Tăng cường quản lý, đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trong TMĐT

Ngăn chặn hành vi lợi dụng TMĐT để buôn lậu, gian lận thương mại

Trong những năm qua, hoạt động TMĐT ở nước ta đã có những bước phát triển đáng kể, các hoạt động kinh doanh, mua bán trực tuyến ngày càng phổ biến đã và đang đem lại những giá trị, lợi ích to lớn cho doanh nghiệp (DN), người tiêu dùng và nhân dân, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Theo báo cáo cuối tháng 5/2022 của Bộ Công Thương, doanh thu TMĐT Việt Nam năm 2021 ước đạt 13,7 tỷ USD, tăng 16% so với năm 2020 và chiếm 6,5% tổng doanh thu bán lẻ cả nước. Việc phát triển TMĐT là một trong những yếu tố quan trọng nhằm thúc đẩy phát triển nền kinh tế Việt Nam.

Tuy nhiên, trong thời gian gần đây, tình hình dịch bệnh COVID-19 trên thế giới, khu vực và trong nước diễn biến phức tạp, nhu cầu tiêu dùng không qua tiếp xúc trực tiếp với tổ chức, cá nhân cung cấp sản phẩm hàng hóa của người tiêu dùng tăng cao, các tổ chức, cá nhân đã triệt để lợi dụng hoạt động TMĐT, chủ yếu là qua hoạt động chuyển phát nhanh, qua các trang mạng để quảng cáo, giới thiệu, cung cấp thông tin sai lệch về sản phẩm, chào bán các sản phẩm hàng hóa nhập lậu, hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ, hàng không có hóa đơn, chứng từ, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, hàng giả mạo nhãn hiệu nổi tiếng, hàng kém chất lượng, hàng hạn chế kinh doanh, hàng kinh doanh có điều kiện, hàng quá hạn sử dụng...

Dự báo trong thời gian tới, tình hình hoạt động lợi dụng môi trường TMĐT để buôn lậu, gian lận thương mại, kinh doanh hàng hóa nhập lậu, hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ, hàng không có hóa đơn, chứng từ, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, hàng giả mạo nhãn hiệu nổi tiếng, hàng kém chất lượng, hàng hạn chế kinh doanh, hàng kinh doanh có điều kiện, hàng quá hạn sử dụng... sẽ còn tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường.

Để chủ động phát hiện, đấu tranh ngăn chặn kịp thời, hiệu quả tình trạng trên, góp phần làm trong sạch môi trường kinh doanh, tạo niềm tin cho người tiêu dùng, thúc đẩy TMĐT phát triển bền vững, tránh thất thu thuế cho nhà nước, hạn chế tối đa những kẽ hở, không để các đối tượng lợi dụng hoạt động TMĐT để thực hiện các hành vi buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, tại công văn số 3986/VPCP-V.I ngày 28/6/2022, Phó Thủ tướng yêu cầu Ban Chỉ đạo 389 các bộ, ngành, địa phương tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả Kế hoạch số 399/KH-BCĐ389 ngày 10/10/2020 của Ban Chỉ đạo 389 quốc gia về tăng cường chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trong hoạt động TMĐT và các văn bản liên quan.

Đồng thời, chủ động, nắm chắc diễn biến tình hình, tăng cường kiểm tra, kiểm soát hoạt động TMĐT (quảng cáo, giới thiệu, chào bán, vận chuyển, giao nhận hàng hóa); đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ (KHCN) để kịp thời phát hiện, xử lý các hành vi kinh doanh hàng cấm, hàng nhập lậu, hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ qua mạng xã hội và các sàn TMĐT.

Cùng với đó là tăng cường công tác phối hợp giữa các đơn vị, lực lượng chức năng trong quá trình thực thi nhiệm vụ; kịp thời phát hiện những bất cập, sơ hở, chồng chéo để thống nhất kiến nghị, đề xuất cơ quan có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan.

Bên cạnh đó, đẩy mạnh việc tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật và kết quả phát hiện, xử lý các vụ việc vi phạm trong hoạt động TMĐT để nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật của các tổ chức, cá nhân; công bố, công khai rộng rãi số điện thoại, e-mail đường dây nóng của Ban Chỉ đạo 389 quốc gia và Ban Chỉ đạo 389 các cấp, bảo đảm thu thập, xử lý kịp thời tin báo từ người dân và DN về hành vi buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trên môi trường TMĐT theo đúng quy chế tiếp nhận, xử lý tin báo về buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả; có giải pháp hỗ trợ, nâng cao năng lực thực thi pháp luật về TMĐT cho đội ngũ làm công tác quản lý, thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm về TMĐT.

"Khen thưởng kịp thời đối với tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc; đồng thời, xử lý nghiêm những tập thể, cá nhân có hành vi bao che, tiếp tay, bảo kê cho các đối tượng buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trong hoạt động TMĐT", Phó Thủ tướng yêu cầu.

Phê duyệt các tiêu chí xây dựng nền tảng sàn TMĐT

Trước đó, ngày 27/6, Bộ TT&TT đã phê duyệt Kế hoạch thúc đẩy phát triển và sử dụng nền tảng số quốc gia về sàn TMĐT. Ngoài việc đáp ứng các chỉ tiêu tại Quyết định số 1034/QĐ-BTTTT ngày 21/7/2021 và Quyết định số 350/QĐ-BTTTT ngày 24/2/2022 về việc phê duyệt Kế hoạch đưa hộ sản xuất nông nghiệp lên sàn TMĐT, thúc đẩy phát triển kinh tế số nông nghiệp, nông thôn, thì nền tảng TMĐT phải bảo đảm các tiêu chí đáng chú ý liên quan đến người dùng. Cụ thể là số lượng người dùng đăng ký tài khoản trên sàn TMĐT; tỷ lệ tài khoản có tham gia hoạt động mua, bán trên sàn TMĐT so với tổng số tài khoản đã đăng ký; tổng số giao dịch thành công trên sàn TMĐT theo trang thông tin điện tử và theo ứng dụng di động; tổng giá trị giao dịch thành công trên sàn TMĐT; tổng số lượt truy cập trên sàn TMĐT; tỷ lệ tăng trưởng tài khoản mới bình quân so với tổng tài khoản đã có...