Sức ép để doanh nghiệp Việt Nam có thể cạnh tranh trực tuyến thành công

Doanh số bùng nổ nhưng số lượng nhà bán hàng giảm

Theo Báo cáo toàn cảnh Thị trường sàn bán lẻ trực tuyến 2024 & Dự báo 2025 do Metric phát hành mới đây, tổng doanh số của 5 sàn thương mại điện (TMĐT) phổ biến nhất tại Việt Nam hiện nay (Shopee, Lazada, TikTok Shop, Tiki và Sendo) trong năm 2024 đạt 318,9 nghìn tỷ đồng, tăng trưởng 37,36% so với năm 2023.

Đồng thời, tổng sản lượng tiêu thụ cũng đạt 3.421 triệu sản phẩm, tăng mạnh 50,76%. Những con số cho thấy sức mua của thị trường vẫn duy trì ở mức cao.

Tuy nhiên, số lượng cửa hàng phát sinh đơn hàng lại giảm 20,25%, phản ánh sự cạnh tranh ngày càng khốc liệt. Nhiều nhà bán hàng nhỏ lẻ hoặc hoạt động không hiệu quả đã phải rời bỏ thị trường, nhường chỗ cho những thương hiệu có chiến lược kinh doanh rõ ràng, danh mục sản phẩm phù hợp với thị hiếu và khả năng vận hành linh hoạt hơn.

Dữ liệu cũng cho thấy, nửa cuối năm 2024 ghi nhận mức tăng trưởng doanh số đáng kể nhờ vào hàng loạt sự kiện mua sắm lớn như mùa tựu trường, Ngày Phụ nữ Việt Nam (20/10), Ngày Nhà giáo Việt Nam (20/11), Giáng sinh, Tết Dương lịch và Tết Nguyên đán.

Những dịp này tạo ra nhu cầu mua sắm cao, mở ra cơ hội cho nhà bán tận dụng các chương trình khuyến mãi, đa dạng hóa danh mục sản phẩm theo xu hướng tiêu dùng và đẩy mạnh các hoạt động tiếp thị.

Bên cạnh đó, Shop Mall trên Shopee và TikTok Shop ghi nhận mức tăng trưởng doanh số mạnh mẽ (lần lượt 69,79% và 181,31%), phản ánh xu hướng người tiêu dùng ngày càng ưu tiên lựa chọn thương hiệu uy tín và cửa hàng có độ tin cậy cao. Điều này đặt ra yêu cầu cho các nhà bán lẻ về việc nâng cao trải nghiệm mua sắm, cải thiện chất lượng dịch vụ và xây dựng chiến lược phát triển bền vững để duy trì vị thế cạnh tranh trên thị trường.

Sự trỗi dậy của hàng nhập khẩu và thay đổi trong hành vi tiêu dùng

Năm 2024 chứng kiến sự gia tăng đáng kể của hàng nhập khẩu với hơn 324 triệu sản phẩm được đưa vào Việt Nam, tạo ra 14,2 nghìn tỷ đồng doanh số, mức tăng trưởng lần lượt 37,9% và 42,9% so với cùng kỳ. Điều này cho thấy người tiêu dùng Việt Nam không còn quá e ngại khi đặt mua sản phẩm từ nước ngoài. Sự thay đổi này xuất phát từ một số yếu tố chính như hệ thống logistics được cải thiện giúp thời gian vận chuyển nhanh hơn, giảm thiểu rủi ro thất lạc hoặc giao hàng chậm.

Bên cạnh đó, các nền tảng TMĐT cũng cung cấp chính sách đổi trả, bảo vệ người tiêu dùng tốt hơn, giúp giảm rủi ro khi mua hàng từ nước ngoài.

Ngoài ra, giá cả cạnh tranh từ các thương hiệu quốc tế cũng là yếu tố quan trọng, khi nhiều sản phẩm nhập khẩu có giá tốt hơn nhờ vào chi phí sản xuất thấp. Đây là tín hiệu quan trọng cho các doanh nghiệp (DN) nội địa, đòi hỏi họ phải tối ưu sản phẩm và chiến lược giá để có thể cạnh tranh với các thương hiệu quốc tế.

Làm đẹp, Nhà cửa - Đời sống, Thời trang nữ là 3 ngành hàng mang lại doanh số nhiều nhất cho các sàn TMĐT. Tuy nhiên, Bách hóa - Thực phẩm mới là ngành hàng nổi bật với mức tăng trưởng lên đến 76,3% - cao nhất trong số các ngành hàng.

Xu hướng này cho thấy sự thay đổi rõ rệt trong hành vi mua sắm, khi người tiêu dùng ngày càng ưu tiên đặt hàng trực tuyến thay vì mua sắm tại chợ truyền thống hoặc siêu thị. Những yếu tố thúc đẩy sự tăng trưởng của ngành này bao gồm sự tiện lợi và tốc độ giao hàng nhanh hơn, giúp người tiêu dùng tiết kiệm thời gian đáng kể.

Ngoài ra, các chương trình khuyến mãi và mã giảm giá hấp dẫn cũng khiến việc mua thực phẩm online trở nên kinh tế hơn.

Trong top 10 thương hiệu đứng đầu, Vinamilk là thương hiệu nội địa duy nhất, còn lại là các thương hiệu đến từ Mỹ, Trung Quốc,… Tuy nhiên, Vinamilk có mức tăng trưởng khá tốt khi đã tăng 2 bậc so với năm 2023, lên vị trí thứ 7 và tăng trưởng 49,08%.

Thị trường TMĐT Việt Nam năm 2024 chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ với nhiều xu hướng nổi bật, từ sự gia tăng doanh số ấn tượng đến sự thay đổi trong hành vi tiêu dùng. Trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt, các DN bán lẻ cần nắm bắt và tận dụng các cơ hội từ các dịp mua sắm lớn, tối ưu chiến lược sản phẩm và nâng cao trải nghiệm khách hàng để duy trì và phát triển thị phần.

Sự trỗi dậy của hàng nhập khẩu và thay đổi nhu cầu tiêu dùng cũng tạo ra thách thức không nhỏ cho các DN trong nước, nhưng đồng thời cũng mở ra cơ hội mới để nâng cao chất lượng và cạnh tranh hiệu quả hơn. Để thành công, các nhà bán lẻ cần sáng tạo, linh hoạt và sẵn sàng thích ứng với các xu hướng mới trong thị trường TMĐT đầy biến động này./.