Chuyển đổi số trong thể thao: Một cách tiếp cận

ThS. Tạ Quốc Ưng| 28/06/2021 11:00

Chuyển đổi số (CĐS) trong thể thao đang nhận được nhiều quan tâm vì nhiều thương hiệu trong ngành này đã bắt đầu áp dụng các giải pháp số để đáp ứng các giá trị và trải nghiệm của người luyện tập thể thao đem lại cũng như đảm bảo việc duy trì luyện tập hàng ngày của người tập.

Phân tích dự đoán là một giải pháp có thể được tích hợp vào quy trình lập kế hoạch, thu thập dữ liệu để giải quyết các thách thức về đưa ra quyết định chính xác trong các giải đấu cũng như trải nghiệm người hâm mộ và các vận động viên (VĐV) nhờ ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) như trợ lý ảo thông minh, thực tế ảo và thực tế tăng cường VR, AR...

Nhiều khía cạnh của chiến lược mới thúc đẩy đổi mới CĐS trong thể thao ví dụ như hệ thống thu thập thông tin về tình trạng sức khỏe và tình trạng chấn thương của các VĐV, hay khả năng đáp ứng sự hài lòng của các

“fan” hâm mộ thể thao trong các giải đấu lớn. Bài viết này đề cập đến CĐS trong ngành thể thao, đồng thời đưa ra xu hướng phát triển, xu hướng công nghệ được ứng dụng trong ngành này. Đồng thời cũng đưa ra ma trận quyết định dựa trên ứng dụng AI nhằm giúp các nhà quản lý cấp cao thực thi và triển khai chiến lược CĐS phù hợp đối với sự phát triển của các câu lạc bộ (CLB) thể thao cũng như doanh nghiệp (DN) hoạt động trong lĩnh vực này.

Xu hướng thể thao và ứng dụng công nghệ trong thể thao

Công nghệ thể thao phát triển nhanh đã làm thay đổi thói quen và hình thức chơi thể thao của người hâm mộ. Chính bởi vậy, việc nắm bắt được xu hướng và công nghệ trong ngành này sẽ giúp các lãnh đạo trong ngành thể thao CĐS thành công. Hình 1 đưa ra 13 xu hướng thể thao.

Chuyển đổi số trong thể thao: Một cách tiếp cận - Ảnh 1. — Hình 1: Xu hướng thể thao và ứng dụng công nghệ trong thể thao

13 xu hướng thể thao và ứng dụng công nghệ trong thể thao bao gồm:

Xu hướng 1. Thể thao phi truyền thống lên ngôi:

Trong vài năm qua, các môn thể thao truyền thống như bóng đá, bóng chày, khúc côn cầu và bóng đá đã thấy sự sụt giảm về tỷ lệ người tham gia. Các môn thể thao không truyền thống, như thể thao mạo hiểm, thể thao điện tử và các môn thể thao khác đang phát triển nhanh hơn so với những thể thao truyền thống. Xu hướng này có khả năng tăng vì ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 đã dẫn đến nhiều người chọn thể thao mà khoảng cách được đảm bảo. Trừ môn thể thao ngoài trời như môn golf dường như “trẻ hóa” một lần nữa.

Xu hướng 2. Toàn cầu hóa:

Thế giới thể thao cũng đang nhanh chóng toàn cầu hóa. Trong thực tế, người xem có thể xem thể thao bất cứ nơi nào. Các CLB cũng đang tiếp cận để có được những người hâm mộ mới ở nước ngoài. Đó là một trong cách để họ tồn tại trong thế giới bị ám ảnh tăng trưởng.

Xu hướng 3. Thể thao điện tử trở nên phổ biến hơn:

Ngành công nghiệp thể thao điện tử e-sports đang lên ngôi. Chúng đang nhanh chóng trở thành một ngành công nghiệp lớn. Đối với những người chơi thể thao điện tử thì các cuộc thi đấu giữa các người chơi thông qua trò chơi điện tử. Trong cuộc đấu, người chơi sẽ cạnh tranh với nhau để tìm ra người thắng cuộc. Các trò chơi này thường được vận hành chủ yếu thông qua các thiết bị điện tử (PC, điện thoại,...) người chơi sẽ thao tác trên các thiết bị này như điều khiển chuột, điều khiển bằng bàn phím, tay cầm,...và môi trường thi đấu sẽ là một không gian ảo (mỗi trò chơi sẽ có hoạt cảnh khác nhau). Chúng thường được chơi bởi các game thủ chuyên nghiệp.

