Ba Lan và tầm nhìn xây dựng văn hóa dữ liệu mở

Theo báo cáo Digital Futures Index năm 2022 của Microsoft, tỷ lệ số hóa các dịch vụ công ở Ba Lan cao hơn 14% so với mức trung bình của 16 quốc gia châu Âu được đánh giá. Báo cáo của Microsoft cũng cho thấy mức độ số hóa của Ba Lan, những lĩnh vực đã đạt được thành công lớn cũng như những lĩnh vực còn nhiều việc phải làm để đẩy nhanh quá trình CĐS quốc gia.

“Phân tích cho thấy Ba Lan có tiềm năng đẩy nhanh tốc độ CĐS. Nhờ tinh thần khởi nghiệp và xã hội cởi mở, đất nước chúng ta có thể trở thành quốc gia đi đầu trong khu vực Trung và Đông Âu và là vườn ươm cho những dự án mạo hiểm lớn có khát vọng tăng trưởng toàn cầu", Dominika Bettman, Tổng Giám đốc Microsoft tại Ba Lan cho biết.

Bài viết chia sẻ trao đổi của Thủ tướng Ba Lan Mateusz Morawiecki về hành trình CĐS tại Ba Lan.

Tầm nhìn của bạn về tương lai kỹ thuật số của Ba Lan ở cấp độ châu Âu và hơn thế nữa là gì?

Ba Lan hiện là một trong những quốc gia phát triển nhanh nhất châu Âu và đang nhanh chóng thu hẹp khoảng cách số.

Sự sẵn có ngày càng tăng của các dịch vụ điện tử trên cổng thông tin chính phủ của chúng tôi (Ba Lan) (gov.pl) đã giúp công dân Ba Lan vượt qua thời gian bị cô lập do đại dịch COVID-19. Kể từ đó, chúng tôi tiếp tục số hóa nhiều dịch vụ công (DVC) hơn, giúp tất cả mọi người đều có thể tiếp cận được, đặc biệt là người khuyết tật.

Đạo luật về khả năng truy cập web được ban hành tháng 4/2019 trước khi đại dịch xuất hiện yêu cầu tất cả các dịch vụ điện tử phải tuân thủ các yêu cầu về khả năng truy cập.

Một ví dụ tuyệt vời khác là chính sách dữ liệu mở của chúng tôi. Ba Lan đã tăng từ vị trí thứ 7 vào năm 2019 lên vị trí thứ 3 vào năm 2022 trong nghiên cứu về "Mức độ trưởng thành của dữ liệu mở" hàng năm của EU.

Mỗi tháng, nhờ hệ thống y tế công cộng được số hóa, hơn 2 triệu đơn thuốc được trao đổi giữa các cơ sở chăm sóc sức khỏe và nhà thuốc mà không cần sử dụng một tờ giấy nào.

Mọi người hiện sử dụng điện thoại của họ cho hầu hết các giao dịch ngân hàng và thanh toán, điều này thúc đẩy hoạt động kinh doanh và thắt chặt hệ thống thuế của chúng tôi.

Và ứng dụng mObywatel - hiện đã được tải xuống hơn 10 triệu thiết bị - cung cấp phiên bản kỹ thuật số có giá trị về mặt pháp lý đối với ID, bằng lái xe, đăng ký xe và các tài liệu cá nhân khác của người dân Ba Lan. Do vậy, họ không cần phải mang chúng trong ví nữa, tất cả những gì họ cần là một chiếc điện thoại thông minh.

Chúng tôi tự hào mang đến cho công dân của mình các giải pháp số hóa hoàn toàn. Khi làm như vậy, chúng tôi cũng đang thực hiện Chiến lược Thập kỷ kỹ thuật số (Digital Decade Strategy) của Liên minh châu Âu, nhằm mục đích giúp mọi người ở Ba Lan đạt được các kỹ năng số thực tế cho các hoạt động ở trường học, công việc, đời sống xã hội, kinh doanh và các hoạt động hàng ngày khác.

