Phát huy vai trò của báo chí cách mạng trong tình hình hiện nay

Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm, luận điệu xuyên tạc, sai trái, thù địch luôn là nhiệm vụ cấp bách, thường xuyên, hệ trọng và có ý nghĩa sống còn trong công tác tư tưởng, lý luận của Đảng. Đặc biệt, trong tình hình hiện nay, các thế lực thù địch đang lợi dụng các diễn đàn tự do, dân chủ, nhất là lợi dụng ưu thế của truyền thông số, mạng xã hội để đăng tải, phát tán, lan truyền những thông tin bịa đặt, luận điệu xuyên tạc, sai trái, thù địch nhằm chống phá Đảng và Nhà nước ta với những âm mưu thâm độc và thủ đoạn ngày càng tinh vi, xảo quyệt. Vì thế, công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác những quan điểm, luận điệu xuyên tạc, sai trái, thù địch đòi hỏi ngày càng toàn diện, quyết liệt, trực diện và đi vào chiều sâu.

Trong cuộc đấu tranh căng thẳng và phức tạp ấy, báo chí cách mạng phải đóng vai trò tiên phong, là "mũi tiến công sắc nhọn" trên mặt trận tư tưởng; phải luôn đồng hành, gắn bó với sự nghiệp của Đảng, đất nước và dân tộc; phải là phương tiện quan trọng tuyên truyền xây dựng Đảng và hệ thống chính trị, tuyên truyền về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch.

Vai trò và trách nhiệm của báo chí

Là người đặt nền móng cho sự ra đời và phát triển của nền báo chí cách mạng Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ tôn chỉ, mục đích của báo chí cách mạng Việt Nam là: "Báo chí của ta thì cần phải phục vụ nhân dân lao động, phục vụ chủ nghĩa xã hội". Người nhấn mạnh: "Nhiệm vụ của báo chí là phục vụ nhân dân, phục vụ cách mạng". Người cũng chỉ rõ, trách nhiệm của báo chí: "Báo chí là người tuyên truyền, người cổ động, người tổ chức chung, người lãnh đạo chung". 

Người cũng nêu lên 5 nhiệm vụ cụ thể của báo chí: Vạch rõ âm mưu, chính sách và những hành động tàn bạo của địch; Giải thích cho dân chúng hiểu rõ, vì sao phải trường kỳ kháng chiến, vì sao kháng chiến nhất định thắng lợi; Giải thích chính sách của Chính phủ cho dân chúng rõ, bày tỏ nguyện vọng của dân chúng cho Chính phủ biết; Cổ động dân chúng, huấn luyện dân chúng, bày cho dân chúng tổ chức lực lượng của mình; Kêu gọi toàn dân đoàn kết, hăng hái kháng chiến, tin tưởng về sự thắng lợi.

Từ đó, Người căn dặn và yêu cầu: "tất cả những người làm báo (người viết, người in, người sửa bài, người phát hành…) phải có lập trường chính trị vững chắc. Chính trị phải làm chủ. Đường lối chính trị đúng thì những việc khác mới đúng được. Cho nên các báo chí của ta đều phải có đường lối chính trị đúng". Theo Người, báo chí cách mạng là phương tiện hữu hiệu để tuyên truyền đường lối, chủ trương của Đảng; chính sách và pháp luật của Nhà nước tới cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân. Đồng thời, báo chí cách mạng cũng là công cụ sắc bén để đấu tranh vạch rõ âm mưu, thủ đoạn chống phá của kẻ thù để bảo vệ cương lính chính trị, đường lối lãnh đạo của Đảng, chính sách của Chính phủ và Nhà nước. Vì thế, Người cho rằng, "nhiệm vụ của người làm báo là quan trọng và vẻ vang".

Vận dụng những chỉ dẫn sâu sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh về báo chí cách mạng, Đảng và Nhà nước ta cũng đặc biệt quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng và phát triển ngành báo chí cách mạng Việt Nam. Để báo chí phục vụ đắc lực cho sự nghiệp cách mạng của Đảng, phục vụ nhân dân. Đảng, Nhà nước và Chính phủ cũng ban hành nhiều nghị quyết, văn bản pháp luật, hướng dẫn thực hiện chức năng, nhiệm vụ của báo chí. Đặc biệt, nhấn mạnh tới vai trò tuyên truyền đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của nhà nước; bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm, luận điệu sai trái, xuyên tạc, thù địch.

Luật Báo chí năm 2016, quy định rõ chức năng của báo chí: Báo chí ở nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam là phương tiện thông tin đại chúng thiết yếu đối với đời sống xã hội; là cơ quan ngôn luận của các tổ chức của Đảng, cơ quan nhà nước, tổ chức xã hội; là diễn đàn của nhân dân. Chức năng, nhiệm cơ bản của báo chí, trước hết là phương tiện truyền tải thông tin về mọi lĩnh vực của đời sống xã hội tới đại chúng. Báo chí cũng là cơ quan ngôn luận chính thức, cung cấp những thông tin chính thống về đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước tới cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân.

