Doanh nghiệp muốn phát triển cần thúc đẩy chuyển đổi số “bao trùm” và "chuyển đổi kép”

Tại Hội nghị Thường trực Chính phủ làm việc với các doanh nghiệp (DN) nhỏ và vừa (DNNVV) Việt Nam với chủ đề "Nhà nước kiến tạo, doanh nghiệp và vừa Việt Nam bứt phá trong kỷ nguyên mới" diễn ra chiều nay 27/2, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và lãnh đạo các Bộ, ngành đã nhấn mạnh nhiều giải pháp.

Đảm bảo phát triển theo hướng bền vững

Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, năm 2024, dưới sự lãnh đạo của Đảng, mà thường xuyên, trực tiếp là Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đứng đầu là đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự ủng hộ, đồng lòng của Nhân dân… chúng ta đã đạt và vượt toàn bộ 15 chỉ tiêu chủ yếu, với nhiều kết quả nổi bật trên tất cả các lĩnh vực.

“Và trong thành tựu chung của đất nước, có sự đóng góp của cộng đồng DN, trong đó có các DNNVV. Năm 2025, tình hình quốc tế và khu vực tiếp tục phức tạp, nhưng yêu cầu đặt ra cao hơn, với mục tiêu tăng trưởng ít nhất 8%, tạo đà, tạo lực, tạo thế cho mục tiêu tăng trưởng 2 con số trong những năm tới, đòi hỏi cả hệ thống chính trị, toàn dân và cộng đồng DN phải nỗ lực, vào cuộc, phát huy cơ chế Đảng lãnh đạo, nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ”, Thủ tướng nhấn mạnh.

Để thúc đẩy, tạo ra các giá trị tăng trưởng, phát triển tích cực mới, Thường trực Chính phủ đã có các cuộc làm việc với các DN nhà nước, các ngân hàng thương mại, DN tư nhân lớn và hôm nay tiếp tục gặp gỡ với các DNNVV để thúc đẩy mục tiêu tăng trưởng.

Trong sự phát triển này, Thủ tướng chỉ đạo, yêu cầu phải đảm bảo theo hướng bền vững, trên cơ sở ổn định chính trị, bảo đảm an sinh xã hội, không hy sinh tiến bộ, công bằng, an sinh xã hội và môi trường để chạy theo tăng trưởng đơn thuần.

Thủ tướng kêu gọi tinh thần đại đoàn kết toàn dân tộc, kết hợp sức mạnh dân tộc và thời đại, phát huy tình dân tộc, nghĩa đồng bào, "cùng làm, cùng hưởng, cùng chiến thắng, cùng phát triển" trên cơ sở lợi ích hài hóa, rủi ro chia sẻ, hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, DN và người dân, phát triển DNNVV như mong muốn, đóng góp tích cực phát triển đất nước nhanh, mạnh, bền vững.

DN là động lực quan trọng để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế

Trên quan điểm báo cáo và đề xuất, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) Nguyễn Đức Tâm cho biết, năm 2024, các DNNVV tiếp tục có những bước phát triển tích cực, đóng góp quan trọng vào nền kinh tế. GDP của nước ta năm 2024 ước tăng 7,09%, trong đó, khu vực công nghiệp và xây dựng, nơi tập trung phần lớn các DNNVV, tăng 8,24%, đóng góp trên 45% vào tổng giá trị tăng thêm của nền kinh tế.

Hơn nữa, các DNNVV trong lĩnh vực dịch vụ cũng ghi nhận sự tăng trưởng mạnh mẽ. Giá trị tăng thêm của khu vực dịch vụ năm 2024 đạt 7,38%, cao hơn so mức tăng 6,9% của năm 2023. Đặc biệt, các ngành bán buôn, bán lẻ, vận tải, kho bãi, tài chính, ngân hàng và bảo hiểm đều có mức tăng trưởng ấn tượng, trong đó có đóng góp đáng kể của khu vực DNNVV… "Chính điều này cho thấy sự phục hồi và phát triển bền vững của các DNNVV trong bối cảnh kinh tế toàn cầu còn nhiều biến động".

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả tích cực trên cũng cho thấy một tồn tại chính là, phần lớn DNNVV hiện nay vẫn chưa tham gia được vào hoạt động xuất khẩu và chuỗi giá trị khu vực và toàn cầu. Mặc dù chiếm trên 90% về số lượng DN nhưng chỉ đóng góp khoảng 25% tổng kim ngạch xuất khẩu hàng năm.