Xu hướng 4. AI có tác động lớn đến thể thao: Dữ liệu lớn có thể dự đoán tiềm năng và tài năng của người chơi thể thao.

Các quyết định sẽ được hỗ trợ bởi dữ liệu, vì vậy, dữ liệu là vàng. Phân tích dữ liệu sẽ là một công việc “hot” trong ngành thể thao. AI giúp phân tích và đưa ra khuyến nghị về sức khỏe người tập, khuyến nghị cho truyền thông thể thao, và đào tạo, huấn luyện VĐV. Với sự trợ giúp của dữ liệu lớn, khả năng dự đoán và chẩn đoán sẽ được cải thiện. Bằng cách này, AI còn thông báo không chỉ thông tin khi nào VĐV mệt mà còn biết các VĐV bị mệt trong trường hợp nào. Nó không những dự đoán về tình trạng vật lý, mà còn dự đoán trạng thái tinh thần và cảm xúc của VĐV.

Xu hướng 5. Cảm biến (IoT) và phân tích dữ liệu sẽ rất quan trọng để thành công:

Cảm biến trong thể thao đang chinh phục thế giới. Dữ liệu được tạo bởi các cảm biến sẽ không chỉ cung cấp thông tin hữu ích cho các VĐV, mà còn là công cụ trong các lĩnh vực như sức khỏe, sự tham gia của người hâm mộ, các loại phân tích trong thể thao, địa điểm sự kiện, phương tiện truyền thông, dệt may và đồ đeo. Nó đã là một thị trường đầy tiềm năng mang lại lợi ích lớn. Cảm biến là tương lai và các VĐV không thể tập mà không có chúng.

Xu hướng 6. Blockchain sẽ trở thành một phần của cuộc sống:

Nhiều người cho rằng blockchain chỉ ứng dụng trong tiền điện tử nhưng ứng dụng blockchain còn nhiều hơn thế. Vé giả và phe vé là những vấn đề lớn trong bán vé thể thao. Khi ứng dụng công nghệ blockchain vào trong bán vé tại các sự kiện thể thao bán vé sẽ được hưởng lợi. Công nghệ này cho phép lưu trữ thông tin vé xem thể thao an toàn trong blockchain và hiển thị ai là chủ sở hữu hợp pháp của vé. Quyền phát sóng thể thao của các sự kiện lớn, quyền hình ảnh, quyền nội dung, blockchain phù hợp lý tưởng đối với người nắm giữ sở hữu bản quyền.

Hơn nữa, sử dụng blockchain để tạo điều kiện cho các khoản thanh toán bản quyền. Xác thực người dùng trực tuyến dễ dàng hơn nhiều. Công nghệ blockchain có thể làm chống rò rỉ và điều chỉnh dữ liệu của một số VĐV. Blockchain có thể là một giải pháp lý tưởng để bảo vệ các dữ liệu này, đồng thời cung cấp độ “trong suốt”. Triển khai công nghệ blockchain để kết nối với người hâm mộ. Các đội và tổ chức có thể tìm hiểu cách để thu hút người hâm mộ tới tới quỹ đạo trong khả năng cung cấp dịch vụ thể thao của họ.

Công nghệ blockchain cũng được sử dụng để sắp xếp các quyền và cấp phép phát sóng phức tạp. Người hâm mộ xem các môn thể thao trên điện thoại di động (ĐTDĐ) và máy tính bảng cũng như tivi, và họ xem livestreams các sự kiện thể thao cũng như các trò chơi và được ghi lại. Một tính năng blockchain được gọi là hợp đồng thông minh cho phép tự động hóa giao dịch và xác định ai nhận được chương trình gì và thanh toán bao nhiêu. Các giao dịch được ghi lại một cách an toàn và chính xác nhờ blockchain, loại bỏ trung gian liên quan đến các giao dịch này.

Xu hướng 7: Sự tham gia của người hâm mộ là rất quan trọng: Sự tham gia của người hâm mộ là rất quan trọng đối với các CLB, VĐV và liên đoàn thể thao.

Người hâm mộ là lý do tồn tại đối với họ, bởi vì người hâm mộ đại diện cho một dòng doanh thu lớn và các CLB và liên đoàn đang tìm kiếm doanh thu thay thế do bị ảnh hưởng bởi COVID-19 làm giảm khán giả.

