Xây dựng chính sách để tối đa hoá lợi ích từ AI

Sử dụng AI để duy trì việc làm, thúc đẩy chăm sóc sức khỏe, hạn chế biến đổi khí hậu

Phát biểu tại buổi lễ khai mạc Hội nghị thượng đỉnh Công nghệ châu Á (Asia Tech x Singapore) lần thứ năm diễn ra mới đây, Tổng thống Singapore Tharman Shanmugaratnam nhấn mạnh: Trí tuệ nhân tạo (AI) có thể giúp những người lao động bị mất việc tìm được những công việc mới phù hợp trong các lĩnh vực khác sau khi công việc trước đây của họ bị mất đi do sự phát triển nhanh chóng của công nghệ.

Ông lưu ý đến nhu cầu đào tạo có hệ thống để nâng cao kỹ năng cho những người lao động bị mất việc.

Tổng thống Singapore cho biết AI đang thúc đẩy gia tăng năng suất tại các nhà máy, tổng đài và ngân hàng bằng cách tự động hóa các nhiệm vụ, tối ưu hóa quy trình và hỗ trợ ra quyết định. Tuy nhiên, tiến trình này này cũng tác động đến thị trường việc làm bị đảo lộn, khiến nhiều công việc bị xoá sổ để đảm bảo lực lượng lao động có năng suất cao.

Theo ông Tharman Shanmugaratnam, năng suất lao động là một trong ba lĩnh vực mà có thể đạt được sự đồng thuận toàn cầu để tối đa hóa lợi ích của AI và giảm thiểu rủi ro gây hại trong phát triển, sử dụng AI. Hai lĩnh vực còn lại là chăm sóc sức khỏe (CSSK) và biến đổi khí hậu.

Cụ thể, AI có thể hỗ trợ phát hiện sớm bệnh tật và giảm bớt áp lực cho các hệ thống CSSK. AI cũng có tiềm năng cải thiện hiệu quả năng lượng để hạn chế biến đổi khí hậu.

Tổng thống Singapore cũng cho biết cần phải có quy định chặt chẽ hơn để tác động của AI đến lĩnh vực CSSK sâu hơn nữa và duy trì niềm tin vào các hệ thống CSSK. Ví dụ, các nhà phát triển có nghĩa vụ thu thập phản hồi từ các bác sĩ lâm sàng và bệnh nhân về ứng dụng của họ, để xây dựng lòng tin khi sử dụng các hệ thống như vậy.

Bên cạnh đó, cuộc chiến chống biến đổi khí hậu của nhân loại cũng sẽ được hưởng lợi từ sự đổi mới của AI, ngay cả khi việc sử dụng AI ngày càng tăng đòi hỏi lượng nước và năng lượng lớn để hỗ trợ cho hoạt động tính toán của nó.

Với nhiều khả năng vượt trội, AI đang mở ra một cơ hội mới cho loài người trong công tác ứng phó và giảm thiểu hậu quả do biến đổi khí hậu gây ra. Ví dụ, trong lĩnh vực dự báo và phòng ngừa thiên tai, Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO) cho biết các công nghệ dựa trên AI mang lại những khả năng chưa từng có trước đây cho việc xử lý lượng dữ liệu khổng lồ, trích xuất các thông tin có ích và cải thiện các mô hình dự đoán.

Đối với ngành vận tải, AI mang lại lợi ích khi giảm thiểu mức năng lượng cần tiêu thụ thông qua việc định hướng và xác định các tuyến đường tối ưu nhất.Trong nông nghiệp, AI giúp tiết kiệm đáng kể lượng nước ngọt bị lãng phí khi nông dân nhờ ứng dụng công nghệ này có thể tối ưu hóa việc tưới tiêu cho cây trồng, việc thu hoạch cũng mang lại năng suất cao hơn

Mặc dù AI có thể mang lại những lợi ích, nhưng vẫn có những rủi ro mà xã hội phải cùng nhau giải quyết. Ông Tharman cho biết một trong những rủi ro là việc sử dụng nội dung do AI tạo ra, cùng với các nền tảng truyền thông xã hội và các tác nhân xấu, để phát tán thông tin sai lệch, làm xói mòn niềm tin vào nền dân chủ đồng thời làm gia tăng sự chia rẽ chính trị.

