Truyền thông chính sách để hòa quyện hơi thở cuộc sống vào xây dựng chính sách

Thực tế đã cho thấy, truyền thông chính sách tốt là giải pháp quan trọng để đưa chính sách pháp luật vào cuộc sống, hòa quyện hơi thở cuộc sống vào quá trình xây dựng chính sách, đưa chính sách đến với người dân - đối tượng trực tiếp thụ hưởng, chịu tác động của chính sách - một cách hữu hiệu nhất. Điều này sẽ gia tăng hiệu quả, hiệu lực của chính sách.

Làm tốt công tác truyền thông chính sách sẽ góp phần nâng cao hiệu quả lãnh đạo, quản lý của các cơ quan quản lý nhà nước các cấp, các ngành. Bên cạnh đó, công tác truyền thông chính sách thực hiện tốt sẽ mở ra những nguồn lực không nhỏ, tạo nên sức mạnh lớn, hiệu quả cao trong xây dựng, thực hiện các chính sách.

Báo chí cách mạng Việt Nam với tư cách là công cụ tuyên truyền của Đảng, là diễn đàn của nhân dân chắc chắn sẽ là kênh chủ lực trong công tác truyền thông chính sách, mang hơi thở của cuộc sống để chính sách đi vào đời sống, đảm bảo quyền và lợi ích của người dân, góp phần thúc đẩy xã hội phát triển.

Báo chí là kênh thông tin quan trọng để thực hiện công tác truyền thông chính sách

Trao đổi vấn đề này với PV Tạp chí TT&TT, TS. Nguyễn Anh Vũ, Tổng Biên tập Báo Văn hóa cho biết: Truyền thông chính sách là tuyên truyền các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến người dân, với mục đích làm sao để mọi chính sách phải đến được với người dân một cách hiệu quả nhất trên tinh thần “lấy dân làm gốc, với phương châm dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”.

Báo chí và các loại hình truyền thông khác, với ưu thế nhanh chóng cập nhật và lan tỏa thông tin, đặc biệt trong bối cảnh thừa hưởng những thành quả của cuộc cách mạng công nghệ 4.0 với cách thức hoạt động đa nền tảng, đa phương tiện như hiện tại, chắc chắn là kênh thông tin quan trọng để thực hiện công tác truyền thông chính sách.

Lâu nay, các cơ quan báo chí vẫn thực hiện sứ mệnh làm cầu nối giữa Đảng và chính quyền đối với nhân dân, thực sự là diễn đàn dân chủ, là kênh thông tin hai chiều, phản ánh chân thực, trách nhiệm tâm tư và nguyện vọng chính đáng của nhân dân.

Đối với công tác truyền thông chính sách, với lợi thế sẵn có một khối lượng độc giả, khán thính giả rất lớn, báo chí chắc chắn sẽ là một kênh thông tin tuyên truyền hiệu quả nhất. Ở chiều ngược lại, báo chí cũng là nơi phản ánh những đề xuất, kiến nghị của người dân với các cấp chính quyền về các chính sách, các quy định pháp luật chưa thật phù hợp, về những bất cập, những vướng mắc, bức xúc trong việc thực thi và chấp hành pháp luật.

Vai trò của báo chí trong truyền thông chính sách còn là vấn đề tuyên truyền từ sớm, từ xa với một kịch bản được xây dựng công phu, chi tiết cho các giai đoạn trước, trong, sau khi ban hành chính sách. Thực hiện tốt công đoạn này, phần nào báo chí đã phát huy vai trò định hướng dư luận, đi trước để thống nhất nhận thức, tạo sự đồng thuận trong xã hội, giúp người dân sớm nắm bắt thông tin, thực hiện quyền lợi, nghĩa vụ, trách nhiệm công dân trong việc xây dựng, góp ý, thậm chí phản biện tích cực đối với những chính sách mới.

Bên cạnh đó, vào cuộc từ sớm, từ xa còn để kịp thời phát hiện và xử lý những thông tin nhiễu loạn, sai lệch... gây bất lợi cho quá trình tuyên truyền chính sách.

Hơn thế nữa, với sự phát triển không ngừng của công nghệ cùng với công cuộc chuyển đổi số mạnh mẽ đang diễn ra ở tất cả các cơ quan báo chí, hầu hết hiện nay các cơ quan báo chí đều hoạt động theo phương thức đa nền tảng, đa phương tiện, tích hợp được cả báo viết, báo nói, báo hình, tạo nên một hệ sinh thái truyền thông hết sức đa dạng, phong phú. Đây chính là yếu tố quan trọng để công tác truyền thông chính sách trở nên sinh động hơn, hấp dẫn, thay vì các hình thức khô khan, thiếu cuốn hút như trước đây.