Xu hướng 8. VĐV tiếp tục cải thiện màn trình diễn thông qua các chương trình đào tạo tích hợp tâm trí, cơ thể, tinh thần:

Đào tạo, bổ sung thực phẩm, và phân tích dữ liệu chỉ là một vài ví dụ về cải thiện khả năng tập luyện của các VĐV. Để có được kết quả vượt trội, VĐV liên tục cố gắng bằng cách thực hiện các chiến lược nâng cao hiệu suất nhờ các cảm biến IoT và AI, dữ liệu lớn sẽ quyết định những gì tốt nhất với việc tích hợp và kết nối tâm trí (Neuro), cơ thể (vật lý), tinh thần (cảm xúc) và linh hồn (tâm linh). Thực phẩm thông minh, thần kinh, gen trị liệu, quản lý giấc ngủ, tất cả sẽ được tích hợp vào các công cụ hỗ trợ các VĐV luyện tập trong tương lai.

Xu hướng 9: Tầm quan trọng thương hiệu đối với giá trị của VĐV ngày càng tăng:

Các VĐV sẽ trở nên có giá trị hơn bao giờ hết! Tất cả các xu hướng đang giúp họ. Họ sẽ là trung tâm vận chuyển dữ liệu, bởi vì không chi vì lợi ích của họ mà còn là vì lợi ích của các ngành công nghiệp khác (như dệt may, điện tử...), trải nghiệm của người hâm mộ, lợi ích của các DN phân tích dữ liệu, cho các chủ sân vận động, cho các chương trình đào tạo và phương tiện truyền thông v.v.. Nhiều ngành công nghiệp đang hưởng lợi từ những dữ liệu này. Các VĐV sẽ đóng một vai trò bổ sung về nguồn doanh thu mới: vai trò của nhà cung cấp dữ liệu!

Xu hướng 10: Ứng dụng VR, AR trong thể thao nhiều hơn:

Bằng cách sử dụng VR và AR, người hâm mộ có thể hóa thân thành VĐV yêu thích của họ! Họ sẽ có thể cảm nhận được một phần của một trận đấu và đam mê nhiều hơn vào trò chơi. AR sẽ cung cấp cho họ dữ liệu và số liệu thống kê cần thiết trên điện thoại thông minh chỉ dẫn cho họ cách chơi.

Xu hướng 11: Ứng dụng công nghệ 5G: Công nghệ 5G sẽ làm thay đổi lớn đối với các môn thể thao truyền thống bởi vì: phát sóng quảng bá các chương trình thể thao ứng dụng 5G với ưu thế về băng thông và độ trễ thấp. Camera hỗ trợ 5G loại bỏ sử dụng cáp quang, giúp các môn thể thao này dễ dàng quan sát, tiếp cận trên một khu vực rộng. Fox Sports đã thử nghiệm 5G tại US Open (với Intel, AT&T và Ericsson) cho phép truyền tải hình ảnh chất lượng cao từ sự kiện tại Thế vận hội mùa Đông 2018.

Ở Anh, BT Sport cho phép người hâm mộ bóng đá xem bóng đá chia sẻ với bạn bè trong quán rượu trước trận đấu trên một màn hình chia đôi, chia ba hay chia bốn trên điện thoại (xem cùng nhau) hoặc vừa đi du lịch trên xe buýt vừa thực hiện các cuộc phỏng vấn sau trận đấu trên điện thoại được chia đôi màn hình (có thể chia bốn). Trong khi đó, sản xuất từ xa được hỗ trợ 5G cho phép các nguồn cấp dữ liệu được gửi trở lại trung tâm chứ không phải là xe truyền hình lưu động. Điều này làm giảm chi phí và cho phép các đội sản xuất làm việc với nhiều sự kiện trong ngày, tăng chất lượng. 5G có thể nâng cao các chương trình phát sóng thể thao trực tiếp. Nó cũng chuyển đổi trải nghiệm người dùng cuối bằng cách cho phép chất lượng cao hơn, các luồng tín hiệu đáng tin cậy hơn.

Chuyển đổi số trong thể thao: Một cách tiếp cận - Ảnh 2. — Ảnh: sporttomorrow.com

Kết nối 5G ngày càng quan trọng trong các sự kiện thể thao. Người xem thể thao có thể truy cập thêm thông tin, xem các video nổi bật và nội dung đăng trên phương tiện truyền thông xã hội. Giải Bundesliga thu hút trung bình 43.000 khán giả sử dụng 500GB - con số này đã tăng 50% trong 12 tháng. Kinh nghiệm xem nội dung thể thao trên truyền hình hoặc trên ĐTDĐ được chuyển đổi thành những trải nghiệm mới để các CLB và liên đoàn tìm cách sử dụng thúc đẩy sự tham gia của người hâm mộ. NFL đang làm việc với Amazon Web Services (AWS) và Verizon để nắm bắt dữ liệu người chơi theo thời gian thực và phân tích nó trong không gian mạng 5G.

