Sách tinh gọn - Hướng đi tiềm năng trong hoạt động xuất bản

Chiều 14/4, tại Hà Nội, Cục Xuất bản In và Phát hành (XBI&PH), Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT) tổ chức hội nghị sơ kết đánh giá một năm triển khai nhiệm vụ phát triển thị trường sách tinh gọn.

Ông Nguyễn Nguyên, Cục trưởng Cục XBI&PH, Phó chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam, khẳng định sách tinh gọn sẽ phát triển trong tương lai của ngành xuất bản.

Ông cho rằng thị trường sách tóm tắt tồn tại cho đối tượng độc giả ít thời gian, muốn tiếp cận tri thức một cách nhanh gọn. Thực tế, đây là đối tượng độc giả của xã hội hiện đại, do vậy, sách tinh gọn là một thị trường đáp ứng nhu cầu của độc giả, là một thị trường tiềm năng.

“Có 6 tiêu chí chính tạo nên sự thành công của sách tinh gọn: dung lượng ngắn, cô đọng, đa dạng hình thức, nhanh tiếp cận và rẻ. Để làm được điều này, con đường phát triển của sách tinh gọn không thể thiếu công nghệ. Hiện nay, nhiều nền tảng công nghệ đang mạnh dạn đầu tư vào sách tóm tắt, đạt được những thành công nhất định”, ông Nguyễn Nguyên nhấn mạnh.

Cũng tại hội nghị, ông Nguyễn Ngọc Bảo, Phó Cục trưởng Cục XBI&PH cho biết, sau một năm triển khai, thị trường này đã thu nhận được những chuyển biến tích cực trong nhận thức của nhiều nhà xuất bản (NXB) và doanh nghiệp phát hành sách, giúp bạn đọc nhanh chóng tiếp cận nội dung chính, thông điệp của cuốn sách.

"Chủ trương phát triển sách tinh gọn là xu hướng mới, là thị trường tiềm năng, không mâu thuẫn với thị trường sách in. Đây là xu hướng phát triển của ngành xuất bản và của thị trường kinh doanh sách trong xu thế phát triển, hội nhập. Đã có 10 đơn vị làm sách tinh gọn, phát hành 973 đầu sách (cả sách in lẫn sách điện tử), gần 400.000 bản in sách giấy và hơn 100 triệu lượt đọc/nghe sách điện tử được thống kê trong năm qua", ông Bảo khẳng định.

Tham luận tại Hội nghị, đại diện công ty cổ phần REAVOL cũng khẳng định: "Sách tóm tắt là một xu hướng tất yếu của ngành xuất bản, tạo ra sự phong phú cho thị trường sách Việt Nam. Với các lợi thế như: ngắn gọn, cô đọng, dễ đọc, dễ tiếp thu, tiết kiệm thời gian cho bạn đọc đây thực sự là hướng đi tiềm năng trong hoạt động xuất bản. Nếu tất cả các bên cùng quan tâm, nỗ lực phát triển mảnh đất màu mỡ này thì chắc chắn sách tóm tắt sẽ ngày càng phát triển, mạng lại những trái ngọt cho ngành xuất bản ở Việt Nam và ngày càng thu hút được đông đảo độc giả quan tâm, ủng hộ".

Đại diện REAVOL cho biết, tính đến tháng 2/2023 đã có gần 7000 cuốn sách được tóm tắt và đăng tải lên nền tảng. Hơn 1 triệu người dùng đã tải và trải nghiệm ứng dụng REAVOL. Tổng số lượng khách hàng kích hoạt gói trung bình năm khoảng hơn 500.000 người.

Đại diện REAVOL cũng đưa ra các giải pháp để phát triển sách tinh gọn như: Nghiên cứu thị trường (Tạo khảo sát online, quan sát, phỏng vấn người dùng để tìm ra nhu cầu, xác định được những phương án khả thi cho hoạt động kinh doanh và tiếp cân thị trường); Liên kết với các NXB (Chú trọng tới hoạt động liên kết xuất bản với những NXB uy tín, có các cán bộ tâm huyết và chuyên môn nghiệp vụ cao để có được những bản sách tóm tắt chất lượng đến với người dùng…

Trong khi đó, ông Đinh Quang Hoàng, Giám đốc công ty Waka cho biết: Waka bắt đầu phát triển sách tinh gọn từ tháng 6/2022, cung cấp 600 tựa sách điện tử tóm tắt và hơn 1.000 sách nói tóm tắt, trung bình mỗi tựa sách tinh gọn của đơn vị này có hơn 492 người nghe. Một số tác phẩm sách tinh gọn thu hút nhất có thể kể đến "Đừng bao giờ đi ăn một mình", "Kinh tế học hài hước", "Lược sử tôn giáo"... đều vượt 1.000 lượt nghe.

Còn Voiz FM hiện có 50 tựa sách tinh gọn ở đủ thể loại. Những bản sách này được miễn phí toàn bộ cho người dùng để quảng bá cho nội dung gốc, tóm lược những bản sách nói 6 - 10 giờ xuống còn 20-45 phút.

