Luật bản quyền internet – những điều nên biết

Trương Khánh Hợp, Nguyễn Tất Hưng| 10/04/2019 17:53
Theo dõi ICTVietnam trên

Ngày 26/03/2019, một phần của Luật bản quyền Internet đã được Nghị viện Châu Âu chính thức phê chuẩn. Cụ thể, Nghị viện châu Âu đã bỏ phiếu ủng hộ Điều 13 và Điều 11 trong cuộc bỏ phiếu cuối cùng với 349 phiếu thuận và 274 phiếu chống.

European Parliament - What Is Article 13? What is Article 11?

Bình luận về điều này, người phát ngôn của YouTube cho biết phiên bản cuối cùng của Chỉ thị bản quyền EU là "một sự cải tiến" nhưng họ vẫn "lo ngại" rằng Điều 13 có thể có "hậu quả không lường trước có thể gây tổn hại cho nền kinh tế sáng tạo và kỹ thuật số của châu Âu".

Động thái này đã gây ra 02 luồng dư luận trái chiều. Với những người sáng tạo nội dung trên toàn thế giới và những người đề xuất một mạng internet mở và miễn phí, đây là tin tức khủng khiếp. Những thế hệ đã quá quen thuộc với các meme và nền tảng video như YouTube khó có thể chấp nhận đạo luật này. Sẽ không ngạc nhiên khi thấy hàng triệu người dùng web châu Âu chuyển sang quay lưng lại với các công cụ kiểm duyệt như VPN (Mạng riêng ảo) trong nỗ lực giữ lại các quyền tự do internet của họ. Tuy nhiên, đối với các nghệ sĩ, chủ yếu trong lĩnh vực âm nhạc, thì luật bản quyền internet thực sự là cứu cánh. Các nghệ sĩ tin rằng họ sẽ được đền bù công bằng hơn và việc tái sản xuất và tái sử dụng tác phẩm của họ sẽ chấm dứt.

Ngay sau cuộc bỏ phiếu, Guy Verhofstadt, một thành viên người Bỉ của Nghị viện kiêm chủ tịch của nhóm ALDE cho biết: "Trật tự của thế giới internet đang từng bước được sắp xếp lại. GDPR (Quy định bảo vệ dữ liệu chung) là bước đầu tiên, bản quyền là bước thứ hai và chúng tôi cần các bước khác trong những năm tới để tạo ra một tiêu chuẩn điều chỉnh và internet ở châu Âu". Ông cũng cho biết: "Không có tự do internet ngày nay, phép màu đã chấm dứt và cộng đồng mạng cần tuân thủ luật pháp.”

Hiện cuộc bỏ phiếu đã được thông qua, các quốc gia thành viên EU sẽ có hai năm để soạn thảo các quy định theo chỉ thị của luật pháp trong nước, tương tự như cách Anh soạn thảo Đạo luật bảo vệ dữ liệu 2018 theo chỉ thị dữ liệu của châu Âu.

Nội dung của điều 13 – Luật bản quyền internet

Chi tiết đầy đủ của Điều khoản đã được upload lên internet. Tuy nhiên, về cơ bản , Điều 13 – Luật bản quyền internet quy định, các trang web như YouTube, Vimeo, Facebook, Twitter và Soundcloud - các trang web lưu trữ nội dung do người dùng tạo - phải chịu trách nhiệm pháp lý đối với các tài liệu có bản quyền nó lưu trữ.

Điều 13 đã được gắn nhãn là 'lệnh cấm meme' và nó được áp dụng cho các tài liệu có bản quyền được tái bản như video từ YouTube hoặc các đoạn nhạc của Paul McCartney sẽ không còn có thể được sử dụng trong bất kỳ tác phẩm nào ngoài chủ bản quyền.

Điều này sẽ cấm triệt để quá trình tạo 'memes', hoàn toàn được tạo ra bởi những ảnh chụp và sau đó chỉnh sửa để mang lại sự hài hước. Theo chỉ thị mới, điều này sẽ bị cấm, cũng như bản phối lại của bất kỳ bài hát nào, trừ khi người phối âm đã có sự đồng ý bằng văn bản của nghệ sĩ sáng tác để sử dụng tác phẩm của họ.