Xu hướng 12. Sân vận động sẽ ít chỗ ngồi:

Nhiều sân vận động sẽ giảm chỗ ngồi để hướng tới cung cấp dịch vụ thể thao cho người hâm mộ với các trải nghiệm tốt hơn. Người hâm mộ trong tương lai có thể thích đi bộ qua các sân vận động, xem trò chơi từ nhiều góc độ khác nhau trong sân vận động, gặp gỡ một người bạn, và ăn thức ăn họ thích, chơi game, v.v.. Bằng cách cung cấp các dịch vụ, chi tiêu trung bình của tương lai sẽ tăng lên, nhưng chi phí sẽ khác. Người hâm mộ trong sân vận động ít hơn mà dành nhiều hơn cho người hâm mộ bên ngoài sân vận động thông qua công nghệ để xem trò chơi.

Xu hướng 13. Các công ty truyền thông sẽ điều chỉnh kế hoạch kinh doanh thể thao:

Các giải đấu và sự kiện thể thao sẽ được truyền qua các hệ thống OTT nhiều hơn, do vậy các công ty truyền thông sẽ cần điều chỉnh kế hoạch kinh doanh thể thao của mình sao cho phù hợp xu hướng thể thao và ứng dụng công nghệ AI trong thể thao.

Các yếu tố cần thiết để CĐS trong thể thao

Đầu tiên có thể kể đến là tìm kiếm tài năng trong thể thao. Các CLB và doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực thể thao đã bắt đầu kiếm tài năng thể thao để không những đáp ứng nhu cầu các fan hâm mộ, mà còn gia tăng hình ảnh thương hiệu. Do vậy, các CLB cũng cần xây dựng một mô hình hệ thống tìm kiếm tài năng dựa trên công nghệ tìm kiếm và phân tích AI để trả lời các các yêu cầu tìm kiếm.

Thứ hai là các quyết định dựa trên dữ liệu. Các thiết bị được kết nối dựa trên các thuật toán thông minh học máy (ML) dựa trên dữ liệu cho phép các quyết định đưa ra tương đối chính xác. Các nhà quản lý thể thao đang tận dụng điều này để đưa ra quyết định trong các giải đấu và sự kiện thể thao.

Thứ ba là kết nối số thông minh giúp quản lý tối ưu giúp các HLV đưa ra được quyết định kịp thời tại các sự kiện thể thao.

Thứ tư là chuyển đổi mô hình đào tạo và cách thức luyện tập: Các yếu tố để hỗ trợ thay đổi mô hình và phương thức tập luyện cần được tính đến là: Cải tiến kỹ thuật số; Tiện ích của các dịch vụ CNTT trong ngành thể thao được mở rộng; Tạo nền tảng CNTT đa ứng dụng thể thao.

Thứ năm là tự động hóa quá trình cốt lõi. Các CLB và DN thể thao đang chuyển các hoạt động lập kế hoạch nguồn lực DN, tổ chức sự kiện và hệ thống quản lý trải nghiệm media và fan hâm mộ sang tự động hóa. Mô hình kinh doanh thể thao trên nền tảng số có thể xem ở Hình 2.

Chuyển đổi số trong thể thao: Một cách tiếp cận - Ảnh 3. — Hình 2: Mô hình kinh doanh thể thao trên nền tảng số

Thứ sáu là chuyển đổi nền tảng số trong thể thao. Nền tảng để CĐS là một nền tảng đã được tối ưu về mọi mặt (quy trình, cấu trúc, công nghệ, ứng dụng và dữ liệu) để đảm bảo hoạt động kinh doanh của DN tốt lên. Không có yếu tố kỹ thuật số nào thành công mà không cần tới nền tảng số. Những tiến bộ về công nghệ và phương pháp luận trong những năm gần đây đã thúc đẩy xây dựng một nền tảng số. Điện toán đám mây, phương pháp phát triển phần mềm nhanh, thư viện mã bên ngoài và các công cụ phát triển dễ sử dụng cho phép các nhà phát triển phần mềm xây dựng các chức năng mới một cách nhanh hơn nhưng cũng có khó khăn về sự không nhất quán và tính phức tạp của phần mềm.

