa dịch vụ”, có vai trò gắn kết 3 nhà: Nhà nông - Nhà sản xuất - Doanh nghiệp xuất, nhập khẩu. Trung tâm đi vào hoạt động sẽ thúc đẩy chuỗi liên kết, sản xuất, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp vùng ĐBSCL, trong đó quan tâm đến các khâu trọng yếu là hình thành chợ đầu mối, trung tâm cung ứng nông sản hiện đại. Đối với khâu tổ chức sản xuất, gắn với định hướng thị trường, ứng dụng công nghệ, nhất là chuyển đổi số trong sản xuất nông nghiệp hướng đến tăng trưởng xanh, kinh tế tuần hoàn góp phần nâng cao giá trị nông sản, mang lại lợi ích cho nông dân và doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp vùng ĐBSCL.

Ngoài ra, Bộ NN&PTNT đang lấy ý kiến các Bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp, hợp tác xã trong việc sửa đổi Nghị định 57 của Chính phủ về chính sách khuyến khích, ưu đãi đầu tư vào lĩnh vực này theo hướng tăng hỗ trợ tài chính và hành chính trong tiếp cận chính sách. Bộ cũng đang hoàn thiện, trình Chính phủ Đề án phát triển 1 triệu ha lúa chất lượng cao đến 2030, với các quy định ưu đãi rõ ràng với các chủ thể tham gia Đề án.