Đầu tư đang đổ vào các giải pháp công nghệ khí hậu của Đông Nam Á

Đông Nam Á là một trong những khu vực dễ bị tổn thương nhất trên thế giới khi chịu tác động của biến đổi khí hậu. Vào năm 2020, nhiệt độ của trái đất ấm hơn khoảng 0,98°C so với mức trung bình của thế kỷ 20 là 13,9°C khiến năm 2020 trở thành năm ấm thứ hai được ghi nhận.

Cùng năm đó, Jakarta ghi nhận lượng mưa hàng ngày cao nhất kể từ năm 1866, dẫn đến lũ lụt lớn cướp đi sinh mạng của hàng chục người. Tại Philippines, cơn bão Vamco quét qua nước này vào tháng 11/2020 đã gây ngập lụt trên diện rộng, làm tê liệt hoạt động tại nhiều khu vực ở thủ đô Manila.

Trong khi đó, mực nước biển toàn cầu đã tăng từ 21 - 24 cm do các sông băng và tảng băng tan chảy, cũng như sự mở rộng của nước biển khi các đại dương ấm lên. Điều này khiến một số thành phố đông dân cư như Jakarta, Bangkok và TP. Hồ Chí Minh có nguy cơ bị nhấn chìm vào năm 2050.

Các chính phủ trên toàn thế giới đã nhận thức được tác động của khủng hoảng khí hậu. Năm 2015, 196 quốc gia cam kết chống biến đổi khí hậu và thông qua Thỏa thuận Paris. Theo thỏa thuận, các quốc gia này sẽ hành động để hạn chế phát thải khí nhà kính và hạn chế mức tăng nhiệt độ trung bình toàn cầu xuống dưới 2°C so với mức thời kỳ tiền công nghiệp.

Công nghệ khí hậu (climate tech), đôi khi được gọi là công nghệ xanh, đã là một cụm từ được các nhà đầu tư quan tâm trong thập kỷ qua. Công nghệ khí hậu đề cập đến các công nghệ có thể giúp giải quyết cuộc khủng hoảng khí hậu. Công nghệ khí hậu đảm bảo các giải pháp để giảm lượng khí thải carbon, bao gồm cả việc phát triển các công cụ số nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu.

Các giải pháp bao gồm những đổi mới trong giao thông vận tải như nhiên liệu xanh và xe điện, hệ thống nông nghiệp, xây dựng và quản lý tòa nhà, cũng như dữ liệu lớn và Internet vạn vật (IoT) phân tích thông tin liên quan đến tác động của hành vi con người đối với khí hậu.

Ở Đông Nam Á, đầu tư vào công nghệ khí hậu đang tăng tốc khi một số tập đoàn và quỹ đầu tư mạo hiểm đang đổ tiền vào các startup để phát triển các giải pháp giải quyết các thách thức về môi trường. Năm ngoái, Wavemaker Partners đã ra mắt công ty xây dựng liên doanh công nghệ khí hậu có tên Wavemaker Impacts vào tháng 10, trong khi Microsoft khởi động cuộc thi công nghệ xanh Singapore vào tháng 11/2021.

Tập trung vào thực phẩm nông nghiệp, năng lượng tái tạo và EV

Theo một dự án nghiên cứu do công ty tình báo dữ liệu Holoniq có trụ sở tại New York thực hiện năm 2021, thực phẩm nông nghiệp, năng lượng tái tạo và di chuyển bằng năng lượng điện là những nội dung quan trọng trong danh mục công nghệ khí hậu ở Đông Nam Á.

Được thực hiện với sự hợp tác của New Energy Nexus, một tổ chức phi lợi nhuận hỗ trợ các doanh nhân năng lượng sạch, báo cáo đã xác định 50 startup công nghệ khí hậu hứa hẹn nhất ở Đông Nam Á. Khoảng 68% trong số các startup này được thành lập từ năm 2010 - 2014, trong khi 10% được thành lập trong thời kỳ đại dịch từ năm 2020 - 2021.

Trong lĩnh vực thực phẩm nông nghiệp, Singapore đang dẫn đầu với việc phát minh và phát triển các loại protein thay thế. Kể từ năm 2018, hàng chục startup như vậy đã xuất hiện và đảm bảo các khoản đầu tư đáng kể. Trong số đó có Next Gen Foods, với khoản đầu tư 30 triệu USD vào năm ngoái, Shiok Meats, đã huy động được hơn 20 triệu USD kể từ năm 2019 và TurtleTree Labs, với gần 40 triệu USD đầu tư cho đến nay.

Một số công ty thực phẩm toàn cầu như Avant Meats của Hồng Kông và các công ty Thụy Sĩ Givaudan và Buhler đã thành lập trung tâm R&D và cơ sở sản xuất thí điểm cho protein thay thế ở Singapore.