Thêm vào đó là mức độ linh hoạt trong phát triển phần mềm (Agile), thư viện mã có sẵn (Github), vừa phát triển phần mềm vừa tối ưu (Devops), giúp thay đổi và phối hợp dễ dàng hơn; đổi mới nhanh chóng, an toàn và thông minh; tránh phát minh lại.

Nền tảng số có 3 yếu tố liên quan nhưng khác biệt khi hoạt động cùng nhau là: Nền tảng số cốt lõi, là “xương sống” công nghệ của tổ chức; Nền tảng giao tiếp bên ngoài linh hoạt, cung cấp các tiện ích cho các trang web, ứng dụng và các quy trình khác kết nối tới hệ sinh thái của khách hàng và đối tác; Nền tảng dữ liệu cung cấp khả năng phân tích, cũng như các thuật toán xây dựng và kiểm tra, mà không làm gián đoạn hoạt động của hệ thống.

CĐS thể thao và ứng dụng AI để CĐS

Để nâng cao sức khỏe, sức đề kháng để chống lại bệnh tật, đã có nhiều phương pháp tập luyện thể dục thể thao tại nhà, hoặc tập luyện, thi đấu trên các thiết bị giả lập, mô phỏng thông qua ứng dụng công nghệ số đã thực sự phát huy hiệu quả. Bởi vì người tập, thi đấu không phải di chuyển tới sân tập, không tập trung đông người vẫn có thể tập luyện, thi đấu các giải đấu thông qua thiết bị điện tử (kết nối IoT, ứng dụng AI trên thiết bị đeo) với độ chính xác tương đối cao. Giải pháp CĐS trong ngành thể thao là rất cần thiết để không những phát huy các mặt mạnh như đã nói ở trên mà còn giúp các HLV đưa ra quyết định của mình một cách chính xác, giảm thiểu chi phí, giúp DN và các câu lạc bộ DN hiệu quả... Hình 3 là mô hình CĐS trong thể thao.

Chuyển đổi số trong thể thao: Một cách tiếp cận - Ảnh 4. — Hình 3: Mô hình chuyển đổi số và mô hình quản trị dữ liệu trong trong nghành thể thao

Dữ liệu từ thiết bị đeo và thiết bị trò chơi; Dữ liệu từ các thiết bị ngoại vi như video và hình ảnh từ các trò chơi (trước hoặc trong thời gian thực) hoặc đào tạo, phân tích lời nói và văn bản từ các bên liên quan (người hâm mộ, nhân viên, khách hàng, nhà cung cấp, v.v.) và dữ liệu từ các hệ thống nội bộ được phân tích cùng với học máy và học tập sâu dựa trên chuyên môn của các môn thể thao cho phép ứng dụng AI hỗ trợ huấn luyện viên, người chơi và người quản lý đưa ra quyết định tốt hơn, hiệu quả hơn và ở một số môn thể thao, tự động hóa toàn bộ quy trình ra quyết định. Hình 4 là Framework kỹ thuật CĐS trong ngành thể thao.

Chuyển đổi số trong thể thao: Một cách tiếp cận - Ảnh 5. — Hình 4: Framework kỹ thuật CĐS trong nghành thể thao

Ứng dụng AI trong thể thao

Đầu tiên là trải nghiệm của người hâm mộ. Người hâm mộ được xem trực tuyến ở các địa điểm có các môn thể thao diễn ra. Chủ sở hữu và đội ngũ sân vận động cung cấp nhiều trải nghiệm số được thông qua các ứng dụng sân vận động, và được truyền trực tiếp đến ĐTDĐ, thông tin trò chơi trên bảng số thể thao có thể làm tăng sự tham gia của người hâm mộ và tạo ra các cơ hội doanh thu mới.

Một số ứng dụng AI hiện đang được khám phá để tăng trải nghiệm của người hâm mộ có thể kể đến như: Video cung cấp nội dung để phù hợp với người xem hiện đại trên nhiều thiết bị và màn hình khác nhau, xem vào các thời điểm khác nhau và tìm kiếm nội dung khác nhau. Những người hâm mộ đòi hỏi bình luận và phân tích sâu sắc, những người khác đang tìm kiếm những điểm nổi bật đóng gói hành động và một số người hâm mộ quan tâm nhiều hơn tới “hậu trường” về các sự kiện thể thao. Vào năm 2018, Wimbledon đã sử dụng IBM Watson để hỗ trợ các đội sản xuất trong việc tạo ra loại nội dung này. Thay vì các đội chọn thủ công, điểm nổi bật của Watson phân tích cảm xúc, chuyển động và tiếng ồn của người chơi để xác định những khoảnh khắc thú vị nhất đáng xem nhất. AI cũng cho phép đảm bảo sự công bằng hơn trong các trận đấu cho phép hiển thị những hình ảnh nóng bỏng lôi kéo nhiều người hâm mộ xem hơn.

