Những hành lang pháp lý quan trọng cho phát triển đô thị thông minh tại Việt Nam

Những hành lang pháp lý quan trọng cho phát triển ĐTTM

Ngày 01/7/2014, Bộ Chính trị ra Nghị quyết số 36-NQ/TW về đẩy mạnh ứng dụng, phát triển CNTT đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững và hội nhập quốc tế. Tiếp đó, ngày 01/11/2016, tại Hội nghị lần thứ 4 Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XII) đã ban hành Nghị quyết số 05-NQ/TW về một số chủ trương, chính sách lớn, nhằm tiếp tục đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao chất lượng tăng trưởng, năng suất lao động, sức cạnh tranh của nền kinh tế, trong đó chỉ rõ: ưu tiên phát triển một số ĐTTM. Đây là các chủ trương quan trọng của Bộ Chính trị và ban chấp hành Trung ương Đảng để Chính phủ có các bước triển khai tiếp theo cho việc phát triển thành phố thông minh tại Việt Nam.

Cụ thể, Chính phủ đã ban hành Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 36-NQ/TW và Nghị quyết số 05/NQ-TW; Quyết định số 1819/QĐ-TTg ngày 26/10/2015 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Chương trình quốc gia về ứng dụng CNTT trong hoạt động của cơ quan nhà nước giai đoạn 2016 – 2020; Ngày 11/01/2018, Bộ TT&TT cũng ban hành Công văn số 58/BTTT-KHCN về việc hướng dẫn các nguyên tắc định hướng về CNTT và truyền thông trong xây dựng ĐTTM ở Việt Nam.

Đặc biệt, ngày 1/8/2019, Thủ tướng đã ký Quyết định số 950/QĐ-TTg phê duyệt Đề án phát triển ĐTTM bền vững Việt Nam giai đoạn 2018 – 2025 và định hướng đến năm 2030. Đây có thể nói là một quyết định vô cùng quan trọng, tạo tiền đề, nền tảng, hành lang pháp lý cho sự phát triển của ĐTTM tại Việt Nam. Đề án 950 với 3 giai đoạn: Giai đoạn đến năm 2020; Giai đoạn đến năm 2025 và Giai đoạn định hướng đến năm 2030 đã trở thành một khung chiến lược cho triển khai ĐTTM.

Sau đó không lâu, ngày 27/9/2019, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 52-NQ/TW về một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc CMCN 4.0, trong đó yêu cầu tận dụng có hiệu quả các cơ hội do cuộc CMCN 4.0 đem lại để thúc đẩy quá trình đổi mới mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế gắn với thực hiện các đột phá chiến lược và hiện đại hoá đất nước. 

Đặc biệt, đối với lĩnh vực đô thị, mục tiêu đề ra đến năm 2025, có ít nhất 3 ĐTTM tại 3 vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc, phía Nam và miền Trung. Đến năm 2030, hình thành một số chuỗi ĐTTM tại các khu vực kinh tế trọng điểm phía Bắc, phía Nam và miền Trung; từng bước kết nối với mạng lưới ĐTTM trong khu vực và thế giới.

Chính quyền đồng hành cùng doanh nghiệp (DN) trong xây dựng ĐTTM

Dựa trên chủ trương xây dựng các ĐTTM của Chính phủ, nhiều địa phương ở Việt Nam đã bắt tay vào xây dựng và phê duyệt các đề án, định hướng phát triển ĐTTM, có thể kể đến như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Bình Dương, Hải Phòng… Đến nay, cả nước có khoảng 38 địa phương đã phê duyệt và triển khai các đề án, dự án về phát triển ĐTTM.