Những hành động hoặc chiến lược cấp quốc gia nào đang thúc đẩy quá trình số hóa của Ba Lan?

Kết nối là vấn đề đầu tiên. Không có kết nối, mọi người không thể tiếp cận các dịch vụ điện tử hoặc phát triển các kỹ năng số của mình. Kế hoạch băng rộng quốc gia - được ban hành vào năm 2014 và được cập nhật vào năm 2020 - dự kiến cung cấp ​​truy cập băng rộng cực nhanh cho mọi người dân và doanh nghiệp trước năm 2025.

Để đạt được mục tiêu này, chúng tôi đã cung cấp kết nối Internet công cộng cho khoảng 1/4 số hộ gia đình Ba Lan, chủ yếu ở các khu vực kém thịnh vượng hơn. Chương trình phát triển các kỹ năng số mới của chúng tôi, được thông qua hơn 6 tháng trước, tập trung vào trẻ em, cùng với giáo viên và những người dùng khác cần hỗ trợ để sử dụng kết nối một cách có ý nghĩa.

Sau khi triển khai chương trình này, chúng tôi tin tưởng rằng 80% công dân của chúng tôi sẽ sở hữu các kỹ năng số cơ bản, với khoảng một nửa trong số đó đạt trình độ trung cấp hoặc chuyên gia. Chúng tôi cũng tăng cường sự tham gia và kỹ năng số của trẻ em gái và phụ nữ.

Chiến lược dữ liệu mở của chúng tôi thúc đẩy việc chia sẻ dữ liệu công cộng một cách chủ động và mang thông tin hữu ích lại với nhau thông qua một dịch vụ.

Trong tương lai, các kế hoạch của chúng tôi sẽ vẫn phù hợp với Chiến lược Thập kỷ kỹ thuật số của EU, các Mục tiêu phát triển bền vững (SDG) của Liên Hợp Quốc và các hướng dẫn do Liên minh Viễn thông quốc tế (ITU) đặt ra.

Ba Lan phải đối mặt với những thách thức gì trong việc đẩy mạnh số hóa quốc gia?

Triển khai cơ sở hạ tầng viễn thông là một chuyện, nhưng thách thức chính lại liên quan đến việc cải thiện kỹ năng số cho mọi người, bất kể tuổi tác hay nghề nghiệp. CĐS chỉ có thể thực hiện được khi có sự tham gia của tất cả chúng ta.

Kể từ năm 2017, các DVC điện tử ngày càng thu hút nhiều người dùng, đến năm ngoái chúng chiếm gần 1/4 DVC ở Ba Lan.

Các mạng 5G và 6G, trí tuệ nhân tạo (AI), Internet vạn vật (IoT) và metaverse đóng vai trò gì trong tương lai kỹ thuật số của Ba Lan?

Các công nghệ mới phụ thuộc vào kết nối di động nhanh và tin cậy. Ba Lan hiện đang tổ chức đấu giá băng tần vô tuyến 3,4 - 3,8 gigahertz (GHz) và sẽ sớm bắt đầu tham vấn về việc cấp phát 700 megahertz (MHz) cho 5G. Phổ tần bổ sung đang được mở để đáp ứng nhu cầu của các ngành công nghiệp địa phương ở băng tần 3,8 - 4,2 GHz.

Hiện tại, cả mạng 5G và AI đã cho phép tự động hóa chưa từng có trong ngành công nghiệp Ba Lan. Các giải pháp công nghiệp 4.0 có thể tăng cường năng lực công nghiệp của Ba Lan khi quy mô lực lượng lao động của chúng tôi giảm.

5G hiện có và 6G sắp tới sẽ rất quan trọng để tối đa hóa những lợi ích của các công nghệ IoT. Chúng tôi cũng sẽ xem xét kỹ lưỡng thực tế ảo và tăng cường (AR và VR) như các công cụ giáo dục và xây dựng kỹ năng. Giống như 4G đã làm gia tăng các ứng dụng di động, 5G sẽ hỗ trợ các ứng dụng thành phố thông minh và một môi trường thân thiện với công nghệ nhằm thúc đẩy tạo ra các giải pháp mới.