Về nội dung sáng tạo, Điều 13 được đánh giá là có sự thay đổi hợp lý hơn đối với nội dung gốc. Điều này đang gây áp lực cho những người sáng tạo nội dung mới dựa trên những nguyên bản cũ những vẫn tạo ra sự khác biệt.

Điều 13 sẽ buộc bất kỳ trang web nào xóa nội dung vi phạm phải chứng minh được họ thực hiện các bước cần thiết để cấm tải lên bất cứ thứ gì được bảo vệ bởi bản quyền - việc không tuân thủ có thể sẽ bị phạt.

Vậy giải pháp là gì? Cách đơn giản nhất và có khả năng nhất là chặn tất cả nội dung do người dùng EU tạo ra từ các trang web lưu trữ nội dung đó tại thời điểm tải lên. Điều này là do ngay khi tác phẩm có bản quyền được xuất bản ra thế giới, nó ngay lập tức vi phạm pháp luật và sau đó trang web sẽ chịu trách nhiệm pháp lý cho việc trừng phạt vi phạm luật bản quyền.

Nội dung của Điều 11 – Luật bản quyền Internet

Theo giới chuyên môn, Điều 11 “dễ tiêu hóa” hơn Điều 13. Còn được gọi là 'Thuế liên kết', Điều 11 nhắm mục tiêu vào các công cụ tổng hợp tin tức như Google và Apple, mỗi doanh nghiệp có các dịch vụ tin tức được chọn lọc từ các tin tức quan trọng nhất trong ngày bằng thuật toán điều khiển bằng trí tuệ nhân tạo.

Thay vì bị cô lập với các cửa hàng truyền thống, tin tức hiện được dán khắp các bức tường Facebook, nguồn cấp dữ liệu Twitter và thậm chí cả tài khoản Instagram. Tuy nhiên, đó thường là trường hợp người dùng liếc qua các tiêu đề và mô tả câu chuyện một cách ngắn gọn để có được ý chính của một bản tin. Với Điều 11, các công ty sẽ có thể tính thuế trên Facebook cho những lần nhấp chuột bị bỏ lỡ.

Được cho là bảo vệ quyền của các trang web tin tức và nhà báo, Điều 11 sẽ buộc các trang web tổng hợp trả tiền cho trang web tin tức gốc mỗi khi nó liệt kê một bài viết bên ngoài miền của mình. Vì vậy, Google sẽ phải trả phí cho IT Pro cho mọi liên kết của mà Google liệt kê trong công cụ tìm kiếm của mình - Google đã cân nhắc về việc điều này sẽ ảnh hưởng đến internet và doanh nghiệp như thế nào.

Điều gì có thể xảy ra như là kết quả của Điều 11?

Có thể người dùng sẽ thấy ít tin tức hơn trên các phương tiện truyền thông xã hội vì bất kỳ sự xuất hiện nào cũng bị tính phí. Google, Twitter, Facebook và những trang mạng xã hội khác thậm chí có thể bắt đầu hình thành các phòng tin tức của riêng họ - từ người phụ trách đến người sáng tạo.

Nhược điểm của điều luật mới này sẽ là các doanh nghiệp tin tức nhỏ, độc lập sẽ mất nhiều thời gian và khó khăn hơn nhiều trong việc tăng lượng khán giả trong một thế giới bão hòa bởi các cơ quan báo chí lớn. Nếu không có sự tổng hợp, các phòng tin tức nhỏ hơn sẽ phải dựa vào các hoạt động SEO không rõ ràng, khó khai thác và theo các báo cáo gần đây, hoàn toàn không đáng tin cậy.

Google gần đây đã thực hiện một thử nghiệm về việc mô phỏng internet theo Điều 11 để xem nó khác biệt như thế nào. Kết quả thật đáng lo ngại, đặc biệt đối với các trang web dựa vào doanh thu quảng cáo.