Báo chí còn là diễn đàn của nhân dân để kịp thời phản ánh tâm tư, nguyện vọng, yêu cầu và mong muốn chính đáng, hợp pháp của quần chúng nhân dân tới Đảng và Nhà nước. Ngoài ra, báo chí còn một chức năng đặc biệt quan trọng là giám sát, phản biển xã hội. 

Thông qua việc nắm bắt, cập nhật và truyền tải thông tin thời sự chính trị - xã hội trong nước và quốc tế; lên án, phê phán các hiện tượng tiêu cực trong xã hội; đấu tranh phản bác lại các luận điệu xuyên tạc, thù địch, báo chí đã góp phần quan trọng trong việc định hướng thông tin, dẫn dắt dư luận, tạo sự đồng thuận, nhất trí cao trong xã hội để thực hiện thắng lợi mọi quyết sách của Đảng và Nhà nước. 

Do đó, có thể thấy, vai trò, chức năng của báo chí cách mạng là vô cùng quan trọng trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ và phát triển đất nước hiện nay. Trong đó, chức năng giám sát, phản biện xã hội, đấu tranh chống tiêu cực và phản bác lại các quan điểm, luận điệu xuyên tạc, sai trái, thù địch là một chức năng, nhiệm vụ quan trọng của báo chí đã được luật hóa.

Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh với các quan điểm sai trái trong tình hình hiện nay

Tuy nhiên, lợi dụng sự phát triển mạnh mẽ của khoa học, kỹ thuật và công nghệ, nhất là sự phát triển của công nghệ thông tin và truyền thông, của internet và mạng xã hội, các thế lực thù địch, phản động đang gia tăng các hoạt động tuyên truyền chống phá Đảng và Nhà nước ta với nhiều âm mưu, thủ đoạn ngày càng tinh vi, xảo quyệt và thâm độc.

Chúng triệt để lợi dụng những ưu thế của mạng xã hội như nguồn thông tin phong phú, đa dạng; tốc độ đăng tải và chia sẻ, lan truyền thông tin nhanh; lưu trữ lâu dài và dễ chỉnh sửa; không bị giới hạn bởi không gian và thời gian; đặc biệt có thể trao đổi, bình luận một cách trực tiếp... để đăng tải, phát tán và lan truyền thông tin xấu độc, sai trái bịa đặt; những quan điểm, luận điệu xuyên tạc, thù địch.

Chúng tăng cường móc nối, cấu kết với những phần tử cơ hội chính trị, ra sức xuyên tạc, phủ nhận nền tảng tư tưởng, với ý đồ làm lung lay nhận thức, niềm tin của nhân dân vào chủ nghĩa Mác Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh và sự lãnh đạo của Đảng; lợi dụng các vấn đề "dân chủ", "nhân quyền", khoét sâu những yếu kém, sơ hở, mất cảnh giác của ta để bóp méo, xuyên tạc sự thật... gây tác động tiêu cực tới an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội và sự ổn định, phát triển của đất nước. Do đó, đấu tranh phản bác các luận điệu xuyên tạc, thù địch là một nhiệm vụ quan trọng và cấp bách của cả hệ thống chính trị trong tình hình hiện nay. Trong đó, có vai trò to lớn của báo chí cách mạng.

Với sự lãnh đạo và chỉ đạo sâu sát của Đảng và Nhà nước cùng sự vào cuộc quyết liệt của báo chí cách mạng và truyền thông, công tác đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái thù địch đã đạt được kết quả to lớn, giữ vững trận địa tư tưởng và niềm tin của quần chúng nhân dân với Đảng và chế độ.

Trong những năm qua, báo chí cách mạng Việt Nam đã tích cực, chủ động tham gia giám sát và phản biện xã hội, đóng góp tích cực vào việc hoạch định đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước; đấu tranh phản bác các luận điệu xuyên tạc, sai trái, thù địch; lên án, đấu tranh phòng chống tham nhũng, tiêu cực và các tệ nạn xã hội.

Đặc biệt, trong quá trình đổi mới, báo chí - truyền thông cũng tự đổi mới, nhận thức ngày càng rõ nét hơn vai trò của báo chí nói chung và vai trò giám sát, phản biện xã hội nói riêng. Báo chí không chỉ thông tin, mà còn thể hiện chính kiến, quan điểm đối với các vấn đề của thực tiễn đời sống xã hội, đã tích cực đấu tranh trực diện với những quan điểm, luận điệu sai trái, thù địch, góp phần tích cực bảo vệ Đảng, Nhà nước và Nhân dân.