John Kim, đối tác quản lý của Amasia, một công ty VC có trụ sở tại Singapore tập trung vào công nghệ xanh, cho biết các quốc gia khác nhau ở Đông Nam Á có những thách thức môi trường khác nhau và các giải pháp tương ứng. Ông nói với KrASIA: "Ví dụ, Singapore sử dụng khí đốt tự nhiên để tạo ra năng lượng và tập trung vào việc làm cho các phương tiện giao thông điện trở nên phổ biến hơn trên các đường phố".

Các quốc gia như Indonesia, Thái Lan và Việt Nam cũng đang chứng kiến những tiến bộ có ý nghĩa trong việc phát triển xe điện. Indonesia đặt mục tiêu sản xuất 2,5 triệu xe máy điện và 600.000 ô tô điện vào năm 2030. Các nhà phát triển siêu ứng dụng Gojek và Grab cũng đang chạy đua để điện khí hóa đội xe của .

Vào tháng 12/2021, Gojek đã hợp tác với công ty năng lượng TBS Energi Utama để liên doanh sản xuất EV hai bánh và các bộ phận liên quan. Gojek đặt mục tiêu hoàn thành quá trình chuyển đổi sang đội xe 100% EV vào năm 2030. Trong khi đó, Grab hiện đang vận hành khoảng 8.500 xe EV tại Indonesia và có kế hoạch tăng con số này lên 26.000 chiếc vào năm 2025.

"Xe điện khó bán hơn ở các nước như Campuchia hoặc Lào, nhưng có nhiều cơ hội hơn để nâng cấp cơ sở hạ tầng công nghiệp. Các lĩnh vực khác cần được cải thiện ở hầu hết khu vực là làm cho chuỗi cung ứng hiệu quả hơn, giảm chất thải nhựa và thực phẩm cũng như giảm ô nhiễm không khí", ông Kim nói.

Các tập đoàn trong khu vực cũng đang đổ tiền vào các dự án năng lượng tái tạo, đặc biệt là điện mặt trời. Tập đoàn Sunseap của Singapore, một nhà phát triển hệ thống năng lượng mặt trời, có kế hoạch chi 2 tỷ USD để xây dựng các trang trại năng lượng mặt trời ở thành phố Batam của Indonesia, cách Singapore 45 phút đi phà. AC Energy, một công ty con của tập đoàn Ayala Group của Philippines, đang đầu tư khoảng 274 triệu USD để hỗ trợ một số dự án năng lượng mặt trời và năng lượng gió ở Philippines.

Ví dụ, công ty này đang rót vốn cho một dự án trang trại năng lượng mặt trời 283 megawatt do công ty năng lượng mặt trời Santa Cruz Solar ở tỉnh Zambales phát triển. Sau khi hoàn thành, cơ sở này dự kiến sẽ trở thành trang trại năng lượng mặt trời lớn nhất ở quốc gia này.

Trong khi đó, East Ventures của Indonesia và tập đoàn địa phương Saratoga gần đây đã đầu tư 21,5 triệu USD vào Xurya, một startup năng lượng tái tạo tập trung vào cho thuê tấm pin mặt trời trên mái nhà. Hiện tại, hơn 50 công ty ở Indonesia sử dụng các tấm pin mặt trời của công ty khởi nghiệp này trong các tòa nhà của họ.

"Tôi nghĩ ngày càng có nhiều nhà đầu tư nhận ra rằng để tạo ra một doanh nghiệp bền vững, chúng ta cần đầu tư vào các giải pháp bền vững liên quan đến cách chúng ta sử dụng năng lượng, cách chúng ta tiêu thụ thực phẩm…", Phó chủ tịch tiếp thị của Xurya, George Hadi Santoso nói với KrASIA.

Đã có những dấu hiệu tiến bộ trong ngành năng lượng mặt trời của Indonesia trong ba năm qua. Theo Bộ Năng lượng và Tài nguyên khoáng sản của Indonesia, tính đến tháng 8/2021, đã có 4.133 người sử dụng bảng điều khiển năng lượng mặt trời trên mái nhà ở Indonesia, tăng hơn 1.000% so với 350 người dùng vào năm 2018.

"Indonesia được thiên nhiên ban tặng nhiều ánh nắng quanh năm để tạo ra năng lượng mặt trời tối ưu. Các tấm pin năng lượng mặt trời trên mái nhà đóng góp đáng kể vào quá trình chuyển đổi sang năng lượng tái tạo vì dễ triển khai và chi phí hợp lý hơn so với các loại năng lượng tái tạo khác", Santoso nói. Ông tin rằng năng lượng tái tạo sẽ đóng một vai trò quan trọng trong việc đạt được mục tiêu không phát thải ròng của quốc gia vào năm 2060.

