Đắk Lắk: Áp dụng khoa học công nghệ để giảm nghèo bền vững

Ứng dụng thương mại số để thoát nghèo

Trong thời kỳ đại dịch COVID-19 đang diễn biến phức tạp hiện nay, việc tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp theo phong cách truyền thống càng trở nên bất khả thi. Người dân Đắk Lắk bắt đầu tìm đến với việc bán sản phẩm bằng công nghệ. Các sản phẩm nông sản đặc trưng như sầu riêng, bơ, hồ tiêu, cà phê… cũng từng bước lên sàn thương mại điện tử (TMĐT) của Sendo, Lazada….

Nói về vấn đề này, ông Huỳnh Ngọc Dương - Phó Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Đắk Lắk chia sẻ: "Sở Công Thương tỉnh Đắk Lắk đã chủ động hợp tác với tập đoàn bán lẻ số một thế giới - Amazon. Trong xu hướng hội nhập và công nghệ 4.0 như hiện nay, thương mại điện tử phải đặt lên hàng đầu, giao dịch qua các sàn này cũng ngày càng cao hơn. Bên cạnh đó, từng địa phương cũng cần lên kế hạch xây dựng sàn TMĐT để phục vụ cho xuất khẩu. Trong thời gian sắp tới, Đắk Lắk sẽ tiếp tục thực hiện kế hoạch này".

Cùng với Sở Công Thương tỉnh, Liên minh HTX tỉnh Đắk Lắk đã giúp các HTX, tổ hợp tác có đông phụ nữ dân tộc thiểu số xây dựng mô hình, tiếp cận ứng dụng công nghệ 4.0 và kết nối tìm đối tác mở rộng kinh doanh. Cuối năm 2019, UNDP đã triển khai dự án "Hỗ trợ phụ nữ dân tộc thiểu số phát triển kinh tế nhờ áp dụng công nghệ của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0". Dự án hỗ trợ và tạo điều kiện cho 450 phụ nữ dân tộc thiểu số có thể tự mở rộng phát triển sản xuất kinh doanh. Sáng kiến này nhằm tận dụng tối đa những cơ hội mà CMCN 4.0 đem lại.

Dự án bao gồm: Nền tảng TMĐT tạo điều kiện cho các đơn vị sản xuất nhỏ lẻ có thể tiếp cận thị trường và hệ thống chuỗi giá trị. Các giải pháp tài chính hiện đại như ngân hàng điện tử, thanh toán điện tử, bảo hiểm vi mô. Truyền thông đa phương tiện và các nền tảng số khác để giúp bà con tiếp cận với hình thức học trực tuyến, đào tạo kỹ năng, đào tạo khởi nghiệp và nắm bắt được các thông tin về cách phòng ngừa và giảm thiểu tác động của thiên tai. Các công nghệ sản xuất mới như nông nghiệp thông minh hay nền tảng blockchain để truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Các dữ liệu và công cụ được sử dụng để cung cấp thông tin theo thời gian thực về phản hồi của người dân và hỗ trợ hoạch định chính sách.

Hiện nay, hơn 60% HTX ở tỉnh Đắk Lắk đã tham gia các sàn TMĐT để có thể tiếp cận thị trường tiêu thụ sản phẩm bền vững, chủ động hơn. Có thể thấy, khi được hướng dẫn áp dụng công nghệ, chị em phụ nữ dân tộc thiểu số không còn bỡ ngỡ khi sử dụng các thiết bị kết nối Internet, có thể tìm được những thông tin để truy xuất nguồn gốc nông sản, như giới thiệu của chị Thân Thị Hà, Giám đốc Vận hành chương trình Tổ chức tầm nhìn thế giới tại Việt Nam: "Chúng tôi hiện nay cũng đã giúp họ về trang thiết bị, tập huấn kỹ thuật và họ đã đang áp dụng phương pháp truy xuất nguồn gốc sản phẩm sử dụng công nghệ thông tin, giúp cho người dân, đặc biệt là nhóm dân tộc thiểu số, phụ nữ dân tộc thiểu số ngày càng có cuộc sống tốt đẹp hơn".