Trong công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác lại những quan điểm, luận điệu sai trái, xuyên tạc của các thế lực thù địch, báo chí cách mạng đóng góp một phần trách nhiệm to lớn. Hầu hết các báo và tạp chí đều có chuyên mục "Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng" với rất nhiều bài viết của các chuyên gia và các nhà khoa học uy tín, cung cấp nhiều luận cư khoa học, minh chứng thuyết phục để đấu tranh vạch rõ âm mưu, thủ đoạn xuyên tạc, chống phá của các thể lực thù địch, các tổ chức phản động trong và ngoài nước, từng bước làm thất bại chiến lược "Diễn biến hòa bình" của chúng. Qua đó, góp phần quan trọng bảo vệ và giữ vững trận địa tư tưởng của Đảng, củng cố niềm tin của quần chúng nhân dân đối với Đảng, đưa sự nghiệp đổi mới, xây dựng và phát triển đất nước của nhân dân ta đến thắng lợi.

Trong bối cảnh mới hiện nay, Nghị quyết số 35, ngày 22/10/2018 của Bộ Chính trị khóa XII về Tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới, chỉ rõ: "Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng là bảo vệ Đảng, Cương lĩnh chính trị, đường lối của Đảng; bảo vệ nhân dân, Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam; bảo vệ công cuộc đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế; bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc; giữ gìn môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước". 

Nghị quyết cũng xác định bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng là một nội dung cơ bản, sống còn của công tác xây dựng Đảng; là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân. Vì thế, cùng với công tác tuyên truyền, lan tỏa những giá trị tốt đẹp của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; cương lĩnh chính trị, đường lối lãnh đạo của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước, làm cho những giá trị ấy trở thành giá trị phổ quát, chủ đạo trong đời sống tinh thần của cán bộ, đảng viên và mọi thành viên trong toàn xã hội, báo chí cách mạng cần phải tích cực, chủ động và nhạy bén trong đấu tranh chống lại các quan điểm, luận điệu sai trái, xuyên tạc, phủ nhận, phá hoại của các thế lực thù địch, góp phần bảo vệ Đảng, chính quyền Nhà nước và nhân dân; bảo vệ công cuộc đổi mới và phát triển đất nước; bảo vệ lợi ích của quốc gia, dân tộc.

Một số nhiệm vụ của báo chí cách mạng trong tình hình hiện nay

Để hoàn thành tốt vai trò to lớn và trách nhiệm vẻ vang đó, trước hết báo chí cách mạng cần tích cực tuyên truyền, phổ biến, lan tỏa những giá trị khoa học, cách mạng và nhân văn của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của nhà nước đến với đông đảo quần chúng nhân dân, giúp cho cán bộ, đảng viên và nhân dân nắm vững, hiểu rõ bản chất và giá trị tốt đẹp của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối lãnh đạo Đảng và chính sách của Nhà nước.

Như vậy, không chỉ tuyên truyền, giáo dục, khẳng định những thành tựu, tính ưu việt trong vận dụng chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh vào lãnh đạo, xây dựng và phát triển đất nước, mà còn góp phần phân tích làm rõ cơ sở khoa học, thực tiễn cũng như những điều kiện, phương pháp thực hiện thắng lợi các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước.

Đồng thời, việc tuyên truyền đó cũng góp phần truyền bá hệ giá trị văn hóa, đạo đức tốt đẹp của con người Việt Nam; bảo vệ và phát huy những giá trị tốt đẹp của dân tộc; nâng cao dân trí; xây dựng và phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa; tăng cường và củng cố vững chắc khối đại đoàn kết dân tộc, tạo sự ổn định và phát triển đất nước.

Từ đó, tạo dựng niềm tin vững chắc và sự đồng thuận xã hội trong thực hiện các quyết sách của Đảng và Nhà nước. Đây chính là cơ sở vững chắc để cán bộ, đảng viên và nhân dân tự miễn dịch, không chịu ảnh hưởng, tác động bởi những thông tin xấu độc, những quan điểm, luận điệu sai trái, xuyên tạc, thù địch.

Báo chí cách mạng cần kịp thời thông tin một cách trung thực, chính xác, khách quan, đầy đủ tình hình thời sự chính trị xã hội trong nước và quốc tế; những vấn đề lớn, hệ trọng của Đảng và đất nước; những thành tựu to lớn của công cuộc đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa tới cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân. Giúp họ cập nhật thông tin, nâng cao nhận thức để từ đó có thể tự phân biệt, đánh giá, sàng lọc, lựa chọn và tiếp nhận thông tin một cách chính xác, phù hợp.

Qua đó, góp phần nâng cao dân trí, định hướng thông tin và dẫn dắt dư luận xã hội theo hướng tích cực, chính thống mà không bị ảnh hưởng, lôi kéo, kích động bởi các thống tin xấu độc, sai trái, thù địch. Đây cũng là một trong những biện pháp quan trọng góp phần ngăn chặn, hạn chế và làm mất cơ hội đăng tải, phát tán, tung tin giả, bịa đặt, xuyên tạc chống phá Đảng và Nhà nước ta trên Internet và mạng xã hội của các thế lực thù địch.

