3 kinh nghiệm có thể CĐS thành công với các cơ quan báo chí điạ phuơng

Thực trạng CĐS tại Báo Cần Thơ

Nhận thức rõ xu hướng phát triển báo chí hiện đại và tầm quan trọng của CĐS báo chí, thời gian qua, Ban Biên tập Báo Cần Thơ đã chủ động nghiên cứu, nắm bắt xu thế phát triển của báo chí, đánh giá toàn diện tiềm lực phát triển của cơ quan để xây dựng chiến lược CĐS.

Những năm qua, Thành ủy Cần Thơ đã có nhiều chủ trương, chính sách liên quan đến xây dựng chính quyền điện tử (CQĐT), phát triển đô thị thông minh, một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Qua đó, hạ tầng công nghệ thông tin và truyền thông (CNTT-TT) của thành phố được quan tâm đầu tư. Hạ tầng viễn thông đã phủ rộng khắp toàn thành phố với tốc độ truy cập cao, tạo nền tảng cho phát triển kinh tế - xã hội.

Việc đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong hoạt động cơ quan nhà nước, xây dựng CQĐT ngày càng được hoàn thiện mang lại hiệu quả bước đầu, góp phần phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống của Nhân dân. Đây cũng là điều kiện thuận lợi cho CĐS báo chí ở địa phương.

Là cơ quan ngôn luận của Đảng bộ TP. Cần Thơ, thời gian qua, Báo Cần Thơ được thành phố tạo mọi điều kiện thuận lợi để báo phát triển, thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị mà lãnh đạo thành phố đã giao, cơ sở vật chất, kỹ thuật được đầu tư, trang bị tương đối hiện đại.

Hoạt động nghiệp vụ của cơ quan được vận hành theo mô hình tòa soạn hội tụ. Quy trình biên tập, xuất bản và quản lý nội dung (báo in và báo điện tử) được thiết lập chặt chẽ, quản lý thống nhất trên tòa soạn điện tử, tạo điều kiện thuận lợi cho tác nghiệp trong mọi tình huống, đảm bảo hoạt động xuyên suốt và ổn định của cơ quan.

Báo Cần Thơ điện tử được xây dựng từ năm 2017 trên các nền tảng tiên tiến, như chuẩn HTML5, công nghệ tự nhận dạng thiết bị, chuẩn SSL - tiêu chuẩn công nghệ bảo mật cho tên miền, quản lý quảng cáo với phần mềm Revive Adserver…, có hệ thống quản trị nội dung (CMS) riêng.

Báo Cần Thơ là một trong các đơn vị được gắn nhãn tín nhiệm mạng. Lực lượng kỹ thuật được tập huấn thường xuyên nhằm nâng cao năng lực ứng cứu sự cố an toàn thông tin mạng. Sản phẩm báo chí được đa dạng hóa cách thể hiện theo xu hướng của truyền thông đa phương tiện.

Tuy nhiên, Báo Cần Thơ nhận định bước tiến ấy vẫn còn chậm, nếu không muốn nói là chưa đáp ứng yêu cầu phát triển của tờ báo trong bối cảnh cạnh tranh thông tin gay gắt hiện nay.

Trên thực tế, lực lượng cán bộ, biên tập viên, phóng viên (BTV, PV) có kỹ năng làm báo đa phương tiện tại Báo Cần Thơ được chú trọng bồi dưỡng nhưng chưa chuyên sâu. Đội ngũ kỹ thuật viên còn mỏng và chưa nhiều kinh nghiệm trong xử lý và hỗ trợ kỹ thuật sáng tạo các tác phẩm báo chí.

Bên cạnh đó, tính tiện ích trong tiếp cận, “giữ chân” bạn đọc, chăm sóc khách hàng quảng cáo, PR chưa cao; chưa tận dụng và phát huy hết ưu thế của CNTT trong tác nghiệp và quản trị cơ quan. Vì vậy, việc tập trung xây dựng chiến lược CĐS là hết sức cấp thiết đối với Báo Cần Thơ nói riêng, các cơ quan báo chí địa phương nói chung trong giai đoạn hiện nay.

Một số tồn tại, hạn chế theo Bộ Chỉ số đánh giá, đo lường CĐS báo chí

Chiến lược CĐS báo chí đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt ngày 6/4/2023 đã tạo thêm động lực và niềm tin cho tập thể cán bộ, BTV, PV Báo Cần Thơ trên con đường xây dựng và phát triển tờ báo.

Tuy nhiên, khi xem xét tự đánh giá mức độ trưởng thành CĐS theo Bộ Chỉ số đánh giá, đo lường mức độ trưởng thành CĐS báo chí, do Bộ TT&TT ban hành ngày 02/06/2023 (Quyết định số 951/QĐ-BTTTT), đại diện Báo Cần Thơ đã chỉ rõ 4 tồn tại, hạn chế:

Thứ nhất, trong xây dựng chiến lược CĐS, dù xác lập rõ mục tiêu, có định lượng cụ thể, nhưng nguồn lực tài chính bố trí cho CĐS chưa thể phân định rõ ràng, còn phụ thuộc nguồn kinh phí tự chủ của cơ quan theo các quy định hiện hành của Nhà nước. Đây cũng là khó khăn chung của các cơ quan báo chí địa phương. Vì thế, trong xây dựng kế hoạch CĐS, các cơ báo chí địa phương cần các nguồn hỗ trợ của Trung ương và cơ quan chủ quản.