Chuyển đổi số trong thể thao: Một cách tiếp cận - Ảnh 6. — Hình 5: Ma trận quyết định phát triển bền vững trong thể thao

Tiếp theo là trợ lý thông minh và chatbot. Ở nhiều giải đấu thể thao như I.E. NBA và NHL đang sử dụng các trợ lýảo để đáp ứng cácyêu cầu của người hâm mộ về các chủ đề bao gồm thông tin trò chơi trực tiếp, chỉ số đội, bán vé, đỗ xe và hậu cần. Giải đấu tennis Wimbledon đã ứng dụng các tính năng của công nghệ AR được được tích hợp với công nghệ chatbot để giúp người hâm mộ xác định người chơi, số liệu thống kê và các điểm nóng theo thời gian thực. Các cơ quan truyền thông báo chí đang tận dụng tự động hóa theo hướng AI để mở rộng khả năng bảo hiểm trong thể thao và tăng doanh thu. Các nền tảng điều khiển AI hiện đang được sử dụng dữ liệu có sẵn trở thành những câu chuyện trong đó sử dụng ngôn ngữ tự nhiên để cung cấp nội dung cho người hâm mộ bao gồm cả số người xem ở các giải đấu thể thao nhỏ.

Mong đợi của người hâm mộ đang thay đổi hành vi đối với việc sử dụng các kênh và tính năng số của các ứng dụng xem thể thao, nội dung số được cá nhân hóa nhiều hơn trên các thiết bị di động cho phép tạo và chia sẻ thông tin số. Các chủ sở hữu nhượng quyền thương mại và địa điểm của các môn thể thao sẽ phải làm việc ngày càng khó khăn trong tương lai để kiếm tiền và theo kịp với sự mong đợi của người hâm mộ. Đào tạo và huấn luyện VĐV, phân tích màn trình diễn của các cầu thủ và cách một HLV chuẩn bị để huấn luyện đang nhanh chóng thay đổi nhờ sự tiến bộ của công nghệ AI.

Các ứng dụng AI chứa dữ liệu về một lượng lớn các buổi biểu diễn và trò chơi, cùng với kiến thức từ một số nhà khoa học thể thao và HLV và chuyên gia sẽ đóng vai trò trung tâm trong phổ biến kiến thức về kỹ thuật hoặc chiến thuật của một môn thể thao tới các HLV thể thao chuyên nghiệp. Kiến thức về kỹ thuật và chiến thuật để phát triển cơ thể sẽ là cơ sở tri thức cho các ứng dụng AI được ứng dụng và cập nhật. Kiến thức này sẽ được sử dụng trong đào tạo và giáo dục tới các chuyên gia thể thao, các HLV và VĐV.

Các ứng dụng để theo dõi hoạt động của các cầu thủ như vòng đeo được ứng dụng công nghệ AI được xem là phổ biến. Thông qua học máy, các ứng dụng sẽ có thể sử dụng dữ liệu hiệu suất và cung cấp các khuyến nghị dựa trên mục tiêu của các cầu thủ như tối đa hóa hiệu quả đào tạo/hoạt động, dinh dưỡng và thay đổi các chương trình đào tạo cho các cầu thủ. Hơn nữa, việc xác định khả năng chấn thương trong tương lai và các mối quan tâm về sức khỏe trong tương lai đều nằm trong đường ống dữ liệu của các ứng dụng AI. Những mục đích sử dụng này đã được giới thiệu sử dụng rộng rãi khiến công nghệ này trở nên rẻ hơn và dễ tiếp cận hơn.