Hơn nữa, số lượng DN trong nước tham gia sản xuất và xuất khẩu gián tiếp hoặc trực tiếp chỉ chiếm 8,2% và liên kết giữa các các DN trong nước với các DN FDI rất hạn chế… Điều này làm cản trở quá trình chuyển giao công nghệ giữa doanh nghiệp FDI và DN trong nước.

Để khắc phục những hạn chế trên, tạo đà phát triển bền vững, Thứ trưởng Nguyễn Đức Tâm cho rằng, cộng đồng DN nói chung, đội ngũ DNNVV nói riêng cần phát huy mạnh mẽ hơn nữa vai trò, sứ mệnh của mình trong phát triển kinh tế - xã hội đất nước.

Cùng với đó, đối với các bộ, ngành, địa phương cần: Thống nhất cao nhận thức về vai trò đặc biệt quan trọng của DN nói chung, DNNVV nói riêng; tập trung hoàn thiện thể chế, pháp luật, xác định thể chế là "đột phá của đột phá", tạo mọi điều kiện cho người dân, DN gia nhập và rút lui khỏi thị trường, tiếp cận các nguồn lực sản xuất kinh doanh; tập trung cải cách hành chính, giải quyết nhanh các thủ tục đầu tư, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho DN, dự án…

Đẩy mạnh phát triển Chính phủ điện tử, Chính phủ số để giúp DN tiếp cận thông tin và các dịch vụ công thuận lợi, nhanh chóng, góp phần nâng cao mức độ tin cậy với môi trường kinh doanh và bộ máy quản lý nhà nước.

“Đặc biệt, đẩy mạnh việc triển khai thực hiện Nghị quyết số 57- NQ/TW của Trung ương và Nghị quyết số 03/NQ-CP của Chính phủ; khẩn trương ban hành văn bản hướng dẫn các chính sách mới, đột phá đã được Quốc hội cho phép thí điểm về đầu tư, tài chính, đấu thầu, thử nghiệm có kiểm soát, cơ chế quỹ, đầu tư mạo hiểm, quỹ khoa học công nghệ và thương mại hóa kết quả nghiên cứu của DN... ”, Thứ trưởng Nguyễn Đức Tâm nhấn mạnh.

Cũng để hoàn thiện gia tăng các giải pháp phát triển, Thứ trưởng Nguyễn Đức Tâm nhấn mạnh đến yếu tố then chốt là cần đẩy mạnh triển khai các chương trình, giải pháp hỗ trợ DN đổi mới sáng tạo (ĐMST), thúc đẩy chuyển đổi số (CĐS), đặc biệt là CĐS bao trùm, "chuyển đổi kép”…

Và đối với cộng đồng DN, DNNVV cần nỗ lực cao hơn, quyết tâm lớn hơn, hành động quyết liệt hơn để phát huy vai trò, trách nhiệm của mình trong phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH), tiên phong đi đầu trong ĐMST, ứng dụng khoa học công nghệ; cần bám sát diễn biến của thị trường để chủ động thích ứng, điều chỉnh kế hoạch sản xuất kinh doanh (SXKD), cắt giảm chi phí hoạt động; hoàn thiện quy trình sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm nhằm đáp ứng các tiêu chuẩn tham gia chuỗi cung ứng của các DN lớn, DN FDI; không ngừng học hỏi, chủ động trang bị kiến thức, điều kiện, bản lĩnh để nâng cao năng lực cạnh tranh, vươn tầm khu vực và quốc tế…

Ở quan điểm đề xuất phát triển, Chủ tịch Hiệp hội DNNVV Việt Nam Nguyễn Văn Thân mong muốn Chính phủ sớm quy định cụ thể đối với các DN lớn trong và ngoài nước khi tham gia các dự án trọng điểm quốc gia; có chính sách ưu đãi đối với DN lớn và DN FDI theo tỷ lệ nội địa hóa ít nhất là 30% và các mức ưu đãi sẽ tăng dần tương ứng theo mức tăng tỷ lệ nội địa hóa (theo thông lệ quốc tế); giảm thuế cho toàn bộ khối DNNVV để nuôi dưỡng nguồn thu, hỗ trợ tái đầu tư vào SXKD; khuyến khích hệ thống các tổ chức tín dụng đẩy mạnh hình thức cho vay thế chấp dựa trên tài sản hình thành trong tương lai…

“Hiệp hội DNNVV đề xuất được tham gia theo dõi, giám sát, đánh giá độc lập quá trình xây dựng và thực thi pháp luật, và các chương trình, kế hoạch phát triển của Nhà nước liên quan đến kinh tế tư nhân nói chung và DNNVV nói riêng; tham gia vào Hội đồng quản lý của các quỹ hỗ trợ Nhà nước liên quan đến DNNVV; thực hiện cung cấp một số dịch vụ công...”, Chủ tịch Nguyễn Văn Thân nhấn mạnh.

