Những hành vi lợi dụng bán hàng đa cấp để tuyển dụng trái phép

Theo các nội dung thu thập được, hoạt động của các DN này có những biểu hiện chung như sau: Những DN này đăng các nội dung quảng cáo trên phương tiện Internet (như website về việc làm, zalo, facebook…) về việc tuyển dụng nhân sự với các tiêu chí rất chung chung, dễ đáp ứng nhưng lại "rất hấp dẫn" về thu nhập, ví dụ như: Tuyển nhân viên kinh doanh: lương 10 triệu/tháng không cần kinh nghiệm và bằng đại học, thời gian làm việc linh động; Tuyển cộng tác viên online: làm ca 4 tiếng/ngày thu nhập 6 triệu/tháng chưa kể hoa hồng… Đối tượng của những đoạn quảng cáo này hướng đến thường là những người đang tìm kiếm việc làm hoặc các bạn sinh viên muốn đi làm thêm.

Khi nộp hồ sơ xin việc, các ứng viên được nhân viên tuyển dụng vẽ vời một tương lai tươi sáng thu nhập hàng trăm triệu một tháng cùng những chuyến du lịch, đào tạo tại nước ngoài, làm cho các ứng viên ham thích và muốn tham gia. Sau đó, nhân viên tuyển dụng bằng nhiều các biện pháp kể cả dụ dỗ và ép buộc người xin việc nộp các khoản tiền rất lớn với nhiều lý do (như phí đào tạo kỹ năng bán hàng, mua tài liệu kinh doanh…) hoặc bị yêu cầu mua một gói sản phẩm ban đầu để đầu tư hay "gia nhập" DN.

Sau khi đã nộp tiền, người tham gia, người được tuyển dụng có thể nhận được một khoản hoa hồng nhỏ để khuyến khích họ tuyển thêm người khác hoặc chính họ tiếp tục nộp thêm tiền có vị trí kinh doanh với mức hoa hồng cao hơn. Thực chất công việc của họ chỉ là tuyển được thêm người, bán hàng hóa với mức giá cao vô lý hoặc nộp thêm nhiều tiền nữa lên cấp bậc. Nếu không làm các các công việc trên thì họ cũng không nhận thêm được bất kỳ các khoản thu nhập nào. Trường hợp muốn khiếu nại về các khoản phí đã nộp, nạn nhân thường không có các chứng từ giao dịch với DN, các biên lai hay phiếu thu nộp tiền đều không có dấu của DN.

Để hạn chế những thiệt hại không đáng có cho người dân và có biện pháp xử lý đối với những DN bán hàng đa cấp (BHĐC) có những hành vi nêu trên, Cục CT&BVNTD lưu ý người dân một số thông tin cụ thể như sau:

Thứ nhất, kiểm tra DN đang tuyển dụng đã được cấp giấy chứng nhận kinh doanh theo phương thức đa cấp hay chưa?

DN hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp phải được đăng ký theo quy định của Nghị định số 40/2018/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp. Hiện nay, chỉ có 22 DN BHĐC đang hoạt động theo quy định của Nghị định số 40/2018/NĐ-CP (danh sách các DN BHĐC luôn được cập nhật trên website: vcca.gov.vn).

Thứ hai, lưu ý trong các giao dịch đối với DN BHĐC đã được cấp giấy chứng nhận: Cần ký và lưu giữ hợp đồng bằng văn bản với DN BHĐC: Về mặt pháp lý, căn cứ để ghi nhận một cá nhân là người tham gia BHĐC là việc giao kết hợp đồng tham gia BHĐC với DN hợp pháp. Do vậy, trong mọi trường hợp người tham gia cần ký hợp đồng bằng văn bản và phải lưu giữ 01 bản chính đã ký với DN BHĐC để có cơ sở yêu cầu DN đảm bảo các quyền và lợi ích chính đáng của mình trong quá trình hoạt động BHĐC.

Thứ ba, kịp thời cung cấp dấu hiệu vi phạm pháp luật của các DN BHĐC cho cơ quan có thẩm quyền: Trong quá trình theo dõi hoạt động của các DN BHĐC, trường hợp có những thắc mắc hoặc phát hiện các hành vi có dấu hiệu vi phạm pháp luật của các DN BHĐC như các biểu hiện nêu trên, người dân hoặc người tham gia BHĐC hãy cung cấp thông tin, chứng cứ đến: Cục CT&BVNTD - Bộ Công Thương để Cục CT&BVNTD có căn cứ xem xét và xử lý các hành vi vi phạm. Mọi thông tin của người khiếu nại và tố cáo đều được bảo mật theo quy định pháp luật.