Thứ hai, nền tảng số, hạ tầng số còn yếu kém, chưa chú trọng xây dựng kho lưu trữ dữ liệu chung để kết nối, chia sẻ và khai thác dữ liệu số của cơ quan báo chí (video, hình ảnh và âm thanh,…); thiếu nền tảng phân tích, xử lý dữ liệu tổng hợp tập trung vào các quy trình nghiệp vụ của tòa soạn và các bộ phận khác để tối ưu hóa hoạt động.

Bên cạnh đó, Báo chưa chưa tận dụng nền tảng trí tuệ nhân tạo (AI) cung cấp dưới hình thức dịch vụ cho phép cơ quan báo chí sử dụng hoặc phát triển thêm các dịch vụ gia tăng để cung cấp ra thị trường.

Thứ ba, thiếu sự đồng nhất về tổ chức và chuyên môn. Tỷ lệ nhân sự trong cơ quan được tập huấn/đào tạo/bồi dưỡng nâng cao nhận thức/kỹ năng cơ bản/cần thiết liên quan đến CĐS báo chí còn thấp. Tỷ lệ nhân sự được đào tạo, tập huấn nâng cao trình độ bảo mật khi truy cập hệ thống và sử dụng các nền tảng mạng xã hội cũng chưa cao.

Thứ tư, thiếu chiến lược để nâng cao trải nghiệm cho độc giả, chưa xây dựng được các gói sản phẩm và dịch vụ phù hợp với từng nhóm đối tượng độc giả; còn hạn chế trong thiết kế, sáng tạo các mô hình sản phẩm thông tin mới trên các nền tảng khác nhau để tăng độ tương tác với độc giả, khán giả, thính giả, phân phối nội dung thông tin nhanh hơn, rộng hơn và chính xác theo nhu cầu của độc giả…

Kinh nghiệm với CĐS báo chí ở địa phương

Từ thực trạng CĐS báo chí ở Báo Cần Thơ, Tổng Biên tập Báo Cần Thơ, Chủ tịch Hội Nhà báo TP. Cần Thơ Trương Văn Chuyển chia sẻ ba kinh nghiệm từ thực tiễn để có thể CĐS thành công đối với các cơ quan báo chí địa phương.

Một là, tiếp tục nâng cao nhận thức, chất lượng nguồn nhân lực.

Công tác uyên truyền, phổ biến về CĐS báo chí để thống nhất nhận thức chung cần được tăng cường. Tinh thần trách nhiệm của cán bộ, BTV, PV về vai trò quan trọng và sự cấp thiết phải triển khai kế hoạch CĐS báo chí cần được nâng cao.

Tiếp đó là cần rà soát, đánh giá lại nguồn nhân lực để xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực nhằm đáp ứng yêu cầu CĐS theo mục tiêu đề ra (bám sát Kế hoạch CĐS của cơ quan chủ quản và các kế hoạch của Bộ TT&TT về thực hiện Chiến lược CĐS báo chí đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030 để tranh thủ sự hỗ trợ từ bên ngoài).

Hai là, kiện toàn bộ máy tổ chức, hoàn thiện quy trình tác nghiệp, quản lý điều hành.

Các phòng chuyên môn, nghiệp vụ cần được sắp xếp lại theo mô hình tòa soạn hội tụ nhằm thống nhất trong quản lý, điều phối thông tin và tổ chức thực hiện các sản phẩm báo chí; Xây dựng quy trình xuất bản và phân phối nội dung số theo điều kiện thực tế của cơ quan và áp dụng thống nhất trong tòa soạn để nâng cao hiệu quả công tác, tạo nền tảng cho việc ứng dụng các xu hướng phát triển mới.

Ba là, ứng dụng kỹ thuật quản trị, xây dựng nền tảng số.

Báo cần khai thác các thiết kế có sẵn hoặc đầu tư xây dựng mới các phần mềm ứng dụng như phần mềm liên kết toàn soạn điện tử với CMS; phần mềm tương tác, chăm sóc khách hàng; phần mềm quản trị nhân sự, văn thư lưu trữ… Ứng dụng AI trong quản trị nội bộ (ứng dụng trong phần mềm quản lý nhân sự, quản lý tác giả, tác phẩm, quản lý đăng ký kế hoạch tin bài phóng viên…).

Cùng với đó là tiếp cận công chúng, kiểm soát thông tin phản hồi từ công chúng; hỗ trợ công tác nghiên cứu công chúng, phân khúc thị trường; phân tích trang web và gợi ý cách tối ưu hóa cấu trúc trang web; phục vụ công tác theo dõi, giám sát, đánh giá, dự báo xu hướng của báo chí./.