Liên kết và hợp tác quốc tế thúc đẩy CMCN lần thứ 4

Hợp tác liên kết toàn cầu thúc đẩy CMCN 4.0

Tháng 1/2019, thay mặt Chính phủ, Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng đã ký bản ghi nhớ với Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF) thành lập Trung tâm liên kết cách mạng công nghiệp lần thứ 4 (Centre for the Fourth Industrial Revolution in Viet Nam).

Trung tâm được thành lập với mục đích là nơi trao đổi, hợp tác giữa chính phủ với doanh nghiệp (DN), hiệp hội, các tổ chức, các nhà khoa học để cùng phát triển và điều chỉnh các chính sách, nguyên tắc và cách thức để dự đoán các rủi ro và nâng cao lợi ích xã hội từ việc áp dụng các công nghệ mới. 

CMCN 4.0 đang định hình lại các ngành công nghiệp, xóa nhòa giới hạn địa lý, thách thức các khung pháp lý hiện hữu và thậm chí định nghĩa lại là thế nào là con người. Trung tâm sẽ tiên phong trong xây dựng và thực hiện mô hình chính sách mới về công nghệ, lấy con người làm trung tâm thông qua hội đồng lãnh đạo gồm chính phủ, ngành công nghiệp, học thuật, xã hội và các chuyên gia trong các lĩnh vực công nghệ khác nhau.

Ngày 22/5/2020, Chính phủ ban hành Nghị quyết 78 về việc Chính phủ nước Cộng hòa XHCN Việt Nam ký bản ghi nhớ với Diễn đàn Kinh tế thế giới về Trung tâm liên kết CMCN 4.0 Việt Nam. Tại Nghị quyết, Chính phủ đồng ý nội dung bản ghi nhớ giữa Chính phủ nước Cộng hòa XHCN Việt Nam với Diễn đàn Kinh tế thế giới về Trung tâm liên kết CMCN 4.0 Việt Nam. Chính phủ ủy quyền cho Bộ trưởng Bộ TT&TT ký bản ghi nhớ nêu trên với Diễn đàn Kinh tế thế giới.

Nghị quyết 78 cũng nêu rõ, các Bộ, cơ quan ngang bộ, các địa phương theo chức năng, nhiệm vụ được giao, có trách nhiệm chủ động xây dựng, đề xuất các dự án nghiên cứu cơ chế, chính sách khuyến khích công nghệ mới trong lĩnh vực quản lý, theo mô hình đối tác công – tư (PPP), phù hợp với phạm vi nghiên cứu của Trung tâm liên kết CMCN 4.0 Việt Nam.

Ngày 12/8/2020, Bộ TT&TT đã tổ chức buổi làm việc với các DN trong lĩnh vực CNTT nhằm giới thiệu về Trung tâm liên kết Cách mạng công nghiệp 4.0 Việt Nam. Buổi làm việc cũng là dịp để các DN đề xuất về các vấn đề chính sách công nghiệp 4.0 hợp tác với WEF. 

Lãnh đạo Bộ TT&TT cho biết: Thỏa thuận ký kết đã bao gồm Bản ghi nhớ giữa Chính phủ Việt Nam và Diễn đàn Kinh tế Thế giới về thành lập Trung tâm liên kết về CMCN 4.0 tại Việt Nam. Việt Nam là nước đầu tiên ký thỏa thuận với Diễn đàn Kinh tế thế giới về hợp tác xây dựng Trung tâm liên kết (Affiliate Center) về CMCN 4.0. Điều này, khẳng định các cam kết của Việt Nam với cộng đồng quốc tế, cho thấy sự quyết tâm của Chính phủ Việt Nam trong việc xây dựng tầm nhìn, định hướng và chính sách trong các ngành nghề và lĩnh vực kinh tế - xã hội để tận dụng lợi thế vượt trội mà cuộc CMCN 4.0.

Hình ảnh tại một Trung tâm có trụ sở trên đất Mỹ

Đây là Trung tâm liên kết đầu tiên trong ASEAN. Biên bản thành lập Trung tâm liên kết đã được ký tại San Francisco. Trung tâm là đầu mối quốc gia trong việc hợp tác với WEF và nằm trong mạng lưới Trung tâm CMCN 4.0 của WEF trên toàn cầu để nghiên cứu, thử nghiệm và xây dựng các khung chính sách cho các công nghệ mới, các mô hình kinh doanh mới hình thành từ cuộc CMCN 4.0. Trung tâm có thể sử dụng nghiên cứu các nước để thí điểm ở Việt Nam cũng như quảng bá công nghệ của Việt Nam ra thế giới.

