Từ những người đam mê blockchain thông thường đến những người chơi lớn trong lĩnh vực công nghệ như cựu Giám đốc điều hành Twitter, Jack Dorsey, nhiều người đã cân nhắc. Nhưng web 3 là gì? Và nó sẽ trở thành một tiêu chuẩn cho cách chúng ta sống trực tuyến?
Được hình thành vào năm 2014 bởi người đồng sáng lập Ethereum, Gavin Wood, web 3 được hình dung là giai đoạn tiếp theo của sự phát triển của Internet. Đặc điểm chính của web 3 là World Wide Web sẽ được phân cấp thông qua công nghệ blockchain. Web 3 được xây dựng dựa trên các lần lặp lại hành vi của người dùng trước đó.
Về web 1, người dùng là người tiêu dùng nội dung, với các tương tác của họ được kiếm tiền bởi các công ty như Yahoo và Google. Sau đó, các nền tảng để tạo nội dung đã xác định web 2 và nội dung do người dùng tạo trên Facebook, YouTube và Instagram đã tạo nên trải nghiệm của chúng ta - với lợi nhuận vẫn đổ về các công ty công nghệ vận hành các trang web và ứng dụng này.
Web 3 có nghĩa là tạo điều kiện sở hữu cho người dùng, làm giảm sự tập trung của các tương tác trực tuyến, trao đổi dữ liệu và luồng thông tin. Ở dạng không tưởng về mặt lý thuyết, Internet trong web 3 sẽ hoạt động dựa trên nỗ lực hợp tác tích cực của người dùng, với các cơ chế chia sẻ doanh thu được định hình bởi các "mã thông báo" do tất cả mọi người nắm giữ.
Tại sao một số người tin rằng chúng ta cần web 3?
Những người ủng hộ web 3 rằng đó là vấn đề của sự phân quyền.
Theo mô hình hoạt động hiện tại của web 2, các công ty công nghệ lớn như Meta và Google thống trị không gian trực tuyến, nắm quyền kiểm soát gần như độc quyền đối với dữ liệu và thông tin của người dùng.
Những người ủng hộ web 3 cho rằng người dùng web 2 phải chịu sự kiểm duyệt, giám sát và quyền sở hữu đối với thông tin cá nhân là rất thấp. Điều đó có nghĩa là "các dịch vụ miễn phí" được cung cấp bởi các nền tảng lớn không thực sự miễn phí. Và, người dùng nền tảng web 2 không có cổ phần trong quá trình ra quyết định.
Web 3 có thể được coi là một động thái để phân phối lại sức mạnh đó giữa những người dùng.
Nhược điểm của Web3 là gì?
Các nhà phê bình web 3, chẳng hạn như Dorsey, bác bỏ khái niệm này vì quá duy tâm, cho rằng lời hứa của web 3 về quyền sở hữu rộng rãi là quá lý tưởng để trở thành sự thật. Dorsey đã chỉ ra các công ty đầu tư mạo hiểm như Andreessen Horowitz, công ty đã đầu tư hơn 3 tỷ USD vào các phát triển web 3.
Trong một diễn biến khác, CEO Elon Musk của Tesla cũng phủ nhận web 3, cho rằng ý tưởng này là "tương lai điên rồ" và còn lâu mới được thực hiện.
Web3 phù hợp với tầm nhìn khác về tương lai của Internet - metaverse?
Facebook gần đây đã đổi tên thành Meta và cho biết ưu tiên của Facebook sẽ là xây dựng "metaverse", nơi mọi người sống, tương tác và làm việc cùng nhau trong thực tế ảo.
Trong số các nguyên tắc đã nêu của công ty là "khả năng tương tác mạnh mẽ", nghĩa là người dùng có thể lấy tài khoản hoặc hình đại diện của họ từ trang này sang trang hoặc dịch vụ khác để phục vụ một cách liền mạch, thay vì phải đăng nhập vào tài khoản do các công ty riêng biệt kiểm soát mỗi khi họ truy cập các trang web mới. Đó cũng là một trong những lý tưởng của web 3.
Nhưng những người tin tưởng thực sự cho rằng không có chỗ cho Facebook trong thế giới web 3, cho dù mạng xã hội này có cố gắng như thế nào để trở thành một phần của thế hệ Internet tiếp theo.
Sam Williams, sáng lập Arweave, một dự án lưu trữ dữ liệu trực tuyến trên blockchain cho biết: "Facebook luôn có động cơ làm giàu cho chính mình. Và đó không phải là cách không gian mạng nên được quản trị".
Hiện tại, liệu những lý tưởng của web 3 có thành hiện thực hay không vẫn còn phải xem xét bởi vẫn rất trừu tượng và mang tính suy đoán. Đối với hầu hết người dùng Internet, việc có các điểm giao tiếp và thương mại tập trung vẫn là tiêu chuẩn rất phổ biến - và là cách dễ dàng nhất để tiếp cận nhiều loại dịch vụ. Có thể khó hình dung một trải nghiệm trực tuyến bắt đầu từ sự tiện lợi đó./.