Đặc biệt, báo chí cách mạng cần nhận diện chính xác, cụ thể và phản ánh kịp thời những quan điểm, luận điệu xuyên tạc, sai trái; phân tích, chỉ rõ mục đích, âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch, các tổ chức phản động, các phần tử cơ hội chống phá Đảng và Nhà nước ta. Qua đó, vạch rõ bộ mặt thật của chúng, giúp cán bộ, đảng viên và nhân dân tự nhận diện, tự cảnh giác và đấu tranh cũng như tự miễn dịch trước những thông tin xấu độc, trước sự chống phá, lôi kéo, mua chuộc, kích động của kẻ thù.

Báo chí cách mạng cũng cần tham gia hướng dẫn cán bộ, đảng viên và nhân dân nhận thức đúng đắn, tổ chức thực hiện và có biện pháp đấu tranh phù hợp, hiệu quả trước các quan điểm, luận điệu sai trái, xuyên tạc thù địch. Đồng thời, báo chí cách mạng cũng phải trở thành diễn đàn để phản ánh và thực hiện quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí của nhân dân, giúp Đảng và Nhà nước hiểu rõ tâm tự, nguyện vọng chính đáng, quyền và lợi ích hợp pháp của nhân dân, tạo sự đồng thuận, hình thành dư luận xã hội tích cực, lành mạnh; góp phần tăng cường sự đoàn kết, nhất trí về tư tưởng, chính trị và tinh thần trong xã hội; củng cố và tăng cường niềm tin của quần chúng nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước và tính ưu việt của chế độ xã hội chủ nghĩa. 

Qua đó, tạo dựng bức tường thành vững chắc cho cán bộ, đảng viên và nhân dân trước sự ảnh hưởng của những thông tin xấu độc, sai trái, thù địch; từng bước làm thất bại âm mưu, thủ đoạn chống phá Đảng và Nhà nước của các thế lực thù địch và những phần tử xấu.

Cùng với đó, báo chí cách mạng cần coi trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng, xây dựng đội ngũ nhà báo có bản lĩnh chính trị kiên đinh, có phẩm chất đạo đức cách mạng tốt, có trình độ chuyên môn nghiệp vụ vững vàng và lý luận chính trị sắc bén, tâm huyết, nhiệt tình và có trách nhiệm cao trong tác nghiệp. Nhất là xây dựng đội ngũ nhà báo chuyên nghiệp trở thành những chuyên gia trong lĩnh vực đấu tranh phản bác lại các quan điểm, luận điệu sai trái, thù địch. Phối hợp chặt chẽ với các nhà khoa học có uy tín và tầm ảnh hưởng lớn để đặt bài và đăng tải những bài viết chính luận, với những luận cứ khoa học và thực tiễn thuyết phục để đấu tranh trực diện với những quan điểm, luận điệu xuyên tạc, sai trái, làm thất bại âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch và những phần tử cơ hội.

Ngoài ra, báo chí cách mạng cũng cần tham mưu cho Đảng và Nhà nước xây dựng, bổ sung, hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật trong quản lý báo chí và xuất bản, quản lý mạng xã hội và thông tin trên mạng xã hội... Từ đó, cung cấp căn cứ pháp lý để quản lý, đấu tranh, ngăn chặn việc đăng tải, phát tán thông tin xấu độc cũng như phản bác một cách kịp thời, hiệu quả những quan điểm, luận điệu xuyên tạc, sai trái, thù địch.

Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác những quan điểm, luận điệu xuyên tạc, sai trái, thù địch là nhiệm vụ quan trọng, có ý nghĩa sống còn trong công tác xây dựng Đảng hiện nay, là trách nhiệm của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân và cả hệ thống chính trị. Là cơ quan ngôn luận của Đảng, Nhà nước và các đoàn thể chính trị - xã hội; là diễn đàn của nhân dân nên báo chí cách mạng càng phải có vai trò và trách nhiệm to lớn.

Báo chí cách mạng cần tích cực, chủ động, nhạy bén trong việc nắm bắt, đăng tải thông tin chính thống của Đảng, Nhà nước một cách kịp thời để định hướng dư luận; đồng thời, nhận diện và đấu tranh vạch rõ những quan điểm, luận điệu sai trái thù địch, giúp dư luận xã hội thấy được bản chất, âm mưu của kẻ thù. Từ đó, định hướng và dẫn dắt dư luận xã hội theo hướng tích cực, lành mạnh góp phần làm thất bại âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch, bảo vệ nền tảng tư tưởng, cương lĩnh, đường lối của Đảng./.