Độ trễ cực thấp của mạng 5G cũng sẽ cho phép trải nghiệm hoàn toàn mới, đặc biệt là trong lĩnh vực VR, người hâm mộ có thể xem trò chơi từ bất kỳ chỗ ngồi nào trong nhà, cho phép đào tạo huấn luyện từ xa thông qua VR hoặc công nghệ ba chiều, với phản hồi được cung cấp thông qua dữ liệu được thu thập dữ liệu lớn. 5G sẽ có tác động đến hiệu suất của người chơi, các đội thể thao và vận động viên nhờ sử dụng dữ liệu đã được xử lý trên điện toán đám mây. Dữ liệu được thu thập từ các thiết bị đeo có thể được cung cấp tới điểm thu và được phân tích toàn diện. Cho phép người quản lý xử lý khối lượng công việc và dự đoán chấn thương trước và xử lý chấn thương từ xa - tăng khả năng điều trị giúp VĐV nhanh hồi phục hơn. 5G có khả năng thực hiện các sự kiện lớn hiệu quả hơn nhiều.

Tại Thế vận hội Tokyo 2020, nhân viên được đào tạo bằng cách sử dụng "đấu trường ảo" và việc sử dụng bản sao số - đại diện kỹ thuật số của không gian vật lý - có thể mang tính cách mạng trong hỗ trợ chuẩn bị. Các nhà quản lý địa điểm sẽ có thể mô phỏng các kịch bản, chẳng hạn như trình sơ tán hoặc chương trình xếp hàng mới, mà không gây gián đoạn. Hiệu quả của việc ứng dụng 5G là cho phép giảm độ trễ và tạo ra ứng dụng VR. 5G cũng có thể giúp trợ lý video trọng tài (var) trong bóng đá xem xét các chuyển động chậm rõ ràng hơn.

Với sự tiến bộ của công nghệ máy ảnh kết hợp với phần mềm AI, vai trò của huấn luyện viên bây giờ là quản lý hành vi của người chơi trên sân đấu hơn là thực sự đưa ra các quyết định quan trọng trong những khoảnh khắc quan trọng. Công nghệ cho phép phát hiện tốc độ và vị trí của quả bóng quần vợt bao gồm cả quả bóng trong hoặc ngoài giới hạn. Hãy tưởng tượng một tương lai trong đó một chiếc kính và tai nghe của HLV cho phép AI thông báo tới họ ngay lập tức về những quyết định đúng, loại bỏ thời gian xem xét để đưa ra quyết định.

Các hoạt động CĐS trong thể thao tại Việt Nam

Bởi vì, ứng dụng công nghệ số trong đó có AI là một phần trong CĐS. Cho nên hiện nay thể thao Việt Nam đã có những giải pháp trong việc ứng dụng công nghệ này vào công tác đào tạo VĐV, huấn luyện đến thi đấu các giải đấu quan trọng ở trong nước và quốc tế đáp ứng phần nào chiến lược CĐS trong thể thao. Giải pháp ứng dụng (AI) trong thể thao là sử dụng thiết bị cảm biến (IoT) gắn chíp vào các VĐV cho phép theo dõi các thông số kỹ thuật trong quá trình tập luyện, thi đấu của VĐV. Công nghệ này chủ yếu ứng dụng ở các môn thể thao chạy, nhảy, marathon và bơi.

Ứng dụng công nghệ 3D ở các môn bóng bàn bóng chuyền, bóng rổ, cầu lông và bóng đá. Các công nghệ này khá tốn kém nhưng cho phép theo dõi được các thông số tập luyện, thi đấu của các vận động viên để các HLV, chuyên gia đề ra giáo án, bài tập phù hợp.

Bên cạnh đó, các trung tâm đào tạo VĐV còn đẩy mạnh số hóa các bài tập, từng môn tập và kiểm tra, đánh giá các VĐV được tối ưu hóa bằng các phần mềm tích hợp AI. Chế độ ăn, dinh dưỡng cũng được quan tâm một cách khoa học nhờ sử dụng trang thiết bị hiện đại khi chữa trị chấn thương cho các VĐV.

Các sự kiện thể thao ứng dụng AI có thể kể đến như: giải chạy ảo “Brave Đà Nẵng” có hơn 3.400 VĐV tham gia nhằm cổ vũ lực lượng tuyến đầu chống dịch, đồng thời nêu cao tinh thần tập luyện thể thao trong cộng đồng. Cuộc đua ghi nhận trên 900 VĐV đã hoàn thành mục tiêu đề ra.

Chuyển đổi số trong thể thao: Một cách tiếp cận - Ảnh 7.