Mô hình nông nghiệp thời đại mới áp dụngkhoa học kỹ thuật

Không chỉ có sự quan tâm chỉ đạo của lãnh đạo tỉnh cũng như sự tham mưu của các sở, ban, ngành… bản thân người dân Đắk Lắk cũng nỗ lực không ngừng trong công cuộc xóa đói, giảm nghèo bền vững. Nhiều hộ gia đình đã đẩy mạnh ứng dụng khoa học kỹ thuật trong sản xuất nông nghiệp để nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, tăng giá trị thu nhập trên một đơn vị diện tích, trong đó tập trung vào một số sản phẩm nông nghiệp chủ lực như cà phê, rau, heo, gà…Tập trung thay đổi phương thức sản xuất từ truyền thống sang hiện đại, tập trung phát triển các mô hình nông nghiệp 4.0 như ứng dụng thiết bị cảm biến nhằm số hóa các yếu tố: như nước, phân, thuốc, nhiệt độ; các mô hình trong nhà kính, nhà màng, các mô hình chăn nuôi khép kín…Đồng thời, triển khai các biện pháp đẩy mạnh ứng dụng trên diện rộng công nghệ cao trong nông nghiệp để sản xuất các sản phẩm hàng hóa có năng suất, chất lượng và khả năng cạnh tranh cao.

Nhiều mô hình nông nghiệp thời đại mới đã được áp dụng và mang lại hiệu quả cao như mô hình nuôi lợn sạch, mô hình nuôi dê bán chăn thả, mô hình trồng xen các cây công nghiệp dài ngày và cây ngắn ngày. Nhiều gia đình đã lập trang trại chăn nuôi dê, bò, lợn, cá, gà... có vốn kết hợp áp dụng khoa học kỹ thuật, chịu khó tiết kiệm và đã thoát nghèo bền vững, cuộc sống được cải thiện. Nhiều hộ làm ăn có lãi đã có nhà xây, xóa nhà tạm bợ, mua được xe máy, các đồ dùng sinh hoạt có giá trị.

Các chính sách phát triển sản xuất, đa dạng hóa sinh kế và nhân rộng mô hình giảm nghèo tại tỉnh Đắk Lắk đã thực hiện và nhân rộng các mô hình giảm nghèo hiệu quả. Công tác tuyên truyền các chính sách về công tác giảm nghèo nhằm nâng cao ý thức trách nhiệm của cán bộ và người dân được đẩy mạnh. Các giải pháp giảm nghèo được xây dựng phù hợp, tạo điều kiện cho các hộ nghèo phát triển kinh tế, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Giảm nghèo nhờ tăng cường công nghệ thông tin và khoa học kỹ thuật

Với tính chất địa lý đặc trưng của vùng đất cao nguyên, UBND tỉnh đã tập trung áp dụng khoa học kỹ thuật và công nghệ thông tin vào hoạt động sản xuất công nghiệp và nông nghiệp.

Tính đến cuối năm 2020, đã có gần 20 đề án nâng cao năng lực kỹ thuật áp dụng sản xuất sạch trong công nghiệp (kinh phí hơn 1,3 tỷ đồng), 42 đề án xây dựng mô hình ứng dụng máy móc tiên tiến (gần 17 tỷ đồng), 11 đề án hỗ trợ cơ sở công nghệ thông tin (CNTT) tham gia hội chợ, triển lãm (768 triệu đồng), 7 đề án nâng cao năng lực quản lý về tổ chức thực hiện các hoạt động khuyến công (292 triệu đồng)... Nội dung hiệu quả nhất trong chương trình khuyến công giai đoạn này là hỗ trợ máy móc thiết bị cho các cơ sở CNTT. Cụ thể, 5 năm qua đã có 42 đề án được triển khai, với tổng kinh phí gần 17 tỷ đồng, tập trung vào việc ứng dụng cơ giới hóa, tự động hóa trong chế biến, đóng gói nông sản, chế tạo cơ khí, sản xuất hàng tiêu dùng, hàng xuất khẩu...

Bên cạnh chuyển giao máy móc thiết bị cho các cơ sở CNTT, các đề án…cũng hỗ trợ các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất nâng cao năng lực kỹ thuật áp dụng sản xuất sạch trong công nghiệp; nâng cao năng lực quản lý về tổ chức thực hiện các hoạt động khuyến công và bình chọn, tôn vinh các sản phẩm CNTT tiêu biểu.

Gần đây nhất, vào tháng 6 vừa qua, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 1497/QĐ-UBND với mục tiêu nhằm tiếp tục động viên mọi nguồn lực xã hội đầu tư vào sản xuất công nghiệp, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng tăng tỷ trọng giá trị công nghiệp; chú trọng phát triển công nghiệp chế biến nông – lâm sản, cơ khí phục vụ sản xuất và đời sống nhân dân, giải quyết việc làm, tăng thu nhập, xây dựng nông thôn mới.