Cũng với lợi thế của việc ứng dụng công nghệ, các cơ quan báo chí hiện nay hoàn toàn có thể rà quét, phân tích dữ liệu người dùng để tạo nên những công cụ đo lường đánh giá hiệu quả của công tác truyền thông chính sách. Thao tác này sẽ đưa đến những đánh giá, đo đếm chính xác về những thông tin được người dân quan tâm, những phương thức, cách thức tuyên truyền đem lại hiệu quả cao nhất để từ đó có sự điều tiết, định hướng xu hướng truyền thông, thông tin.

Giải pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác truyền thông chính sách trên báo chí

Theo TS. Nguyễn Anh Vũ, công tác truyền thông chính sách trong thời gian qua đã được các cơ quan báo chí quan tâm, chú trọng, góp phần hết sức to lớn vào việc tuyên truyền kịp thời những thông điệp quan trọng trong chính sách của Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ, bộ, ngành, địa phương... đến người dân.

Tuy nhiên, để tiếp tục nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác truyền thông chính sách trên báo chí, TS. Nguyễn Anh Vũ cho rằng, cần cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý nhà nước với các cơ quan thông tấn báo chí. Đồng thời, cần phân định rõ vai trò, trách nhiệm giữa các cơ quan chủ trì soạn thảo và các cơ quan báo chí trong công tác truyền thông chính sách.

Trong đó, cơ quan chủ trì soạn thảo cần phải có kế hoạch truyền thông một cách cụ thể, xác định rõ nội dung, thời điểm tuyên truyền. Đồng thời, cần chủ động biên soạn tài liệu nguồn đảm bảo thông tin trung thực, khách quan, chính xác, kịp thời về nội dung cần truyền thông, đặc biệt là những vấn đề nóng được xã hội quan tâm để cung cấp cho cơ quan báo chí thực hiện truyền thông.

Cơ quan báo chí phải chủ động phối hợp, nắm bắt các kế hoạch, chương trình xây dựng chính sách của các cơ quan chủ trì, soạn thảo theo từng lộ trình để từ đó xây dựng kế hoạch truyền thông một cách phù hợp, khả thi và hiệu quả.

“Để thực hiện tốt công việc phối hợp này, các cơ quan chủ trì soạn thảo chính sách cũng như các cơ quan thông tấn, báo chí cần thiết lập đầu mối, bộ phận chuyên trách, thường trực, chuyên sâu, chuyên nghiệp về truyền thông chính sách. Các bộ phận này cần phải có cơ chế phối hợp chặt chẽ, thường xuyên, liên tục nhằm tạo thành cầu nối thông suốt hai chiều giữa các bên”.

Cũng theo TS. Nguyễn Anh Vũ, trong bối cảnh kinh tế báo chí còn nhiều khó khăn, cần phải có cơ chế đặt hàng, giao nhiệm vụ cho các cơ quan báo chí để tăng thêm nguồn lực tài chính, đảm bảo một nguồn kinh phí nhất định cho công tác truyền thông chính sách.

Đặc biệt, cần có sự đầu tư mạnh mẽ đổi mới về công nghệ, về chuyển đổi số cho các cơ quan báo chí để có thể giành lại thị phần người dùng với các nền tảng mạng xã hội xuyên biên giới, từ đó làm chủ luồng thông tin, dẫn dắt, định hướng dư luận nhằm mang lại hiệu quả cho truyền thông chính sách.

Bên cạnh đó, cần thiết phải xây dựng bộ chỉ số công cụ đo lường để đánh giá hiệu quả công tác truyền thông chính sách cho từng loại hình báo chí, từng phướng thức thể hiện.

Hơn nữa, việc lựa chọn phương thức, hình thức thể hiện có thể được xem là một thao tác nghệ thuật trong công tác truyền thông chính sách. Mỗi loại hình báo chí cần phải có những cách thức tuyên truyền với đặc thù riêng để có thể tạo bản sắc, thế mạnh theo đặc trưng từng thể loại. Trong những trường hợp nhất định có thể sử dụng các loại hình văn học, nghệ thuật để làm mềm mại hơn, sinh động hơn thay vì những văn bản khô cứng.

Ngoài ra, các cơ quan chủ trì soạn thảo chính sách và các cơ quan báo chí có thể tận dụng lợi thế từ các nền tảng mạng xã hội cho công tác truyền thông chính sách. Các cơ quan báo chí cũng nên cân nhắc đến việc kết hợp với những người có uy tín, những người nổi tiếng, người của công chúng trong công tác truyền thông chính sách với những hình thức thể hiện sinh động, hấp dẫn.

“Một điều kiện tiên quyết là dù làm theo phương thức, hình thức nào đều cần phải có sự đầu tư công phu, phướng pháp bài bản, khoa học, phù hợp với từng tình hình, hoàn cảnh, điều kiện... nhằm lan tỏa chính sách sâu rộng đến đời sống, đến người dân. Qua đó, góp phần hoàn thành tốt công tác truyền thông chính sách”, Tổng Biên tập Nguyễn Anh Vũ nhấn mạnh./.