Trong quá trình đó, các công ty viễn thông, CNTT đóng vai trò tích cực và quan trọng trong việc giới thiệu các giải pháp xây dựng ĐTTM cho chính quyền. Tập đoàn VNPT đã tham gia hỗ trợ tư vấn, triển khai Chính phủ điện tử hướng tới Chính phủ số, ĐTTM tại các tỉnh, thành phố. Đến nay, các sản phẩm CNTT của VNPT đã triển khai tại 60/63 tỉnh, thành phố và tham gia tư vấn ĐTTM cho trên 40 tỉnh, thành phố. Đặc biệt, Tập đoàn VNPT đã triển khai giải pháp Trung tâm điều hành thông minh IOC, bộ não số cho công tác điều hành đô thị tại 29 tỉnh, thành phố.

Trong khi đó, Tập đoàn Viettel cũng cung cấp giải pháp trong rất nhiều lĩnh vực như: giải pháp mạng xã hội học tập trực tuyến hiện cung cấp cho 40.000 trường học, giải pháp bệnh viện thông minh, giao thông thông minh. Viettel cũng cung cấp hạ tầng trung tâm dữ liệu, hạ tầng điện toán đám mây dùng riêng trên nền tảng siêu hội tụ, trung tâm giám sát ATTT (SOC), camera giám sát ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI Camera). Viettel còn hợp tác với nhiều tỉnh/thành phố để triển khai chính phủ điện tử, ĐTTM. 

Với sự tham gia của các DN lớn trong lĩnh vực viễn thông - CNTT, việc xây dựng ĐTTM ở một số địa phương tại Việt Nam cũng bước đầu cho thấy những kết quả tích cực. Nhiều địa phương đã triển khai các hệ thống IOC, du lịch thông minh, giao thông thông minh, hệ thống điều hành điện tử.

Điển hình như thủ đô Hà Nội, một trong những địa phương đi đầu cả nước về việc triển khai xây dựng ĐTTM. Đến nay, Hà Nội đang thực hiện 17 chương trình ứng dụng công nghệ ở hầu hết các lĩnh vực lớn. Trong đó, thành phố tập trung xây dựng mối liên hệ giữa các cơ quan, ban, ngành, ứng dụng số hóa giúp tiết kiệm thời gian, chi phí và nâng cao hiệu quả làm việc với nhân dân, DN, hướng tới mục tiêu đưa dịch vụ số đến với mọi người và ở bất kỳ đâu. 

Bên cạnh đó, Hà Nội cũng thúc đẩy tiềm năng công nghệ qua nhiều cách như: chuyển toàn bộ đầu tư công sang thuê dịch vụ số; huy động mọi nguồn lực từ DN trên địa bàn; xây dựng hệ thống phần mềm quản lý nghiệp vụ; tích hợp và khai thác các dịch vụ số; ứng dụng tối đa các văn bản điện tử.

Các ứng dụng CNTT cũng được Hà Nội đẩy mạnh ứng dụng trên tất cả các lĩnh vực trọng yếu như: Y tế, giáo dục, giao thông, hành chính công… Mô hình "Khu dân cư, tổ dân phố điện tử" cũng được triển khai trên địa bàn nhiều quận, huyện của Thủ đô, như: Thanh Xuân, Bắc Từ Liêm, Hà Đông... Qua đó, nhận thức, kỹ năng của người dân trong việc sử dụng các ứng dụng CNTT phục vụ cuộc sống được nâng cao.

Hà Nội cũng thí điểm triển khai một số ứng dụng thông minh trong các lĩnh vực về giao thông vận tải như: thí điểm và mở rộng triển khai ứng dụng tìm kiếm và thanh toán trông giữ xe ô tô qua điện thoại di động (IParking); giám sát hoạt động của hệ thống xe buýt trên địa bàn thành phố bằng thiết bị GPS và ứng dụng công nghệ RFID trong quản lý, điều hành; về tài nguyên môi trường, đã hoàn thành xây dựng hệ thống gồm 10 trạm quan trắc môi trường không khí tự động phục vụ cho công tác quan trắc môi trường không khí Hà Nội, hệ thống quan trắc lượng mưa và bản đồ úng ngập trên Cổng Giao tiếp điện tử thành phố.

Những kết quả đó, bước đầu giúp thay đổi nhận thức, hành vi của một bộ phận người dân, tiến tới hình thành các công dân số trong một thành phố thông minh./.