Thực hiện chuyển đổi số mạnh mẽ, hình thành hệ sinh thái "BHXH 4.0" tại Việt Nam

Triển khai toàn diện và đồng bộ

Công tác bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế (BHYT) đã huy động được sự vào cuộc mạnh mẽ của cả hệ thống chính trị từ Trung ương tới địa phương. Các tầng lớp nhân dân và người lao động (NLĐ) ngày càng nhận thức được tầm quan trọng và lợi ích, ý nghĩa thiết thực đem lại của chính sách BHXH, BHYT.

Với quyết tâm phấn đấu đạt mục tiêu BHXH, BHYT toàn dân, thời gian qua, song song với nỗ lực mở rộng lưới an sinh để ngày càng có nhiều người dân được đảm bảo cuộc sống và chăm sóc sức khoẻ từ các chính sách BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp (BHTN), chúng ta đã không ngừng hiện đại hoá công tác quản lý, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động gắn với tăng chất lượng phục vụ và chỉ số hài lòng của người dân đối với chính sách BHXH, BHYT.

Theo đó, công tác chuyển đổi số (CĐS), trọng tâm là Đề án số 06 của Chính phủ đã được triển khai quyết liệt ở lĩnh vực BHXH, BHYT và đem lại rất nhiều lợi ích, tiện ích cho người tham gia, thụ hưởng chính sách, được người dân, doanh nghiệp ghi nhận, hưởng ứng.

BHXH Việt Nam là cơ quan được Chính phủ giao chủ quản Cơ sở dữ liệu (CSDL) quốc gia về bảo hiểm theo Nghị định số 43/2021/NĐ-CP. Do đó, từ nền tảng công nghệ thông tin (CNTT) đã có, thời gian qua, BHXH Việt Nam đã ưu tiên tập trung làm giàu CSDL quốc gia về bảo hiểm; chủ động, phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa CSDL quốc gia về bảo hiểm với các CSDL quốc gia, CSDL chuyên ngành khác, tạo tiền đề quan trọng cho việc thúc đẩy các hoạt động nghiệp vụ trên môi trường số, cung cấp dịch vụ công (DVC) trực tuyến của Ngành nói riêng và thúc đẩy chuyển đổi số Quốc gia nói chung.

Thực hiện Đề án 06, BHXH Việt Nam là đơn vị đầu tiên đã kết nối thành công với CSDL quốc gia về dân cư ngay từ khi CSDL quốc gia về dân cư được đưa vào vận hành chính thức. Đến tháng 6/2024, hệ thống của BHXH Việt Nam đã xác thực hơn 96,8 triệu thông tin nhân khẩu trong CSDL do BHXH Việt Nam quản lý với CSDL quốc gia về dân cư, trong đó có 86,9 triệu người đang tham gia, thụ hưởng BHXH, BHYT, BHTN, chiếm 97,8% tổng số người tham gia (không bao gồm lực lượng vũ trang, thân nhân quân đội).

Việc đồng bộ, xác thực thông tin định danh của người tham gia, thụ hưởng chính sách BHXH, BHYT, BHTN với CSDL quốc gia về dân cư giúp chuẩn hóa dữ liệu giữa 2 CSDL quốc gia (dân cư và bảo hiểm), nâng cao tính chính xác của thông tin, dữ liệu, là tiền đề quan trọng để triển khai cung cấp các dịch vụ, tiện ích cho người tham gia, thụ hưởng .

Công tác CĐS nói chung, thực hiện Đề án số 06 của Chính phủ nói riêng đã tạo ra nhiều bước ngoặt, mang lại lợi ích to lớn, thiết thực không chỉ đối với người dân, doanh nghiệp mà còn cả với các cơ quan quản lý Nhà nước ở lĩnh vực BHXH, BHYT trong việc nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động; phòng chống, kịp thời phát hiện và xử lý gian lận, trục lợi quỹ BHXH, BHYT.

Cùng sự phối hợp, hỗ trợ của Bộ Công an, BHXH Việt Nam đã kết nối kỹ thuật, triển khai sử dụng tài khoản định danh điện tử quốc gia do Bộ Công an cấp (tài khoản VNeID) để đăng nhập và sử dụng ứng dụng VssID - BHXH số của ngành BHXH Việt Nam (triển khai từ tháng 10/2023).

Theo thống kê trên hệ thống của BHXH Việt Nam, đến nay đã có hơn 10 triệu lượt sử dụng tài khoản VNeID để đăng nhập ứng dụng VssID - BHXH số (trung bình mỗi tháng khoảng 1,3 triệu lượt). Việc triển khai này của BHXH Việt Nam đã giúp người dân có thêm lựa chọn sử dụng tài khoản khi có nhu cầu khai thác thông tin, sử dụng thẻ BHYT, thực hiện các DVC trực tuyến dành cho cá nhân trên ứng dụng VssID.

