Chính phủ Australia đã thông qua một đạo luật cho thấy phần nào tương lai cho Facebook và bạn đọc truyền thông trên toàn thế giới.
Đạo luật Thương lượng Truyền thông Tin tức (News Media Bargaining Code), được thông qua cuối tháng 2/2021 của Australia, buộc các nền tảng công nghệ lớn phải trả tiền cho các nhà xuất bản cho nội dung tin tức.
Đây là đạo luật đầu tiên này đã được tranh luận sôi nổi trong những tháng gần đây, với việc Facebook và Google phản đối phiên bản ban đầu của đạo luật, vốn sẽ cho phép các phương tiện truyền thông thương lượng riêng rẽ hoặc tổng thể - và đưa ra phân xử ràng buộc nếu các bên không thể đạt được một thỏa thuận.
Facebook thậm chí đã đóng cửa các trang tin tức ở Australia vào tuần trước để phản đối luật được đề xuất, nhưng sau đó đã khôi phục sau khi quốc gia này thực hiện một số thay đổi đối với bộ luật. Cuối tuần trước, phát ngôn viên của Facebook đã trao đổi cho CNN Business biết nội dung bị ảnh hưởng đã được khôi phục.
Đây là một dịp quan trọng cho cả ngành công nghiệp tin tức và các ngành công nghệ. Rod Sims, cơ quan quản lý cạnh tranh, người đã viết ra đạo luật, coi đây là một động thái sẽ "giải quyết sức mạnh thị trường mà Google và Facebook rõ ràng nắm giữ".
Tại sao điều này lại quan trọng đối với các nước ngoài Australia?
Các nhà xuất bản đã phàn nàn trong nhiều năm rằng hai gã khổng lồ công nghệ đã chiếm lĩnh phần lớn quảng cáo của các tờ báo, nguồn thu chính của các tờ báo. Đáp lại, các công ty công nghệ, cho biết họ đang cung cấp một cái gì đó có giá trị - bằng cách kết nối thế giới - và các nhà quảng cáo chỉ đang theo đuổi một phần nổi.
Những cuộc tranh luận nội bộ này gây ra hậu quả cho tất cả chúng ta vì sự thiếu hụt nguồn thu thập tin tức được tài trợ tốt sẽ làm suy yếu nền dân chủ.
Vì vậy, các nhà lập pháp và quản lý từ Australia đến Mỹ đang xem xét các mô hình khác nhau để khiến Facebook và Google phải trả một phần chi phí thu thập tin tức.
Họ cho rằng các công ty công nghệ đang tận dụng các nguồn tin tức và thông tin mà không quan tâm đến khả năng tồn tại của các tổ chức truyền thông.
Mặt khác, các giám đốc điều hành công nghệ cho biết các trang web tin tức đang tự do cung cấp nội dung của họ cho các công cụ tìm kiếm và nền tảng xã hội. Facebook và Google đều cho biết họ muốn hợp tác với các hãng tin tức và tham gia vào các mối quan hệ tài chính, nhưng cả hai công ty cũng phản đối một số chi tiết cụ thể của đạo luật của Úc.
Điểm mấu chốt là các quốc gia khác cho biết họ sẽ đi theo sự tiên phong của Australia.
Ai sẽ được hưởnglợi từ những giao dịch này?
Một trong những người ủng hộ luật lớn nhất là News Corp của Rupert Murdoch, đã vận động có hành động chính trị đối với các đại gia công nghệ (Big Tech) trong nhiều năm. News Corp đã đạt được một thỏa thuận với Google vào tuần trước.
Các tổ chức truyền thông lớn khác ở Australia cũng sẽ nhận được đánh giá từ Facebook. Nhưng còn các tổ chức truyền thông mới thì sao?
"Các đơn vị tin tức khu vực cũng có thể bỏ lỡ", Australian Broadcasting Corporation cho biết.
Một số nhà lập pháp ở Australia cũng bày tỏ lo ngại tương tự về việc dòng tiền chảy đến Murdoch nhưng không phải là một loạt các hãng tin tức.
Các quốc gia khác sẽ làm gì và khi nào?
Các quan chức ở Canada và các quốc gia khác cho biết muốn xây dựng các phiên bản luật riêng của các nước này. Tuy nhiên, các mốc thời gian hiện chưa rõ ràng.
Giám đốc điều hành Facebook Nick Clegg cho biết trong một bài đăng trên blog rằng công ty "sẵn sàng hợp tác với các nhà xuất bản tin tức". Ông mô tả kế hoạch trả "ít nhất 1 tỷ USD nữa" cho ngành công nghiệp tin tức "trong ba năm tới", tương tự như các cam kết của Google.