Nhiều đổi mới sáng tạo

Công nghệ khí hậu có một tương lai đầy hứa hẹn ở Đông Nam Á. Khi người tiêu dùng có ý thức hơn về môi trường, nhu cầu về các sản phẩm và dịch vụ công nghệ xanh, cũng như các khoản đầu tư, dự kiến sẽ tăng lên. Kim tin rằng khu vực cũng sẽ chứng kiến các giải pháp công nghệ khí hậu liên kết với các công nghệ mới như blockchain và web 3.0.

Kim cũng cho biết thêm khi việc thu thập dữ liệu trở về khí hậu và tác động của nó là không thể thiếu, bất chấp những lo ngại về quyền riêng tư và bảo mật, khu vực sẽ chứng kiến nhiều ứng dụng phi tập trung hơn của blockchain để tận dụng dữ liệu môi trường.

Tuy nhiên, đổi mới công nghệ có thể không đủ để chống lại biến đổi khí hậu. Hành động vì khí hậu cũng kêu gọi sự hợp tác sâu rộng giữa các bên liên quan - chính phủ, doanh nghiệp tư nhân (đặc biệt là từ các ngành tạo ra lượng khí nhà kính lớn), các tổ chức nghiên cứu và học thuật, cũng như xã hội nói chung.

Kim tin rằng các chính phủ sẽ không có lựa chọn nào khác ngoài việc quyết liệt và thử nghiệm hơn. "Tôi nghĩ rằng chúng ta sẽ thấy sự hợp tác nhiều hơn giữa các chính phủ, các tập đoàn lớn và các công ty khởi nghiệp công nghệ trong việc tăng tốc đầu tư và đổi mới cho công nghệ khí hậu trong năm nay", ông nói.

VinFast tham vọng EV toàn cầu, với kế hoạch đặt nhà máy ở Mỹ, Đức

Còn tại Việt Nam, không chỉ đầu tư EV trong nước, VinFast hồi đầu tháng 1/2022, cho biết công ty chuẩn bị xây dựng các nhà máy EV mới ở Đức và Mỹ, khi có kế hoạch ngừng sản xuất xe chạy bằng khí đốt và chuyển đổi hoàn toàn sang EV vào cuối năm 2022.

Hiện tại, VinFast đang tìm kiếm vị trí đặt nhà máy ở Đức, nơi sẽ sản xuất xe điện và xe buýt. "Châu Âu là một trong những thị trường quan trọng nhất đối với VinFast", bà Lê Thị Thu Thủy, Phó Chủ tịch Vingroup kiêm Giám đốc điều hành toàn cầu của VinFast cho biết trong một thông cáo báo chí và cho biết thêm rằng Đức, nền kinh tế lớn nhất Châu Âu, sẽ là một "cột mốc quan trọng" trong kế hoạch của VinFast trong Châu Âu.

Theo Bloomberg, tin tức được đưa ra ngay sau khi công ty công bố kế hoạch xây dựng một nhà máy sản xuất EV mới ở Mỹ, nhằm khởi động sản xuất toàn diện vào cuối năm 2024. Bà Thủy cho biết nhà máy này có khả năng sản xuất 250.000 xe/năm, đồng thời sẽ tham gia vào sản xuất pin và xe buýt điện, với vốn đầu tư ban đầu từ 1 - 1,5 tỷ USD.

Ngoài tổ hợp sản xuất hiện tại ở Hải Phòng, VinFast cho biết thêm một nhà máy sản xuất pin EV mới nằm trong Khu kinh tế Vũng Áng thuộc tỉnh Hà Tĩnh của Việt Nam đã được xây dựng từ tháng 12/2021.

Nhà máy pin có tổng vốn đầu tư hơn 4.000 tỷ đồng (174 triệu USD) sẽ có khả năng sản xuất 100.000 bộ pin mỗi năm trong giai đoạn đầu đi vào hoạt động. Nhà máy dự kiến sẽ mở rộng sản xuất để đáp ứng đầy đủ khả năng sản xuất các tế bào pin, và nâng công suất sản xuất lên 1 triệu gói pin mỗi năm trong giai đoạn hai, nhưng VinFast không chia sẻ thời gian cụ thể.

Hồi tháng 11/2021, VinFast đã ra mắt hai mẫu SUV điện của mình - VF e35 và VF e36 - tại Triển lãm ô tô Los Angeles. Với các đơn đặt hàng trước từ ngày 5/1, hai mẫu xe này đã được đổi tên lần lượt là VF 8 và VF 9 với mức giá từ 41.000 USD đến 56.000 USD.

Ngày 04/01/2021, công ty sản xuất pin EV của Israel StoreDot đã thu về 80 triệu USD trong lần đóng đầu tiên của vòng gọi vốn Series D, do VinFast dẫn đầu. Nguồn vốn mới sẽ được sử dụng để hỗ trợ cho việc nghiên cứu và phát triển của StoreDot đối với pin sạc cực nhanh (XFC) dành cho xe điện, cũng như tăng cường hoạt động nghiên cứu và phát triển có trụ sở tại California, với mục tiêu sản xuất toàn bộ pin hàng loạt vào năm 2024./.