Chính sách quản lý các công nghệ mới nổi hiện đang mang tính chắp vá: Một số lĩnh vực được quản lý chặt chẽ, một số lĩnh vực khác hầu như không. Thông thường, các cơ chế để các nhà hoạch định chính sách tương tác với những nhà nghiên cứu hầu như là chưa có.

Theo đó, cần có một không gian toàn cầu, tin cậy nơi các công ty công nghệ hàng đầu, các công ty khởi nghiệp năng động, các nhà hoạch định chính sách, các tổ chức quốc tế, các cơ quan quản lý, các tổ chức kinh doanh, học viện và xã hội dân sự có thể hợp tác để phát triển các chuẩn mực chính sách linh hoạt và quan hệ đối tác cần thiết tiềm năng to lớn của khoa học và công nghệ. Hợp tác này được kỳ vọng mang lại tốc độ tăng trưởng nhanh, tạo ra tác động tích cực, bền vững cho tất cả mọi người.

Trao đổi, chia sẻ hoạch định chính sách và công nghệ mới

Trung tâm là lời kêu gọi hành động và cũng là nền tảng cho các chuyên gia công nghệ, nhà hoạch định chính sách, xã hội và chủ DN làm việc với nhau để vượt qua thử thách lớn nhất của thế kỷ 21, đó là làm thế nào để tận dụng sự biến đổi nhanh chóng của công nghệ để định hình một thế giới toàn diện và bền vững.

Mạng lưới các Trung tâm liên kết CMCN lần thứ 4 giúp các chính phủ, doanh nghiệp và xã hội bảo đảm các công nghệ tương lai an toàn, đúng nguyên tắc, toàn diện và bền vững. Trung tâm được thành lập, điều hành, và quản lý bởi Việt Nam. Chúng đóng vai trò quan trọng trong việc:

- Định hình Chiến lược quốc gia phát triển CMCN lần thứ 4 qua sự đối thoại và hợp tác giữa các bên;

- Hỗ trợ hoạt động của Trung tâm qua các sáng kiến hợp tác công-tư;

- Đóng vai trò là phương tiện cho các bên đóng góp ý kiến và các đề xuất cho các chính sách của chính phủ;

- Tổ chức nghiên cứu để thông tin cho quá trình ra quyết định của khu vực công và tư;

- Đóng vai trò là nền tảng để công chúng tham gia vào các vấn đề mấu chốt của xã hội do CMCN lần thứ tư tạo ra.

Trung tâm liên kết CMCN lần thứ 4 tại Việt Nam, sẽ được truy cập danh mục toàn cầu về phân tích chính sách và các kinh nghiệm thực tế cũng như mạng lưới các nhà hoạch định chính sách, công ty, và chuyên gia hàng đầu thế giới trong các lĩnh vực của CMCN lần thứ 4 bao gồm: Trí tuệ nhận tạo và máy học; Chuỗi khối và Công nghệ Sổ cái Phân tán; Thương mại số và truyền dữ liệu xuyên biên giới; Tự điều khiển và sự di chuyển trong đô thị; Thiết bị không người lái và không phận trong tương lai; Internet vạn vật và các thiết bị kết nối; Các công nghệ sản xuất mới: In ba chiều và ro bốt học; Y học chính xác; CMCN lần thứ 4 cho Trái đất.

Là thành viên trong mạng lưới các Trung tâm, Trung tâm của Việt Nam sẽ được trao đổi, học hỏi với Trung tâm ở Hoa Kỳ, Nhật Bản, và Ấn Độ về các chính sách, cách làm để thúc đẩy CMCN lần thứ 4. Trung tâm tại Việt Nam sẽ phát triển, thí điểm và mở rộng quy mô các công cụ quản trị nhanh chóng, lấy con người làm trung tâm để các nhà hoạch định chính sách, nhà lập pháp và cơ quan quản lý trên toàn thế giới áp dụng nhằm giải quyết những thách thức liên quan đến các công nghệ mới.