Đại diện NXB Nông nghiệp nhận định, sách tinh gọn sẽ giúp bà con nông dân nhanh hơn nâng cao hiểu biết về kiến thức khoa học kỹ thuật nông nghiệp, có điều kiện tiếp cận và áp dụng kiến thức khoa học công nghệ, kỹ thuật tiên tiến, phát triển kinh tế hộ, kinh tế trang trại v.v.. tiếp cận với công nghệ thông tin thông qua sách, từng bước nâng cao dân trí; Góp phần xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc, đẩy nhanh tiến trình xóa đói giảm nghèo bền vững ở các vùng khó khăn, góp phần xây dựng nông thôn mới, tiến tới xây dựng và phát triển nông thôn Việt Nam theo hướng công nghiệp hóa và hiện đại hóa.

Các NXB chú trọng xuất bản sách tinh gọn

Trong năm qua, một số NXB đã chú trọng phát triển mảng sách tinh gọn, sách tóm tắt với nội dung cô đọng, xúc tích, bảo đảm tính khoa học. NXB Chính trị quốc gia Sự thật với bộ sách thường thức chủ nghĩa Mác - Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh được tinh gọn từ những bộ sách kinh điển được đông đảo bạn đọc đón nhận, đạt hiệu quả cao trong công tác tuyên truyền, góp phần quan trọng vào việc xây dựng nền tảng tư tưởng của Đảng.

Đến nay, NXB Chính trị quốc gia Sự thật xuất bản được 06 đầu sách tinh gọn (có dung lượng từ 28 - 92 trang) được tinh gọn từ các tác phẩm chính trị lớn như: Giới thiệu tác phẩm “Nguồn gốc của gia đình, của chế độ tư hữu và của nhà nước” của Ph. Ăngghen (tinh gọn còn 52 trang); Giới thiệu tác phẩm “Bút ký triết học” của V.I. Lênin (tinh gọn còn 76 trang) hoặc những tác phẩm lý luận cách mạng tiêu biểu có nội dung ngắn gọn súc tích như: Lịch sử nước ta của Chủ tịch Hồ Chí Minh (28 trang); Đề cương Văn hóa Việt Nam, Văn kiện tư liệu Đảng Cộng sản Việt Nam (32 trang)...

NXB TT&TT là một trong các NXB đi tiên phong việc tham xuất bản sách tinh gọn, với gần 20 đầu sách; đặc biệt bộ sách “Vang vọng lời nước non”, tuyển chọn những câu trích mang giá trị giáo dục và ý nghĩa nhân văn sâu sắc, tuyển chọn trong bộ sách Hồ Chí Minh toàn tập lần thứ ba. Ngoài ra, mảng tinh gọn về khoa học kỹ thuật như: Giản yếu về chuyển đổi số (CĐS); An toàn thông tin khi sử dụng mạng xã hội; Một số giải pháp đảm bảo an toàn cho học sinh khi sử dụng Internet; Sổ tay phòng chống mã độc và tấn công mạng cho người… cũng được NXB dành nhiều tâm huyết tổ chức phát hành theo cả hai phiên bản sách giấy và sách điện tử, được đông đảo bạn đọc đón nhận.

NXB TT&TT xuất bản cuốn sách “Ngành TT&TT: Tầm nhìn, sứ mệnh và khát vọng” của Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng với nội dung gồm 276 trích dẫn tiêu biểu, tinh gọn được chắt lọc từ 284 bài phát biểu, chỉ đạo của Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng từ năm 2018 đến nay về các lĩnh vực: viễn thông, công nghệ thông tin, báo chí truyền thông, đào tạo...

Bên cạnh đó, cuốn “Giản yếu về CĐS” có nội dung tinh gọn từ các cuốn sách CĐS quan trọng đã được xuất bản thời gian qua; bộ sách “Vang vọng lời nước non” (12 tập) với nội dung cô đọng, xúc tích dung lượng khoảng 100 trang phù hợp với nhiều đối tượng bạn đọc; bộ sách Havard Business Review (10 cuốn sách mỏng)...

NXB Nông nghiệp Việt Nam xuất bản 12 đầu sách ngắn (dung lượng 40 trang) như: Kỹ thuật trồng cây Chanh leo; Kỹ thuật trồng cây Mắc ca... nằm trong tủ sách “1001 cách cách làm ăn” mang tính cầm tay chỉ việc giúp người nông dân tiếp cận các phương thức và kỹ thuật sản xuất đạt hiệu quả cao.

NXB Khoa học và Công nghệ xuất bản các sách ngắn giới thiệu về các khu địa chất đặc thù của Việt Nam với những thông tin ngắn gọn, dễ hiểu phục vụ cho loại hình du lịch sinh thái và du lịch checking đang rất phổ biến hiện nay như: Khám phá Phja Oắc - Vùng núi của những đổi thay; Cẩm nang du lịch Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Non Nước Cao Bằng.../.