Bên cạnh đó, BHXH Việt Nam nỗ lực thực hiện các giải pháp để đẩy mạnh chi trả các chế độ bảo hiểm không dùng tiền mặt. Đến nay, có khoảng 64% số người hưởng nhận các chế độ BHXH, trợ cấp thất nghiệp qua tài khoản cá nhân tại khu vực đô thị, tăng khoảng 3% so với năm 2022

Hình thành hệ sinh thái "BHXH 4.0"

Với phương châm "lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm phục vụ", ngành BHXH Việt Nam cùng với các địa phương đã tập trung mọi nguồn lực, quyết liệt, triển khai mạnh mẽ việc ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số, từng bước hoàn thiện "hệ sinh thái BHXH 4.0".

Câu chuyện CĐS của Hà Nội - nơi có số thu và số chi BHXH, BHYT lớn nhất cả nước là một "điểm nhấn" trong hệ sinh thái BHXH 4.0. Hà Nội có số đơn vị, số người tham gia và hưởng chính sách BHXH, BHYT lớn, đa dạng, thường xuyên biến động. BHXH TP. Hà Nội đang quản lý trên 89.000 đơn vị, doanh nghiệp với 1,8 triệu lao động tham gia BHXH bắt buộc; trên 7,4 triệu người tham gia BHYT. BHXH Hà Nội cũng là đơn vị đầu tiên mở chiến dịch tuyên truyền, hướng dẫn cài đặt ứng dụng "VssID-BHXH số". Kết quả, 3,9 triệu người đã đăng ký giao dịch điện tử với cơ quan BHXH và được cấp tài khoản sử dụng ứng dụng VssID.

Để "hệ sinh thái BHXH 4.0" ngày càng hoàn thiện, BHXH Việt Nam cũng vào cuộc quyết liệt trong việc thực hiện Đề án 06 của Chính phủ về CĐS. Tổng Giám đốc Nguyễn Thế Mạnh cho biết, tính đến hết tháng 9/2022, hệ thống của BHXH Việt Nam đã xác thực được hơn 51,8 triệu thông tin nhân khẩu có trong CSDL quốc gia về Bảo hiểm với CSDL quốc gia về dân cư. Toàn quốc đã có hơn 11,5 nghìn cơ sở khám chữa bệnh BHYT thực hiện tra cứu thông tin thẻ BHYT bằng căn cước công dân gắn chip để phục vụ khám chữa bệnh BHYT (chiếm khoảng 90% tổng số cơ sở khám chữa bệnh BHYT trên toàn quốc) với hơn 2,9 triệu lượt tra cứu thành công.

BHXH Việt Nam cũng đang phối hợp với Bộ Công an triển khai công nghệ xác thực sinh trắc được tích hợp trên căn cước công dân gắn chip và trên CSDL quốc gia về dân cư, nhằm hạn chế và ngăn chặn trục lợi trong đóng - hưởng BHXH, BHYT.

Ngoài ra, BHXH Việt Nam đã hoàn thành việc cung cấp 100% dịch vụ công trực tuyến mức độ 4 cho tất cả các thủ tục hành chính của ngành; tích hợp, cung cấp 20 dịch vụ công thuộc 14 thủ tục hành chính của BHXH Việt Nam trên Cổng Dịch vụ công quốc gia, 7 dịch vụ công trên ứng dụng VssID. Tất cả các thủ tục hành chính của ngành đều được thực hiện trên không gian mạng.

Ngày 22/3/2024, Bộ Công an và BHXH Việt Nam đã thống nhất ban hành quy trình phối hợp triển khai thực hiện phát triển thanh toán không dùng tiền mặt trong công tác chi trả lương hưu, trợ cấp BHXH trên nền tảng CSDL quốc gia về dân cư nhằm vận động, tuyên truyền người dân nhận lương hưu, trợ cấp BHXH qua phương thức thanh toán không dùng tiền mặt, kết hợp xác minh, làm sạch dữ liệu người hưởng.

Thời gian tới, BHXH Việt Nam tiếp tục nỗ lực, quyết tâm tạo ra ngày càng nhiều tiện ích, dịch vụ mang lại lợi ích thiết thực cho người dân, doanh nghiệp với mục tiêu luôn được BHXH Việt Nam xác định “CĐS là nhiệm vụ quan trọng, then chốt để Ngành phục vụ tốt nhất người tham gia, thụ hưởng chính sách”, xứng đáng với niềm tin của Đảng, Nhà nước, Chính phủ và Nhân dân./.