Ở quan điểm khác, ông Đặng Hồng Anh, Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam đề xuất, kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các ngân hàng thương mại, tùy quy mô, dành khoảng từ 5 - 20.000 tỷ đồng cho các DNNVV vay với lãi suất ưu đãi với các điều kiện cấp tín dụng rõ ràng, cụ thể; gia hạn thời gian nộp thuế thu nhập DN ít nhất 6 - 12 tháng đối với DNNVV; tăng cường đơn giản hoá thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian thực hiện 30 - 50%; tổ chức các chương trình đào tạo, tư vấn nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và ứng dụng công nghệ thông tin, CĐS.

Một nội dung quan trọng, được coi là giải pháp giúp các DN phát triển, Thứ trưởng Bộ TT&TT Phạm Đức Long nhấn mạnh chính là DN cần tăng cường, áp dụng đổi mới công nghệ và CĐS, vì đây là công cụ để các DNNVV bứt phá trong kỷ nguyên mới.

Và để làm tốt điều này, Thứ trưởng Phạm Đức Long cho biết Bộ TT&TT đang dự thảo Đề án này với tinh thần đổi mới công nghệ và CĐS cho DNNVV với các mục tiêu: Hình thành các DNNVV ĐMST có trình độ chuyên môn hóa cao, có khả năng đổi mới mạnh mẽ và có tiềm năng phát triển với chất lượng cao; có các DNNVV phát triển chuyên nghiệp trong các lĩnh vực cốt lõi của nền tảng công nghiệp và các mắt xích then chốt trong chuỗi công nghiệp, với năng lực ĐMST vượt trội, làm chủ công nghệ cốt lõi, có thị phần cao tại các phân khúc thị trường gắn kết DN trong nước với các doanh nghiệp FDI.

Nhiệm vụ cùng suy nghĩ, cùng làm

Kết luận tại Hội nghị, Thủ tướng nêu một số định hướng, nhiệm vụ, giải pháp với các DNNVV để các cơ quan, DN cùng suy nghĩ, cùng làm.

Thứ nhất, các DNNVV phải góp phần đắc lực, hiệu quả thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước đã ban hành để phát triển DNNVV như mong muốn theo mục tiêu đề ra, đặc biệt là trong phát triển kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ, kinh tế tri thức, thúc đẩy đổi mới sáng tạo.

Thứ hai, các DNNVV phát huy tinh thần dân tộc, tính tự lực, tự cường, chủ động, sáng tạo để vươn lên và vượt qua giới hạn của bản thân để phát triển cao hơn, vươn từ DNNVV thành DN lớn.

Thứ ba, các DNNVV tích cực, hiệu quả trong tham gia nghiên cứu, xây dựng, hoàn thiện thể chế phù hợp với kinh tế thị trường, với thực tiễn đất nước, xuất phát từ thực tiễn để đề xuất giải pháp tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc mà trong thực tế đang gặp phải.

Thứ tư, các DNNVV khai thác hiệu quả các tài nguyên của đất nước và đặc biệt là nguồn lực con người.

Thứ năm, các DNNVV đẩy mạnh hợp tác quốc tế, chuyển giao công nghệ, khoa học quản lý, huy động nguồn vốn từ bên ngoài, tham gia quá trình hội nhập của đất nước, tham gia chuỗi giá trị toàn cầu, đa dạng hóa thị trường, sản phẩm, chuỗi cung ứng.

Thứ sáu, các DNNVV đẩy mạnh hơn nữa công tác an sinh xã hội, xóa đói giảm nghèo, tham gia xây dựng nhà ở xã hội, đặc biệt là cho người trẻ, người khó khăn, người thu nhập thấp, xóa nhà tạm, nhà dột nát trong năm 2025./.