Trong kỷ nguyên 6G, nhu cầu về phổ tần sẽ tiếp tục gia tăng. Mặc dù 6G có thể yêu cầu các mô hình quản lý mới nhưng chúng ta cần tuân theo các thực tiễn tốt nhất đã được thiết lập với 5G, chẳng hạn như miễn giấy phép hoặc phổ tần được cấp phép để giảm tải một số lưu lượng truy cập. Mạng phi mặt đất có thể giúp mở rộng vùng phủ sóng đến các khu vực chưa được phục vụ và đảm bảo khả năng kết nối toàn cầu của chúng ta về hậu cần và vận tải.

Những yếu tố nào là cần thiết cho quá trình CĐS có hệ thống?

CĐS là một quá trình rất phức tạp và chúng ta phải nhận thức được những lợi ích cũng như rủi ro mà nó mang lại. Các sáng kiến của chúng tôi đòi hỏi cách tiếp cận lấy con người làm trung tâm.

Để mở rộng nền tảng kỹ năng trong tương lai, chúng tôi đã mở rộng khả năng tiếp cận kỹ thuật số cho những công dân trẻ nhất của Ba Lan. Mọi học sinh lớp 4 đều được trang bị một chiếc máy tính xách tay mới. Chúng tôi sẽ lắp đặt các kết nối mạng cục bộ (LAN) và mạng nội bộ để hỗ trợ học tập từ xa cho ít nhất 100.000 lớp học ở Ba Lan và xây dựng 16.000 phòng thí nghiệm AI, STEM và môi trường.

Chúng tôi công nhận ITU là một tổ chức toàn cầu tuyệt vời để trao đổi kiến thức và thực tiễn tốt nhất. Chúng tôi đặc biệt đánh giá cao các hướng dẫn của ITU về bảo vệ trẻ em trên không gian mạng.

Theo quan điểm của bạn, ITU có thể hỗ trợ số hóa bền vững ở Ba Lan bằng cách nào?

Với tư cách là quốc gia thành viên trong Hội đồng ITU, hiện tại, Ba Lan đang thúc đẩy mạnh mẽ công việc của ITU, cả trong nước và quốc tế, nhằm thúc đẩy tiêu chuẩn hóa công nghệ và phát triển kỹ thuật số bền vững, toàn diện.

Chúng tôi đánh giá cao các sáng kiến CĐS xanh và đánh giá cao hướng dẫn cụ thể hơn từ ITU về cách đo lường tác động của các công nghệ số đến khí hậu.

Những ưu tiên Ba Lan về phát triển kỹ thuật số bền vững trong 5 năm tới là gì?

Theo cách tiếp cận lấy con người làm trung tâm của chúng tôi, khả năng tiếp cận các dịch vụ điện tử là điều cần thiết nhất. Chúng tôi cũng mong muốn tiếp tục cải thiện các kỹ năng kỹ thuật số.

Một nhiệm vụ quan trọng khác của chúng tôi là giảm thiểu tác động đến khí hậu. Chiến lược Thập kỷ kỹ thuật số của EU cung cấp hướng dẫn có giá trị khi chúng tôi cập nhật Chương trình Thông tin tích hợp quốc gia (PZIP - National Integrated Informatisation Programme).

Để đạt được các mục tiêu đầy tham vọng và đảm bảo CĐS bền vững, chúng tôi sẽ tạo ra một khuôn khổ quản trị dữ liệu quốc gia mới phù hợp với EU. Khi năng lực của chúng tôi phát triển hơn nữa, chúng tôi mong muốn thiết lập một nền văn hóa chia sẻ dữ liệu rộng rãi dựa trên niềm tin, các giá trị cơ bản và nhân quyền./.