Cụ thể, Google đã thay đổi kết quả để loại trừ hình ảnh và hạn chế số lượng văn bản được xem trước để tránh phải trả tiền phạt theo luật. Thí nghiệm cho thấy rằng ngay cả trong một phiên bản với mức độ nghiêm ngặt vừa phải, đã giảm 45% lưu lượng truy cập đến các trang web tin tức. Thay vào đó, người dùng đã truy cập các trang web không phải trang tin tức và phương tiện truyền thông xã hội để nhận tin tức mà họ đã tìm kiếm - một mâu thuẫn trực tiếp của các mục tiêu của chỉ thị.

Nhận xét của các chuyên gia về Chỉ thị bản quyền của EU

Sau khi điều 13 và điều 11 – Luật bản quyền Internet, trực thuộc Chỉ thị bản quyền của EU được thông qua, giới phân tích đã tổ chức khá nhiều cuộc họp báo. Điều quan trọng cần lưu ý rằng đây là một chỉ thị, chứ không phải là một quy định của EU. Không giống như một quy định, phải được thi hành trên toàn bộ các quốc gia thành viên, các chỉ thị được chuyển sang luật quốc gia của một quốc gia thành viên khi thích hợp. Sau khi chỉ thị được thông qua, tất cả 28 quốc gia thành viên của EU phải đưa ra luật mới trong nước hoặc cập nhật luật hiện hành để thực thi các quy định của chỉ thị trong một khoảng thời gian cụ thể. Do đó, việc áp dụng chính xác chỉ thị có thể khác nhau trên toàn EU.

Ví dụ, đối với Vương quốc Anh, vì luật bản quyền trong nước hiện tại của Vương quốc Anh đã 20 năm tuổi, nhiều khía cạnh của công nghệ hiện đại không được đề cập và rất cần một bản cập nhật. Ví dụ: luật bản quyền mà Vương quốc Anh không bao gồm rõ ràng các tác phẩm sáng tạo được xây dựng bởi các nhà phát triển ứng dụng hoặc mã hóa nguồn mở. Do đó, đối với vương quốc Anh, Chỉ thị mới này của EU là cần thiết và mang tính thực tiễn.

Đạo luật mới sẽ ảnh hưởng đến người dùng như thế nào?

Chủ sở hữu trang web sẽ phải suy nghĩ về loại nội dung họ đang lưu trữ. Tất nhiên, như đã đề cập trước đây, việc thông qua chỉ thị không tự động đồng nghĩa là luật. Bạn vẫn sẽ có thời gian để sắp xếp mọi thứ theo trật tự trước khi quốc gia của bạn áp dụng cách giải thích chỉ thị của riêng mình vào luật trong nước, nhưng đây là thời điểm tốt để bắt đầu kiểm kê và quyết định nội dung nào có thể cần phải xóa để tuân thủ luật pháp có thể có hiệu lực

EU đã cân nhắc xem thành viên nào sẽ áp dụng chỉ thị nào. Do đó, chỉ có các trang web lớn nhất mới cần phải lo lắng. Cụ thể, đạo luật mới sẽ áp dụng cho mọi trang web trừ khi nó đáp ứng tất cả ba điều kiện sau:

  • Một startup đã hoạt động chưa được ba năm
  • Một trang web có doanh thu hàng năm dưới 10 triệu euro
  • Một trang web có ít hơn 5 triệu khách truy cập hàng tháng

Các bộ lọc tải lên sẽ phải được áp dụng cho mọi trang web không đáp ứng các loại yêu cầu trên. Và thật không may, hầu hết các “ông lớn công nghệ” đều không đáp ứng được 3 điều kiện trên.

Hình phạt cho việc vi phạm các quy tắc như được nêu trong chỉ thị bản quyền vẫn chưa được biết. Vi phạm bản quyền ở Anh thường dẫn đến việc tuyên án tù từ 3 đến 6 tháng và/hoặc phạt 5.000 bảng.

Nổi bật Tạp chí Thông tin & Truyền thông
Đừng bỏ lỡ
Luật bản quyền internet – những điều nên biết
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO