Hồng Kông hỗ trợ các startup vượt "bão" Covid-19 như thế nào?

Mặc dù sụt giảm mạnh về GDP giống như các nền kinh tế khác, nhưng Hồng Kông đã cho thấy những dấu hiệu phục hồi trở lại với mức tăng trưởng nhanh. Một trong những yếu tố đóng góp chính là Hồng Kông đã duy trì được môi trường hấp dẫn cho các công ty khởi nghiệp (startup).

Theo Jayne Chan, người đứng đầu StartmeupHK của InvestHK, số startup ở Hồng Kông đã tăng từ khoảng 3.100 vào năm 2019 lên tới hơn 3.300 vào năm 2020, với các công ty có tới 10.000 nhân viên "đóng đô" tại 116 không gian làm việc chung, vườn ươm và trung tâm hỗ trợ. StartmeupHK của InvestHK là nhóm chuyên trách của văn phòng chính quyền Hồng Kông có nhiệm vụ quảng bá Hồng Kông như một điểm đến startup.

"Kết quả này cho thấy hai điều: Đầu tiên là có khả năng phục hồi cho các startup. Nếu có cơ hội kinh doanh hoặc vấn đề cần giải quyết, thì sẽ có cơ quan giải quyết ngay. Thứ hai, Hồng Kông có các nền tảng cơ bản có thể được gọi là mạnh mẽ".

Cơ hội thu hút đầu tư

Một báo cáo của KPMG thăm dò phản ứng của các startup Hồng Kông trước những quan ngại về kinh tế - xã hội gần đây cho thấy tổng số vốn đầu tư vào các startup - bao gồm vốn đầu tư mạo hiểm của chính quyền, các đầu tư hỗ trợ và vốn đầu tư mạo hiểm tư nhân - đạt khoảng 2,45 tỷ USD cho năm tài chính 2019/2020.

Điều này khá thuận lợi so với với các nước láng giềng Đông Nam Á, nơi mà các startup công nghệ của 10 quốc gia Đông Nam Á mới huy động được 7,7 tỷ USD vào năm 2019 và 8,2 tỷ USD vào năm 2020.

Ngoài ra, theo số liệu của Tech in Asia, trong cùng thời kỳ, các ngành nhận được nhiều đầu tư là các ngành công nghệ tài chính (fintech), hậu cần (logistics) và trí tuệ nhân tạo (AI).

Chan cho hay: "Chính quyền đã ưu tiên những lĩnh vực nhất định mà chúng tôi muốn phát triển. AI và robot, fintech - là những lĩnh vực được mong đợi - và còn có lĩnh vực công nghệ thành phố thông minh". Những lĩnh vực này phù hợp với kế hoạch về chuyển đổi số nền kinh tế Hồng Kông của chính quyền.

Chan cho biết thêm: "Các startup rất xuất sắc trong việc phát triển các ứng dụng thương mại mới và mở rộng quy mô rất nhanh - điều đó có nghĩa là tác động của các startup đối với các lĩnh vực như việc làm và mở ra thị trường mới là rất lớn. Nền kinh tế của Hồng Kông cũng như khu vực khởi nghiệp vô cùng đa dạng".

Chan chỉ ra các yêu cầu niêm yết của Sở giao dịch chứng khoán Hồng Kông đối với các công ty công nghệ sinh học đã được nới lỏng vài năm trước đây chính một ví dụ về việc chính quyền liên tục rà soát lại các chính sách của mình, bất kể ngành nghề nào, để tạo ra một môi trường kinh doanh thân thiện với cho các công ty.

Cô giải thích: "Chúng tôi nhận ra rằng các công ty công nghệ sinh học mất nhiều thời gian hơn trước khi họ có thể thực sự tiến vào thị trường - chi phí cần thiết để đưa một sản phẩm ra thị trường là vô cùng lớn".

Về nguồn vốn từ khu vực tư nhân, Chan cho biết có nhiều chương trình và vườn ươm hỗ trợ cho các startup vẫn còn ở giai đoạn sơ khai, như các chương trình trong vòng hạt giống. Khi các startup tiến tới các vòng gọi vốn series A, B hoặc C, các công ty đầu tư mạo hiểm sẽ tham gia để tiếp vốn ở cấp tiếp theo.

Hỗ trợ toàn diện

Sự hỗ trợ không chỉ tạo ra một cơ sở vững chắc cho đầu tư. Các công viên khoa học thuộc Công viên Khoa học và Công nghệ Hồng Kông và Cyberport có nhiều mạng lưới ở nước ngoài mà các startup có thể khai thác, từ phát triển nhân tài công nghệ đến cơ sở hạ tầng như phòng thí nghiệm, trung tâm sản xuất và không gian làm việc.

Ngoài ra, Hồng Kông còn có Hội đồng Năng suất (HKPC), có thể hỗ trợ chuyên môn và kinh nghiệm trong lĩnh vực sản xuất. Ví dụ, một công ty công nghệ y tế sản xuất thiết bị y tế có thể tiếp cận HKPC để tìm và kết nối với một đối tác có khả năng đáp ứng năng lực sản xuất chính xác mà họ cần. Chan giải thích: "Hội đồng có thể tư vấn cho các startup về công ty nào có thể hợp tác để sản xuất các lô thiết bị nhất định".

Đối với StartmeupHK, đơn vị này được thành lập với nhiệm vụ đảm bảo các startup nước ngoài được thành lập tại Hồng Kông có thể dễ dàng tiếp cận được 3 nhu cầu cơ bản: vốn, tài năng và tiếp cận thị trường.

Chan đưa ra ví dụ về cách StartmeupHK đã giúp kết nối BuyHive, một công ty giúp các tập đoàn ở nước ngoài tìm nguồn cung ứng thiết bị bảo vệ cá nhân (PPE), với Dun & Bradstreet, công ty cung cấp các giải pháp phân tích dữ liệu. Là kết quả của các hoạt động thành công bắt nguồn từ các nghiên cứu sâu về cách thị trường Trung Quốc hoạt động để tạo ra đủ PPE, BuyHive đã tập hợp một tập hợp dữ liệu đầy đủ thông tin chi tiết, như các chỉ báo về tình hình công ty tồi tệ như thế nào ở một quốc gia so với một quốc gia khác hoặc hiệu quả của chuỗi cung ứng.

Sự hợp tác cho phép Dun & Bradstreet tiếp cận thị trường và cung cấp thông tin đó như một phần của đợt chào hàng lớn hơn cho khách hàng của mình, trong khi BuyHive nhận được quyền truy cập vào các công cụ phân tích dữ liệu cho nền tảng của mình, giúp đảm bảo tính xác thực của các nguồn PPE.

Hồng Kông cũng tổ chức Ngày hội StartmeupHK hàng năm, một chuỗi sự kiện kéo dài một tuần tập trung vào các ngành mà Hồng Kông có thế mạnh cạnh tranh hoặc mang lại cơ hội hấp dẫn cho các công ty để nắm bắt lợi thế.

"Chúng tôi đã thấy rất nhiều cơ hội. Tại sự kiện đầu tiên có 5.000 người tham gia. Năm trước đó - chúng tôi chuyển hoàn toàn lên mạng do đại dịch - và chúng tôi có 180.000 người tham gia".

Ngoài các bài phát biểu và thảo luận về nhiều chủ đề khác nhau như sức khỏe, công nghệ bất động sản (proptech) và đầu tư vào môi trường, xã hội và quản trị, ấn bản ngày hội năm nay có giới thiệu startup, các cuộc thi hackathon và nhiều hoạt động khác được nhiều bên tổ chức gồm Finnovasia, WHub và Brinc,...

Chan cho biết sự kiện trên không chỉ mang lại cơ hội truyền thông, đào tạo mà còn giúp kết nối kinh doanh và kết nối mạng lưới trên phạm vi rộng. "Chúng tôi muốn kết nối các startup với các nhà đầu tư, chúng tôi muốn cho họ cơ hội chào hàng, chúng tôi muốn giới thiệu hệ sinh thái mạnh mẽ như thế nào ở Hồng Kông", cô khẳng định.

"Về cơ bản, chúng tôi muốn mang lại giá trị cho các startup. Một hệ sinh thái startup mạnh mẽ và sôi động đồng nghĩa với việc có nhiều người tham gia làm việc ở các vị trí giá trị cao, điều kiện sống được cải thiện và kỳ vọng có tác động xã hội, môi trường tốt hơn cho Hồng Kông nói chung".

Festival StartmeupHK hàng năm hỗ trợ, giới thiệu và kết nối hệ sinh thái startup của Hồng Kông với thế giới. Sự kiện kéo dài một tuần bao trùm các ngành và chủ đề mà các nhà sáng lập công nghệ quan tâm, bao gồm các cuộc nói chuyện của các diễn giả nổi tiếng, các demo, hội thảo, hội chợ việc làm, thuyết trình ý tưởng startup, kết hợp giữa nhà đầu tư và doanh nghiệp và nhiều hoạt động khác.

Sức hấp dẫn của hệ sinh thái khởi nghiệp ở Hồng Kông

Khi nói về hệ sinh thái startup ở châu Á, Đông Nam Á thường là suy nghĩ đầu tiên của mọi người. Tuy nhiên, Hồng Kông được cho là sắp trở thành điểm nóng cho hoạt động khởi nghiệp trong khu vực.

Hồng Kông hiện là nơi có tổng cộng 3.360 startup, nằm trong số 30 hệ sinh thái startup hàng đầu trên khắp thế giới và vốn đang đổ vào Hồng Kông. Trong năm tài chính kết thúc vào tháng 3/2020, số lượng các giao dịch đầu tư mạo hiểm đã tăng lên mức cao nhất trong kỷ lục, với 140 thương vụ với tổng trị giá 1,39 tỷ USD.

Thêm vào đó, Hồng Kông có một số lợi thế để đạt được điều đó, như vị trí ở Vùng Vịnh Lớn (Greater Bay Area) và mạng lưới tài nguyên phong phú cho các startup. Trên hết, Hồng Kông có một nền văn hóa thúc đẩy những đổi mới có tác động và một năng lượng kinh doanh mạnh mẽ - được gọi là tinh thần HK10X - nuôi dưỡng những ý tưởng tuyệt vời.

Vị trí là chìa khóa

Hasan Gadjali, đồng sáng lập startup cảm biến ảnh nhiệt Meridian Innovation, ra mắt vào năm 2017 cho biết: "Chúng tôi chọn Hồng Kông để bắt đầu vì chúng tôi thấy Trung Quốc là một trong những thị trường lớn nhất cho công nghệ của mình.

Sinh ra ở Indonesia và được đào tạo tại Mỹ, Gadjali đã quyết định bước vào lĩnh vực kinh doanh sau 20 năm làm việc tại Omnivision. Gadjali và những người đồng sáng lập của mình bị thúc đẩy bởi nhu cầu về công nghệ cảm biến xuất hiện cùng với sự gia tăng của AI và các hệ thống thông minh, và họ đã xác định được khoảng trống trên thị trường cho các giải pháp hình ảnh nhiệt chi phí thấp.

Họ đã nghiên cứu một số địa điểm tiềm năng trong nước, như Hoa Kỳ và Thổ Nhĩ Kỳ. Cuối cùng, họ quyết định chọn Hồng Kông. Ngoài việc Hồng Kông là một cửa ngõ vào Trung Quốc, Hồng Kông còn có một số yếu tố khác khiến nơi này trở nên hấp dẫn.

Hồng Kông ở Khu vực Vịnh Lớn và gần trung tâm sản xuất của Thâm Quyến, nơi sản xuất 90% thiết bị điện tử trên thế giới. Trong khi phần kỹ thuật xử lý của Meridian Innovation được thực hiện ở Hồng Kông, các mô-đun được xây dựng xuyên biên giới ở Trung Quốc.

Gadjali chia sẻ: "Khi ở gần như vậy, thời gian quay vòng sẽ giảm đáng kể. Điều này cho phép Meridian Innovation xây dựng các mô-đun của mình hiệu quả hơn, cho phép công ty phân phối sản phẩm đến khách hàng với tốc độ nhanh hơn so với việc chọn thiết lập ở nơi khác.

Môi trường thuận lợi và giàu nguồn lực

Tuy nhiên, khởi đầu của startup Meridian Innova ở Hồng Kông rất khó khăn. Gadjali nói: "Chúng tôi đang cố gắng thành lập một công ty ở một đất nước mà chúng tôi không quen thuộc. Chúng tôi thậm chí không thể mở tài khoản ngân hàng".

May mắn thay, anh ấy và những người đồng sáng lập của mình đã có thể khai thác hệ sinh thái hỗ trợ phong phú của thành phố để đưa Meridian Innovation thành công.

Meridian Innovation chuyển sang Invest Hong Kong, chi nhánh đầu tư trực tiếp nước ngoài của chính quyền thành phố, để tìm kiếm sự giúp đỡ trong việc xây dựng thành phố. Từ đó, họ quyết định tham gia chương trình ươm tạo tại Công viên Khoa học và Công nghệ Hồng Kông (HKSTP), được chính phủ phát động vào năm 2001, nhằm thúc đẩy sự phát triển của đổi mới và công nghệ trong thành phố.

"Tất cả những gì tôi cần lo lắng là thiết bị của tôi, con người của tôi và xây dựng sản phẩm". HKSTP cung cấp cho các startup nhiều nguồn tài nguyên khác nhau, từ các chương trình hỗ trợ đến các cơ sở nghiên cứu và phát triển. Làm việc với Phòng thí nghiệm cảm biến của HKSTP đã cho phép Meridian Innovation phát triển nguyên mẫu và bắt đầu thử nghiệm quy trình sản xuất.

Việc có quyền truy cập vào Phòng thí nghiệm cảm biến cũng cho phép Gadjali thực sự tập trung vào sản phẩm và đảm bảo mang đến các giải pháp sáng tạo cho thị trường.

Anh cho biết: "Chúng tôi không phải lo lắng về việc chi tiền để xây dựng hoặc duy trì cơ sở vật chất. Tất cả những gì tôi cần lo lắng là thiết bị, con người và việc thực sự xây dựng sản phẩm".

Công ty hiện sản xuất 3.000 - 4.000 đơn vị cảm biến mỗi tháng tại Hồng Kông và có kế hoạch chuyển sản xuất sang Trung tâm Vi điện tử sắp tới của HKSTP, điều này sẽ cho phép công ty mở rộng quy mô sản xuất.

Một công ty khác đã quyết định gọi Hồng Kông là quê hương là Ampd Energy. Được thành lập vào năm 2014, startup này sản xuất các hệ thống pin phục vụ như một giải pháp thay thế xanh hơn cho các máy phát điện diesel được sử dụng trong các công trường xây dựng.

Brandon Ng, đồng sáng lập của Ampd Energy, giải thích: "Có rất nhiều hệ thống con tham gia và bạn không thể tự mình xây dựng tất cả chúng. Chúng tôi nhanh chóng nhận ra rằng rất nhiều chuỗi cung ứng cho những gì chúng tôi muốn xây dựng đã có ở miền nam Trung Quốc".

Mặc dù công ty có thể đã thành lập ở Thâm Quyến, nhưng Ng và người đồng sáng lập cảm thấy rằng cơ hội cho sản phẩm của Ampd Energy thực sự nằm ngoài Trung Quốc, và Hồng Kông trở thành địa điểm hoàn hảo. "Hồng Kông cho phép chúng tôi tiếp cận máy móc của khu liên hợp công nghiệp Trung Quốc, nhưng đó cũng là một cửa ngõ ra khỏi Trung Quốc để tiếp thị sản phẩm của chúng tôi trong khu vực".

Ngoài ra, Hồng Kông là nơi Ampd Energy thực sự tìm thấy thị trường ngách của mình. Khi Ng và người đồng sáng lập lần đầu tiên khởi nghiệp, họ đã định vị sản phẩm như một nguồn cung cấp năng lượng dự phòng cho các hệ thống quan trọng ở những nơi như bệnh viện và trung tâm dữ liệu. Tuy nhiên, họ đã không thể mở rộng quy mô kinh doanh thành công.

Sau sự kiện ra mắt ở Hồng Kông, startup này đã được một giám đốc từ Gammon Construction, một trong những công ty xây dựng lớn nhất thành phố, quan tâm và đặt vấn đề liệu giải pháp của họ có thể được sử dụng để cung cấp năng lượng cho các công trường xây dựng, vốn phụ thuộc nhiều vào máy phát điện chạy bằng dầu diesel hay không.

Đó là một bước ngoặt cho công ty. "Với máy phát điện diesel, bạn phải đối phó với tiếng ồn, ô nhiễm, cường độ carbon, các yêu cầu vận hành và bảo trì, và các rủi ro về an toàn. Sản phẩm của chúng tôi giải quyết tất cả các vấn đề vận hành đó. Công ty quyết định tăng gấp đôi việc xây dựng và hiện đang cung cấp cho gần 50 dự án xây dựng ở Hồng Kông, với sự mở rộng các công trình ra quốc tế", theo Ng.

Kết nối và uy tín

Ampd Energy cũng được hưởng lợi từ các nguồn lực sẵn có cho các startup ở Hồng Kông. Giống như Meridian Innovation, startup này cũng tham gia vào chương trình ươm tạo của HKSTP. Làm như vậy cho phép công ty tiếp cận với các chương trình cố vấn và cơ hội kết nối, cũng như con đường kết nối với những người cùng chí hướng khác để trao đổi và chia sẻ ý tưởng.

Đối với Ng, lợi ích lớn nhất mà Ampd Energy nhận được khi trở thành một phần của hệ sinh thái HKSTP là sự tín nhiệm mà nó mang lại cho công ty. "Là một startup, uy tín luôn là một thách thức và việc có được mối quan hệ liên kết chắc chắn sẽ mở ra nhiều cánh cửa".

Ngoài ra, ở một nơi quốc tế như Hồng Kông đã mở ra cơ hội cho Ng kết nối với các nhà lãnh đạo doanh nghiệp toàn cầu, những người cũng đã coi Hồng Kông là quê hương của họ.

Ông giải thích: "Có rất nhiều công ty quốc tế đã thiết lập cửa hàng ở Hồng Kông, đã xây dựng cơ sở kinh doanh tại đây, và những người lãnh đạo các doanh nghiệp này cũng ở đây. Hồng Kông cũng là nơi thuận lợi để kết nối với các hệ sinh thái startup khác trong khu vực và kết nối với mọi người ở đây."

Điểm đến: Hồng Kông

Cả Ng và Gadjali đều đồng ý rằng việc thành lập startup của mình ở Hồng Kông là một quyết định đúng đắn cho doanh nghiệp của họ. "Hồng Kông có những yếu tố mà chúng tôi cần: có nguồn nhân tài, vốn, sự gần gũi với chuỗi cung ứng mà chúng tôi cần xây dựng và khuôn khổ quốc tế cần có để thành lập một công ty", Ng chia sẻ.

"Là một thành phố quốc tế, Hồng Kông trung lập giữa Trung Quốc và Mỹ, vừa có sự tự do, khả năng công nghệ và nhân lực chất lượng", Gadjali đồng tình.

Trên tất cả, Hồng Kông là nơi thúc đẩy sự đổi mới và sẵn sàng tạo ra cơ hội cho bất kỳ doanh nghiệp nào đến với nơi này.

"Điều tuyệt vời ở Hồng Kông - cả trong quá khứ và cho đến ngày nay - là người dân ở đây không ngại khác biệt", Ng nói. Và Hồng Kông là nơi lý tưởng để hỗ trợ startup.

Ng cho biết: "Hồng Kông có các nguồn lực để bạn tìm kiếm những người ủng hộ bạn, những người sẽ giúp quá trình xây dựng doanh nghiệp của bạn dễ dàng hơn một chút"./.