Xây dựng các khuôn khổ pháp lý để đảm bảo an toàn cho AI

Các cơ quan quản lý không thể thực sự mong đợi AI chỉ mang lại những điều tốt đẹp vì sự phát triển của công nghệ này đã vượt xa chính sách công, nhưng họ cần tối đa hóa điều tốt trong khi giảm thiểu điều xấu.

Tổng thống Singapore cho biết tốc độ phát triển của AI đã vượt xa các quy định pháp lý hiện hành. Nhưng né tránh mọi rủi ro sẽ ngăn chặn sự đổi mới của AI, vốn có tiềm năng cải thiện cuộc sống/

"Tránh rủi ro hoàn toàn có nghĩa là "tạm dừng" mọi tiềm năng tốt đẹp mà AI có thể đạt được", ông Tharman Shanmugaratnam nhấn mạnh.

Ông cho biết, việc quản trị AI là một nghệ thuật nhằm lựa chọn những gì tốt nhất tiếp theo - để tận dụng tối đa lợi ích từ AI và giảm thiểu những rủi ro tiềm ẩn.

AI có tiềm năng cải thiện CSSK và giáo dục, phát hiện gian lận và giải quyết các thách thức về biến đổi khí hậu. Nhưng bên cạnh đó cũng cần những nỗ lực để giải quyết tình trạng mất việc làm cũng như thông tin sai lệch do AI gây ra.

Ông Tharman nhấn mạnh những thách thức của AI luôn đi kèm với các cơ hội, chẳng hạn như khả năng trao cho những người lao động trình độ thấp cơ hội làm các công việc trước đây vốn dành riêng cho những người lao động có kỹ năng cao hơn.

Ông mô tả những thách thức liên quan đến AI, cùng với biến đổi khí hậu, là những thách thức phức tạp và quan trọng cấp bách nhất của thời đại chúng ta.

"Giống như biến đổi khí hậu, nó rất quan trọng. Chúng ta không thể đợi đến khi thực tế xảy ra thì mới biết hậu quả của AI tạo ra".

Ông nói: “Liệu chúng ta có tạo ra một thế giới với nhiều việc làm tốt hơn, một thế giới an toàn cho nền dân chủ hay không, phụ thuộc vào những gì chúng ta hành động ngay bây giờ, hợp tác làm việc... để định hình quá trình phát triển của công nghệ sao cho mang lại nhiều điều tốt nhất và tránh được điều tồi tệ nhất”.

Để đạt được những mục tiêu này, theo Tổng thống Singapore, các ngành công nghiệp phải bắt đầu hành động theo từng lĩnh vực để khai thác AI nhằm giải quyết các thách thức trong mỗi lĩnh vực, chẳng hạn như giải quyết nhu cầu và thúc đẩy đổi mới trong nông nghiệp, chăm sóc sức khỏe và biến đổi khí hậu.

Ông cũng đề xuất thành lập các tổ chức đa phương và liên minh giữa các nhà hoạch định chính sách, các nhà khoa học, công ty công nghệ và xã hội dân sự, những người có thể đưa ra các hướng dẫn và tiêu chuẩn chung cho AI.

Các nhà khoa học và thành viên của ngành công nghệ toàn cầu tụ họp tại hội nghị toàn cầu tổ chức tại Singapore vào tháng 4, đã thảo luận về những cách thức để đảm bảo an toàn cho AI, được ông Tharman mô tả là một ví dụ điển hình về những gì cần có để làm việc cùng nhau.

Ông Tharman cho biết: “Chúng ta cần một số hình thức hiệu chuẩn, hướng dẫn dựa trên sự đồng thuận. Một số cách thức mà các liên minh sẵn sàng hợp tác cùng nhau để chúng ta có thể tối đa hóa điều tốt và giảm thiểu rủi ro của điều tồi tệ nhất"./.