Giải chạy “Màu xanh hy vọng” cũng thu hút trên 2.000 VĐV đăng ký chạy tích lũy không giới hạn các nội dung 10km, 20km, 50km... sau đó sử dụng kết nối IoT trên đồng hồ để kết nối tới nền tảng ứng dụng AI của giải đấu. Hay tháng 4/2020, “giải đua xe đạp ảo” tức là người chơi cần có một chiếc xe đạp chuyên dụng có kết nối bluetooth tới các thiết bị cài đặt cảm biến điện tử thông minh và cài đặt ứng dụng ZWIFT trên điện thoại hoặc máy vi tính. Mọi dữ liệu về thông số của VĐV như tốc độ, chiến thuật... đều được ghi nhận và mô phỏng trên màn hình thông qua phần mềm quản lý giả lập...

Những rào cản trong CĐS trong thể thao

CĐS trong thể thao sẽ phụ thuộc rất nhiều vào ứng dụng công nghệ AI trong thể thao, tuy nhiên, sử dụng nó là không phải không có rủi ro:

Thứ nhất là rủi ro do AI mang lại: Rủi ro bắt nguồn từ những thứ không đúng theo sự kiểm soát của Tổng cục Thể dục thể thao hay của các liên đoàn, hiệp hội thể thao và các CLB thể thao. Vì thuật toán học máy thường được nhúng vào hệ thống AI phức tạp, nó sẽ không phân tích rõ ràng nhà phát triển thuật toán, người triển khai hệ thống hay đối tác chịu trách nhiệm về một lỗi và liệu thuật toán có sự cố, với một số dữ liệu được người dùng cung cấp cho nó hoặc với dữ liệu được sử dụng để đào tạo nó, có thể đến từ nhiều bên thứ ba cung cấp. Sự thay đổi môi trường và bản chất mạnh mẽ của công nghệ học máy khiến việc quy trách nhiệm cho một tác nhân cụ thể càng khó hơn.

Trên thực tế, tai nạn hoặc các quyết định trái pháp luật có thể xảy ra ngay cả khi không có sơ suất gì. Vì đơn giản là luôn có khả năng xảy ra quyết định không chính xác. Các giám đốc điều hành cần biết khi nào công ty của họ có khả năng phải đối mặt với trách nhiệm pháp lý hiện hành do ứng dung công nghệ AI gây ra.

Thứ hai là chi phí của công nghệ cao trong khi cơ sở hạ tầng để ứng dụng công nghệ AI trong CĐS còn hạn chế.

Thứ ba là chất lượng dữ liệu để kiểm tra và xác nhận kết quả AI chưa được chính xác.

Thứ tư là trình độ chuyên môn của nhân viên về nhậnv thức của AI còn hạn chế.

Cuối cùng là chưa có công cụ quản lý nhà nước trong lĩnh vực AI: Hiện nay, do sự phát triển nhanh của công nghệ nên chưa có một công cụ quản lý nhà nước được ban hành trong lĩnh vực AI này.

Kết luận

CĐS đã tăng cao hơn nhiều trên chương trình nghị sự của các CLB thể thao và DN hoạt động trong lĩnh vực này bởi vì những lợi ích mà CĐS trong thể thao mang lại là rất lớn. Song song với nó là những rủi ro tiềm ẩn do AI gây ra. Các CLB và các DN thể thao cần có cái nhìn chiến lược trong CĐS trong ngành thể thao. Họ cần xem xét cách các công nghệ số có thể được ứng dụng không chỉ để nâng cao chất lượng trải nghiệm của các fan hâm mộ mà còn để đổi mới DN, tăng khả năng số hóa trên toàn DN đặc biệt là DN thể thao.

Khả năng số hóa và khả năng lãnh đạo thúc đẩy CĐS trong thể thao nhằm đổi mới và thay đổi tổ chức là 2 yếu tố chính để đáp ứng thử thách CĐS này.

Tài liệu tham khảo

[1] Enterprise Artificial Intelligence Transformation, A Playbook for the Next Generation of Business and Technology Leaders by Rashed Haq; Published by John Wiley & Sons, Inc., Hoboken, New Jersey. Published simultaneously in Canada; Copyright © 2020 by Rashed Haq.

[2] CONNECTED, INTELLIGENT, AUTOMATED, The Definitive Guide to Digital Transformation and Quality 4.0 by N. M. RADZIWILL; Publisher's Cataloging-in-Publication Data Published 2020.

[4] Artificial Intelligence for Marketing, Practical Applications by Jim Sterne, Copyright © 2017 by Rising Media, Inc. Published by John Wiley & Sons, Inc., Hoboken, New Jersey. Published simultaneously in Canada

[6] Nguồn từ: https://tdtt.gov.vn/

(Bài viết đăng ấn phẩm in Tạp chí TT&TT số 6 tháng 6 năm 2021)