Tổng kinh phí thực hiện chương trình khuyến công trên địa bàn tỉnh khoảng 55 tỷ đồng; trong đó nguồn khuyến công quốc gia là 7 tỷ đồng, khuyến công địa phương 22 tỷ đồng, còn lại là đối ứng của đơn vị thụ hưởng và các nguồn lực xã hội khác. Đặc biệt, tỉnh đã huy động mọi nguồn lực xã hội tham gia hỗ trợ hoạt động khuyến công, góp phần phát triển ngành công nghiệp, nhất là lĩnh vực chế biến nông sản, cơ khí chế tạo và sản xuất hàng xuất khẩu; khuyến khích các cơ sở CNTT ứng dụng khoa học công nghệ tiên tiến, sử dụng tiết kiệm năng lượng, nguyên, nhiên vật liệu để giảm thiểu ô nhiễm môi trường và nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh.

Không dừng lại ở việc áp dụng khoa học kỹ thuật, tỉnh Đắk Lắk còn đẩy mạnh mục tiêu ứng dụng công nghệ số, thương mại điện tử (TMĐT) để giảm nghèo bền vững. Kế hoạch phát triển TMĐT của tỉnh giai đoạn 2021 - 2025 cũng xác định rõ mục tiêu: có 40% dân số tham gia mua sắm trực tuyến; 60% doanh nghiệp vừa và nhỏ tiến hành hoạt động kinh doanh trên các sàn giao dịch TMĐT; 100% siêu thị, trung tâm thương mại, các cơ sở mua sắm lớn hiện đại bảo đảm được việc thanh toán và cho phép người tiêu dùng thanh toán không dùng tiền mặt; 100% các đơn vị cung cấp điện, nước, viễn thông, truyền hình chấp nhận thanh toán không dùng tiền mặt và cung cấp hóa đơn điện tử cho người tiêu dùng...

Quyết tâm giảm hộ nghèo: phấn đấu không ai bị bỏ lại phía sau

Theo thông tin từ Sở Lao động Thương binh và Xã hội Đắk Lắk, tỷ lệ hộ nghèo chung toàn tỉnh hiện còn 9,33%. Trong đó, tỷ lệ hộ nghèo là đồng bào dân tộc thiểu số còn 12,43%. Để đạt được kết quả này tỉnh đã kết hợp chặt chẽ giữa chính sách giảm nghèo với phát triển kinh tế - xã hội và quốc phòng, an ninh. Ngoài ra, tỉnh cũng huy động đóng góp từ người dân để thực hiện các dự án đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng thiết yếu trên địa bàn, nhất là khu vực vùng nông thôn, dân tộc thiểu số (DTTS), miền núi. Công tác đầu tư hạ tầng được triển khai kịp thời, trọng tâm, dân chủ, công khai, sát nhu cầu người dân.

Kế hoạch thực hiện Chương trình mục tiêu giảm nghèo bền vững năm 2021 được tỉnh Đắk Lắk phấn đấu thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững, hạn chế tái nghèo và phát sinh nghèo mới, góp phần thực hiện mục tiêu tăng trưởng kinh tế, đảm an sinh xã hội, cải thiện đời sống, tăng thu nhập của người dân, đặc biệt là ở các địa bàn nghèo, tạo điều kiện cho người nghèo, hộ nghèo tiếp cận thuận lợi các dịch vụ xã hội cơ bản (y tế, giáo dục, nhà ở, nước sinh hoạt và vệ sinh, tiếp cận thông tin) và hoàn thành mục tiêu giảm tỷ lệ hộ nghèo giai đoạn 2021-2025.

Hiện nay, Chính phủ chưa ban hành chuẩn nghèo tiếp cận đa chiều áp dụng cho giai đoạn 2021-2025; tuy nhiên, trên cơ sở ước thực hiện giảm tỷ lệ hộ nghèo giai đoạn 2016-2020, mức tăng chuẩn nghèo các giai đoạn trước đây và hướng dẫn của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, tỉnh Đắk Lắk dự kiến mức giảm tỷ lệ hộ nghèo bình quân hàng năm của tỉnh giai đoạn 2021-2025 từ 1,5 - 2%/năm; tỷ lệ hộ nghèo trong đồng bào dân tộc thiểu số giảm từ 3-4%/năm.